Από την έντυπη έκδοση
Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Τον δρόμο για αναθεώρηση του προγράμματος ιδιωτικοποίησης -πώλησης του 30%- του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» ανοίγουν οι θετικοί δείκτες του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας, το οποίο συνεισφέρει αρκετά δισ. ευρώ στα δημόσια ταμεία.
Το ελληνικό δημόσιο φέρεται να σκέφτεται να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για την πώληση του 30% των μετοχών του ΔΑΑ που διαχειρίζεται το ΤΑΙΠΕΔ, από το πακέτο του 55% που έχει εξασφαλίσει με τη σύμβαση του 1996.
Σε κάθε περίπτωση, ο νέος διαγωνισμός δεν θα προκηρυχθεί τον Μάιο όπως έχει διαρρεύσει, ενώ τα έσοδα από τις φετινές πωλήσεις σχεδιάζεται να καλυφθούν από άλλα προγράμματα, όπως η πώληση ακινήτων του Δημοσίου. Τα νεότερα στοιχεία από το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά μετά τη σταθερή αύξηση της επιβατικής κίνησης τον Μάρτιο, που έφτασε το 8,8% και στο πρώτο τρίμηνο του 2019 διαμορφώθηκε στο 9,4% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, που ήταν η καλύτερη από το άνοιγμά του το 2001.
Υπενθυμίζεται ότι το αποτέλεσμα των εσόδων από την εικοσαετή παράταση της σύμβασης παραχώρησης, η οποία από το 2026 έως το 2046 θα εξασφαλίσει στα δημόσια ταμεία συνολικά έσοδα 6 δισ. ευρώ, είναι κάτι παραπάνω από θετικό. Μόνον από μερίσματα και με το σημερινό ποσοστό που διαθέτει στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, το ελληνικό δημόσιο θα εισπράξει πάνω από 2 δισ. ευρώ.
Υπουργικές επισημάνσεις
Η σύμβαση για το «Ελευθέριος Βενιζέλος» αποδείχτηκε ενδιαφέρον πείραμα συνύπαρξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, σημειώνει κυβερνητικό στέλεχος, ενώ ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης ερωτηθείς για το επενδυτικό πλάνο του ΤΑΙΠΕΔ αναφορικά με τον διαγωνισμό και την πώληση του 30% του «Ελ. Βενιζέλος» και το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει, αναφέρει πως αυτό πρέπει να εξεταστεί δεδομένου ότι αποτελεί μεγάλη πηγή εσόδων για το ελληνικό δημόσιο.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι τόσο η παραχώρηση του «Ελ. Βενιζέλος» όσο και αυτή της Εγνατίας Οδού αποτελούν δεσμεύσεις που προέρχονται από το πρώτο μνημόνιο, συνεχίστηκαν στο δεύτερο μνημόνιο και είναι δεσμεύσεις που παραμένουν, «εκτός κι αν μπορούμε να αποδείξουμε ότι μπορούμε να πάμε σε μια άλλη λογική με τους δανειστές». Όπως είπε χαρακτηριστικά, «να πάμε σε μια διαπραγμάτευση, αλλιώς είμαστε υποχρεωμένοι να τις τηρήσουμε».
Δημόσια έσοδα
Υπολογίζεται ότι από τον Μάρτιο του 2001, που εγκαινιάστηκαν οι νέες εγκαταστάσεις στα Σπάτα, έως και το 2017 τα έσοδα του Δημοσίου από μερίσματα ανήλθαν σε 1,65 δισ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι ιδιαίτερα θετικό είναι και το ευρύτερο αποτύπωμα της λειτουργίας του αεροδρομίου στην εθνική οικονομία και στην αγορά εργασίας. Με βάση πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ (2018), συμβάλλει στο 4,4% του ΑΕΠ (7,9 δισ. ευρώ) και η συνεισφορά του στην απασχόληση από τη λειτουργία του αεροδρομίου εκτιμάται σε 181.000 θέσεις εργασίας σε όλη τη χώρα (4,8% επί του συνόλου της εγχώριας απασχόλησης).
Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ, η πώληση του 30% του ΔΑΑ θα έπρεπε να ξεκινήσει αμέσως μετά την ολοκλήρωση της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης, που τελεσφόρησε τον περασμένο Φεβρουάριο.
Στα υποψήφια σχήματα συγκαταλέγονται η γαλλική Vinci, ο όμιλος Κοπελούζου, η υφιστάμενη κοινοπραξία παραχώρησης του αεροδρομίου με leader το καναδικό συνταξιοδοτικό fund PSP, ενώ μένει να φανεί εάν κινεζικές εταιρείες θα δώσουν το «παρών».
Πάντως, η διαδικασία της πώλησης του 30% του ΔΑΑ κινείται με μεγάλη βραδύτητα, γεγονός που έρχεται να προστεθεί στη σημαντική καθυστέρηση που αντιμετώπισε η χρονική επέκταση της σύμβασης παραχώρησης. Σημειώνεται ότι στην κοινοπραξία του ΔΑΑ το καναδικό συνταξιοδοτικό fund PSP έχει ποσοστό 40%, το ΤΑΙΠΕΔ 30%, το ελληνικό Δημόσιο 25% και η οικογένεια Κοπελούζου 5%.
Δικαίωμα «βέτο»
Ένα ακόμη αρνητικό στοιχείο στην κατεύθυνση πραγματοποίησης του διαγωνισμού είναι, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, το γεγονός ότι το ΤΑΙΠΕΔ -εξαιτίας ενεργειών του Δημοσίου και του υπουργείου Οικονομικών- δεν είναι σε θέση να ξεκινήσει τη διαδικασία πώλησης του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ). Και αυτό διότι το καναδικό συνταξιοδοτικό fund PSP Investments, δηλαδή ο βασικός ιδιώτης μέτοχος του αεροδρομίου, ενώ δεν μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα πρώτης προσφοράς, δύναται να μπλοκάρει την πώληση αν δεν συμφωνεί με την επιλογή του επενδυτή.
Κατά την πρόσφατη επέκταση της σύμβασης παραχώρησης, έως το 2046, το Δημόσιο δεν απαίτησε -ως προβλεπόταν- από το καναδικό συνταξιοδοτικό fund PSP Investments (με βασικό μέτοχο την AviAlliance) να παραιτηθεί από το δικαίωμα πρώτης άρνησης κατά την επικείμενη διαδικασία πώλησης του 30%, όπως και να τροποποιηθεί το καταστατικό του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, διαδικασία για την οποία απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Παράλληλα, πριν ολοκληρωθεί η επέκταση της σύμβασης παραχώρησης, το ΤΑΙΠΕΔ προχώρησε σε νέα συμφωνία με τους Καναδούς, η οποία αφότου έληξε στις 20 Δεκεμβρίου 2018, ανανεώθηκε μέχρι τις 30 Ιουνίου 2019. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών με επικεφαλής τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) δεν έχουν επίσημα εγκρίνει τη συμφωνία του ΤΑΙΠΕΔ με την PSP Investments για το Waiver (δικαίωμα παραίτησης).
Δηλαδή, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, εάν το ΥΠΟΙΚ δεν ανάψει το «πράσινο φως», το Δημόσιο κινδυνεύει να χάσει ένα
Αλλαγή στο δ.σ.
Επιπλέον παράγοντα καθυστέρησης της διαδικασίας πώλησης του 30% του ΔΑΑ αποτελεί το αίτημα του υπουργείου Οικονομικών -κατατέθηκε με επιστολή προς το ΤΑΙΠΕΔ- να λάβει το Δημόσιο τη θέση που «χηρεύει» στο δ.σ. του ΔΑΑ, μετά την επικείμενη αποχώρηση του μέλους -του προέδρου- της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, δεδομένου ότι το δάνειο προς την ΕΤΕπ αποπληρώνεται.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα αν πωληθεί το 30%, το Δημόσιο και ο νέος αγοραστής να αποκτήσουν τον έλεγχο του management του ΔAA, καθώς θα διέθεταν τέσσερα μέλη οι Kαναδοί, δύο μέλη το Δημόσιο, δύο μέλη με δικαίωμα τοποθέτησης οικονομικού διευθυντή ο αγοραστής και ένα μέλος η ΕΤΕπ, που έχει γνωστοποιήσει ότι αποχωρεί από το δ.σ., τη στιγμή που οι Καναδοί κατέβαλαν 1,2 δισ. ευρώ για την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης .
