Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Στις επίμονες προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα δίνει έμφαση το ΔΝΤ στην πρώτη ολοκληρωμένη έκθεσή του στο πλαίσιο της μετα- προγραμματικής εποπτείας. Πέραν όμως των επισημάνσεων για το μεγάλο «αγκάθι» των κόκκινων δανείων και την ανάγκη να λυθεί άμεσα χωρίς παρενέργειες για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, το Ταμείο έρχεται να χτυπήσει καμπανάκι για κάτι ακόμη: την έκθεσή τους σε κρατικό χρέος.
Η προειδοποίησή του έρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία επανέρχεται στο προσκήνιο συνολικά στην Ευρωζώνη η ανησυχία για το λεγόμενο doom-loop, τον φαύλο κύκλο δηλαδή που δημιουργείται από τη διασύνδεση υπερχρεωμένων κρατών- τραπεζών. Τράπεζες, που έχουν στην κατοχή τους κρατικά ομολόγα, δέχονται ισχυρές πιέσεις όταν τα δημοσιονομικά του κράτους επιδεινώνονται και τα ομόλογα θεωρούνται υψηλού ρίσκου. Εξελίσσονται έτσι με τη σειρά τους σε νέο πρόβλημα για το κράτος, του οποίου η δημιοσιονομική θέση κινδυνεύει με νέα επιδείνωση.
Το ΔΝΤ χαρακτηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα «εξαιρετικά ευάλωτο» και επισημαίνει ότι η διασύνδεση με το δημόσιο συνιστά κίνδυνο τόσο για το ίδιο όσο και για τα δημοσιονομικά του κράτους. Περιγράφει εν ολίγοις ακριβώς το τι σημαίνει το φάντασμα του doom loop στην περίπτωση της Ελλάδας.
Το κράτος έχει αισθητή έκθεση στο τραπεζικό σύστημα μέσω σημαντικών απευθείας μετοχικών μεριδίων στις τρεις εκ των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών και μικρότερων στις άλλες δύο, μέσω των καταθέσεων, αλλά και των λεγόμενων αναβαλλαμόνενων φορολογικών υποχρεώσεων. Επίσης εξακολουθεί να στηρίζεται στη συμμετοχή των τραπεζών για εκδόσεις κρατικών ομολόγων και hedging επιτοκίου.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους έχουν τρεις τύπους έκθεσης στο κρατικό ρίσκο.
α) απευθείας έκθεση μέσω πιστωτικών συναλλαγών και συναλλαγών παραγώγων με το κράτος. Οι εκθέσεις αυτές καταγράφονται σε εύλογη αξία και η ενδεχόμενη μεταβλητότητα στις αγορές θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα τα κέρδη ή την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών, προειδοποιεί το Ταμείο.
β) Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις και δάνεια με κρατικά εγγύηση.
γ) έμμεση έκθεση, συμπεριλαμβανομένων εκδόσεων χρηματοοικονομικού ενεργητικού από τον ιδιωτικό τομέα με επιτόκιο αναφοράς συνδεόμενες με εργαλεία δημόσιου χρέους. Οι πληροφορίες για τέτοιου είδους έκθεση είναι ελάχιστες.
Το προσωπικό του ΔΝΤ υπολογίζει ότι εξαιτίας της στενής σχέσης δημοσίου- τραπεζών, κάθε αύξηση στις αποδόσεις κρατικών ομολόγων κατά 100 μονάδες βάσης θα μπορούσε να μειώσει τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Το «σοκ» αφορά σε έκθεση που μετράτει σε εύλογη αξία, στη βάση της υπόθεσης ότι το μερίδιο των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου και των ελληνικών κρατικώνο ομλόγων στο συνολικό κρατι΄κο χαρτοφυλάκιο είναι 40% και 60% αντίστοιχα και ότι η διάρκεια των εργαλείων αυτών είναι 0,3 έτη και 12 έτη αντίστοιχα.
Αξίζει να θυμίσουμε τον τελευταίο χρόνο σοβαρές ανησυχίες έχουν εκφραστεί και για την διασύνδεση τραπεζών- δημοσίου στην Ιταλία, καθώς οι ιταλικές τράπεζες έδωσαν δυναμικό «παρών» σε αγορές ιταλικών ομολόγων, όταν βρισκόταν στο απόγειό της η αντιπαράθεση Ρώμης- Βρυξελλών και οι ξένοι επενδυτές γύριζαν την πλάτη στο ιταλικό χρέος.
Μερίδα αναλυτών φοβάται ότι οι τράπεζες όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης, θα χρησιμοποιήσουν την χρηματοδότηση που θα τους προσφέρει ο νέος γύρος φθηνών δανείων της ΕΚΤ από το Σεπτέμβριο για να αγοράσουν κρατικά ομόλογα, αντί να αυξήσουν τις χορηγήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, παραδέχθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι στον προηγούμενο γύρο φθηνών δανείων το 2012 υπήρξε αυτό το φαινόμενο.
naftemporiki.gr
