Η πάταξη της διαφθοράς θα μπορούσε να έχει τεράστια οικονομικά οφέλη για τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Αυτό επισημαίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο υπολογίζει ότι τα φορολογικά έσοδα σε περίπτωση εξάλειψης τέτοιων φαινομένων θα ήταν 1 τρισ. δολάρια υψηλότερα- ποσό που αντιστοιχεί στο 1,25% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
«Τα οφέλη θα μπορούσε μάλιστα να είναι ακόμη υψηλότερα, εάν αναλογιστεί κανείς ότι τα χαμηλότερα επίπεδα διαφθοράς δίνουν ώθηση σε επενδύσεις και στην οικονομική ανάπτυξη» σημειώνουν οι ειδικοί του Ταμείου σε σχετικό κεφάλαιο της έκθεσης για τις δημοσιονομικές προοπτικές «Fiscal Report», που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα ενόψει της εαρινής Συνόδου ΔΝΤ- Παγκόσμιας Τράπεζας.
Μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, οι χώρες με τα χαμηλότερα επίπεδα διαφθοράς, εισπράττουν κατά μέσο όρο 5% του ΑΕΠ περισσότερα σε φορολογικά έσοδα από εκείνες με υψηλό δείκτη διαφθοράς. Για μία χώρα του μεγέθους της Βρετανίας για παράδειγμα αυτό μεταφράζεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια πρόσθετων εσόδων ετησίως.
Το ΔΝΤ προσδιορίζει τη διαφθορά ως «την κατάχρηση δημόσιου αξιώματος για ιδιωτικό όφελος», κάτι που μπορεί να έχει πρακτική εφαρμογή με διάφορους τρόπους, όπως δωροληψία, νεποτισμός και σύγκρουση συμφερόντων. Το ΔΝΤ στην έκθεσή του αποφεύγει να κατατάξει τις χώρες και να προσδιορίσει ποιες είναι οι πιο διεφθαρμένες. Κάνει λόγο αντ'αυτού για ένα «παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο χρήζει διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπισή του».
Το να μετρήσει κανείς το οικονομικό κόστος της διαφθοράς δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Και τούτο γιατί μπορεί κανείς να τη συναντήσει σε διάφθορες βαθμίδες της δημόσιας διοίκησης και σε πολυ διαφορετικές λειτουργίες της κυβέρνησης από την είσπραξη των φόρων έως και τη διαπραγμάτευση συμβάσεων του δημοσίου με ιδιωτικές εταιρείες.
Υπενθυμίζεται ότι έκθεση του ΟΟΣΑ το 2018 είχε αποκαλύψει ότι το 42% των κρατικών ελεγχόμενων επιχειρήσων παγκοσμίως είχαν καταθέσει αναφορές για φαινόμενα διαφθοράς ή παρατυπίες από στελέχη τους την τελευταία τριετία. Από τις πλέον προβεβλημένες υποθέσεις είναι αυτή της Petrobras στη Βραζιλία και του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Μαλαισίας 1MBD. Στην τελευταία ο πρωθυπουργός της χώρας περνάει αυτό το διάστημα από δίκη, ενώ έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη τουλάχιστον σε έξι χώρες.
Η αναφορά στην Ελλάδα
Το ΔΝΤ δεν περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για κάθε χώρα. Ωστόσο μία μικρή αναφορά στην Ελλάδα γίνεται. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βαθμολογεί τις χώρες της Ε.Ε. στη βάσει μίας σειράς δεικτών και αρκετές από αυτές έχουν απογοητευτικά αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών, όπως λέει, είναι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Σε άλλο σημείο στο οποίο αναφέρεται στον αντίκτυπο της διαφθοράς στην είσπραξη φόρων, αναφέρεται σε ελληνική μελέτη του 2013 η οποία βασίστηκε σε συνεντεύξεις με Έλληνες ειδικούς σε θέματα φορολογικής διοίκησης. Αυτοί προσδιόρισαν την ατιμωρησία και τις πολιτικές παρεμβάσεις ως τις πιο συχνές προκλήσεις.
naftemporiki.gr