Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Έκαναν την εμφάνισή τους ως μια «underground» καινοτομία και επένδυση, που απασχολούσε λίγους. Το 2017 βρέθηκαν αίφνης στο προσκήνιο των αγορών, μια φρενίτιδα που εξαπλώθηκε ταχύτατα ανά τον κόσμο και απογείωσε την αξία τους. Έναν χρόνο αργότερα βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση, με ειδικούς να κάνουν λόγο για «φούσκα» που έσκασε και τις ρυθμιστικές αρχές να επιχειρούν να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο ελεγχόμενης λειτουργίας. Τα κρυπτονομίσματα βρίσκονται και πάλι σε δυναμική ανάκαμψη. Μπορούν όμως να γίνουν κάτι παραπάνω από μια εναλλακτική επένδυση υψηλού ρίσκου; Δύο πρόσφατες ειδήσεις στέλνουν το μήνυμα ότι ίσως δεν αργεί η ώρα που θα αρχίσουμε να τα βλέπουμε ως mainstream τρόπο πληρωμής, βάζοντάς τα για τα καλά στη ζωή μας.
To bitcoin, ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της αγοράς κρυπτονομισμάτων, έζησε ένα «βίαιο» 2018. Το σημείο εκκίνησης της περσινής χρονιάς ήταν τα 13.464 δολάρια. Είχε ήδη χάσει αρκετό έδαφος από τα ιστορικά υψηλά των σχεδόν 20.000 δολ. στα οποία είχε αναρριχηθεί μέσα στο 2017. Αλλά λίγοι μάλλον περίμεναν το τέλος της χρονιάς να βρει την τιμή του στα 3.742 δολάρια. Η ετήσια πτώση της τιμής 72%. Όσο για την κεφαλαιοποίησή του, συρρικνώθηκε κατά 80%, από τα 626,6 δισ. στα 125,6 δισ. δολάρια.
To πρώτο τρίμηνο του έτους χαρακτηρίστηκε από έντονες διακυμάνσεις, αλλά τελικά έκλεισε με κάποιες νότες αισιοδοξίας και την τιμή πάνω από τα 4.000 δολάρια. Το ράλι άρχισε δειλά με την έλευση του δεύτερου τριμήνου και πήρε φόρα τις τελευταίες εβδομάδες, με την τιμή να σκαρφαλώνει στα 5.700 δολάρια. Αναλυτές θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου να ξεπεραστεί και το ψυχολογικό όριο των 6.000 δολαρίων. Η διαφορά από τα υψηλά του 2017 θα είναι και πάλι τεράστια, αλλά αυτό είναι μάλλον καλό νέο, αφού τα επίπεδα των 20.000 δολ. δύσκολα μπορούσαν να δικαιολογηθούν για ένα «νόμισμα» που κανείς πραγματικά δεν χρησιμοποιούσε στις συναλλαγές του.
Οι κεντρικές τράπεζες
Μπορεί όμως αυτό να αλλάξει; Μπορεί το bitcoin να μπει και αυτό στη ζωή μας, όπως οι πιστωτικές κάρτες ή οι ηλεκτρονικές εφαρμογές πληρωμών; Αυτές και πάλι στηρίζονται στο «κανονικό» χρήμα. Τα ψηφιακά νομίσματα είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Δεν τυπώνονται από κεντρικές τράπεζες - ή τουλάχιστον όχι έως πρόσφατα. Γιατί πριν από λίγες ημέρες οι κεντρικές τράπεζες Καναδά και Σιγκαπούρης ανακοίνωσαν ότι έγιναν οι πρώτες που προχώρησαν στην ανταλλαγή ψηφιακών νομισμάτων χρησιμοποιώντας την τεχνολογία blockchain.
Οι δύο κεντρικές τράπεζες υπογράμμισαν ότι συνεργάζονται στη χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας, πιστεύοντας ότι μπορεί να καταστήσει τις διασυνοριακές πληρωμές πιο φθηνές, ταχύτερες και πιο ασφαλείς, όπως αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωση. Το πιλοτικό δίκτυο πληρωμών της καναδικής κεντρικής τράπεζας, Project Jasper, συνδέθηκε με το Project Ubin της Σιγκαπούρης, στο πλαίσιο της δοκιμής, η οποία έγινε με τη βοήθεια των Accenture και JPMorgan Chase.
Θα πρέπει να πούμε ότι εδώ και καιρό η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επισημάνει ότι θα πρέπει οι κεντρικές τράπεζες να εξετάσουν την έκδοση δικών τους ψηφιακών νομισμάτων. Κάτι τέτοιο θα πρόσθετε σαφώς περισσότερη αξιοπιστία και διαφάνεια και θα απέτρεπε το «τρενάκι του τρόμου» με τις τιμές και τους φόβους για φούσκα. Θα ήταν ένα καθοριστικό βήμα αναγνώρισης των κρυπτονομισμάτων ως «συνάλλαγμα» και όχι απλά ως ένα ριψοκίνδυνο χρηματιστηριακό εμπόρευμα. Ακόμη άλλωστε και εκείνοι που δεν βλέπουν αξία στα υπάρχοντα εικονικά νομίσματα, αναγνωρίζουν τις τεράστιες ευκαιρίες που η τεχνολογία blockchain προσφέρει.
Η ώθηση από το Facebook
Δεν είναι όμως μόνο οι κεντρικές τράπεζες που θα μπορούσαν να φέρουν πιο κοντά στην καθημερινότητά μας τα κρυπτονομίσματα. Αυτό φαίνεται να προσπαθεί να κάνει και το Facebook. Ο γίγαντας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στον οποίο συνδέεται κάθε μήνα το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, θέλει να μπει στον χώρο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και θέλει να το κάνει με ένα μεγάλο «μπαμ». Δεν αρκείται σε παραδοσιακές λύσεις, αλλά εξετάζει κάτι που θα μπορούσε να φέρει τα πάνω κάτω στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τον ευρύτερο χώρο της ψηφιακής οικονομίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, το Facebook έχει επιστρατεύσει δεκάδες ειδικούς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και online συναλλαγών προκειμένου να οικοδομήσει το δικό του σύστημα πληρωμών, βασισμένο σε κρυπτονόμισμα και φυσικά στο τεράστιο δίκτυο των χρηστών του. Η προσπάθειά του φέρεται να βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο και φέρει την κωδική ονομασία Project Libra.
Οι πληροφορίες που έχουν δει το φως κάνουν λόγο για τη δημιουργία ενός εικονικού νομίσματος, που θα μπορούν οι χρήστες να ανταλλάσσουν για χρήση σε αγορές τόσο στο Facebook όσο και σε άλλες πλατφόρμες του διαδικτύου. Εάν τα σχέδια γίνουν πραγματικότητα θα έχουμε ένα «άλμα» και όχι απλώς βήμα των κρυπτονομισμάτων στον χώρο του «mainstream». Τα εμπόδια για κάτι τέτοιο εξακολουθούν να είναι αρκετά, με κυριότερο την απουσία ενός ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου, που θα προστατεύει τους χρήστες των εικονικών νομισμάτων.
Θα πρέπει δε οι δημιουργοί των εικονικών νομισμάτων να πείσουν καταναλωτές και επενδυτές ότι η εποχή των μεγάλων σκανδάλων τελειώνει. Στα τέλη Απριλίου η Γενική Εισαγγελία της Νέας Υόρκης στράφηκε κατά των εταιρειών που βρίσκονται πίσω από το Tether και το Bitfinex, ενός εκ των κορυφαίων χρηματιστηρίων κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Κατηγορούνται ότι συνωμότησαν για να αποκρύψουν ζημία 850 εκατ. δολαρίων από ιδιώτες πελάτες και εταιρικά funds. Η αποκάλυψη της υπόθεσης τάραξε την αγορά για λίγα μόλις εικοσιτετράωρα. Στη συνέχεια ξεχάστηκε, με τους επενδυτές να κοιτούν μπροστά.
