Οι πόλεις, σε παγκόσμια κλίμακα άρα και στην Ελλάδα, αλλάζουν, μετασχηματίζονται, γίνονται πιο έξυπνες και μοιραία μαζί τους αλλάζει και ο τρόπος ζωής ανθρώπων. Κινητήριος μοχλός η αλματώδης τεχνολογική εξέλιξη, οι ψηφιακές τεχνολογίες και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών.
Τόσο οι τεχνολογίες Internet of Things όσο και τα σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα προσφέρουν σε Δήμους, Περιφέρειες και επιχειρήσεις, τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις υπηρεσίες που παρέχουν προς τους πολίτες, να κάνουν καλύτερη χρήση των πόρων τους και να διευρύνουν τον θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Πολλές πόλεις ανά την υφήλιο, κάποιες γνωστές και κάποιες λιγότερο γνωστές, αντιμετώπισαν σύγχρονες προκλήσεις, υιοθετώντας «έξυπνες» λύσεις.
Χαρακτηριστική η περίπτωση του Όσλο της Νορβηγίας όπου για να επιτύχουν τη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 50% ως το 2020, επανασχεδίασαν το σύνολο του δικτύου μέσων μαζικής μεταφοράς, ενσωματώνοντας ένα καινοτόμο σύστημα IoT αυτοματισμών που φροντίζει ώστε τα μέσα να επικοινωνούν τόσο μεταξύ τους όσο και με κεντρικά σημεία διαχείρισης. Το νέο σύστημα το οποίο στηρίζεται στη γρήγορη και ασφαλή μεταφορά δεδομένων μέσω σύγχρονων τηλεπικοινωνιακών δικτύων, καλύπτει κάθε ανάγκη μετακίνησης. Παράλληλα, η κυκλοφορία των ΙΧ αυτοκινήτων εντός της πόλης σταδιακά θα απαγορευθεί με μοναδική εξαίρεση εκείνα που είναι προηγμένης περιβαλλοντικής τεχνολογίας κι εκπέμπουν μηδενικούς ρύπους.
Λιγότερο γνωστή η ιστορία της πολύ μικρότερης πόλης Καλασατάμα που βρίσκεται υπό κατασκευή σήμερα στην Φινλανδία. Σωστά διαβάσατε. Πρόκειται για ένα νέο προάστιο του Ελσίνκι στο οποίο υπολογίζεται ότι οι κάτοικοι θα απολαμβάνουν κατά μέσο όρο μια επιπλέον ωφέλιμη ώρα κάθε μέρα. Αυτό θα γίνεται χάρη στη σωστή πολεοδόμησή της, η οποία εξασφαλίζει εύκολη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, νοσοκομεία, καθώς και τεχνολογικές καινοτομίες. Για παράδειγμα, δημιουργείται ένα νέο σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων, στο οποίο οι πολίτες ρίχνουν τα σκουπίδια τους σε μια ειδική θύρα που τα απορροφά και τα μεταφέρει σε ένα υπόγειο σύστημα διαλογής. Έτσι, κανένας κάτοικος της Καλασατάμα δεν θα χάσει χρόνο κολλημένος πίσω από κάποιο απορριμματοφόρο. Η Καλασατάμα στηρίζει την ανάπτυξή της στο Internet of Things, ένα δίκτυο έξυπνα συνδεμένων συσκευών και μηχανημάτων.
Υπολογίζεται ότι ως το έτος 2020, 50 δισεκατομμύρια αντικείμενα θα «μιλούν» μεταξύ τους. Παράλληλα, η μετάβαση στα δίκτυα 5G, που εξασφαλίζουν υπέρ-υψηλές ταχύτητες σύνδεσης, θα επιτρέψει στο IoT να αποκτήσει ακόμη υψηλότερες δυνατότητες ώστε να μετασχηματιστούν οι πόλεις και να καταστούν πιο βιώσιμες και πιο λειτουργικές.
Για παράδειγμα η Ματέρα, πιο κοντά μας στη νότια Ιταλία, δεν χρειάζεται να ξαναγίνει από την αρχή για να το πετύχει αυτό. Η Ματέρα είναι μία αρχαία πόλη, που είναι χτισμένη στην άκρη ενός γκρεμού και θα είναι μια από τις πρώτες πόλεις με 5G στην Ευρώπη. Η τοπική κυβέρνηση στηρίζεται σε αυτήν την τεχνολογία για να προβάλλει την πολιτιστική και καλλιτεχνική κληρονομιά της πόλης που ανακηρύχθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2019.
Στην χώρα μας ήδη από το 2004 έχουν γίνει τα πρώτα βήματα ψηφιακού μετασχηματισμού εστιάζοντας σε τεχνολογίες κι εφαρμογές που σχετίζονται τόσο με την αγροτική παραγωγή όσο και με τον αστικό ιστό, σημειώνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα που συχνά «βάζουν τα γυαλιά» σε πολλές πόλεις του εξωτερικού. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της πόλης των Τρικάλων, στα οποία ο Guardian έδωσε σε ρεπορτάζ του τον τίτλο του «πιο High Tech δήμου της Ελλάδος», μιας και εκεί εφαρμόστηκαν καινοτόμες λύσεις όπως το αυτόνομο (χωρίς οδηγό) λεωφορείο.
Τα «ψηφιακά» βήματα των Τρικάλων ακολουθούν κι άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις όπως τα Ιωάννινα, η Λάρισα, η Βέροια, το Ηράκλειο αξιοποιώντας τεχνολογίες IoT ενώ και η Αθήνα ήδη έχει θέσει σε λειτουργία σύστημα έξυπνης αποκομιδής απορριμμάτων στο εμπορικό κέντρο και σύντομα θα διαθέτει έξυπνο οδοφωτισμό, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους, μειώνοντας τις εκπομπές CΟ2 και τη φωτορύπανση, ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ο τρόπος που οι πόλεις μας θα γίνουν πιο λειτουργικές, ανθρώπινες, βιώσιμες και θα δώσει στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη βελτίωση των υπηρεσιών, των υποδομών και της ποιότητας ζωής γενικότερα. Για τις έξυπνες λύσεις που ήδη εφαρμόζονται στις ελληνικές πόλεις και την Αθήνα, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.