Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Δάνεια έως και 25.000 ευρώ χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις και με διάρκεια αποπληρωμής έως 10 χρόνια θα μπορούν να λαμβάνουν σύντομα οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, οι νέοι επιχειρηματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι, αλλά και φυσικά πρόσωπα. Το σχετικό νομοσχέδιο που ανοίγει τον δρόμο για τη χορήγηση μικροχρηματοδοτήσεων τέθηκε χθες από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο σε δημόσια διαβούλευση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 23 Ιανουαρίου. Το νέο πλαίσιο που έχει αποκαλύψει πρώτη η «Ν» (φ. 26/10/2018), πέραν των όσων δικαιούνται να λάβουν μικροχρηματοδότηση, ορίζει και αυτούς που μπορούν να τη χορηγούν. Ειδικότερα, μικροχρηματοδοτήσεις θα μπορούν να χορηγούν και εξωτραπεζικά ιδρύματα, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Αρκεί βεβαίως να τηρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις του νόμου και των λοιπών παραμέτρων που θα ορίσει η Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτεύουσα αρχή.
Όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα την Ελλάδα ιδρύονται και λειτουργούν με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας ύστερα από άδεια λειτουργίας η οποία χορηγείται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Μετά τη λήψη της άδειας, η εταιρεία καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ σε ειδικό μητρώο που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
Οι μορφές των δανείων
Σύμφωνα με τη νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομικών, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων που θα συσταθούν θα πρέπει να χορηγούν τις εξής μορφές μικροχρηματοδοτήσεων:
1. Επιχειρηματικές μικροχρηματοδοτήσεις
Ως τέτοιες νοούνται ιδίως:
α) όλες οι μορφές πιστώσεων έως το όριο των 25.000 ευρώ που χορηγούνται είτε για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών είτε ως κεφάλαιο κίνησης,
β) προϊόντα χρηματοδοτικής μίσθωσης έως 25.000 ευρώ, για την απόκτηση εξοπλισμού,
γ) αυτοτελείς εγγυήσεις έως το όριο των 25.000 ευρώ, οι οποίες δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη δανείων από άλλα χρηματοδοτικά ιδρύματα.
2. Προσωπικές μικροχρηματοδοτήσεις
Ως τέτοιες νοούνται ιδίως προσωπικές πιστώσεις, τακτής λήξης, για:
α) εκπαιδευτικούς σκοπούς έως 10.000 ευρώ,
β) την ενίσχυση δημόσιων πολιτικών ή με σκοπό την κοινωνική και οικονομική ένταξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων έως το ποσό των 25.000 ευρώ, που αφορούν ιδίως την αντιμετώπιση των ακόλουθων καταστάσεων:
* ανεργία,
* αναστολή ή μείωση του χρόνου εργασίας για λόγους που δεν οφείλονται στη δική τους βούληση.
Ποιοι μπορούν να λάβουν δάνεια
1. Δικαιούχοι των επιχειρηματικών μικροχρηματοδοτήσεων είναι οι εξής:
α) πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις,
β) φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων,
γ) αυτοαπασχολούμενοι,
δ) φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.
2. Δικαιούχοι των προσωπικών μικροχρηματοδοτήσεων είναι οι εξής:
α) φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών,
β) δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής,
γ) ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.
Σημειώνεται ότι οι δικαιούχοι προγραμμάτων εφαρμογής δημόσιας πολιτικής και οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες θα προσδιοριστούν με κοινή απόφαση των υπουργών Εργασίας και Οικονομικών.
Συμβουλευτικές υπηρεσίες
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από τις δραστηριότητες χρηματοδότησης, τα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων οφείλουν να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης για όλες τις επιχειρηματικές μικροχρηματοδοτήσεις στους δικαιούχους τους.
Χωρίς υποθήκη
Με δεδομένο ότι η νομοθετική πρωτοβουλία αποσκοπεί στο να δώσει τη δυνατότητα λήψης δανείου σε όσους δεν μπορούν να παρέχουν τις εγγυήσεις που ζητούν σήμερα οι τράπεζες, προβλέπεται ότι η μικροχρηματοδότηση δεν θα εξασφαλίζεται με ενοχική ή εμπράγματη ασφάλεια αλλά και δεν θα υπερβαίνει το όριο των 25.000 ευρώ, για κάθε δικαιούχο.
Το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων μπορεί να χορηγεί στον ίδιο δικαιούχο νέα μικροχρηματοδότηση σε ποσό που προστίθεται στο υπόλοιπο, και συνολικά αυτή δεν υπερβαίνει το όριο των 25.000 ευρώ, ενώ μπορεί να απαιτεί την ύπαρξη τριτεγγυητή πριν από τη χορήγηση επιχειρηματικής μικροχρηματοδότησης.
Η ελάχιστη διάρκεια αποπληρωμής της χορηγηθείσας μικροχρηματοδότησης είναι 12 μήνες, ενώ η μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10 έτη.
Οι προϋποθέσεις σύστασης ιδρύματος μικροχρηματοδότησης
Άδεια για σύσταση ιδρύματος μικροχρηματοδότησης μπορούν να λάβουν τράπεζες, φορείς, επιμελητήρια, οργανώσεις κ.ο.κ. Σε καμία περίπτωση, ίδρυμα μικροχρηματοδότησης δεν μπορούν να συστήσουν τα ενεχυροδανειστήρια.
Για τη χορήγηση από την Τράπεζα της Ελλάδος άδειας λειτουργίας απαιτείται η κάλυψη αρχικού κεφαλαίου ίσου τουλάχιστον με το ποσό των 200.000 ευρώ. Τα ιδρύματα υποχρεούνται να διατηρούν το ως άνω αρχικό κεφάλαιο σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους.
Επίσης, οι μετοχές των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων θα είναι ονομαστικές και το μετοχικό ή το εταιρικό κεφάλαιο καλύπτεται εξ ολοκλήρου σε μετρητά και κατατίθεται σε πιστωτικό ίδρυμα που λειτουργεί στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι αν το ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων χορηγεί πιστώσεις που προέρχονται από ίδια κεφάλαια και δεν λειτουργεί ως διαχειριστής κεφαλαίων που προέρχονται από ιδιωτική τοποθέτηση ή δημόσιους πόρους, εθνικούς ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το αρχικό του κεφάλαιο δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από 2 εκατ. ευρώ.
Τα δικαιολογητικά
Πέραν του αρχικού κεφαλαίου, για να αποκτήσει άδεια λειτουργίας ως ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων με έδρα στην Ελλάδα, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει στην Τράπεζα της Ελλάδος αίτηση συνοδευόμενη από τα εξής στοιχεία:
α) πρόγραμμα δραστηριοτήτων, στο οποίο αναφέρεται το είδος των προβλεπόμενων προϊόντων μικροχρηματοδοτήσεων, με ειδική περιγραφή της τυχόν κοινωνικής αποστολής,
β) επιχειρηματικό σχέδιο που περιλαμβάνει πρόβλεψη προϋπολογισμού για τα τρία πρώτα οικονομικά έτη, το οποίο καταδεικνύει την ικανότητα του ιδρύματος μικροχρηματοδοτήσεων να χρησιμοποιεί τα κατάλληλα και ανάλογα συστήματα, πόρους και διαδικασίες που εξασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία του,
γ) στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι το ίδρυμα διαθέτει το αρχικό κεφάλαιο που προβλέπεται, το οποίο έχει καταβληθεί το αργότερο κατά τη στιγμή της αδειοδότησης,
δ) περιγραφή του οργανωτικού πλαισίου διακυβέρνησης και των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου του αιτούντος, συμπεριλαμβανομένης της διοικητικής και λογιστικής οργάνωσης και της διαχείρισης κινδύνου, η οποία καταδεικνύει ότι το εν λόγω οργανωτικό πλαίσιο και οι μηχανισμοί είναι αναλογικοί, κατάλληλοι, ορθοί και επαρκείς,
ε) περιγραφή της οργανωτικής δομής του αιτούντος και, όπου ενδείκνυται, της σχεδιαζόμενης χρήσης αντιπροσώπων και υποκαταστημάτων, καθώς και των επιτόπιων και μη επιτόπιων ελέγχων αυτών τους οποίους δεσμεύεται να πραγματοποιεί ο αιτών τουλάχιστον ετησίως, και περιγραφή των ρυθμίσεων εξωτερικής ανάθεσης,
στ) καταστατικό της εταιρείας και όλες τις τροποποιήσεις του,
ζ) ταυτότητα των φυσικών και νομικών προσώπων που κατέχουν, άμεσα ή έμμεσα, ειδική συμμετοχή στο ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων, όπως αυτή ορίζεται στην περίπτ. 33 της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4261/2014 (Α΄107), το μέγεθος της πραγματικής τους συμμετοχής, καθώς και στοιχεία για την καταλληλότητά τους, εν όψει της ανάγκης να εξασφαλιστεί η ορθή και συνετή διαχείριση του ιδρύματος μικροχρηματοδοτήσεων,
η) ταυτότητα των νομικών και φυσικών προσώπων που ακόμη κι αν δεν καταλαμβάνονται από την προηγούμενη περίπτωση, ασκούν έλεγχο επί του ιδρύματος μικροχρηματοδοτήσεων, μέσω έγγραφης ή άλλης συμφωνίας ή διά κοινών πράξεων, κατά την έννοια της παρ. 5 του άρθρου 23 του ν. 4261/2014,
θ) ταυτότητα των μελών του διοικητικού συμβουλίου, των διευθυντικών στελεχών και των υπευθύνων για τη διαχείριση του ιδρύματος μικροχρηματοδοτήσεων, των υπευθύνων χορήγησης των μικροχρηματοδοτήσεων και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών του ιδρύματος, καθώς και στοιχεία που αποδεικνύουν ότι διαθέτουν κατάλληλες γνώσεις και εμπειρία για την άσκηση των καθηκόντων τους, καθώς και αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης,
ι) περιγραφή της πιστωτικής πολιτικής του αιτούντος που ασκείται κατά περίπτωση για την αντιμετώπιση του πιστωτικού κινδύνου για όλες τις μορφές μικροχρηματοδότησης του άρθρου 20 που διαθέτει και περιγραφή της πολιτικής της αξιολόγησης ποιότητας του χαρτοφυλακίου.
