Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Mercosur κατέληξαν την Παρασκευή σε πολιτική συμφωνία για μια συνολική εμπορική συμφωνία και όπως τονίζεται, το νέο εμπορικό πλαίσιο -μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ των δύο περιοχών- θα εδραιώσει μια στρατηγική πολιτική και οικονομική εταιρική σχέση και θα δημιουργήσει και για τις δύο πλευρές σημαντικές ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη, με σεβασμό στο περιβάλλον και διασφάλιση των συμφερόντων των καταναλωτών της Ε.Ε. και των ευαίσθητων οικονομικών της τομέων.
Η ΕΕ είναι ο πρώτος σημαντικός εταίρος που συνάπτει εμπορική συμφωνία με τη Mercosur, μια ομάδα χωρών που περιλαμβάνει την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη. Η συμφωνία που συνήφθη θα καλύψει πληθυσμό 780 εκατομμυρίων ατόμων και θα παγιώσει τις στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Ε.Ε. και των χωρών της Mercosur.
Η συμφωνία αποτυπώνει τη σαφή δέσμευση αμφότερων των περιοχών στο διεθνές εμπόριο που βασίζεται σε κανόνες και θα δώσει στις ευρωπαϊκές εταιρείες σημαντικό προβάδισμα σε μια αγορά με τεράστιο οικονομικό δυναμικό. Θα προωθήσει τις σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού που βρίσκονται σε εξέλιξη στις χώρες της Mercosur.
Παράλληλα, ενστερνίζεται τα υψηλότερα πρότυπα όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών, καθώς επίσης την αρχή της πρόληψης για την ασφάλεια των τροφίμων και τους περιβαλλοντικούς κανόνες, και περιέχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τα εργασιακά δικαιώματα και την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και των συναφών κανόνων επιβολής.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε: «Μετράω τα λόγια μου προσεκτικά, όταν λέω ότι πρόκειται για μια ιστορική στιγμή. Εν μέσω διεθνών εμπορικών εντάσεων, στέλνουμε μαζί με τους εταίρους μας της Mercosur ισχυρό μήνυμα ότι πιστεύουμε στο εμπόριο που λειτουργεί με κανόνες. Μέσω της εν λόγω εμπορικής συμφωνίας οι χώρες της Mercosur αποφάσισαν να ανοίξουν τις αγορές τους στις επιχειρήσεις της ΕΕ. Αυτό είναι προφανώς εξαιρετικά σημαντικό για τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και την οικονομία στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθώς θα τους απαλλάξει από δασμούς ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Αυτό την καθιστά τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει συνάψει ποτέ η ΕΕ. Χάρη στη σκληρή και επίμονη δουλειά των διαπραγματευτών μας, η συμφωνία θα συνοδεύεται από θετικά αποτελέσματα για το περιβάλλον και τους καταναλωτές. Κι αυτό ακριβώς καθιστά τη συμφωνία αυτή επωφελή για όλους».
Από την πλευρά της η επίτροπος Εμπορίου, Σεσίλια Μάλμστρομ, δήλωσε τα εξής: «Η συμφωνία φέρνει την Ευρώπη και τη Νότια Αμερική πιο κοντά, σε ένα πνεύμα συνεργασίας και ανοιχτών οριζόντων. Μόλις τεθεί σε εφαρμογή, θα δημιουργήσει μια αγορά 780 εκατομμυρίων ατόμων, παρέχοντας τεράστιες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους της ΕΕ σε χώρες με τις οποίες μας ενώνουν ισχυροί ιστορικοί δεσμοί και των οποίων οι αγορές παρέμεναν σχετικά κλειστές μέχρι σήμερα. Χάρη στη συμφωνία οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα εξοικονομήσουν πάνω από 4 δισ. ευρώ σε δασμούς στα σύνορα — τέσσερις φορές περισσότερα από ό,τι με τη συμφωνία μας με την Ιαπωνία — ενώ παράλληλα θα αποκτήσουν προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών μας από άλλα μέρη του κόσμου. Θέτει επίσης υψηλά πρότυπα και θεσπίζει ένα ισχυρό πλαίσιο για την από κοινού αντιμετώπιση ζητημάτων όπως το περιβάλλον και τα εργασιακά δικαιώματα, καθώς και την ενίσχυση των δεσμεύσεων για την αειφόρο ανάπτυξη που έχουμε ήδη αναλάβει, για παράδειγμα στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ εδραίωσε τη θέση που κατέχει ως παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα του ανοικτού και βιώσιμου εμπορίου. Από το 2014 έχουν τεθεί σε ισχύ συμφωνίες με 15 χώρες, με σημαντικότερες αυτές με τον Καναδά και την Ιαπωνία. Η συμφωνία αυτή προσθέτει τέσσερις ακόμη χώρες στον εντυπωσιακό κατάλογο των εμπορικών μας συμμάχων».
Κύρια χαρακτηριστικά της συμφωνίας
Η διαπεριφερειακή συμφωνία Ε.Ε. - Mercosur θα εξαλείψει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών στις εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τη Mercosur και θα καταστήσει τις εταιρείες της Ε.Ε. πιο ανταγωνιστικές, καθώς θα τις απαλλάξει από δασμούς ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Όσον αφορά τους βιομηχανικούς τομείς της Ε.Ε., η συμφωνία θα συμβάλει στην τόνωση των εξαγωγών ενωσιακών προϊόντων που αντιμετωπίζουν μέχρι σήμερα υψηλούς και, μερικές φορές, απαγορευτικούς δασμούς. Στα προϊόντα αυτά περιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα (δασμός 35%), τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων (14-18%), τα μηχανήματα (14-20%), τα χημικά προϊόντα (έως 18%), τα φαρμακευτικά προϊόντα (έως 14%), τα είδη ένδυσης και υπόδησης (35%) ή τα πλεκτά υφάσματα (26%).
Ο τομέας των γεωργικών προϊόντων διατροφής της Ε.Ε. θα επωφεληθεί από τη μείωση των υφιστάμενων υψηλών δασμών που επιβάλλει η Mercosur στα εξαγωγικά προϊόντα της Ε.Ε., και συγκεκριμένα στις σοκολάτες και τα είδη ζαχαροπλαστικής (20%), τα κρασιά (27%), τα οινοπνευματώδη ποτά (20-35%) και τα αναψυκτικά (20 έως 35%). Η συμφωνία θα προβλέπει επίσης την άνευ δασμών πρόσβαση, με την επιφύλαξη ποσοστώσεων, για τα γαλακτοκομικά προϊόντα της Ε.Ε. (σημερινός δασμολογικός συντελεστής 28%), ιδίως για τα τυριά.
Οι χώρες της Mercosur θα θεσπίσουν επίσης νομικές εγγυήσεις που θα προστατεύουν από τις απομιμήσεις 357 ευρωπαϊκά προϊόντα διατροφής και ποτά υψηλής ποιότητας που αναγνωρίζονται ως γεωγραφικές ενδείξεις, όπως είναι το Tiroler Speck (Αυστρία), το Fromage de Herve (Βέλγιο), η Münchener Bier (Γερμανία), το Comté (Γαλλία), το Prosciutto di Parma (Ιταλία), η Polska Wódka (Πολωνία), το Queijo S. Jorge (Πορτογαλία), το Tokaji (Ουγγαρία) ή το Jabugo (Ισπανία).
Η συμφωνία θα ανοίξει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στη Mercosur για τις εταιρείες της Ε.Ε. που πωλούν προϊόντα στο πλαίσιο κρατικών συμβάσεων, καθώς και σε παρόχους υπηρεσιών στους τομείς της τεχνολογίας των πληροφοριών, των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών, μεταξύ άλλων. Θα απλοποιήσει τους συνοριακούς ελέγχους, θα μειώσει τη γραφειοκρατία και θα περιορίσει τη χρήση εξαγωγικών φόρων από τις χώρες της Mercosur. Οι μικρότερες εταιρείες και των δύο πλευρών θα ωφεληθούν επίσης χάρη σε μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα παρέχει εύκολη πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες.
Πέραν του ότι παρέχει σημαντικά οικονομικά οφέλη, η συμφωνία προάγει επίσης υψηλά πρότυπα. Η Ε.Ε. και η Mercosur δεσμεύονται να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τη συμφωνία του Παρισιού για την αλλαγή του κλίματος. Ένα ειδικό κεφάλαιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη θα καλύψει θέματα όπως η βιώσιμη διαχείριση και διατήρηση των δασών, ο σεβασμός των δικαιωμάτων των εργαζομένων και η προώθηση της υπεύθυνης επιχειρηματικής συμπεριφοράς. Παρέχει επίσης στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ενεργό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων τυχόν κοινωνικών και περιβαλλοντικών ανησυχιών καθώς και ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η συμφωνία θα δημιουργήσει επίσης ένα νέο φόρουμ στενής συνεργασίας για μια πιο βιώσιμη προσέγγιση της γεωργίας, ενώ, στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου που θα αναπτυχθεί βάσει της συμφωνίας σύνδεσης, θα αντιμετωπιστούν ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των αυτοχθόνων κοινοτήτων. Η συμφωνία διασφαλίζει επίσης το δικαίωμα της Ε.Ε. και της Mercosur να προβαίνουν σε ρυθμίσεις προς το δημόσιο συμφέρον και διατηρεί το δικαίωμά τους να οργανώνουν τις δημόσιες υπηρεσίες τους με τον τρόπο που κρίνουν κατάλληλο.
Τα ενωσιακά πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων θα παραμείνουν αμετάβλητα και όλες οι εισαγωγές θα πρέπει να συμμορφώνονται με τα αυστηρά πρότυπα της Ε.Ε., όπως συμβαίνει σήμερα. Οι συμφωνηθείσες διατάξεις για την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των ζώων και των φυτών θα ενισχύσουν τη συνεργασία με τις αρχές των χωρών-εταίρων και θα επιταχύνουν τη ροή πληροφοριών σχετικά με ενδεχόμενους κινδύνους μέσω ενός πιο άμεσου και αποδοτικού συστήματος ενημέρωσης και κοινοποίησης. Με τον τρόπο αυτό, η συμφωνία θα αυξήσει την αποτελεσματικότητά μας ως προς την κατοχύρωση της ασφάλειας των προϊόντων που αποτελούν αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της Ε.Ε. και των χωρών της Mercosur.
Η εμπορική συμφωνία απότελείται από έναν πολιτικό και συνεργατικό πυλώνα —στον οποίο οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε γενική συμφωνία τον Ιούνιο του 2018 στο Μοντεβιδέο— και από τον εμπορικό πυλώνα. Εκτός από το εμπόριο, η συμφωνία θα ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο και θα εντείνει τη συνεργασία σε τομείς όπως η μετανάστευση, η ψηφιακή οικονομία, η έρευνα και η εκπαίδευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών, η εταιρική και κοινωνική ευθύνη, η προστασία του περιβάλλοντος, η διαχείριση των ωκεανών και επίσης η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και του κυβερνοεγκλήματος. Θα προσφέρει επίσης περισσότερες δυνατότητες συνεργασίας σε πολυμερές επίπεδο. Η συμφωνία σύνδεσης θα ολοκληρώσει το δίκτυο των συμφωνιών σύνδεσης στην Αμερική και θα εδραιώσει τις σχέσεις μας με τους σημαντικούς μας εταίρους στην περιοχή, υποστηρίζοντας τις θέσεις της Ε.Ε. σε πολλά παγκόσμια θέματα.
