Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται πρόθυμος να σημάνει το τέλος του πολέμου με την Κίνα ή έστω μία παράταση της μεταξύ τους ανακωχής, δηλώνει παράλληλα έτοιμος να ανοίξει νέο μέτωπο: με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και, όπως προειδοποιούν οι αναλυτές, αυτός ο πόλεμος είναι μάλλον ακόμη μεγαλύτερο λάθος και θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες όχι μόνο στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, αλλά και τη γεωπολιτική σκηνή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει λάβει στα χέρια του την αναφορά του υπουργείου Εμπορίου, σύμφωνα με την οποία οι εισαγωγές αυτοκινήτων μπορούν να αποτελέσουν απειλή για την εθνική ασφάλεια. Θα πρέπει να λάβει εντός 90 ημερών την απόφαση για το εάν θα επιβάλλει δασμούς έως και 25% στα ευρωπαικά αυτοκίνητα και απειλεί να το κάνει πολύ νωρίτερα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της προειδοποιεί ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα απαντήσει με δασμούς σε αμερικανικές εισαγωγές αξίας 23 δισ. δολαρίων.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, στη διάσκεψη του Μονάχου, η καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, χαρακτήρισε «σοκαριστικό» τον ισχυρισμό των ΗΠΑ ότι οι εισαγωγές αυτοκινήτων απειλούν την ασφάλεια της χώρας και υπεραμύνθηκε των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών, θυμίζοντας ότι διατηρούν εργοστάσια και πολλές θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.
Σήμερα ήταν η σειρά του Γερμανού υπουργού Οικονομίας, Πέτερ Αλτμάιερ, να παραδεχθεί ότι «επί μήνες τώρα παρατηρούμε με ανησυχία ότι οι ΗΠΑ σηκώνουν τους τόνους στα εμπορικά θέματα» και να επισημάνει ότι «ο αντίκτυπος γίνεται ήδη αισθητός ανά τον κόσμο, με την παγκόσμια οικονομία να κατεβάζει ταχύτητα». Όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, που άρχισαν τον περασμένο Ιούλιο, ο κ. Αλτμάιερ, τονισε πως δεν είναι ακόμη στο σημείο που θα ήθελε η Ευρώπη. «Έχουμε διανύσει μόλις το 1/3 του δρόμου και τώρα έρχεται το πιο δύσκολο κομμάτι» είπε.
Υπενθυμίζεται πως όταν και πάλι για λόγους ασφαλείας οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, η Ε.Ε. απάντησε με δασμούς σε αμερικανικές εισαγωγές μόλις 2,8 δισ. δολαρίων τότε. Αν και περιορισμένης εμβέλειας τα αντίποινα εκείνα ανάγκασαν τουλάχιστον μία μεγάλη αμερικανική εταιρεία, την Harley Davidson, να μεταφέρει παραγωγή εκτός ΗΠΑ και να προκαλέσει την οργή του Ντόναλντ Τραμπ, που πίστευε ότι με την πολιτική του την προστατεύει.
Σε σημείωμά της στους επενδυτές η Citi εκτιμά ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν θέλει στην πραγματικότητα να υλοποιήσει την απειλή της. Ωστόσο θα την χρησιμοποιήσει προκειμένου να διευρύνει τις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους, ώστε αυτές να συμπεριλάβουν τα αγροτικά προϊόντα. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η στρατηγική αυτή θα πετύχει, καθώς, όπως εξηγούν οι αναλυτές της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, οι πολιτικές αντιστάσεις ανά την Ε.Ε. σε αυτόν τον τομέα είναι πολύ μεγάλες. Μία μέση λύση ενδεχομένως να ήταν αντί της πλήρους άρσης των δασμών, ποσοστώσεις.
Εάν πάντως τελικά δεν βρεθεί η χρυσή τομή, τότε δασμοί και αντίποινα προβλέπεται, βάσει του μοντέλου Oxford Economics, να αφαιρέσουν 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από την παγκόσμια ανάπτυξη φέτος και 0,3 το 2020. Επιπλέον εάν οι μεταποιητικές βιομηχανίες δουν τους νέους δασμούς ως μόνιμους, θα μπορούσαν να αναθεωρήσουν μακροπρόθεσμες αποφάσεις για την παραγωγή τους στις ΗΠΑ ή ακόμη και να αποφασίσουν έξοδο από την αμερικανική αγορά, όπως προειδοποιεί η Citi, με αποτέλεσμα το πλήγμα να είναι ακόμη ισχυρότερο για την αμερικανική οικονομία.
Η διαμάχη αυτή έρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία ΗΠΑ και Ε.Ε. επεδίωκαν να καταλήξουν σε κοινούς κανόνες για τους μεγάλους της τεχνολογίας. Οι Big Tech βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αρχών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για τον τρόπο με τον οποίο αποκτούν πρόσβαση και διαχειρίζονται δεδομένα των χρηστών τους. Πολλοί επισημαίνουν ότι απαιτείται ένα ενιαίο πλαίσιο για τα δεδομένα, των οποίων οι διασυνοριακές ροές αυξήθηκαν κατά 148 φορές το διάστημα 2005-2017, σύμφωνα με υπολογισμούς της McKinsey Global.
Δεν είναι όμως μόνο ο οικονομικός αντίκτυπος, που ανησυχεί ή οι επιπτώσεις στο πεδίο της τεχνολογίας. Οι ΗΠΑ κανονικά θα έπρεπε να επιδιώκουν ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας απέναντι στις δύο αναδυόμενες δυνάμεις, με τις υψηλές φιλοδοξίες επέκτασης της πολιτικής επιρροή τους: την Κίνα και τη Ρωσία.
