Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η ΕΚΤ και η FED έμαθαν να ανταποκρίνονται τα τελευταία χρόνια σε ρόλο πυροσβέστη. Μετά την παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και την βαθιά οικονομική και κοινωνικοπολιτική κρίση που ακολούθησε και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ήταν εκείνες, που φρόντισαν να σβήσουν τις φωτιές, να δώσουν τις πρώτες βοήθειες στα θύματα και να διασφαλίσουν την επιβίωσή της. Τώρα η πρόκληση είναι διαφορετική. Η κρίση δεν έχει έρθει ακόμη. Οι οικονομίες είναι σε τροχιά ανάπτυξης, οι πιστωτικές συνθήκες ισυχρές και οι αγορές εργασίας παρουσιάζουν την καλύτερη εικόνα εδώ και πάνω από μία δεκαετία. Όλοι όμως φοβούνται ότι πλησιάζει η .. .τέλεια καταιγίδα. Μάριο Ντράγκι και Τζερόμ Πάουελ θέλουν να την αποτρέψουν. Μπορούν όμως;
Το σενάριο, που φαίνεται να ενισχύεται ολοένα και περισσότερο, θέλει τους μεγάλους «παίχτες» του εμπορίου να ορθώνουν τείχη, το πολυμερές σύστημα να αμφισβητείται συνεχώς, τον πληθωρισμό να μένει υποτονικός και τις οικονομίες να διολισθαίνουν η μία μετά την άλλη στην ύφεση. Σε ένα τέτοιο σενάριο οι ρευστοποιήσεις σε αγορές μετοχών και εμπορευμάτων θα είναι μαζικές. Είναι το λεγόμενο σενάριο της τέλειας καταιγίδας, που μπορεί να μην έχει τις ρίζες τους στις τοξικές τιτλοποιήσεις ενυπόθηκων δανείων, που πυροδότησαν την κρίση του 2008, αλλά θα γυρίσει εν πολλοίς την παγκόσμια οικονομία δέκα χρόνια πίσω.
Οι κυβερνήσεις απομακρύνονται από τη λιτότητα, αλλά είναι σαφές ότι περιμένουν και πάλι από τους κεντρικούς τραπεζίτες να δράσουν πρώτοι και δη αποφασιστικά. Στην Ευρώπη οι δημόσιες παρεμβάσεις αποφεύγονται, αλλά στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ ως άλλος...Ερντογάν, δεν κρύβει τις προτιμήσεις του για χαμηλά επιτόκια και την επιδίωξή του να πιέσει για άμεση αλλαγή στη νομισματική πολιτική. Ανεξάρτητα από τις πολιτικές πιέσεις ή τις προσδοκίες της αγοράς, τόσο η FED όσο και η EKT εξετάζουν τη δράση και μένει να φανεί πόσο σύντομα αυτή θα έρθει, αλλά και εάν μπορεί πράγματι να φέρει αποτελέσματα.
Η αμερικανική νομισματική αρχή έχει σαφώς μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών αφού είχε απομακρυνθεί τα τελευταία χρόνια από την υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική και επειχερούσε μία «ομαλοποίηση» της στρατηγικής της. Κι όμως ο Μάριο Ντράγκι, λίγο πριν παραδώσει τα ηνία, εμφανίζεται πιο αποφασισμένος για δραστικές κινήσεις, για ένα νέο «ό,τι χρειαστεί», από τον Τζερόμ Πάουελ. Ενδεχομένως γιατί έρχεται αντιμέτωπος και με πολύ πιο πιεστικές συνθήκες στην οικονομία. Η Γερμανία και η Ιταλία, πρώτη και τρίτη μεγαλύτερη δύναμη του ευρώ, είναι στο χείλος της ύφεσης. Η μεταποιητική δραστηριότητα συνολικά στην Ευρωζώνη βρίσκεται σε διαρκή συρρίκνωση και η αβεβαιότητα του Brexit και των εμπορικών αντιπαραθέσεων έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καταναλωτική εμπιστοσύνη και τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων.
Ο Ντράγκι έχει τον πρώτο λόγο, αλλά όχι απαραίτητα και τον τελευταίο στην ΕΚΤ. Σύμφωνα με σημερινό αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters οι χθεσινές δηλώσεις, με τις οποίες έδωσε το σήμα για ράλι σε ομόλογα και μετοχές και οδήγησε σε βουτιά το ευρώ, δεν βρίσκουν σύμφωνους όλους τους αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας. Το Διοικητικό Συμβούλιο φέρεται να είναι διχασμένο για τα επόμενα βήματα και πολλοί βίωσαν ως δυσάρεστη έκπληξη το τόσο ξεκάθαρο μήνυμα, που έστειλε ο Ντράγκι.
Μπορεί ο Σούπερ Μάριο να πείσει τα «γεράκια»; Και μπορεί άραγε να δεσμεύσει με τις αποφάσεις του και τον επόμενο επικεφαλής της ΕΚΤ; Κανείς στους κόλπους της ΕΚΤ- ούτε καν ο Γερμανός Γενς Βάιντμαν- δεν αμφισβητεί ότι πρέπει να γίνει κάτι. Ωστόσο οι απόψεις για το πόσο σύντομα θα πρέπει να έρθουν οι αποφάσεις ή ποιο ακριβώς θα είναι το επόμενο βήμα- η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων ή ένας νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης- δεν συγκλίνουν προς το παρόν.
Η επόμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας είναι προγραμματισμένη για τις 25 Ιουλίου. Εκεί θα δοθεί μάχη, αλλά εώς τότε οι πληροφορίες θα είναι μάλλον εξαιρετικά περιορισμένες, αφού όλοι θέλουν να αποφευχθεί η αναταραχή στις αγορές. Η Commerzbank πάντως σε σημερινό της σημείωμα στους επενδυτές εκφράζει την πεποίθηση ότι θα περάσει η γραμμή Ντράγκι και τον Ιούλιο θα έχουμε τελικά μείωση των επιτοκίων. H αρχική εκτίμηση της γερμανικής τράπεζας ήταν πως η μείωση θα έρθει το τέταρτο τρίμηνο του έτους. Ωστόσο η ομιλία Ντράγκι στην Σίντρα της Πορτογαλίας την ώθησε στο να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της.
Η Capital Economics σε πρόσφατο σημείωμά της (πριν την ομιλία Ντράγκι) έβλεπε επίσης την πρώτη μείωση να έρχεται έως τα τέλη του έτους, με το καταθετικό επιτόκιο, που είναι σήμερα ήδη σε αρνητικό έδαφος, στο -0,4% να οδηγείται στο -0,5%.
Aναλυτές αμφισβητούν πάντως το εάν οι κινήσεις αυτές μπορούν να δώσουν ενέσεις στην πραγματική οικονομία ή απλώς να διατηρήσουν το ράλι στις αγορές. Ο ίδιος ο Ντράγκι έχει επανειλημμένα παραδεχθεί ότι η νομισματική πολιτική έχει όρια και έχει πετάξει το μπαλάκι στις κυβερνήσεις. Απαιτείται νέο μείγμα στη δημοσιονομική πολιτική, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα και κυρίως βαθύτερη οικονομική ενοποίηση. Θεωρεί απαραίτητη την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, αλλά και τάσσεται υπέρ του να δοθεί δημοσιονομική ικανότητα στην ΟΝΕ. Αυτά δεν εξαρτώνται ούτε από τον ίδιο ούτε από τον διάδοχό του. Η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι μπορεί για να καθυστερήσει την καταιγίδα, αλλά είναι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων εκείνες που θα κρίνουν την τελική έκβαση.
naftemporiki.gr
