Της Νατάσας Στασινού
Μόλις ένα μήνα αφότου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε μία στροφή 180 μοιρών, έβαλε στον πάγο τα όποια σχέδια για τα επιτόκια και προανήγγειλε νέο γύρο φθηνών δανείων για τις τράπεζες, τα μηνύματα για την Ευρωζώνη είναι ακόμη πιο ζοφερά. Η ισχυρότερη οικονομία και ατμομηχανή της ανάκαμψης επί μία δεκαετία, η Γερμανία, είναι βαθιά πληγωμένη από την δίχως τέλος αβεβαιότητα για το Brexit και τα διασταυρούμενα πυρά ΗΠΑ και Κίνας, με τη μεταποιητική δραστηριότητα και το εμπόριο σε διαρκή πτώση. Η Γαλλία βλέπει και αυτή την μεταποίησή της σε ύφεση και η Ιταλία ετοιμάζεται να βιώσει ακόμη ένα έτος πλήρους στασιμότητας. Το περιβάλλον αυτό γεννά σενάρια για νέες δυναμικές αποφάσεις από την ΕΚΤ, λίγο πριν εκπνεύσει η θητεία του Μάριο Ντράγκι. Θα έχουμε τους επόμενους μήνες ένα νέο «ό,τι χρειαστεί», όπως εκείνο που θωράκισε την νομισματική ένωση το 2012;
Αν και στην συνεδρίαση της ΕΚΤ μεθαύριο, Τετάρτη, δεν προβλέπονται νέες αποφάσεις, τα όσα θα επισημάνουν οι αξιωματούχοι στην ανακοίνωσή τους θα αποκαλύψουν πιθανότατα πόσο ανησυχούν, αλλά και πόσο έτοιμοι είναι για ουσιαστικές παρεμβάσεις. Στο μικροσκόπιό τους θα μπουν τα αιτήματα για μέτρα, που θα αντισταθμίζουν τις πιέσεις στις τράπεζες από τα αρνητικά επιτόκια, ο διπλός συναγερμός από την αγορά ομολόγων (αρνητικές αποδόσεις για γερμανικά, αναστροφή της καμπύλης στα αεμρικανικά) και οι συνεχείς υποβαθμίσεις των στόχων για ανάπτυξη από κυβερνήσεις κρατών- μελών. Θα πρέπει δε να λάβει υπόψη το άκρως δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον. Η παγκόσμια οικονομία είναι σε απόλυτο συγχρονισμό.Πρόκειται όμως για έναν συγχρονισμό που την οδηγεί ολοένα και σε χαμηλότερες ταχύτητες.
Το Reuters σε ανάλυσή του προσπαθεί να απαντήσει σε πέντε κρίσιμα ερωτήματα για τα επόμενα βήματα της ΕΚΤ. Ισάριθμα γραφήματα είναι αρκετά αποκαλυπτικά για το τι πρέπει να περιμένουμε.
1. Πόσο κοντά είναι η ΕΚΤ σε μέτρα αντιστάθμισης των παρενεργειών των αρνητικών επιτοκίων;
Η συζήτηση για ένα «κλιμακωτό» επιτόκιο, που θα πάψει να τιμωρεί τις τράπεζες για τα χρήματα που παρκάρουν στην ΕΚΤ έχει ήδη ανάψει. Τα πρακτικά της προηγούμενης συνεδρίασης έδειξαν ότι ήδη ορισμένοι αξιωματούχοι θέλησαν να το εξετάσουν από τον περασμένο μήνα. Όπως επισημαίνουν ειδικοί δεν πρέπει να θεωρείται αυτονόητο, αλλά σίγουρα συγκεντρώνει υψηλές πιθανότητες και δεν αποκλείεται να αποφασιστεί πολύ σύντομα. Θα πρέπει να καμφθούν πρώτα οι ενστάσεις. Ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης είιπε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν βλέπει ξεκάθαρες ενδείξεις πως τα αρνητικά επιτόκια πλήττουν την οικονομία. Και ο Ισπανός αντιπρόεδρος της ΕΚΤ κάλεσε τις τράπεζες της Ευρωζώνης να δουν και οι ίδιες τι μπορούν να κάνουν για να τονώσουν την κερδοφορία τους.
2. Θα δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες για τις TLTROs; Οι νέες στοχευμένες δημοπρασίες φθηνών δανείων (TLTROs) έχουν πια αποφασιστεί. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιοι ακριβώς θα είναι οι όροι. Ο Μάριο Ντράγκι θέλησε να καθησυχάσει πρόσφατα, λέγοντας πως θα λαμβάνουν υπόψη την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών.
Οι επενδυτές ξέρουν ότι τα δάνεια θα είναι διετούς διάρκειας και θα προσφέρονται σε τριμηνιαία βάση έως και τον Μάρτιο του 2021. Αυτό που περιμένουν τώρα να δουν είναι το ύψος του επιτοκίου αλλά και το εάν θα υπάρξουν κίνητρα για τις τράπεζες να λάβουν τα δάνεια για να τα κατευθύνουν στην πραγματική οικονομία. Από την εξέλιξη των TLTROs θα κριθεί εν πολλοίς και η κατεύθυνση μετοχών και ομολόγων.
3. Τι θα γίνει με τον πληθωρισμό; Ο πληθωρισμός, όπως και οι μεσοπρόθεσμες πληθωριστικές προσδοκίες, παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια η ΕΚΤ προέβλεψε ανάκαμψη, για να διαψευστεί τελικά. Ο δομικός πληθωρισμός (από τον οποίο εξαιρούνται οι ευμετάβλητοι τομείς τροφίμων και ενέργειας είναι μόλις 1%, σε χαμηλά ενός έτους. Τα περιθώρια αισιοδοξίας περιορισμένα.
4. Βλέπει η ΕΚΤ κάποια αχτίδα αισιοδοξίας; Η ΕΚΤ θα επιμείνει σίγουρα στην εκτίμησή της ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό επιμένουν. Τα στοιχεία για την γερμανική οικονομία είναι σαφώς χειρότερα των προβλέψεων, ενώ σχεδόν το σύνολο των οικονομιών του ευρώ κατεβάζουν ταχύτητα. Ωστόσο κάποια πρόσφατα ενθαρρυντικά στοιχεία από την Κίνα (όπου κατεύθυνεται μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών), όπως και η ανθεκτικότητα του τομέα υπηρεσιών (που αντισταθμίζει εν μέρει την πίεση στη μεταποίηση) αποτρέπουν προς το παρόν νέα υποβάθμιση των προβλέψεων.
Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια από την εξέλιξη των εμπορικών διαπραγματεύσεων ΗΠΑ- Κίνας, αλλά και το τι θα γίνει τελικά με το Brexit. Αρνητικές εκπλήξεις σε αυτά τα μέτωπα θα έσβηναν κάθε αχτίδα ελπίδας.
5. Είναι προετοιμασμένη η ΕΚΤ για ένα no deal Brexit; Η ΕΚΤ έχει διαβεβαιώσει πως είναι απολύτως προετοιμασμένη για ένα άτακτο Brexit και βρίσκεται σε στενότατη συνεργασία με την Τράπεζα της Αγγλίας. Παράλληλα όμως προειδοποιεί αγορές και επιχειρήσεις πως δεν μπορεί να αποκρούσει εντελώς τον αντίκτυπο από μία τόσο σοβαρή αρνητική εξέλιξη.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θέλησε και εκείνος να στείλει το μήνυμα ότι οι δυνάμεις των νομισματικών αρχών έχουν όρια, υπογραμμίζοντας πως σε περίπτωση no deal δεν μπορούν να αποκλειστούν προβλήματα ρευστότητας.
naftemporiki.gr
