Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Σακκά
[email protected]
Περιορισμένη διαπιστώνεται η συνεργασία των τραπεζών με τις ελληνικές επιχειρήσεις σε έρευνα της Kapa Research (Enterprise Surveys) για λογαριασμό του ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην οποία καταγράφεται πως μόλις το 5% των συνολικών επενδύσεων χρηματοδοτείται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ περίπου 1 στις 3 μικρές και μεσαίες εταιρείες συνεργάζεται μαζί τους για θέματα δανεισμού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα που περιγράφει το επιχειρηματικό προφίλ της χώρας, ο τραπεζικός τομέας συμμετέχει κατά 5% στις συνολικές επενδύσεις για πάγια στοιχεία, ενώ οι ελληνικές εταιρείες φαίνεται ότι εξαρτούν την επενδυτική τους δραστηριότητα από ίδια κεφάλαια κατά 89%. Τα δε ίδια κεφάλαια αποτελούν εσωτερική χρηματοδότηση στο πλαίσιο της εταιρείας και όχι το «μετοχικό κεφάλαιο», δηλαδή δεν προέρχονται από αύξηση κεφαλαίου με εξωτερική χρηματοδότηση, η οποία φαίνεται να συμμετέχει μόλις στο 1% της επενδυτικής δραστηριότητας. Επίσης ένα χαμηλό ποσοστό χρηματοδότησης, που φτάνει στο 4%, αφορά ρευστότητα η οποία εξασφαλίζεται από πιστώσεις σε προμηθευτές. Επίσης 1% πραγματοποιείται μέσα από άλλες πηγές, όπως μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή προσωπικά δίκτυα.
Οι πλούσιες χώρες
Η έρευνα αναφέρει ότι η υπέρμετρη εξάρτηση από ίδια κεφάλαια μπορεί να αποτελεί ένδειξη μιας δυνητικά ανεπαρκούς χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης. Να σημειωθεί ότι η εν λόγω εξάρτηση διαπιστώνεται ιδιαίτερα ισχυρή στην Ελλάδα σε σχέση με τη μέση εξάρτηση στις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα από την περιοχή της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας αλλά και τις «πλούσιες» χώρες στις οποίες με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανήκει και η Ελλάδα. Ειδικότερα στις χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας η χρηματοδότηση από τις τράπεζες φτάνει στο 14% και η εσωτερική χρηματοδότηση φτάνει το 73%, ενώ στις «πλούσιες χώρες» τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 17% και 71%. Όπως επισημαίνει η έρευνα, οι υγιείς και ανεπτυγμένες χρηματοπιστωτικές αγορές παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών, κινητοποιούν καταθέσεις και διευκολύνουν την εξεύρεση κεφαλαίων για την αγορά πάγιων περιουσιακών στοιχείων -όπως κτήρια, γη, μηχανήματα και εξοπλισμό- καθώς και την εξασφάλιση κεφαλαίων κίνησης. Οι αποτελεσματικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες μειώνουν την εξάρτηση από ίδια κεφάλαια ή από ανεπίσημες πηγές, όπως είναι η οικογένεια και οι φίλοι, συνδέοντας τις επιχειρήσεις που εμφανίζουν φερέγγυα πιστοληπτική ικανότητα με ένα ευρύ φάσμα δανειστών και επενδυτών.
Στην Ελλάδα όμως ο ρόλος των τραπεζών φαίνεται σε γενικές γραμμές περιορισμένος στη συνεργασία του με τις επιχειρήσεις και αφορά κατά βάση τη διατήρηση λογαριασμών. Στη σχετική ενότητα της έρευνας αναφέρεται ότι στη χρήση χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών από ιδιωτικές επιχειρήσεις περιλαμβάνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων με λογαριασμό όψεως ή καταθέσεων και το ποσοστό των επιχειρήσεων με τραπεζικό δανεισμό.
Με βάση λοιπόν τα στοιχεία που συνέλεξε η Kapa Reasearch, οι μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις σχεδόν στο σύνολό τους (99% και 98%) συνεργάζονται με τις τράπεζες διατηρώντας λογαριασμούς όψεως και ταμιευτηρίου, ενώ μόλις το 33% και 39% αντίστοιχα για δανεισμό. Η περίπτωση των πιστώσεων φαίνεται εντελώς διαφορετική για τις μεγάλες εταιρείες, όπου κι εκεί το 100% αυτών διατηρεί τραπεζικό λογαριασμό, όμως το 81% έχει και συναλλαγές για δανεισμό με τις τράπεζες.
Διεθνές εμπόριο
Όσον αφορά το εξωτερικό εμπόριο, οι ελληνικές εταιρείες φαίνεται να μην τα πηγαίνουν άσχημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία το 16% αυτών εξάγει, με ποσοστό πάνω από το 10% των συνολικών ετήσιων πωλήσεών του να προέρχεται από ξένες αγορές. Η Ελλάδα ακολουθεί τον μέσο όρο όσον αφορά το μερίδιο των εξαγωγικών εταιρειών με τις χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, ενώ απέχει από τον μέσο όρο των εταιρειών από χώρες υψηλού εισοδήματος, όπου εκεί το 21% των εταιρειών είναι εξαγωγικές. Πάντως η Ελλάδα έχει πολύ καλούς ρυθμούς στην εκτέλεση εισαγωγών και εξαγωγών, καθώς ο μέσος όρος ημερών που χρειάζονται για τον εκτελωνισμό εξαγωγών και εισαγωγών είναι 2 και 4 αντίστοιχα, όταν στο εξωτερικό είναι στις 4 μέρες για τις εξαγωγές και στις 6 για τις εισαγωγές.
Εμπόδια
Η έρευνα ακόμη καταδεικνύει τα 10 κυριότερα εμπόδια του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τις τοποθετήσεις των εταιρειών, το 40% αυτών θεωρεί ως σημαντικότερο εμπόδιο τους φορολογικούς συντελεστές, ακολουθεί με 20% η πολιτική αστάθεια, με 16% η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, με 6% η φορολογική διοίκηση, με 5% το ανεπαρκώς καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, με 4% η εργατική νομοθεσία, με 2% η διαφθορά, οι πρακτικές των ανταγωνιστών στον ανεπίσημο τομέα και η αδειοδότηση των επιχειρήσεων και τέλος μόλις με 1% το έγκλημα, η κλοπή και η ανομία.
Έρευνα
Οι μελέτες που διεξάγονται από τον Όμιλο της Παγκόσμιας Τράπεζας και τους συνεργάτες της σε όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες καλύπτουν μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Το μέγεθος της επιχείρησης καθορίζεται από τον αριθμό των εργαζομένων: από 5 έως 19 (μικρή), από 20 έως 99 (μεσαία) και από 100 και άνω (μεγάλη). Για την ελληνική έρευνα επελέγησαν 600 εταιρείες (267 μικρές, 201 μεσαίες και 132 μεγάλες) από το λιανικό εμπόριο, το χονδρικό εμπόριο, τις επισκευές μηχανοκίνητων οχημάτων, τα ξενοδοχεία και εστιατόρια, τις μεταφορές, την αποθήκευση, τις επικοινωνίες, τις κατασκευές και το IT (Τεχνολογία Πληροφοριών).
