Tου Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Τα κράτη-μέλη με ελάχιστες εξαιρέσεις έχουν επικαιροποιήσει την εθνική τους νομοθεσία σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων, ενσωματώνοντας τόσο τον Γενικό Κανονισμό Προσωπικών Δεδομένων (ΓΚΠΔ), όσο και την οδηγία επεξεργασίας δεδομένων για τη δίωξη ποινικών αδικημάτων και την εκτέλεση ποινικών κυρώσεων. Η Ελλάδα δεν έχει επικαιροποιήσει καμία από τις δύο. Μάλιστα, η Κομισιόν για τη μη εφαρμογή της οδηγίας προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προτείνοντας και την επιβολή διπλού προστίμου, ενώ απειλεί να προσφύγει και για το ΓΚΠΔ.
Σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής, τα περισσότερα κράτημέλη έχουν θεσπίσει το αναγκαίο νομικό πλαίσιο και ότι το νέο σύστημα, το οποίο ενισχύει την επιβολή των κανόνων προστασίας των δεδομένων, καθιερώνεται. Οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν νοοτροπία συμμόρφωσης και οι πολίτες συνειδητοποιούν καλύτερα τα δικαιώματά τους.
Ειδικότερα, ο ΓΚΠΔ αποτελεί ενιαίο σύνολο κανόνων με κοινή προσέγγιση σε επίπεδο Ε.Ε. όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (θεμελιώδες δικαίωμα), το οποίο εφαρμόζεται άμεσα στα κράτημέλη. Ενισχύει την εμπιστοσύνη, παρέχοντας και πάλι στα άτομα τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων, ενώ ταυτόχρονα εγγυάται την ελεύθερη ροή τους μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ΓΚΠΔ εφαρμόζεται από τις 25 Μαΐου 2018, έκτοτε, όλα τα κράτη-μέλη, με εξαίρεση στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία, έχουν αναπροσαρμόσει την εθνική τους νομοθεσία. Οι εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων είναι αρμόδιες για την επιβολή των νέων κανόνων. Παρότι οι νέοι κανόνες προστασίας δεδομένων έχουν επιτύχει πολλούς από τους στόχους τους, η ανακοίνωση της Επιτροπής καθορίζει επίσης συγκεκριμένα βήματα για την περαιτέρω ενίσχυση αυτών των κανόνων και της εφαρμογής τους.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη διασφάλιση της εφαρμογής του ΓΚΠΔ, ενώ προειδοποιεί τις χώρες που δεν έχουν συμμορφωθεί ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τα μέσα που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών παράβασης, για να διασφαλίσει ότι τα κράτη-μέλη μεταφέρουν και εφαρμόζουν ορθά τους κανόνες.
Όπως τονίζει η έκθεση, η συμμόρφωση με τον κανονισμό βοήθησε τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ασφάλεια των δεδομένων τους και να αναπτύξουν την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Η Επιτροπή προσθέτει ότι θα στηρίξει την εργαλειοθήκη του ΓΚΠΔ για τις επιχειρήσεις ώστε να διευκολύνει τη συμμόρφωση. Στα εργαλεία αυτά περιλαμβάνονται οι τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες, οι κώδικες δεοντολογίας και ο νέος μηχανισμός πιστοποίησης. Επιπλέον, θα συνεχίσει να στηρίζει τις ΜΜΕ κατά την εφαρμογή των κανόνων.
Αναφορικά με την οδηγία για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς της δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, τα κράτη-μέλη όφειλαν να την έχουν ενσωματώσει στο εθνικό τους δίκαιο πριν από τις 6 Μαΐου 2018.
Η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία δεν έχουν προχωρήσει στην ενσωμάτωση με αποτέλεσμα η Κομισιόν να προσφύγει στο Δικαστήριο ζητώντας την επιβολή ενός κατ' αποκοπή προστίμου στη χώρα μας που δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 1,3 εκατ. ευρώ, και ενός ημερήσιου ύψους 22.169 ευρώ, το οποίο θα αρχίσει να τρέχει από την επόμενη της καταδίκης. Η οδηγία διασφαλίζει ότι τα δεδομένα των θυμάτων, των μαρτύρων, των υπόπτων και των δραστών εγκλημάτων προστατεύονται δεόντως στο πλαίσιο ποινικών ερευνών. Παράλληλα, η καλύτερη εναρμόνιση της νομοθεσίας θα διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα στις αστυνομικές αρχές, τους εισαγγελείς και τους δικαστές για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της εγκληματικότητας και της τρομοκρατίας σε όλη την Ευρώπη.
