Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Στην αυτόματη προσυμπλήρωση των εντύπων των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ και των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλουν κάθε χρόνο περισσότεροι από 1.000.000 επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες θα οδηγήσει η υλοποίηση του σχεδίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για την ηλεκτρονική τήρηση των φορολογικών βιβλίων. Όπως αποκαλύπτει σήμερα η «Ν», τα ηλεκτρονικά τηρούμενα φορολογικά βιβλία θα είναι, ουσιαστικά, on line συνδεδεμένα με τα ηλεκτρονικά υποβαλλόμενα φορολογικά έντυπα Φ2 (δήλωση ΦΠΑ), Ε3 (κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα), Ε1 (δήλωση φορολογίας εισοδήματος για ατομικές επιχειρήσεις) και Ν (δήλωση φορολογίας εισοδήματος για νομικά πρόσωπα), ώστε τα στοιχεία που καταχωρούνται στα βιβλία να μεταφέρονται και να προσυμπληρώνονται στα αντίστοιχα πεδία των συγκεκριμένων φορολογικών εντύπων.
Ο σχεδιασμός
Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός της ΑΑΔΕ προβλέπει ότι από τη στιγμή που τα φορολογικά βιβλία των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών θα συμπληρώνονται ηλεκτρονικά σε περιβάλλον ΤΑΧΙSnet, θα καταστεί δυνατή η αυτόματη προσυμπλήρωση των εντύπων των δηλώσεων ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος που υποχρεούνται να υποβάλλουν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι. Τα δεδομένα που θα συμπληρώνονται στα ηλεκτρονικά τηρούμενα βιβλία θα διαβιβάζονται ουσιαστικά στο σύστημα ΤΑΧΙSnet και εν συνεχεία θα μεταφορτώνονται στα ηλεκτρονικά υποβαλλόμενα έντυπα των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ και των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Με αυτόν τον τρόπο οι λογιστές που εκπροσωπούν φορολογούμενους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες θα απαλλαγούν από τον τεράστιο όγκο δουλειάς που συνεπάγεται η υποχρέωση να συμπληρώνουν ανά τακτά διαστήματα τις συγκεκριμένες δηλώσεις, καθώς αυτές -όταν θα έρχεται η ώρα να υποβληθούν- θα είναι ήδη προσυμπληρωμένες, με βάση τα δεδομένα που θα έχουν καταχωρηθεί στα ηλεκτρονικά τηρούμενα φορολογικά βιβλία. Τα έντυπα των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ και τα έντυπα Ε3, Ε1 και Ν των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος θα είναι, δηλαδή, προσυμπληρωμένα στα περισσότερα από τα υποχρεωτικά συμπληρούμενα πεδία, με βάση τα ηλεκτρονικά τηρηθέντα βιβλία.
Αυτές οι δυνατότητες τυποποίησης, συντόμευσης και απλοποίησης των διαδικασιών συμπλήρωσης και υποβολής των δηλώσεων ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος αποκαλύφθηκαν κατά την παρουσίαση του σχεδίου για την ηλεκτρονική τήρηση των φορολογικών βιβλίων, η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο από τους υπευθύνους της ΑΑΔΕ σε εκπροσώπους των επιχειρήσεων πληροφορικής και μεγάλων εταιρειών της χώρας που εκδίδουν κάθε χρόνο μεγάλο πλήθος τιμολογίων και αποδείξεων.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα έγιναν γνωστά κατά την παρουσίαση:
1. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του μέτρου της ηλεκτρονικής τήρησης βιβλίων το οποίο έχει καταρτίσει η ΑΑΔΕ προβλέπει ότι η σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή θα λειτουργήσει πιλοτικά από την 1η Οκτωβρίου τρέχοντος έτους. Από το 2020 η εφαρμογή θα λειτουργεί πλήρως έτσι ώστε όλες οι επιχειρήσεις και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες να συμπληρώνουν τα φορολογικά τους βιβλία με ηλεκτρονικό τρόπο, σε άμεση σύνδεση με τα συστήματα TAXIS και TAXISnet.
2. Τα φορολογικά βιβλία περισσοτέρων από 1.000.000 επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών θα συμπληρώνονται και θα «τηρούνται» ηλεκτρονικά απευθείας στο σύστημα TAXISnet. Έτσι θα παρακολουθούνται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο από τις φορολογικές αρχές. Τα στοιχεία των εκδιδόμενων τιμολογίων θα καταχωρούνται ηλεκτρονικά στο σύστημα από τον εκάστοτε εκδότη, ενώ ο λήπτης θα πρέπει να έχει συνδεθεί κι αυτός ηλεκτρονικά προκειμένου να τα επικυρώνει ή να τα διορθώνει για τις πράξεις που τον αφορούν.
Η ηλεκτρονική συμπλήρωσή των βιβλίων θα γίνεται είτε «γραμμή - γραμμή» καταχωρητικά, είτε με μαζική μεταφόρτωση δεδομένων είτε με το ξεχωριστό κανάλι των ταμειακών μηχανών όταν συνδεθούν με τα συστήματα ΤΑΧIS και TAXISnet. Εντός του 2020, όταν θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή και η ηλεκτρονική έκδοση των τιμολογίων, τα ηλεκτρονικά βιβλία θα συμπληρώνονται αυτόματα με κάθε έκδοση e-τιμολογίου.
3. Με την ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων εκτιμάται ότι θα περιοριστεί σχεδόν στο μισό ο γραφειοκρατικός φόρτος της αγοράς. Από τη στιγμή δε που θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα, δεν θα υπάρχει πλέον η ανάγκη να υποβάλλονται οι συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών - προμηθευτών (οι λεγόμενες ΜΥΦ).
4. Επιπλέον, με την ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων:
α) Θα καταστεί δυνατή η αυτόματη προσυμπλήρωση των εντύπων των δηλώσεων ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών. Ειδικότερα, από τη στιγμή που τα αναλυτικά δεδομένα για τα ακαθάριστα έσοδα, για τις εκπιπτόμενες και μη εκπιπτόμενες δαπάνες, καθώς και για τα λοιπά οικονομικά στοιχεία φορολογικού ενδιαφέροντος των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών θα καταχωρούνται απευθείας στο σύστημα TAXISnet, μέσω των ηλεκτρονικά τηρούμενων φορολογικών βιβλίων:
* Θα είναι δυνατό να ενημερώνονται με διαρκώς επικαιροποιούμενες συγκεντρωτικές εγγραφές τα αντίστοιχα πεδία των εντύπων των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, ώστε να είναι έτοιμα προς ηλεκτρονική υποβολή αμέσως μετά τη λήξη της φορολογικής περιόδου που αφορούν (του τριμήνου ή του μήνα κατά περίπτωση).
* Αντιστοίχως, με τη λήξη του φορολογικού έτους, τα δεδομένα για τα ακαθάριστα έσοδα, τις δαπάνες και τα λοιπά οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών, τα οποία θα έχουν αναγραφεί στα ηλεκτρονικά τηρούμενα φορολογικά βιβλία τους, θα είναι δυνατό να μεταφέρονται στις έτοιμες ηλεκτρονικές φόρμες των εντύπων Ε3, Ε1 και Ν των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, ώστε να συμπληρώνονται αυτόματα τα αντίστοιχα πεδία. Έτσι, μετά τη λήξη του φορολογικού έτους όλα ή τουλάχιστον τα περισσότερα από τα στοιχεία που πρέπει να δηλωθούν στα ηλεκτρονικά υποβαλλόμενα έντυπα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος θα είναι ήδη προσυμπληρωμένα.
β) Κάθε επιχειρηματίας θα έχει μια άμεση εικόνα των οικονομικών στοιχείων και υποχρεώσεων της επιχείρησής του.
γ) Οι πάσης φύσεως λογιστικές εργασίες θα διεκπεραιώνονται ταχύτατα.
δ) Οι διαδικασίες καταβολής επιστροφών φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ θα απλουστευθούν και θα επιταχυνθούν.
ε) Θα εξαλειφθεί πλήρως το φαινόμενο της έκδοσης πλαστών τιμολογίων, διότι δεν θα υπάρχει πλέον δυνατότητα έκδοσης τιμολογίων εν αγνοία του εμφανιζόμενου ως λήπτη ούτε δυνατότητα καταχώρησης τιμολογίου εν αγνοία του εμφανιζόμενου ως εκδότη. Παράλληλα θα περιοριστούν σημαντικά και τα κρούσματα έκδοσης εικονικών τιμολογίων, καθώς τα στοιχεία των ηλεκτρονικά εκδιδόμενων τιμολογίων θα πρέπει να επιβεβαιώνονται και από τους λήπτες.
στ) Θα γίνει άμεσος και ευκολότερος ο εντοπισμός ύποπτων συναλλαγών.
Ηλεκτρονική τιμολόγηση
Η υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου της ηλεκτρονικής τήρησης των φορολογικών βιβλίων θα είναι ολοκληρωμένη και λειτουργική όταν όλες οι επιχειρήσεις και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες υποχρεωθούν να εκδίδουν και να λαμβάνουν με ηλεκτρονικό τρόπο τα φορολογικά παραστατικά.
Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τα όσα έχουν προτείνει στην ΑΑΔΕ οι αρμόδιοι τεχνικοί εμπειρογνώμονες, θα πρέπει να τεθεί το συντομότερο δυνατό σε εφαρμογή η ήδη ψηφισθείσα από το 2010 και τροποποιηθείσα το 2016 διάταξη που προβλέπει την υποχρέωση των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στους αντισυμβαλλόμενους και στις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων που εκδίδουν. Πρέπει, δηλαδή, να εφαρμοστούν:
α) Η ηλεκτρονική τιμολόγηση, η οποία θα σημάνει την κατάργηση της σημερινής διαδικασίας εκτύπωσης και διακίνησης των τιμολογίων σε χάρτινη μορφή.
β) Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών με τα συστήματα ΤΑΧΙS και ΤΑΧISnet, ώστε να διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ και τα δεδομένα των εκδιδόμενων αποδείξεων λιανικών συναλλαγών.
