Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε ισχύ τέθηκε στα κράτη-μέλη η νέα κοινοτική οδηγία για τα δικαιώματα των εργαζομένων και τις συνθήκες εργασίας, καθώς επίσης και ο κανονισμός για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, πρόκειται για ένα σημαντικό ορόσημο προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που υπέγραψαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες τον Νοέμβριο του 2017, στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας.
Κι αυτό γιατί η καθιέρωση προβλέψιμων συνθηκών εργασίας αφορά 200 εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη, οι οποίοι θα επωφεληθούν από την κοινοτική οδηγία, ενώ από την άλλη η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας θα διασφαλίσει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να βασίζονται στη δίκαιη και αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων της Ε.Ε. για την κινητικότητα των εργαζομένων και τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης.
Η Οδηγία
Ειδικότερα, η Οδηγία καθιερώνει για πρώτη φορά στην Ευρώπη διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας. Εισάγει νέα στοιχειώδη δικαιώματα, καθώς και νέους κανόνες σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στους εργαζομένους.
Η Οδηγία θα εφαρμόζεται σε όλα τα άτομα που εργάζονται περισσότερο από 3 ώρες την εβδομάδα για τέσσερις εβδομάδες (δηλαδή πάνω από 12 ώρες τον μήνα). Ορισμένες ομάδες εργαζομένων μπορούν να εξαιρεθούν από ορισμένες διατάξεις, π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι, ένοπλες δυνάμεις, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ή υπηρεσίες επιβολής του νόμου.
Η νέα νομοθεσία απαιτεί από τους εργοδότες να ενημερώνουν τους εργαζομένους, από την πρώτη εργάσιμη ημέρα και το αργότερο την έβδομη ημερολογιακή ημέρα, σχετικά με τις βασικές πτυχές της σχέσης εργασίας, όπως:
- την ταυτότητα των μερών της σχέσης εργασίας, καθώς και τον τόπο και τη φύση της εργασίας,
- το αρχικό βασικό ποσό της αμοιβής και τη διάρκεια της άδειας μετ’ αποδοχών,
- τη διάρκεια της συνήθους εργάσιμης ημέρας ή εβδομάδας κατά την οποία ο ρυθμός της εργασίας είναι προβλέψιμος,
- την ταυτότητα του ιδρύματος κοινωνικής ασφάλισης που λαμβάνει εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, εφόσον αυτό αποτελεί ευθύνη του εργοδότη.
Όταν ο ρυθμός της εργασίας είναι απρόβλεπτος, οι εργοδότες θα πρέπει επίσης να ενημερώνουν τους εργαζομένους σχετικά με τις ώρες και τις ημέρες αναφοράς εντός των οποίων μπορεί να απαιτηθεί να εργαστούν, την ελάχιστη περίοδο προειδοποίησης που θα λαμβάνουν πριν από την έναρξη της εργασίας και τον αριθμό των εγγυημένων αμειβόμενων ωρών εργασίας.
Η Οδηγία ορίζει περαιτέρω στοιχειώδη δικαιώματα για τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων:
- ανάληψης εργασίας εκ παραλλήλου σε άλλον εργοδότη,
- περιορισμού της δοκιμαστικής περιόδου σε 6 μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με μεγαλύτερες περιόδους μόνο σε περίπτωση που αυτό είναι προς το συμφέρον του εργαζομένου ή δικαιολογείται από τη φύση της εργασίας,
- να ζητούν, τουλάχιστον έξι μήνες μετά την παροχή υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη, απασχόληση με πιο προβλέψιμους και ασφαλείς όρους εργασίας,
- να λαμβάνουν δωρεάν κατάρτιση, όταν η κατάρτιση απαιτείται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία.
Η Οδηγία επιτρέπει στα κράτη-μέλη να εγκρίνουν ή να εφαρμόζουν νομοθεσία ευνοϊκότερη για τους εργαζομένους.
Μετά τη χθεσινή θέση σε ισχύ της νέας νομοθεσίας, τα κράτη-μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 3 χρόνια για να λάβουν τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα για να συμμορφωθούν με το περιεχόμενό της.
Ο Κανονισμός
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (ΕΑΕ), που θα έχει έδρα την Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, θα αναλάβει την επίβλεψη της προστασίας των δικαιωμάτων των 17 εκατομμυρίων πολιτών που εργάζονται σήμερα σε κράτος-μέλος διαφορετικό της καταγωγής τους.
Η νέα κοινοτική υπηρεσία θα παρέχει επίσης πληροφόρηση στις εθνικές αρχές, καθώς και στους πολίτες που σχεδιάζουν να μετακινηθούν εντός της κοινοτικής επικράτειας προκειμένου να εργαστούν.
Σύμφωνα με τον νέο κοινοτικό κανονισμό, οι κυριότερες δραστηριότητες της ΕΑΕ θα είναι:
- η διευκόλυνση της πρόσβασης των εργαζομένων, των εργοδοτών και των εθνικών διοικήσεων σε πληροφορίες όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σε περιπτώσεις διασυνοριακής κινητικότητας,
- ο συντονισμός μεταξύ των κρατών-μελών όσον αφορά τη διασυνοριακή επιβολή της σχετικής νομοθεσίας της Ένωσης, διευκολύνοντας μεταξύ άλλων τη διενέργεια συνδυασμένων και κοινών επιθεωρήσεων,
- η στήριξη της συνεργασίας μεταξύ κρατών-μελών για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας,
- η παροχή συμβουλών στις αρχές των κρατών-μελών για την επίλυση διασυνοριακών διαφορών και διαταραχών στην αγορά εργασίας.
Ο κανονισμός προβλέπει διαδικασία διαμεσολάβησης της ΕΑΕ σε δύο στάδια για την επίλυση διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών. Το πρώτο στάδιο προβλέπει έναν διαμεσολαβητή της ΕΑΕ και εκπροσώπους των ενδιαφερομένων κρατών-μελών και μπορεί να ολοκληρωθεί με την έκδοση μη δεσμευτικής γνώμης. Εάν δεν βρεθεί λύση, τα ενεχόμενα κράτη-μέλη μπορούν να συμφωνήσουν για δεύτερο στάδιο διαμεσολάβησης, που εμπνέεται από την επιτροπή συνδιαλλαγής της Διοικητικής Επιτροπής για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Όταν μια διαφορά αφορά τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει να παραπεμφθεί η υπόθεση στη Διοικητική Επιτροπή.
Η ΕΑΕ θα συγκεντρώσει τα τεχνικά και επιχειρησιακά καθήκοντα διαφόρων υφισταμένων φορέων της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Γραφείο Συντονισμού του EURES, Τεχνική επιτροπή για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, Επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την απόσπαση εργαζομένων και Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας). Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια μόνιμη δομή που θα εξασφαλίζει ταχεία ανταπόκριση και συνέχεια.
