Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Στη νέα ρύθμιση με τις 120 μηνιαίες δόσεις μπορούν να ενταχθούν όλες οι οφειλές που δημιουργήθηκαν έως και την 31η Δεκεμβρίου του 2018.
Αυτό αναφέρεται ρητά στο πρώτο άρθρο του νόμου. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να ρυθμιστούν και οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από το 2002, δηλαδή οφειλές της δεκαετίας του 1990. Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι η ένταξη στη ρύθμιση μπορεί να γίνει με αίτηση αυτού που χρωστά ασφαλιστικές εισφορές.
Η νέα ρύθμιση αφορά τους πάντες. Μπορούν, δηλαδή, να την αξιοποιήσουν και να ενταχθούν σε αυτήν όλα τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που έχουν οφειλές προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δηλαδή προς όλα τα πρώην Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, όπως είναι τα χρέη προς τον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ), το πρώην ΙΚΑ, το πρώην ΕΤΑΑ και τον πρώην ΟΓΑ.
Οι νέες διατάξεις
Στο πρώτο άρθρο του νόμου αναφέρεται συγκεκριμένα ότι μπορούν να ρυθμιστούν ακόμη και τα χρέη εκείνα τα οποία αφορούν επιχειρήσεις, επαγγελματικές δραστηριότητες, καταστήματα, βιοτεχνίες κ.λπ. ανεξάρτητα από το εάν σήμερα συνεχίζεται ή έχει διακοπεί η λειτουργία της επιχείρησης. Συνεπώς εντάσσονται και οι οφειλές επιχειρήσεων οι οποίες έχουν ήδη κλείσει ή έχουν διακόψει για οποιονδήποτε λόγο τη λειτουργία τους.
Όπως αναφέρεται στο πρώτο άρθρο, «στη ρύθμιση υπάγονται, μεταξύ άλλων, και οφειλές λόγω παλαιότερης άσκησης εμπορικής δραστηριότητας, ακόμη κι αν εν τω μεταξύ ο οφειλέτης προχώρησε σε διακοπή της δραστηριότητας στην αρμόδια ΔΟΥ και σε διαγραφή από την ασφάλιση του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα».
Σχετικά με τον πρώην ΟΓΑ επισημαίνεται ότι για τους αγρότες δεν προβλέπεται δυνατότητα επανυπολογισμού. Προβλέπεται, όμως, διαγραφή των προσαυξήσεων, ήτοι «κούρεμα» 100%, ενώ για τους άλλους αυτοαπασχολούμενους το «κούρεμα» των προσαυξήσεων είναι 85%.
Εγκλωβισμένοι συνταξιούχοι
Επισημαίνεται ότι στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν, εάν το επιλέξουν, περίπου 80.000 ασφαλισμένοι ηλικίας άνω των 62 ετών, οι οποίοι μέχρι σήμερα, επειδή έχουν ανεξόφλητες οφειλές που δεν τις έχουν ρυθμίσει, δεν μπορούν να πάρουν και τη σύνταξή τους.
Σήμερα, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία δίνεται η δυνατότητα συνταξιοδότησης για όσους έχουν χρέη έως 20.000 ευρώ στον πρώην ΟΑΕΕ, 15.000 ευρώ στο πρώην ΕΤΑΑ και 4.000 ευρώ στον πρώην ΟΓΑ.
Όπως προβλέπεται με τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου, το όριο της οφειλής που επιτρέπει τη συνταξιοδότηση αγροτών με παρακράτηση των ασφαλιστικών οφειλών από τη σύνταξή τους αυξάνεται στις 6.000 ευρώ από τις 4.000 ευρώ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, περίπου 30.000 αγρότες είναι αυτοί που έχουν εγκλωβιστεί στα χρέη και πλέον θα μπορέσουν να λάβουν σύνταξη.
Επισημαίνεται ότι για τους αγρότες δεν προβλέπεται δυνατότητα επανυπολογισμού. Προβλέπεται, όμως, διαγραφή των προσαυξήσεων, ήτοι «κούρεμα» 100%, ενώ για τους άλλους αυτοαπασχολούμενους το «κούρεμα» των προσαυξήσεων είναι 85%.
Η συνολική οφειλή
Στη ρύθμιση, άρα και στον επανυπολογισμό του χρέους, καθορίζονται οι κανόνες για τη ρύθμιση των οφειλών (κύριας οφειλής και προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής) των μη μισθωτών ασφαλισμένων προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Αυτό αναφέρεται ρητά στο άρθρο 2 του νέου νόμου.
Πρόκειται, δηλαδή, για τις οφειλές ασφαλισμένων προς τον πρώην ΟΑΕΕ, το πρώην ΕΤΑΑ και το πρώην ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, για το σύνολο των κλάδων ασφάλισης στους οποίους αφορά η οφειλή (κύρια και επικουρική ασφάλιση, υγειονομική περίθαλψη και εφάπαξ), ενώ συμπεριλαμβάνεται και η εισφορά υπέρ του ΟΑΕΔ που προβλέπεται.
Η συνολική οφειλή που προκύπτει, σύμφωνα με τις προβλέψεις περί επανυπολογισμού της κύριας οφειλής που δημιουργήθηκε από 1η Ιανουαρίου 2002 έως και 31 Δεκεμβρίου 2016 και του «κουρέματος» επί των συνολικών προσαυξήσεων, αποπληρώνεται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις 120, ενώ το ελάχιστο ποσό της οριζόμενης μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 50 ευρώ.
Ο επανυπολογισμός
Ο επανυπολογισμός των οφειλών είναι ένα θέμα που χρήζει διευκρινίσεων, αν και η διάταξη στο πολυνομοσχέδιο είναι ξεκάθαρη. Ο επανυπολογισμός των χρεών είναι εθελοντικός. Αν θέλει τον επιλέγει αυτός που χρωστά, με την επισήμανση ότι λόγω του διπλού «κουρέματος» της οφειλής του θα έχει και αναλογική μείωση της σύνταξης. Διαφορετικά μένει εκτός ρύθμισης με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα χρέη του. Σημειώνεται ότι ο νόμος θέτει ως χρονικό περιθώριο για να ενταχθεί κάποιος στη νέα ρύθμιση την 30ή Σεπτεμβρίου 2019. Δηλαδή, από την 1η Οκτωβρίου ο οφειλέτης δεν θα έχει τη δυνατότητα να μπει στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Σημειώνεται, επίσης, ότι η ρύθμιση αφορά όλες τις οφειλές, αλλά ο επανυπολογισμός των οφειλών και το διπλό «κούρεμα» αφορά μόνο τα χρέη που δημιουργήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2002 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016. Τι σημαίνει αυτή η διαφοροποίηση;
α) Τυχόν οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από το 2002 δεν θα υποστούν «κούρεμα», αλλά θα συνυπολογιστούν με τις «κουρεμένες» οφειλές της περιόδου 2002-2016 και εν συνεχεία θα ρυθμιστούν σε 120 δόσεις.
β) Το διπλό «κούρεμα» αφορά μόνο την περίοδο 2002-2016.
γ) Στις οφειλές που δημιουργήθηκαν την περίοδο 2017-2018, δηλαδή στην περίοδο που ισχύει ο νόμος Κατρούγκαλου, άρα και ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών, δεν υπάρχει «κούρεμα» οφειλών, αλλά συνυπολογισμός τους με τις οφειλές των προηγούμενων ετών και στη συνέχεια ένταξη στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Η βάση υπολογισμού
Η βάση του νέου υπολογισμού των οφειλών της περιόδου 2002-2016 είναι ο κατώτατος μισθός του 2018, ήτοι τα 586,08 ευρώ. Συνεπώς, για το διάστημα που οι οφειλές επανυπολογίζονται, το μηνιαίο χρέος δεν θα ξεπερνά:
α) τα 157 ευρώ για ασφαλισμένο του πρώην ΟΑΕΕ,
β) τα 222 ευρώ ανά οφειλόμενο μήνα για δικηγόρους και μηχανικούς και
γ) τα 181 ευρώ ανά οφειλόμενο μήνα για γιατρούς.
Έτοιμη η e-πλατφόρμα
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ που θα υποδεχθεί τις αιτήσεις των οφειλετών και των «εγκλωβισμένων» συνταξιούχων είναι έτοιμη, καθώς έχουν ολοκληρωθεί και τα τεχνικά τεστ για τη λειτουργία της. Θα ανοίξει την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πιθανότατα την ερχόμενη Δευτέρα.
Οι οφειλέτες στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
Στους οφειλέτες εργοδότες που θα υπαχθούν στη ρύθμιση, παρέχεται έκπτωση επί των πάσης φύσεως προσαυξήσεων και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση με τον εξής τρόπο: α) έκπτωση κατά 100% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής της κύριας οφειλής και β) έκπτωση κατά 50% σε περίπτωση τμηματικής καταβολής της κύριας οφειλής. Στην κύρια οφειλή δεν παρέχεται έκπτωση, καθώς η οφειλή αυτή των εργοδοτών συνδέεται άμεσα με κοινωνικοασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων, τα οποία δεν είναι νοητό να επηρεαστούν από τη χορηγούμενη δυνατότητα ρύθμισης προς τους οφειλέτες εργοδότες. Τέλος, προβλέπεται ότι η ρυθμιζόμενη οφειλή καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν τις 120, ενώ το ελάχιστο ποσό της οριζόμενης μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 50 ευρώ.
Με αυτόν τον τρόπο καθορίζεται ο τρόπος ρύθμισης των οφειλών των εργοδοτών από την απασχόληση εργαζομένων, που δημιουργήθηκαν έως και 31/12/2018, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής. Πρόκειται για τις οφειλές που έχουν δημιουργηθεί λόγω μη καταβολής των οφειλόμενων εισφορών τόσο από την απασχόληση εργαζομένων υπαγόμενων στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ όσο και από την απασχόληση μισθωτών ιατρών, μηχανικών κ.λπ.
Τι ισχύει για χρέη στον πρώην ΟΓΑ
Για όσους αγρότες χρωστούν ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με το τρίτο άρθρο του νόμου παρέχεται έκπτωση 100% επί των πάσης φύσεων προσαυξήσεων, προσθέτων τελών και τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί έως την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση. Η επανυπολογιζόμενη οφειλή αποπληρώνεται σε έως 120 μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης αυτό των 30 ευρώ.
