Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Αισθητή μείωση στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα αποτυπώνουν τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης για τον τελευταίο μήνα του 2018. Τον Δεκέμβριο, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις υποχώρησαν σε 1,533 δισ. ευρώ έναντι 1,841 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο, ενώ και οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα περιορίστηκαν στα 506 εκατ. ευρώ από 734 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο. Έτσι, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα της περσινής χρονιάς, το άθροισμα ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και επιστροφών φόρου σε εκκρεμότητα περιορίστηκε κατά 536 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί σε 2,039 δισ. ευρώ έναντι 2,575 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο.
Παρά την αισθητή μείωση με το κλείσιμο του έτους, η κυβέρνηση εξακολουθεί να δέχεται κριτική -κυρίως από την πλευρά των θεσμών- για το γεγονός ότι δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του μηδενισμού των εκκρεμοτήτων, αρχικά με την έξοδο από το μνημόνιο στο τέλος Αυγούστου και στη συνέχεια με το κλείσιμο της χρονιάς. Η ελληνική πλευρά, πάντως, επικαλείται ως βασικότερους λόγους τις αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού, αλλά και το γεγονός ότι πολλές από τις οφειλές οι οποίες εμφανίζονται σε εκκρεμότητα βρίσκονται στα δικαστήρια. Η δημοσίευση των στοιχείων του Δεκεμβρίου επιτρέπει και τον τελικό απολογισμό για το σύνολο της περσινής χρονιάς. Έτσι:
1. Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου υποχώρησαν κατά 1,023 δισ. ευρώ μέσα στο δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2018, καθώς τον Δεκέμβριο του 2017 είχαν διαμορφωθεί στα 2,556 δισ. ευρώ. Το «κλείσιμο» του Δεκεμβρίου 2018 είναι και το χαμηλότερο όλης της μνημονιακής περιόδου. Το υψηλότερο άνοιγμα καταγράφηκε τον Δεκέμβριο του 2012, με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις να εκτοξεύονται στα 8,841 δισ. ευρώ. Έκτοτε, οι εκκρεμότητες άρχισαν να περιορίζονται καταγράφοντας «χαμηλό» ύψους 3,076 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2014. Το 2015 υπήρξε νέα κατακόρυφη αύξηση στα 4,696 δισ. ευρώ (κυρίως λόγω της αβεβαιότητας του πρώτου εξαμήνου πριν από την υπογραφή του 3ου μνημονίου), ενώ έκτοτε η πτωτική πορεία ήταν συνεχής, καθώς συνεχής ήταν και η ειδική χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
2. Οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα, επίσης, διαμορφώθηκαν σε χαμηλό μνημονιακής περιόδου. Κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς υπήρξε μείωση κατά 259 εκατ. ευρώ, καθώς οι επιστροφές περιορίστηκαν από τα 734 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2017 στα 506 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2018.
Το «στοίχημα» πλέον για την κυβέρνηση -και με δεδομένη την κριτική που φαίνεται ότι ασκήθηκε και στο πλαίσιο της τελευταίας συνεδρίασης του Euro Working Group- είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία αποπληρωμής. Η ελληνική πλευρά, τόσο στις διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών όσο και με επίσημες δηλώσεις στο εσωτερικό, έχει κατ’ επανάληψη υποστηρίξει ότι δεν τίθεται θέμα ρευστότητας. Το ζήτημα αφορά αποκλειστικά τον συντονισμό των φορέων του Δημοσίου (καθώς τα χρήματα πρέπει να πιστωθούν από το υπουργείο Οικονομικών στους επιμέρους φορείς της γενικής κυβέρνησης και μετά να αποδοθούν στους δικαιούχους), αλλά και το ταχύτερο «ξεκαθάρισμα» των υποθέσεων στα δικαστήρια.
Από το υπόλοιπο ύψους 1,533 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2018, οι περισσότερες οφειλές αφορούν τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (στο υπόλοιπο των οποίων περιλαμβάνονται βέβαια και οι οφειλές του Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων που αφορούν τα εκκρεμή εφάπαξ). Η ανάλυση των χρεών ανά τομέα έχει ως εξής:
1. Στον ΕΟΠΥΥ, οι οφειλές αυξήθηκαν τον Δεκέμβριο σε 191 εκατ. ευρώ έναντι 182 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο. Τον Δεκέμβριο του 2017 τα χρέη του ΕΟΠΥΥ ανέρχονταν σε 532 εκατ. ευρώ.
2. Στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, τα χρέη μειώθηκαν οριακά τον Δεκέμβριο στα 668 εκατ. ευρώ έναντι 709 εκατ. ευρώ που ήταν τον Νοέμβριο. Τα στοιχεία καταγράφουν πολύ μεγάλη μείωση κατά τη διάρκεια του 2018, καθώς τον Δεκέμβριο του 2017 οι οφειλές έφταναν σε 1,531 δισ. ευρώ.
3. Στους δήμους, τα χρέη περιορίστηκαν τον Δεκέμβριο στα 202 εκατ. ευρώ από 248 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2017 υπήρξαν ληξιπρόθεσμες οφειλές της τάξεως των 240 εκατ.
4. Στα νοσοκομεία, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές διαμορφώθηκαν στα 289 εκατ. ευρώ, με τη μείωση να είναι ιδιαίτερα σημαντική συγκριτικά με τον Νοέμβριο, μήνα κατά τον οποίο οι οφειλές έφταναν στα 482 εκατ. ευρώ. Στα νοσοκομεία, βέβαια, οι οφειλές έκλεισαν τον Δεκέμβριο του 2018 εκεί που ήταν και τον Δεκέμβριο του 2017 (σ.σ.: στο τέλος του συγκεκριμένου έτους είχαν ανέλθει στα 299 εκατ. ευρώ).
5. Στα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στους φορείς της γενικής κυβέρνησης, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ανήλθαν σε 314 εκατ. ευρώ και παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με αυτά του Νοεμβρίου 2018. Συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2017 καταγράφηκε μείωση περίπου 26 εκατ. ευρώ, καθώς το υπόλοιπο έφτανε τότε στα 340 εκατ. ευρώ.
