Από την έντυπη έκδοση
Του Γιάννη Παγκαλιά
[email protected]
Η πολιτική κρίση βαθαίνει στην Ιταλία, με τον ηγέτη της Λέγκα Ματέο Σαλβίνι να εμφανίζεται ανυποχώρητος, απαιτώντας τον Οκτώβριο η χώρα να οδηγηθεί στις κάλπες.
Η νέα πολιτική κρίση κατά τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης συνασπισμού (είχε προηγηθεί η αντιπαράθεση της Ρώμης με τις Βρυξέλλες, αναφορικά με τον προϋπολογισμό της Ιταλίας και το έλλειμμά της) έχει φέρει ξανά τη χώρα στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, για τους λάθος λόγους.
Χθες η ρήξη στην κυβέρνηση μετά από 14 μήνες κοινής διακυβέρνησης του Κόμματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκα ταρακούνησε τις ευρωπαϊκές αγορές, μία μόλις ημέρα μετά την ανάκαμψη που σημείωσαν στη συνεδρίαση της Πέμπτης.
Κι αν σε παγκόσμιο επίπεδο μαίνεται ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ - Κίνας, στην Ευρώπη η πολιτική αστάθεια αρχίζει και παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Η αδυναμία συμφωνίας για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με την πολιτική αβεβαιότητα στην Ιταλία, αλλά και στην Ισπανία, όπου ο εκτελών χρέη πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ προσπαθεί να σχηματίσει κυβέρνηση, έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα τοξικό πολιτικό περιβάλλον στην Ε.Ε.
Η Ιταλία, δεδομένης της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας, αποτελεί την 3η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οποιεσδήποτε εξελίξεις σε αυτήν επηρεάζουν και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Χθες στις ευρωπαϊκές αγορές επέστρεψαν ο φόβος και η ανασφάλεια, με αποτέλεσμα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να κινηθούν πτωτικά για άλλη μία συνεδρίαση κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας.
Πηγές ανησυχίας Ισπανία και Βρετανία
Στην πολιτική κρίση της Ιταλίας και της Ισπανίας ήρθαν να προστεθούν τα στοιχεία για την οικονομία στη Μεγάλη Βρετανία το β΄ τρίμηνο του 2019, η οποία κινήθηκε με -0,2%, έναντι εκτιμήσεων για ρυθμό ανάπτυξης του βρετανικού ΑΕΠ στο 0.
Αυτή ήταν η χειρότερη επίδοση για τη βρετανική οικονομία από το 2012, ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι η αδυναμία συναίνεσης του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες θα αποφέρει καταστροφικές συνέπειες. Αυτά που χτυπήθηκαν όμως βάναυσα από την πολιτική κρίση στην Ιταλία είναι τα κρατικά ομόλογα της χώρας, καθώς στο διάστημα των δύο τελευταίων ημερών οι επενδυτές τους γύρισαν την πλάτη, προχωρώντας σε ένα μαζικό sell off στους ιταλικούς κρατικούς τίτλους χρέους.
Βαρύτερο πλήγμα στα ομόλογα
Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων κατέγραψαν τη μεγαλύτερο εβδομαδιαία άνοδο μέσα στο 2019.
Η απόδοση του 10ετούς τίτλου εκτοξεύθηκε χθες κατά 27 μονάδες βάσης, φθάνοντας χθες ενδοσυνεδριακά στο 1,81% ένα υψηλό 5 εβδομάδων, Αυτή ήταν δε η μεγαλύτερη ημερήσια άνοδος από τον Μάιο του 2018.
Το spread έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου άνοιξε στις 237 μονάδες βάσης, μία ανάσα από τις 240 μονάδες, όριο που έχουν ορίσει οι αναλυτές ως τεχνικό σημείο και προπομπό για φουρτούνες στην ιταλική οικονομία.
Ο βραχυπρόθεσμος τίτλος είχε ακριβώς την ίδια πορεία (άνοδος 27 μονάδων βάσης), φθάνοντας η απόδοσή του στο 0,28%, ενώ αυτή του 5ετούς τίτλου ανέβηκε κατά 15 μονάδες βάσης στο 1,10%.
Λαβωμένες βάναυσα και οι ιταλικές μετοχές, με το χρηματιστήριο στο Μιλάνο να κάνει βουτιά 2,48%, δεχόμενο ισχυρότατο πλήγμα από τον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος κατρακύλησε σημειώνοντας απώλειες 4,49%.
Οι ιταλικές τράπεζες τράβηξαν κάτω και τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, κλείνοντας 1,96% χαμηλότερα.
Σενάρια για τις πρόωρες κάλπες
Μπορεί ο Ματέο Σαλβίνι, αρχηγός της ακροδεξιάς Λέγκα και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, να ζήτησε πρόωρες εκλογές, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Ιταλία θα δει άμεσα κάλπες.
Ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, Λουίτζι ντι Μάιο, δήλωσε έτοιμος για εκλογική αναμέτρηση, αλλά ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε έστειλε σήμα ότι δεν θα αφήσει τη θέση του και την κυβέρνηση να καταρρεύσει χωρίς μάχη. Ποια θα είναι λοιπόν τα επόμενα βήματα;
Ο Κόντε διεμήνυσε πως δεν θα επιτρέψει στη Λέγκα να υπαγορεύσει τον ρυθμό των εξελίξεων, γεννώντας ελπίδες για τη συγκρότηση ενός συνασπισμού κατά του Σαλβίνι, που θα κρατήσει ζωντανή την κυβέρνηση τουλάχιστον έως την ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2020.
Να θυμίσουμε ότι η Λέγκα είναι το μικρό κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, αφού στις εθνικές εκλογές η δύναμή της ήταν στο ήμισυ εκείνης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Αυτό που έδωσε ωστόσο την ώθηση στον Ματέο Σαλβίνι να επιδιώξει την πτώση της κυβέρνησης και νέες εκλογές ήταν οι ευρωεκλογές, όπου το αποτέλεσμα ανέτρεψε τις ισορροπίες μεταξύ των δύο κομμάτων, με τη Λέγκα να παίρνει με διαφορά το πάνω χέρι.
Τώρα το αντιμεταναστευτικό κόμμα ζητεί να δοθεί η ευκαιρία στη Βουλή για μία πρόταση δυσπιστίας το αργότερο έως την επόμενη εβδομάδα, θέλοντας να εκμεταλλευθεί το ισχυρό προβάδισμα που του δίνουν και οι δημοσκοπήσεις.
Πυρά Κόντε
Ο Κόντε ξεκαθάρισε πως ο Σαλβίνι θα πρέπει πρώτα να εξηγήσει στη Βουλή γιατί είναι απαραίτητες οι εκλογές. Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο, δεν δίστασε να εξαπολύσει πυρά κατά του Σαλβίνι: «Θέλει να πάει σε εκλογές για να αξιοποιήσει στο μέγιστο την τρέχουσα στήριξη στο κόμμα του». «Δεν είναι όμως στο χέρι του υπουργού Εσωτερικών να καλέσει τη Βουλή. Δεν είναι στο χέρι του να αποφασίσει το χρονοδιάγραμμα της πολιτικής κρίσης, όταν σε αυτήν εμπλέκονται πιο σημαντικοί παράγοντες» τόνισε.
Αν τελικά ο Κόντε δεν επιβιώσει σε μία πρόταση δυσπιστίας -κάτι που είναι πολύ πιθανό-, θα παραδώσει την παραίτησή του στον πρόεδρο της χώρας, ο οποίος μπορεί είτε να προκηρύξει νέες εκλογές άμεσα είτε να τις καθυστερήσει για την επόμενη χρονιά, με τη συγκρότηση μίας προσωρινής κυβέρνησης τεχνοκρατών.
Ο πρόεδρος δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του, αλλά είναι σίγουρο ότι από σήμερα ανοίγει ένας γύρος επίσημων και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, στον οποίο Λέγκα και Κίνημα Πέντε Αστέρων θα δώσουν σκληρή μάχη.
Με τον Σαλβίνι να εμφανίζεται αρκετά πιο ισχυρός, όπως σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές, ένα αρκετά πιθανό σενάριο είναι τελικά να έχουμε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο, την ώρα που θα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας του ευρώ με την Ε.Ε. για τον προϋπολογισμό του 2020.
Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να πυροδοτήσει νέα αναταραχή στις αγορές, με ισχυρές πιέσεις στο ευρώ, τα ιταλικά ομόλογα και τις μετοχές.
