Από την έντυπη έκδοση
Των Κατερίνας Κοκκαλιάρη και Θάνου Τσίρου
Με «καλάθι αξιοπιστίας» και όχι παροχολογίας πάει η κυβέρνηση στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Στόχος είναι να παρουσιάσει ο πρωθυπουργός ένα φιλόδοξο αναπτυξιακό πρόγραμμα και όχι να προχωρήσει σε πλειοδοσία υποσχέσεων. Το Μέγαρο Μαξίμου επικεντρώνεται σε ένα κοστολογημένο πακέτο, που θα στηρίζει τις νέες επενδύσεις και θα έχει μεταρρυθμιστικό πρόσημο. Μάλιστα κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως δεν πρόκειται να ακολουθηθεί η… πεπατημένη και να ανακοινωθούν παροχές ευκαιριακού χαρακτήρα. Αντιθέτως, στόχος είναι να υπάρξουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις -π.χ. φορολογικές- που θα οδηγήσουν την οικονομία σε αλλαγή σελίδας.
Άλλωστε από τον κύκλο επαφών του πρωθυπουργού στο εξωτερικό -σε Παρίσι αλλά και Βερολίνο- είναι σαφές πως στόχος της νέας κυβέρνησης είναι να υπάρξει κλίμα εμπιστοσύνης. Αυτό αποτελεί το «κλειδί» για νέες επενδύσεις, ενώ είναι και ο μόνος δρόμος για να ανοίξει σε επόμενη φάση η συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Τα πρώτα μηνύματα από τα ταξίδια αυτά, αλλά και η ψήφος εμπιστοσύνης των αγορών δείχνουν πως η κυβέρνηση κερδίζει «πόντους» αξιοπιστίας. Αυτό δεν πρόκειται να διαταραχθεί με ένα μπαράζ ακοστολόγητων παροχών στη ΔΕΘ, που μοναδικό στόχο θα έχουν να ικανοποιήσουν ένα κομματικό ακροατήριο.
Η ομιλία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκη θα συνταχθεί χωρίς το οικονομικό επιτελείο να έχει στα χέρια του όλα τα δεδομένα σχετικά με το πώς θα εξελιχθεί η επόμενη χρονιά. Αυτήν τη στιγμή μόνο προβλέψεις μπορούν να γίνουν επί του δημοσιονομικού χώρου που μπορεί να δημιουργηθεί μέσα στην επόμενη χρονιά. Η κυβέρνηση θέλει αυτός ο χώρος να ξεπεράσει κατά πολύ το 1 δισ. ευρώ, ώστε να χρηματοδοτηθεί και η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων -αυτό είναι το μοναδικό μέτρο στο οποίο αναμένεται οπωσδήποτε να αναφερθεί συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ- αλλά και να υπάρξουν κάποια πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης για τα φυσικά πρόσωπα. Αυτήν τη στιγμή, εκτός από την έλλειψη δεδομένων για την πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού (το τελευταίο τετράμηνο είναι καθοριστικό ειδικά για τα φορολογικά έσοδα λόγω της υπερσυγκέντρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων στο τέλος της χρονιάς), το οικονομικό επιτελείο έχει να αντιμετωπίσει και τη δυσπιστία των θεσμών, οι οποίοι βλέπουν «κενό» στον προϋπολογισμό του 2020 ειδικά μετά την απόφαση να νομοθετηθεί και η μείωση του ΕΝΦΙΑ. Δεδομένου ότι υπάρχει ακόμη «θολή εικόνα» για την πορεία του ΑΕΠ κατά τη φετινή χρονιά (το δεύτερο τρίμηνο, τα στοιχεία για το οποίο θα ανακοινωθούν την Τετάρτη, δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό λόγω της μικτής εικόνας που επικράτησε στη λιανική, αλλά και της αβεβαιότητας που δημιουργήθηκε λόγω της προεκλογικής περιόδου), δύσκολη θα είναι η πρόβλεψη και συνολικά για την πορεία της οικονομίας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η εκτίμηση που θα αναγραφεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού και για φέτος, αλλά και για το 2020.
Με αυτά τα δεδομένα, ο πρωθυπουργός θα κάνει ιδιαίτερη αναφορά στη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 28% στο 24%, με την ταυτόχρονη μείωση του φόρου στα διανεμόμενα κέρδη από το 10% στο 5%, αλλά από εκεί και πέρα αναμένεται να αποφύγει τις πολύ συγκεκριμένες και χρονικά προσδιορισμένες δεσμεύσεις όσον αφορά τα υπόλοιπα μέτρα που έχουν αυξημένο δημοσιονομικό κόστος (μείωση ασφαλιστικών εισφορών και ΦΠΑ, νέα κλίμακα φορολόγησης φυσικών προσώπων κ.λπ.). Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει να γίνει κάποια «έκπληξη» (φαίνεται ότι η κυβέρνηση αρέσκεται σε αυτήν την τακτική, κάτι που έγινε και με τον ΕΝΦΙΑ και με την άρση των capital controls), ειδικά αν το οικονομικό επιτελείο αισθανθεί ότι διαθέτει τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο. Σε κάθε περίπτωση, η ομιλία αναμένεται να ενσωματώνει το φορολογικό πρόγραμμα της τετραετίας, καθώς στην περίοδο μέχρι και το 2023 μπορούν να χωρέσουν όλες οι εξαγγελίες που έκανε η κυβέρνηση προεκλογικά.
Συνάντηση με τους κοινωνικούς εταίρους θα έχει σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο Μέγαρο Μαξίμου. Συγκεκριμένα θα συναντήσει εκπροσώπους από: ΓΣΕΕ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΤΕ, ΣΕΒ και ΣΒΕ εν όψει της παρουσίας του στη ΔΕΘ.
Τα φορολογικά έσοδα
Καθοριστικός θα είναι ο Σεπτέμβριος για την πορεία των φορολογικών εσόδων, καθώς μέχρι το τέλος του μήνα οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ανταποκριθούν στις τρεις βασικές υποχρεώσεις της φετινής χρονιάς: να καταβάλουν την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ, δείχνοντας μάλιστα μεγαλύτερη συνέπεια από πέρυσι (αυτό έχει προϋπολογίσει το υπουργείο Οικονομικών για να του βγουν τα νούμερα), να πληρώσουν ταυτόχρονα τη δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και φυσικά να ανταποκριθούν στο προσκλητήριο για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε έως και 120 δόσεις, προκειμένου να καρπωθούν τα οφέλη που τους προσφέρονται: έκδοση φορολογικής ενημερότητας, «πάγωμα» αναγκαστικών μέτρων, αλλά και διαγραφή μέρους ή και του συνόλου των προσαυξήσεων.
Τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ απαιτείται για τη δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, ενώ η δόση του φόρου των νομικών προσώπων φτάνει στα 800 εκατ. ευρώ. Επιπλέον 500 εκατ. ευρώ είναι η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ για φυσικά και νομικά πρόσωπα μαζί (συνολικά βεβαιώθηκαν 2,5 δισ. ευρώ και θα πληρωθούν σε πέντε δόσεις), ενώ υπάρχει και η εκκρεμότητα της ρύθμισης των 120 δόσεων.
Για το οικονομικό επιτελείο υπάρχει ένας «κρυφός άσος» στη συγκεκριμένη ρύθμιση: η δυνατότητα που δόθηκε στους οφειλέτες να πληρώσουν μια αυξημένη πρώτη δόση για να ενταχθούν στη ρύθμιση και με αυτόν τον τρόπο να «κουρέψουν» ισόποσες προσαυξήσεις μπορεί να φέρει ζεστό χρήμα στο κρατικό ταμείο μέσα στον Σεπτέμβριο.
Σε κάθε περίπτωση, ο πήχης είναι ψηλά. Τα φορολογικά έσοδα του μήνα θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ συνολικά, καθώς μόνο από φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ νομικών και φυσικών προσώπων, αλλά και τη ρύθμιση χρεών, υπάρχει η προσδοκία ότι τα έσοδα θα ξεπεράσουν τα 2,5 δισ. ευρώ.
Αν επιτευχθεί ο εισπρακτικός στόχος του Σεπτεμβρίου -πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι και ο Αύγουστος έκλεισε εντός των προβλέψεων, με τις επιχειρήσεις να μπαίνουν και αυτές στο παιχνίδι καταβολής του φόρου εισοδήματος- ο στόχος για την παραγωγή του φετινού πρωτογενούς πλεονάσματος θα είναι πολύ κοντά στο να επιτευχθεί. Έτσι, θα βελτιωθεί και η διαπραγματευτική θέση της ελληνικής πλευράς εν όψει των συζητήσεων για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2020, το προσχέδιο του οποίου θα αποσταλεί στις Βρυξέλλες έως τις 15 Σεπτεμβρίου.
Ανά κατηγορία φορολογικής υποχρέωσης του τρέχοντος μήνα τα δεδομένα έχουν ως εξής:
Φόρος εισοδήματος
Για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υπήρξαν θετικά σημάδια από τον Ιούλιο, μήνα καταβολής της πρώτης δόσης.
Οι εισπράξεις κινήθηκαν αισθητά πάνω από τον στόχο (ο φόρος εισοδήματος απέδωσε περίπου 180 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο του συγκεκριμένου μήνα), κάτι που αποδίδεται σε μια σειρά από λόγους:
* Πρώτον, φαίνεται ότι βεβαιώθηκε μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με πέρυσι κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ χωρίς να υπάρξει αύξηση φορολογικών συντελεστών. Αυτό με τη σειρά του αποδίδεται στο ότι τα δηλωθέντα εισοδήματα ήταν έστω και οριακά (περίπου κατά 400 εκατ. ευρώ μέχρι τώρα) μεγαλύτερα σε σχέση με το 2018. Διαμορφώθηκαν στα 74 δισ. ευρώ από περίπου 73,6 δισ. ευρώ πέρυσι, με την αύξηση να οφείλεται κυρίως στις δηλώσεις των μισθωτών.
* Δεύτερον, υπάρχει η «πίεση» της συμμετοχής στις 120 δόσεις για εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες, κάτι που οδηγεί σε αύξηση των ποσοστών εισπραξιμότητας.
* Τρίτον, υπάρχουν σημάδια βελτίωσης της ρευστότητας στην αγορά, κάτι που αποτυπώνεται και στην πορεία των καταθέσεων, η οποία είναι ανοδική. Η αυξημένη ρευστότητα «βοηθάει» και την εφορία, καθώς οι φορολογούμενοι φαίνεται να επιδιώκουν να ξεμπερδέψουν με τις εκκρεμότητες του παρελθόντος.
Καλή εισπρακτική απόδοση αναμένεται και από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Οι εταιρείες «κέρδισαν» έναν μήνα λόγω της παράτασης στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, ενώ έχουν ισχυρό κίνητρο να πληρώσουν τις υποχρεώσεις του τρέχοντος έτους για να μπορούν να εντάξουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Η ρύθμιση των 120 δόσεων
Μέσα στην εβδομάδα -και πριν από τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης- θέλει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να θέσει σε λειτουργία την ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία σε έως και 120 δόσεις. Το οικονομικό επιτελείο περιμένει ότι μέσα στον Σεπτέμβριο θα κατορθώσει να μαζέψει μια σημαντική ένεση ρευστότητας όχι μόνο λόγω του πολλαπλασιασμού των αιτήσεων για την ένταξη στη ρύθμιση, αλλά και εξαιτίας του ειδικού κινήτρου που θεσπίστηκε για όσους εκ των οφειλετών διαθέτουν ρευστότητα.
Αν με την καταβολή της πρώτης δόσης και την ένταξη στη ρύθμιση δοθούν επιπλέον μετρητά, ο οφειλέτης εξασφαλίζει και μείωση του αρχικού χρέους αλλά και ισόποση μείωση των προσαυξήσεων. Δηλαδή, αν κάποιος επιλέξει να ρυθμίσει το χρέος του σε 60 δόσεις των 500 ευρώ, μπορεί να πληρώσει μαζί με την πρώτη δόση επιπλέον 1.000 ευρώ και να «κουρέψει» και 1.000 ευρώ από το κεφάλαιο και επιπλέον 1.000 ευρώ από τις προσαυξήσεις. Μέχρι στιγμής η ΑΑΔΕ έχει συγκεντρώσει περίπου 250 εκατ. ευρώ μέσω της ρύθμισης των 120 δόσεων. Η πραγματική ανταπόκριση, όμως, των φορολογουμένων θα καταγραφεί από την ημέρα που θα «επικαιροποιηθεί» η πλατφόρμα με όλες τις ευνοϊκές αλλαγές που ψηφίστηκαν στο τέλος Ιουλίου. Η διεύθυνση ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της ΑΑΔΕ έχει ως πρώτη προτεραιότητα αυτήν τη στιγμή το «ανέβασμα» των αλλαγών, οι οποίες είναι ουκ ολίγες:
1. Η μείωση του επιτοκίου από το 5% στο 3% για όσους έχουν οφειλές άνω των 3.000 ευρώ. Για όλους τους υπόλοιπους η ρύθμιση είναι άτοκη.
2. Η μείωση της ελάχιστης δόσης από τα 30 στα 20 ευρώ και για φυσικά και για νομικά πρόσωπα.
3. Η επέκταση του αριθμού των δόσεων σε 120 για τα νομικά πρόσωπα με ταυτόχρονη πρόβλεψη για κλιμακωτή διαγραφή των προσαυξήσεων. Όσο πιο λίγες οι δόσεις που θα επιλέξει τελικώς ο οφειλέτης, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό «κουρέματος», φτάνοντας ακόμη και στο 90%.
4. Η δυνατότητα «παγώματος» των αναγκαστικών μέτρων της εφορίας. Πολλοί οφειλέτες θα διαπιστώσουν ότι με την υπαγωγή στη ρύθμιση, εκτός από τη δυνατότητα έκδοσης φορολογικής ενημερότητας θα μπορούν να ξεμπλοκάρουν και τον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Το ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί κυρίως στο 1,7 εκατομμύριο οφειλέτες που χρωστούν περισσότερα από 500 ευρώ ο καθένας. Η συμμετοχή του πρώτου διμήνου (η πλατφόρμα έχει ανοίξει από το τέλος Μαΐου) δεν θεωρείται ότι δίνει σαφή ένδειξη, καθώς μεσολάβησαν οι ευρωεκλογές, οι βουλευτικές εκλογές, η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και μετά οι καλοκαιρινές διακοπές.
Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει η αισιοδοξία ότι το ποσό του χρέους που θα ρυθμιστεί μπορεί τελικώς να ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, με τις εισπράξεις να φτάνουν ακόμη και πάνω από τα 500 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου.
Η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ
Το ποσό των 2,5 δισ. ευρώ που βεβαιώθηκε σε φυσικά και νομικά πρόσωπα θα πρέπει να πληρωθεί σε πέντε μηνιαίες δόσεις. Προφανώς, ο Σεπτέμβριος θα εμφανιστεί να έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά εισπραξιμότητας, καθώς η εφορία θα συμψηφίσει τις όποιες επιστροφές φόρου με το ποσό που βεβαιώθηκε την περασμένη Παρασκευή. Από εκεί και πέρα, το μεγάλο στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο είναι οι ιδιοκτήτες να ικανοποιηθούν από τη μεσοσταθμική μείωση του 22% (το κέρδος φαίνεται σε ξεχωριστό κωδικό στο εκκαθαριστικό) και να μην αφήσουν απλήρωτα ποσά.
Το ζητούμενο είναι ο συντελεστής εισπραξιμότητας να αυξηθεί φέτος στο 81%-82% από 74%-75% πέρυσι.
Οι κρίσιμες εξελίξεις του Σεπτεμβρίου
Ο κρισιμότερος μήνας για την κυβέρνηση από την ημέρα των εκλογών μόλις ξεκίνησε. Τα δύσκολα του Σεπτεμβρίου αρχίζουν από μεθαύριο Τετάρτη, καθώς το οικονομικό επιτελείο θα πάρει στα χέρια του τα στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή για την πορεία του ΑΕΠ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Μία ημέρα αργότερα, την Πέμπτη, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη συνεδρίαση του Euro Working Group επί των ημερών της νέας κυβέρνησης και κατά τη διάρκειά της οι εκπρόσωποι των υπόλοιπων υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης θα ζητήσουν διευκρινίσεις από τον Έλληνα εκπρόσωπο για το τι προτίθεται να εξαγγείλει ο πρωθυπουργός το επόμενο Σάββατο στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη θα συνταχθεί μετά και την ολοκλήρωση των επαφών του στο εξωτερικό και αναμένεται να είναι «κομμένη και ραμμένη» στο πλαίσιο των δημοσιονομικών αντοχών, αλλά και της δέσμευσης του πρωθυπουργού ότι τόσο ο φετινός προϋπολογισμός όσο και αυτός του 2020 θα κλείσουν με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Μία εβδομάδα μετά τα εγκαίνια της ΔΕΘ, το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα πρέπει να λάβει οριστική μορφή, καθώς αμέσως μετά το Eurogroup του Σεπτεμβρίου (θα πραγματοποιηθεί στις 13 του μήνα) θα πρέπει να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των διαδικασιών του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Οι προβλέψεις του προσχεδίου θα μπουν στο μικροσκόπιο των θεσμών που θα καταφθάσουν στις 16 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα -καταρχήν σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων- για να ξεκινήσουν οι διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της τέταρτης μνημονιακής αξιολόγησης. Κρίσιμος θα είναι, όμως, ο Σεπτέμβριος και για τον φετινό προϋπολογισμό.
Τα φορολογικά έσοδα του ένατου μήνα της φετινής χρονιάς θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ, ενώ οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ανταποκριθούν στις πολλαπλές προσκλήσεις που τους έχει απευθύνει το Ελληνικό Δημόσιο:
1. Να πληρώσουν την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ.
2. Ταυτόχρονα να μην αφήσουν πίσω τη δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, με την αντίστοιχη υποχρέωση να αφορά βεβαίως και τα νομικά πρόσωπα.
3. Να δώσουν το «παρών» στη ρύθμιση των 120 δόσεων της εφορίας, με την ηλεκτρονική πλατφόρμα να «επικαιροποιείται», μετά τις σχετικές αλλαγές που έγιναν στο τέλος Ιουλίου, μέσα στην εβδομάδα.
4. Να ανταποκριθούν και στη ρύθμιση των ασφαλιστικών ταμείων πριν εκπνεύσει η καταληκτική ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου.
Πρωθυπουργικές επαφές με μηνύματα εντός και εκτός
Με τον φθινοπωρινό κύκλο ταξιδιών να συνεχίζεται (σειρά παίρνει η Ολλανδία), ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να στείλει μήνυμα αλλαγής σελίδας στη χώρα. Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι συσκέψεις για να κλειδώσουν οι ανακοινώσεις που θα γίνουν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με κυβερνητικές πηγές να εστιάζουν σε ένα φιλοαναπτυξιακό πακέτο.
Μετά τα ταξίδια σε Παρίσι και Βερολίνο ακολουθεί η Χάγη, όπου αύριο ο κ. Μητσοτάκης θα έχει συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε. Το κυβερνητικό ενδιαφέρον, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο στον ευρωπαϊκό κύκλο επαφών. Από τις 24 έως τις 27 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, όπου θα έχει επαφές με ξένους ηγέτες στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του ΟΗΕ. Ενδεχομένως να έχει συνάντηση και με τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς, όπως ανέφερε ελληνική διπλωματική πηγή, το αίτημα είναι στη short list του προέδρου των ΗΠΑ. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται τον Νοέμβριο το ταξίδι στη Σαγκάη, στο πλαίσιο της EXPO 2019 (στην οποία η Ελλάδα είναι τιμώμενη χώρα), και η συνάντηση με τον πρόεδρο της Κίνας.
Συνεργάτης του πρωθυπουργού επεσήμανε χαρακτηριστικά πως η στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να περάσουμε «από τη διπλωματία της επαιτείας στη διπλωματία της αξιοπιστίας». Στο κυβερνητικό στρατόπεδο εστιάζουν σε δύο θέματα:
* Στα θετικά μηνύματα από τις αγορές. Είναι χαρακτηριστικό πως το κόστος δανεισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας μειώθηκε κάτω του 1,6% στο δεκαετές ομόλογο αναφοράς, καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ. Παράλληλα ενισχύθηκε ο γενικός δείκτης τιμών του ελληνικού χρηματιστηρίου, ενώ ο δείκτης οικονομικού κλίματος αναρριχήθηκε τον Αύγουστο στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών.
* Στο κλίμα που αποτυπώνεται σε διεθνή μέσα ενημέρωσης. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι η νέα εικόνα για την Ελλάδα που παρουσίασε ο κ. Μητσοτάκης αποτυπώθηκε στα γερμανικά και ευρύτερα στα ευρωπαϊκά μέσα, τα οποία αντί να εστιάζουν σε λέξεις όπως «χρέος», «κρίση» και «μέτρα» μιλούν για τις προοπτικές συνεργασίας των δύο χωρών.
Μιλώντας στη γερμανική «FAZ», ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι «η καγκελάριος Μέρκελ έχει ήδη συναντήσει πολλούς Έλληνες πρωθυπουργούς. Θέλω να είμαι αυτός που παρουσιάζει μια νέα Ελλάδα».
Σε αυτήν τη φάση το βάρος πέφτει στην ενίσχυση της αξιοπιστίας, ώστε σταδιακά να ανοίξει η συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Παράλληλα τα «φώτα» πέφτουν σε ένα ακόμα θέμα: την επιστροφή των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (ANFA και SMP) από τα ελληνικά ομόλογα.
