Δυσκολίες στην κάλυψη κενών θέσεων εργασίας αντιμετωπίζει το 35,6% των επιχειρήσεων του παραγωγικού τομέα της οικονομίας, όπως προκύπτει από έρευνα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, η οποία αναδεικνύει παράλληλα τις ελλείψεις σε γνώσεις και δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού σε διαφορετικές κατηγορίες επαγγελμάτων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα έρευνας που πραγματοποίησε ο ΣΕΒ το δεύτερο εξάμηνο του 2018, με τη συμμετοχή 831 επιχειρήσεων που απασχολούν περισσότερα από 30 άτομα, δυσχέρειες στην κάλυψη θέσεων εργασίας αντιμετωπίζει το 45,9% των εξωστρεφών επιχειρήσεων και το 44,7% των μεγάλων επιχειρήσεων, δηλαδή οι επιχειρήσεις που κατά τεκμήριο δραστηριοποιούνται σε περισσότερο ανταγωνιστικές αγορές, κι έχουν υψηλότερες απαιτήσεις από το ανθρώπινο δυναμικό σε όρους προσόντων και δεξιοτήτων και εφαρμόζουν αυστηρότερες μεθόδους επιλογής προσωπικού.
Το φαινόμενο εμφανίζεται εντονότερο στους κλάδους της ενέργειας (49,2%) και των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών (41,4%). Λιγότερο έντονη είναι η δυσκολία κάλυψης κενών θέσεων στις επιχειρήσεις της αγροδιατροφής (37,1%) και των δομικών υλικών (34,8%), ενώ ακόμα μικρότερη είναι η δυσκολία κάλυψης των κενών θέσεων για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα logistics (29,6%) και στην υγεία και το φάρμακο (28,4%).
Ως προς τα εμπόδια για την εξεύρεση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, οι επιχειρήσεις ιεραρχούν ως σημαντικότερη δυσκολία την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων (27,7%). Ακολουθούν η έλλειψη της απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας (21,3%), η απομακρυσμένη γεωγραφικά θέση της επιχείρησης (12,4%) και η έλλειψη των απαιτούμενων τυπικών προσόντων (11,5%).
Πέντε στις δέκα επιχειρήσεις διαπιστώνουν ελλείψεις στις δεξιότητες και του υφιστάμενου προσωπικού τους
Εκτός, όμως, από τις δυσκολίες στην κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας, η έρευνα δείχνει ότι οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ελλείψεις γνώσεων και δεξιοτήτων και στο ανθρώπινο δυναμικό που ήδη απασχολούν και μάλιστα, σε ακόμη υψηλότερο ποσοστό. Ειδικότερα, το 46% των επιχειρήσεων απαντά ότι αντιμετωπίζει ελλείψεις σε δεξιότητες και το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο μεταξύ των εξωστρεφών και των μεγαλύτερων επιχειρήσεων προσεγγίζοντας για αμφότερες τις κατηγορίες το 55%.
Σε κλαδικό επίπεδο, οι δύο τομείς στους οποίους το πρόβλημα της έλλειψης γνώσεων και δεξιοτήτων είναι εντονότερο συγκριτικά με το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος είναι η αγροδιατροφή (52%) και ο κλάδος των logistics (50%). Σε μικρότερο βαθμό φαίνεται να επηρεάζονται από τις ελλείψεις δεξιοτήτων οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις τεχνολογίες της πληροφορικής και των επικοινωνιών, όπου το ποσοστό είναι 34%.
Οι βασικότερες ελλείψεις
Ως σημαντικότερες ελλείψεις η έρευνα αναδεικνύει αυτές που αφορούν στις τεχνικές δεξιότητες, αυτές δηλαδή που αφορούν στην εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας ή /και επαγγέλματος. Όσον αφορά τις οριζόντιες δεξιότητες, αξιοσημείωτη είναι η σημαντική αναφορά ελλείψεων από τις μεγαλύτερες και τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις για τα επαγγέλματα υψηλών προσόντων στην «οργάνωση και διοίκηση έργου» και στη «διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας».
Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών κυριότερος λόγος ζήτησης νέων δεξιοτήτων
Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών συνιστά τον σημαντικότερο λόγο δημιουργίας νέων αναγκών σε γνώσεις και δεξιότητες για τις επιχειρήσεις (30,3%). Ο ίδιος λόγος επισημαίνεται ως ο σημαντικότερος για τη δημιουργία νέων αναγκών σε γνώσεις και δεξιότητες τόσο από τις εξωστρεφείς (27,2%), όσο και από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (33,1%). Ο δεύτερος σημαντικότερος λόγος, χωρίς να διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος ή την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων, είναι οι αλλαγές που αφορούν στην οργάνωση της εργασίας. Ως τρίτος σημαντικότερος λόγος που προκαλεί ανάγκη για νέες γνώσεις και δεξιότητες για όλες τις επιχειρήσεις, είναι η παραγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ μικρότερη σημασία φαίνεται να έχουν οι συνθήκες του διεθνούς ανταγωνισμού.
Οι συνέπειες
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, οι ελλείψεις σε γνώσεις και δεξιότητες δυσχεραίνουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων, τις επιβαρύνουν με επιπλέον κόστος και πλήττουν την ανταγωνιστικότητά τους. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργείται από την έλλειψη γνώσεων και δεξιοτήτων είναι η αύξηση του φόρτου εργασίας για το υπόλοιπο προσωπικό της επιχείρησης (25,0%). Ωστόσο, για τις επιχειρήσεις υψηλότερης εξωστρέφειας, αλλά και για τις μεγάλες επιχειρήσεις, το σημαντικότερο πρόβλημα σχετίζεται με την αύξηση του λειτουργικού κόστους ενώ η αύξηση του φόρτου εργασίας για το υπόλοιπο προσωπικό είναι δευτερεύουσας σημασίας.
Ριζικές μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση
Όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος, το χάσμα μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς δεξιοτήτων στην ελληνική αγορά εργασίας αναμένεται να διευρυνθεί στο μέλλον, καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός θα εντείνεται και οι επιχειρήσεις θα καλούνται να ενσωματώνουν εντατικότερα νέες τεχνολογίες στην παραγωγική διαδικασία. Για την αντιμετώπιση του χάσματος αυτού και την για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού παραγωγικού προτύπου για τη χώρα, ο ΣΕΒ τονίζει την ανάγκη προώθησης ριζικών μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις:
- Αποτελεσματικότερη διασύνδεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης παραγωγικής οικονομίας και των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.
- Προώθηση των γνώσεων και δεξιοτήτων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).
- Ενίσχυση της σύγχρονης τεχνολογικής και της τεχνικής εκπαίδευσης.
- Προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων.
- Ενίσχυση των μεθόδων μάθησης που βασίζονται στην εργασία (μαθητεία, πρακτική άσκηση κλπ.) σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
- Εφαρμογή εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνικών για την ανάπτυξη των απαραίτητων οριζόντιων (γνωσιακών) δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
naftemporiki.gr
