Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Ο δρόμος για την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού των ελληνικών θαλασσών, αλλά και για τη δημιουργία εγχώριας τεχνογνωσίας σε έναν από τους πλέον υποσχόμενους νέους τύπους αιολικών πάρκων, θα ανοίξει τον επόμενο χρόνο με τη διενέργεια του πρώτου πιλοτικού διαγωνισμού για την εγκατάσταση πλωτών ανεμογεννητριών στη χώρα μας.
Όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μιχάλης Βερροιόπουλος, σε workshop που πραγματοποίησε την περασμένη Παρασκευή (12/04) η πρεσβεία της Νορβηγίας στην Αθήνα σε συνεργασία με την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), η δημοπρασία θα διεξαχθεί το δεύτερο μισό του 2020, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το απαραίτητο ρυθμιστικό πλαίσιο. Όπως ανέφερε ο κ. Βερροιόπουλος, ο πιλοτικός διαγωνισμός θα αφορά μία συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, η οποία θα έχει επιλεγεί στο μεταξύ από το υπουργείο, δίνοντας τη δυνατότητα εγκατάστασης σε αυτήν μονάδων από επενδυτές που έχουν αναπτύξει τεχνολογίες πλωτών ανεμογεννητριών και θα λάβουν μέρος στη σχετική μειοδοτική διαδικασία, διεκδικώντας τιμή αναφοράς για τα έργα τους. Πριν πάντως από τον διαγωνισμό, θα προηγηθεί η εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ώστε να τοποθετηθούν οι τοπικές κοινωνίες και οι ενδιαφερόμενοι φορείς.
Κριτήρια επιλογής
Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιλογή της περιοχής θα γίνει από μία σειρά υποψήφιων χωροθετήσεων τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Ιόνιο, με σημείο αφετηρίας τις 12 ζώνες τις οποίες είχε υποδείξει το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) το 2010 για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι στην περιοχή να υπάρχει υποβρύχιο ηλεκτρικό καλώδιο για την έγχυση της «πράσινης» ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο, ώστε στη δημοπρασία οι υποβληθείσες προσφορές να αντανακλούν αποκλειστικά το κόστος παραγωγής από κάθε τεχνολογία, χωρίς να υπεισέρχεται το κόστος διασύνδεσης κάθε πάρκου με το δίκτυο. Μάλιστα, εκτιμάται πως, σε μία τέτοια περίπτωση, οι τιμές που «κλειδώσουν» θα κινούνται κάτω από 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh).
Σε κάθε περίπτωση, η διενέργεια της πιλοτικής δημοπρασίας σημαίνει πως από την επόμενη χρονιά θα εγκαινιαστεί η συγκεκριμένη αγορά στη χώρα μας, καθώς θα διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση επενδύσεων σε πλωτά αιολικά πάρκα - με δεδομένο, εξάλλου, πως θα πρέπει να έχουν θεσπισθεί οι διαδικασίες αδειοδότησης πλωτών ανεμογεννητριών, για να «τρέξει» ο διαγωνισμός. Παράλληλα, όπως σημείωσε ο κ. Βερροιόπουλος, στο νέο Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ, το οποίο βρίσκεται στα σκαριά από το ΥΠΕΝ, θα περιλαμβάνονται και τα πλωτά αιολικά πάρκα, περιλαμβάνοντας γενικές κατευθυντήριες γραμμές για τις θαλάσσιες περιοχές στις οποίες μπορούν να εγκατασταθούν πλωτά αιολικά πάρκα.
Οι πλωτές ανεμογεννήτριες αναμένεται να αποτελέσουν σε μερικά χρόνια οικονομικά βιώσιμη λύση για την εκμετάλλευση του υπεράκτιου αιολικού δυναμικού σε θαλάσσιες περιοχές με μεγάλα βάθη, όπου δεν μπορούν να εγκατασταθούν συμβατικά υπεράκτια αιολικά πάρκα, δηλαδή πάρκα από ανεμογεννήτριες που θεμελιώνονται στον βυθό. Έτσι, οι συμβατικές θαλάσσιες ανεμογεννήτριες δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε βάθη μεγαλύτερα από 60 μέτρα, καθώς το κόστος είναι απαγορευτικό, με συνέπεια να χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιοχές με αβαθή νερά, όπως π.χ. στη Βόρεια Θάλασσα. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει μαζικά σε θάλασσες όπως οι ελληνικές, όπου τα βάθη πολλές φορές ξεπερνούν ακόμη και τα 100 μέτρα σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τις ακτές.
Υψηλό κόστος
Βέβαια, καθώς οι συγκεκριμένες τεχνολογίες βρίσκονται ακόμη στις πρώτες φάσεις εφαρμογής τους, το κόστος τους είναι ακόμη υψηλό, και επομένως και το κόστος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται ολοένα και περισσότερο ανταγωνιστικές εμπορικά. Είναι ενδεικτικό ότι 90 ευρώ ανά MWh ήταν η τιμή εκκίνησης του πρώτου εγχώριου διαγωνισμού για χερσαία αιολικά πάρκα, όσο δηλαδή και οι εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση των προσφορών στην πιλοτική διαδικασία για πλωτά αιολικά πάρκα.
Στην ωρίμανση της λύσης των πλωτών ανεμογεννητριών, με αισθητή μείωση του κόστους, αναφέρθηκε στο workshop και ο δρ Διονύσης Παπαχρήστου, ειδικός επιστήμονας, συντονιστής της Ομάδας διαγωνισμών ΑΠΕ και διευθυντής του γραφείου Τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΡΑΕ. Όπως συμπλήρωσε, η λύση αυτή έχει να παίξει ρόλο στην επίτευξη των στόχων για τη διείσδυση των ΑΠΕ, που έχει θέσει η χώρα μας για το τέλος της επόμενης 10ετίας. Επίσης, σημείωσε πως η ΡΑΕ πραγματοποίησε πέρυσι μελέτη για τα πλωτά αιολικά πάρκα, ενώ θα ετοιμάσει πρόταση προς το ΥΠΕΝ για τη θέσπιση ενός νέου νομοθετικού πλαισίου.
Τεχνογνωσία
Παράλληλα, με δεδομένο ότι οι πλωτές ανεμογεννήτριες είναι ακόμη νεοαναδυόμενος κλάδος, το άνοιγμα της εγχώριας αγοράς δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε μία σειρά από τομείς (όπως π.χ. τα ναυπηγεία) να αποκτήσουν τεχνογνωσία για να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εφαρμογή τους στη Μεσόγειο. Εξάλλου, όπως τόνισε στο workshop ο Παναγιώτης Λαδακάκος, πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, στο κόστος των πλωτών αιολικών μόλις το 40% αφορά την προμήθεια της ανεμογεννήτριας, κάτι που σημαίνει πως το υπόλοιπο 60% του εξοπλισμού (π.χ. οι πλωτές εξέδρες ή τα συστήματα αγκύρωσης) μπορεί να δημιουργήσει εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Από την πλευρά του ο Arne Eik, εκπρόσωπος της νορβηγικής Equinor που ειδικεύεται στις πλωτές ανεμογεννήτριες, επισήμανε στο workshop πως στόχος της εταιρείας είναι να μειώσει στα 40-60 ευρώ ανά MWh το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από πλωτά αιολικά πάρκα, με ορίζοντα το τέλος της επόμενης 10ετίας. Στο workshop μίλησε επιπλέον ο Άγγελος Συρίγος, αν. καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με θέμα την εγκατάσταση πλωτών ανεμογεννητριών υπό το πρίσμα του Δικαίου της Θάλασσας. Τέλος, χαιρετισμό απηύθυνε ο Νορβηγός πρέσβης στην Αθήνα, Jorn Gjelstad.
