Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ιδιαίτερα θετικές είναι οι συνθήκες στις αγορές κρατικών ομολόγων τους τελευταίους μήνες στον ευρωπαϊκό Νότο, γεγονός που έχει ευνοήσει τις νέες ομολογιακές εκδόσεις. Οι επιτυχημένες εκδόσεις που συνοδεύθηκαν από εντυπωσιακή επενδυτική ζήτηση σε Ισπανία και Ιταλία έδωσαν το έναυσμα και στις υπόλοιπες οικονομίες στην ευρωπεριφέρεια να προχωρήσουν σε αντίστοιχες κινήσεις.
Η μείωση του κόστους δανεισμού σε συνδυασμό με το κυνήγι αποδόσεων από τους επενδυτές -δεδομένου ότι ο ευρωπαϊκός Νότος εξακολουθεί να δίδει υψηλότερες αποδόσεις από τον «πυρήνα» του ευρώ- έστρεψε τους επενδυτές στις αγορές αυτές. Στη βελτίωση του κλίματος συνέβαλαν και η ξαφνική διακοπή του κύκλου αύξησης των επιτοκίων από τη Φέντεραλ Ριζέρβ τον Ιανουάριο, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να καθυστερήσει έως τα τέλη του 2020 την αύξηση των επιτοκίων και η ανακοίνωση τρίτου γύρου φθηνής μακρόχρονης χρηματοδότησης (TLTROs).
Η καθαρή προσφορά ομολόγων στην Ευρωζώνη καθ' όλη τη διάρκεια του 2019 υπολογίζεται να ξεπεράσει την αξία των 800 δισ. ευρώ και θα είναι ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με υπολογισμούς των JPMorgan Chase & Co και Danske Bank, λαμβάνοντας υπόψη τις ωριμάνσεις ομολόγων στη διάρκεια του τρέχοντος έτους και τις επανεπενδύσεις που σχεδιάζει να κάνει η ΕΚΤ.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι το πρώτο 10ήμερο του φετινού Ιανουαρίου υπήρξε «κύμα» νέων ομολογιακών εκδόσεων, οι οποίες έφθασαν την αξία των 40 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Barclays. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκδόσεις μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων, με το ενδιαφέρον να επιστρέφει στα 30ετούς διάρκειας ομόλογα, με την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία να ανοίγουν τον δρόμο, εν απουσία τόσο μακροχρόνιων εκδόσεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
* Η Κύπρος αποτελεί το τελευταίο παράδειγμα, βγαίνοντας στα τέλη Απριλίου στις αγορές με δύο ομόλογα, ένα πενταετές και ένα 30ετές, αντλώντας συνολικά περί το 1,25 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το πρώτο 30ετές που έχει εκδώσει έως σήμερα η Κύπρος, μόλις τρία έτη μετά την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο. Αρκετές άλλες χώρες της Ευρωζώνης έχουν εκδώσει πολύ μακροχρόνιο χρέος τα τελευταία έτη, με τη μέση ωρίμανση των κρατικών ομολόγων να ανέρχεται τώρα σχεδόν στα 7,4 έτη, που αποτελούν επίπεδο ρεκόρ.
Η Κύπρος είχε βγει ξανά στις αγορές φέτος στα τέλη Φεβρουαρίου με έκδοση 15ετούς -που αποτελούσε μέχρι πρότινος το ομόλογο με τη μεγαλύτερη διάρκεια- αντλώντας 1 δισ. ευρώ, με τη ζήτηση να υπερβαίνει τα 8 δισ. ευρώ και να φθάνει σε επίπεδα ρεκόρ.
Η απόδοση του 10ετούς κυπριακού κρατικού ομολόγου κυμαίνεται κοντά στο 1,50%, ενώ στα μέσα Απριλίου είχε διολισθήσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2015, κοντά στο 1,35%
Τα ρευστά διαθέσιμα που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Κύπρος καλύπτουν τις χρηματοδοτικές της ανάγκες μέχρι το πρώτο μισό του 2019, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών. Μάλιστα, μετά την τελευταία έκδοση, η Κύπρος εξετάζει το ενδεχόμενο να αποπληρώσει πρώιμα μέρος από το δάνειο των 2,5 δισ. ευρώ που είχε λάβει από τη Ρωσία κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης, από τη στιγμή που το κόστος δανεισμού της ακολουθεί την κατιούσα. Σημειώνεται ότι το χρέος της Κύπρου ανέρχεται στα 21,25 δισ. ευρώ ή στο 102% του ΑΕΠ της με βάση στοιχεία στα τέλη του 2018. Το ΑΕΠ αναπτύχθηκε πέρυσι με ρυθμό 3,9%, ξεπερνώντας τον μέσο όρο του 1,9% της Ευρωζώνης στο σύνολό της.
* Ένα μήνα νωρίτερα, αρχές Μαρτίου, η Ελλάδα βγήκε για δεύτερη φορά φέτος στις αγορές, με έκδοση 10ετούς, το πρώτο 10ετές μετά από εννέα χρόνια με απόδοση στο 3,90%. Στα τέλη Ιανουαρίου κατάφερε να εκδώσει νέο πενταετές με απόδοση 3,6%, αντλώντας 2,5 δισ. ευρώ. Από τις δύο εκδόσεις, πενταετούς και 10ετούς, η Ελλάδα έχει αντλήσει 5 δισ. ευρώ και ευελπιστεί να εξασφαλίσει συνολικά περί τα 7 δισ. ευρώ από τις αγορές στη διάρκεια του 2019, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το 70% των δανειακών αναγκών της για φέτος. Αυτό σημαίνει ότι με αυτές τις δύο εκδόσεις ο ΟΔΔΗΧ καλύπτει τα 2/3 του ετήσιου προγράμματός του. Η απόδοση του 10ετούς ελληνικού κρατικού ομολόγου κυμαίνεται σήμερα κοντά στο 3%.
* Από την υπόλοιπη ευρωπεριφέρεια, ενδιαφέρον παρουσιάζει η Ιταλία, δεδομένου ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η βιωσιμότητα του χρέους της, τη στιγμή που οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της είναι οι υψηλότερες στην Ε.Ε., 21,3% για φέτος και 21,9% το 2020. Η Ιταλία εξέδωσε 15ετές ομόλογο τον Ιανουάριο αντλώντας 10 δισ. ευρώ -πρόκειται για το υψηλότερο ποσό που έχει αντλήσει σε δημοπρασία-, με τη ζήτηση να φθάνει το δυσθεώρητο νούμερο των 35 δισ. ευρώ.
Έναν μήνα αργότερα, τον Φεβρουάριο, η Ιταλία βγήκε ξανά στις αγορές με 30ετές αντλώντας 8 δισ. ευρώ, με τη ζήτηση να φθάνει το επίπεδο ρεκόρ των 41 δισ. ευρώ - πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο ζήτησης που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα σε ιταλική δημοπρασία. Μέχρι στιγμής η Ιταλία έχει πραγματοποιήσει το 10% των προγραμματισμένων για φέτος εκδόσεών της και περίπου το 50% των φετινών καθαρών χρηματοδοτικών αναγκών της. H μέση διάρκεια των νέων εκδόσεων κυμαίνεται στα 11 έτη, σχεδόν διπλάσια με τη μέση ωρίμανση του υπό διαπραγμάτευση χρέους της.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της κυμαίνεται στο 2,58% και σύμφωνα με αναλυτές μπορεί να ασκηθούν περαιτέρω ανοδικές πιέσεις λόγω της αδύναμης ανάπτυξης της ιταλικής οικονομίας σε συνδυασμό με την αυξανόμενη δυναμική τόσο του ιταλικού ελλείμματος όσο και του ιταλικού χρέους, γεγονός που ενισχύει τις ανησυχίες των επενδυτών.
* Στην Ισπανία, η μέση ζωή χρέους κυμαίνεται στα 7,5 χρόνια, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης και καθιστά τα ισπανικά κρατικά ομόλογα λιγότερο ευάλωτα σε πιθανή αύξηση των επιτοκίων. Η απόδοση του 10ετούς ισπανικού κυμαίνεται στο 1,47%. Η Μαδρίτη έχει μέχρι στιγμής καλύψει περίπου το 27% του συνολικού μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χρηματοδοτικού της στόχου για το 2019. Χαρακτηριστική ήταν η έκδοση 15ετούς ομολόγου στα τέλη Φεβρουαρίου, η οποία γνώρισε την υψηλότερη ζήτηση και το χαμηλότερο επιτόκιο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα σε χώρα Ευρωζώνης από την καθιέρωση του ευρώ για τη συγκεκριμένη ωρίμανση (15ετές ομόλογο).
Η ζήτηση είχε ξεπεράσει τα 40 δισ. ευρώ, με το επιτόκιο στο 1,864%. Το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε πρόσφατα ότι σχεδιάζει να μειώσει τον στόχο του για τις φετινές εκδόσεις χρέους στα 30 δισ. ευρώ - πρόκειται για το χαμηλότερο ποσό από το 2007, σε σχέση με τον αρχικό του στόχο που προέβλεπε εκδόσεις άνω των 35 δισ. ευρώ. Αυτό έχει να κάνει με τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ, τα υψηλότερα του αναμενομένου φορολογικά έσοδα, τη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών και την ικανότητα αυτοχρηματοδότησης ορισμένων περιοχών της Ισπανίας. Επιπλέον έχει βελτιωθεί σημαντικά το πιστωτικό προφίλ της χώρας, με τους επενδυτές να τη θεωρούν ασφαλές στοίχημα, παρότι καλούνται να πληρώσουν ένα premium της τάξης των 122 μονάδων βάσης έναντι της Γερμανίας.
Ο σχεδιασμός του «πυρήνα»
Από τον «πυρήνα» της Ευρωζώνης, η Γερμανία σχεδιάζει να εκδώσει τίτλους σταθερού εισοδήματος της τάξης των 200 δισ. ευρώ φέτος, εκ των οποίων τα 156 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τις αγορές κεφαλαίου, για την χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της. Επιπλέον, η γερμανική κυβέρνηση σκοπεύει να εκδώσει τιμαριθμοποιημένα ομόλογα αξίας 6 έως 10 δισ. ευρώ. Στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου έχει εκδώσει ομόλογα αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου βρίσκεται αυτή τη στιγμή κάτω από το μηδέν, στο -0,004%.
H Γαλλία έχει θέσει ως στόχο για τις φετινές δανειακές της ανάγκες τα 237 δισ. ευρώ, ενώ μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου είχε καλύψει περίπου το 25% του χρέους που χρειάζεται για φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της UniCredit. Αξιοσημείωτη ήταν η έξοδός της στις αγορές τον Φεβρουάριο με 30ετές ομόλογο, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στη διάρκεια της τελευταίας διετίας, προσελκύοντας υψηλή επενδυτική ζήτηση της τάξης των 31 δισ. ευρώ και αντλώντας 7 δισ. ευρώ.
