«Από το 2003 περίπου και μετά από πολύ καιρό, βρισκόμαστε σε μια περίοδο που το παγκόσμιο ΑΕΠ αυξάνει κατά 5% το χρόνο κυρίως λόγω της ανάπτυξης που έχουν σημειώσει οι αναδυόμενες αγορές της Κίνας και της Ινδίας, η οικονομία των ΗΠΑ και η Ιαπωνία ενώ προσφάτως παρατηρούνται σαφέστερες ενδείξεις αρχής ανάπτυξης στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία.
Οι κατά τόπους νομισματικές αρχές μέσα σε ένα περιβάλλον μεγάλης αύξησης της τιμής του πετρελαίου, άλλες νωρίτερα και άλλες αργότερα, αυξάνουν προληπτικά τα επιτόκια προσπαθώντας να ελέγξουν νωρίς τις πληθωριστικές πιέσεις χωρίς να επηρεάσουν την ανάπτυξη της οικονομίας. Οι αυξήσεις των επιτοκίων δεν έχουν επηρεάσει ακόμα τη μεγάλη ρευστότητα στην παγκόσμια αγορά, ρευστότητα που αναζητά ικανοποιητικές αποδόσεις για να τοποθετηθεί στηρίζοντας τα χρηματιστήρια, συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιριών και τις τιμές των ακινήτων.
Η οικονομία της Ευρωζώνης, που χρόνια τώρα διστάζει να ενστερνιστεί τα στοιχεία μιας απελευθερωμένης αγοράς, εξακολουθεί να δυσκολεύεται να αναπτυχθεί και συνεχίζει να πάσχει από ελλείμματα και υψηλά ποσοστά ανεργίας. Μόλις τους τελευταίους μήνες, η ατμομηχανή της Ευρώπης, η Γερμανία, αρχίζει να παρέχει θετικά αλλά ακόμα μικρά στοιχεία ανάπτυξης η οποία προέρχεται περισσότερο από εσωτερική κατανάλωση και όχι μόνο από εξαγωγές. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι στη χώρα αυτή θα αρχίσουν ίσως πρώτα οι αναγκαίες τομές που πρέπει να γίνουν στην Ευρώπη, σχετικά με τις δυσκαμψίες και τις δυσκολίες προσαρμογής στις αρχές μιας ελεύθερης και ανοικτής αγοράς, κυρίως στα θέματα απασχόλησης και κοινωνικής ασφάλισης με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Οι εταιρίες, μέσα στο περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, αναδιαρθρώνουν τους ισολογισμούς τους και παράγουν νέα κεφάλαια που τα διαθέτουν κυρίως για εξαγορές στρατηγικού χαρακτήρα. Σίγουρα, όμως, στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης το πλουσιοπάροχο κοινωνικά κράτος ακόμα επιτρέπει την πλειοψηφία των ενηλίκων να αισθάνεται πιο πλούσια από ό,τι στην πραγματικότητα είναι και να μην επιτρέπει να διακρίνουν τη σοβαρή έλλειψη ανταγωνιστικότητας και την αδυναμία να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας για τους νεώτερους.
Στην Ελλάδα, η οικονομία συνεχίζει για μία ακόμα χρονιά να αναπτύσσεται με ρυθμούς πολλαπλάσιους από το μέσο ευρωπαϊκό, που φαίνεται να διατηρούνται και τα προσεχή χρόνια, βασιζόμενη κυρίως στα ΚΠΣ και την κατανάλωση αλλά και στον σταθερά αναπτυσσόμενο τουρισμό, τη ναυτιλία και τις κατασκευές.
Παρά τις ευοίωνες αυτές προοπτικές, τη μικρή αλλά σταθερή μείωση της ανεργίας (κυρίως σε ορισμένα κοινωνικά στρώματα) τη συνεχιζόμενη σταθερή μείωση των ελλειμμάτων κλπ., πιστεύουμε ότι στη χώρα μας πρέπει να επιταχύνουμε τις μεγάλες τομές που χρειάζονται για να έχουμε αυξημένη ανταγωνιστικότητα και διατηρήσιμη ανάπτυξη βασιζόμενη στις δικές μας δυνάμεις. Οι αλλαγές που έχουν ήδη γίνει στην αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης, στο εργασιακό, ασφαλιστικό, στο ωράριο, κλπ. δεν είναι αρκετές αν θέλουμε να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα μας, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας για τις νεώτερες γενιές, προσελκύοντας νέες επενδύσεις.
Οι αλλαγές που μας επιβάλλονται από το διεθνές οικονομικό περιβάλλον δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν και κάθε καθυστέρηση προσαρμογής σε αυτές θα κάνει την όλη διαδικασία πολύ πιο οδυνηρή για όλους.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός χώρος, που μετά το 2000 αναδιοργανώθηκε και σε γενικές γραμμές έγινε πιο αποτελεσματικός, παράγει σήμερα πάνω από €100 δισεκατ. νέα κεφάλαια το χρόνο διαθέσιμα για εξαγορές και ανάπτυξη στηριζόμενος κυρίως στην καταναλωτική πίστη και λιγότερο προβλέψιμα στην επενδυτική τραπεζική και τις αγορές μετοχών και ομολόγων. Οι δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης στις δυτικοευρωπαϊκές αγορές ακόμα και μέσω διασυνοριακών συγχωνεύσεων, που έχουν ακόμα τεχνικές δυσκολίες, είναι σχετικά περιορισμένες. Αυτό οδηγεί τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε εξωστρέφεια, αναζητώντας εξαγορές στις δυναμικά αναδυόμενες αγορές. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Τράπεζες της Ανατολικής ή ΝΑ Ευρώπης πωλούνται σε τιμές που αντιστοιχούν σε υψηλά πολλαπλάσια της λογιστικής τους αξίας και οι δυτικοευρωπαϊκές τράπεζες έχουν μετοχές που διαπραγματεύονται σε τιμές που αντιστοιχούν σε πολύ χαμηλότερα πολλαπλάσια καθιστώντας τέτοιες εξαγορές ακριβές για τους μετόχους τους.
Έτσι, παρατηρούμε ότι νικητές στις εξαγορές αυτές είναι συνήθως σχετικά μικρότερες αλλά ευέλικτες και δυναμικές τράπεζες οι οποίες, με ιδιαίτερο όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό, καταφέρνουν να πείσουν τους επενδυτές ότι η διοίκηση τους κάνει τις σωστές κινήσεις που προσθέτουν αξία στον μέτοχο. Αυτό με τη σειρά του ανεβάζει την τιμή της μετοχής τους σε μεγαλύτερο πολλαπλάσιο της λογιστικής τους αξίας και δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα επιτυχίας στις εξαγορές.
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι περισσότερες μεγάλες ελληνικές τράπεζες, που έχουν υψηλές αποτιμήσεις, δυναμική ελληνική αγορά και επάρκεια κεφαλαίων για εξαγορές στη ΝΑ Ευρώπη. Όταν οι αγορές της ΝΑ Ευρώπης άνοιγαν, οι ελληνικές τράπεζες αφενός δεν είχαν την απαιτούμενη ευρωστία και αφετέρου συγκεντρώθηκαν στην ελληνική αγορά που τότε πραγματικά απελευθερωνόταν. Σήμερα μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην περιοχή. Η ιστορία μας διδάσκει ότι οι Ελληνες, μόνον όταν έδειξαν εξωστρέφεια, κατάφεραν να μεγαλουργήσουν.
Ο Όμιλος της Εθνικής Τράπεζας, εδώ και δύο χρόνια, διανύει μία περίοδο μεγάλων αλλαγών, μετασχηματίζεται, διεθνοποιείται και σε δραστηριότητες και σε μετοχική βάση, καθίσταται περισσότερο ισχυρός. Όπως γνωρίζετε, όραμά μας αποτελεί η δημιουργία ενός ισχυρού χρηματοπιστωτικού ομίλου με ηγετική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με στόχο, όπως δηλώσαμε από την αρχή, την απόδοση αξίας στον μέτοχο.
Παράλληλα με τη δυναμική επέκτασή μας σε νέες αγορές, είμαστε προσηλωμένοι στην εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρουσιάζονται τόσο στη βάση μας, την Ελλάδα, όσο και στις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπου ήδη δραστηριοποιούμαστε. Το 2005 ήταν η πρώτη χρονιά της εφαρμογής του Επιχειρησιακού μας Σχεδίου, και οι στόχοι που είχαμε θέσει στις αρχές του προηγούμενου έτους επιτυγχάνονται γρηγορότερα από όσο είχαμε εκτιμήσει.
Η επιτυχής πορεία μας είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Εστιάσαμε την προσοχή μας στην πραγματική δύναμη μας, στο δίκτυο των καταστημάτων μας, στο οποίο δώσαμε ξεκάθαρους στόχους που παρακολουθούνται στενά, στόχους που μετράμε συνεχώς και για την επίτευξη τους ανταμείβουμε ανάλογα τους υπαλλήλους μας.
Αναδιατάξαμε τα καταστήματα μας με τρόπο ώστε να εξυπηρετούμε καλύτερα συγκεκριμένες ομάδες της πελατείας μας, π.χ. εύπορους πελάτες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ομάδες τραπεζικών συμβούλων για προσέλκυση πελατείας στον χώρο στον οποίο λειτουργούν οι πελάτες.
Πραγματοποιήσαμε έργο υποδομής στις κεντρικές υπηρεσίες και μεταφέραμε στο διοικητικό κέντρο διαδικασίες, οι οποίες μέχρι σήμερα γίνονταν στο κατάστημα, απελευθερώνοντας έτσι στελεχιακό δυναμικό.
Παράλληλα με τα κίνητρα και τις ανταμοιβές δίνουμε έμφαση στην εκπαίδευση, την αξιοκρατία και την εσωτερική μας επικοινωνία.
Το 2005, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους που αναλογούν στους μετόχους της Εθνικής Τράπεζας παρουσίασαν εντυπωσιακή αύξηση, πάνω από 100% και ανήλθαν σε €727εκατ. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι μεγάλο μέρος αυτής της εντυπωσιακής κερδοφορίας οφείλεται σε μη επαναλαμβανόμενα κέρδη από πράξεις κεφαλαιαγοράς, από την εφαρμογή φορολογικών κινήτρων που απορρέουν από τη σχετική νομοθεσία, καθώς και από μη επαναλαμβανόμενες λογιστικές αναπροσαρμογές που προκύπτουν από τη μετάβαση στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα.
Τα κέρδη από τον πυρήνα των τραπεζικών μας εργασιών επίσης αυξήθηκαν σημαντικά και με ρυθμούς υψηλότερους του προϋπολογισμού μας, αφού τα επαναλαμβανόμενα έσοδα του Ομίλου παρουσίασαν ισχυρή αύξηση κατά 17%. Μεγάλη αύξηση κατά 20% εμφάνισαν τα έσοδα από τόκους, τα οποία ανήλθαν σε €1.6δισεκατ., ως αποτέλεσμα κυρίως της κατά 26% αύξησης των υπολοίπων των δανείων στη λιανική τραπεζική αυξάνοντας την συνεισφορά τους στο σύνολο των δανείων του Ομίλου στο 61%. Αντίστοιχα υψηλή αύξηση σημειώθηκε και στα μεγέθη που προέρχονται από την αυξανόμενη παρουσία του Ομίλου στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, με τα κέρδη προ φόρων να αυξάνονται κατά 68% το 2005 συνεισφέροντας 9% της κερδοφορίας του Ομίλου.
Παράλληλα, δώσαμε για άλλη μία χρονιά ιδιαίτερη έμφαση στον αυστηρό έλεγχο των λειτουργικών δαπανών. Τα έξοδα προσωπικού κρατήθηκαν στο επίπεδο του 2004, αφού στην ουσία οι μισθολογικές αυξήσεις του 2005 ισοσκέλισαν τη μείωση που προέκυψε από την εθελουσία έξοδο του 2004. Εξίσου σημαντική και επιτυχής υπήρξε η περιστολή κατά 2% των γενικών, διοικητικών και λοιπών εξόδων σε αντιδιαστολή με την σημαντική αύξηση που σημειώθηκε στα έσοδα. Ως αποτέλεσμα, βοηθούμενοι και από τα μη επαναλαμβανόμενα έσοδα, ο δείκτης αποτελεσματικότητας μειώθηκε από 66% στο 54% και η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων διαμορφώθηκε το 2005 στο 28.6%, πολύ υψηλότερα του 20% που είχαμε θέσει ως ελάχιστο στόχο.
Θα κάνω επιλεγμένες αναφορές στα κύρια επιτεύγματα του έτους.
Πρώτον, θέσαμε τις βάσεις για να επεκταθούμε αποτελεσματικά στην αγορά των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών προϊόντων. Η Εθνική Ασφαλιστική αναδιαρθρώθηκε με νέα κεφάλαια ύψους €140 εκατ. και θέσαμε τις κατάλληλες βάσεις για μια κερδοφόρα πορεία. Ο τριπλασιασμός της κεφαλαιοποίησής της τα δύο τελευταία χρόνια μιλάει από μόνος του.
Δεύτερον, δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα στον τομέα της διαχείρισης της περιουσίας των πελατών μας, εμπλουτίζοντας την γκάμα των προϊόντων μας, με έμφαση στα υψηλής προστιθέμενης αξίας ομολογιακά και μικτά αμοιβαία κεφάλαια. Οι παραπάνω προσπάθειες απέδωσαν άμεσα, αφού τα υψηλής προστιθέμενης αξίας αμοιβαία κεφάλαια αποτελούν πλέον του 70% του συνολικού χαρτοφυλακίου, έναντι μόλις 20% στο τέλος του 2004.
Τρίτον, καταφέραμε να διατηρήσουμε τα υπόλοιπα των στεγαστικών μας δανείων (που αποτελούν το σημαντικότερο μας χαρτοφυλάκιο) σε ύψος υπερδιπλάσιο των ανταγωνιστών μας, εκταμιεύοντας δάνεια συνολικού ύψους €3.5δισεκατ., αποφεύγοντας ταυτόχρονα την επιβάρυνση από επισφάλειες. Στον τομέα των επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προσθέσαμε πλέον των 4,000 νέων πελατών, εστιάζοντας την προσοχή μας στην ποιότητα και αξιοπιστία των εταιρειών αυτών. Τέλος, παρά την εφαρμογή ιδιαίτερα αυστηρών διαδικασιών εγκρίσεων στα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες που συνοδεύτηκαν από υψηλά ποσοστά απόρριψης αιτήσεων της τάξης του 42%, πετύχαμε αύξηση των υπολοίπων κατά 18%.
Όπως γνωρίζετε, τους τελευταίους 6 μήνες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε δύο φορές το βασικό επιτόκιο του ευρώ. Και στις δύο περιπτώσεις δεν αυξήσαμε τα διοικητικά καθοριζόμενα δανειακά επιτόκια μας, παρόλο που το κόστος προς την τράπεζα αυξήθηκε. Στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου κρατήσαμε τα περιθώρια κέρδους μας σταθερά.
Τέλος μειώσαμε κατά περισσότερο από μία μονάδα τα σταθερά μας επιτόκια στεγαστικών δανείων, για όλες τις διάρκειες.
Παράλληλα, αυξήσαμε τα επιτόκια ταμιευτηρίου και λογαριασμών μισθοδοσίας σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες υπολοίπων.
Με τις κινήσεις μας αυτές διαφοροποιηθήκαμε πλήρως από τις αντίστοιχες αντιδράσεις των ανταγωνιστών μας, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα λειτουργεί πλέον τελείως ανταγωνιστικά.
Κάθε τράπεζα έχει πλέον τους δικούς της οικονομικούς, προϊοντικούς και γεωγραφικούς στόχους.
Τέταρτον, εισαγάγαμε και ενστερνιστήκαμε όλους τους διεθνείς και ελληνικούς κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης σε επίπεδο Διοικητικού Συμβουλίου και εφαρμόσαμε άμεσα τους θεσμούς της Επιτροπής Ελέγχου, Επιτροπής Ανθρώπινου Δυναμικού και Επιτροπής Εταιρικής Διακυβέρνησης. Αυξήσαμε τα κριτήρια ελέγχου του πιστωτικού κινδύνου και ενεργοποιήσαμε όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες έγκαιρης προσαρμογής στους κανόνες της Βασιλείας ΙΙ και της οδηγίας Sarbanes-Oxley κατά την επιταγή του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης και των Ελληνικών εποπτικών αρχών.
Πέμπτον, συνεχίσαμε και εμπλουτίσαμε την κοινωνική μας προσφορά προσφέροντας πάνω από €10 εκατ. σε βοηθήματα και χορηγίες, κυρίως σε σκοπούς που έχουν σχέση με την παιδεία, την υγεία και τον πολιτισμό.
Έκτον, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του Ομίλου και της βέλτιστης κατανομής των επενδεδυμένων κεφαλαίων, το 2005 προχωρήσαμε σε συμφωνία πώλησης της θυγατρικής μας Atlantic Bank of New York στη New York Community Bank, ενώ στις αρχές του 2006 ολοκληρώθηκε η πώληση της National Bank of Greece (Canada) στη Scotiabank. Το συνολικό τίμημα πώλησης και των δύο ανήλθε στα $462εκατ., αποφέροντας σημαντικά κεφαλαιακά κέρδη. Οι πωλήσεις αυτές δεν έγιναν για να παραχθούν κεφάλαια που θα διατεθούν σε άλλες αγορές. Έγιναν, και θα γίνονταν ούτως ή άλλως, αφού η Βόρειος Αμερική ούτε είναι στρατηγικής σημασίας για εμάς, ούτε προσφέρει αποδόσεις όπως σε άλλες πιο στρατηγικές περιοχές.
Έβδομον, συνεχίσαμε να μελετάμε προσεκτικά εξαγορές τραπεζών στην περιοχή που ορίσαμε ως στρατηγική. Οι κινήσεις μας ήταν προσεκτικές και μετρημένες εστιάζοντας την προσοχή μας στην καλύτερη προστασία των κεφαλαίων των μετόχων.
Συμμετείχαμε και εξετάζουμε αγορές στη Σερβία, Ρουμανία, Ουκρανία και Αίγυπτο με την ίδια προσοχή στην λεπτομέρεια. Για πρακτικούς και ουσιαστικούς λόγους δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε με όλα αυτά άμεσα, αφού χρειαζόμαστε και κεφάλαια αλλά και κυρίως χρόνο για να αφομοιώσουμε τις νέες μας αγορές. Πιθανότατα μέχρι την επόμενη Τακτική Γενική Συνέλευση να ανακοινώσουμε τουλάχιστον μια ακόμα εξαγορά σε μια από τις παραπάνω χώρες.
Αν και τεχνικά η επέκτασή μας στην Τουρκία δεν ανήκει στο 2005, για την πλήρη και σωστή ενημέρωσή σας θα αναφερθώ και στο θέμα αυτό. Πρόσφατα, μετά από πολλή δουλειά και μελέτη που έγινε το 2005 προβήκαμε στη συμφωνία αγοράς μετοχών της Finansbank στην Τουρκία. Η επιτυχία της εξαγοράς αυτής δεν είναι τυχαία. Είναι μια καλά ζυγισμένη καθαρά επιχειρηματική κίνηση, η οποία ελπίζουμε ότι θα βοηθήσει και στην περαιτέρω πρόοδο των επιχειρηματικών σχέσεων των δύο χωρών. Είναι αποτέλεσμα των όσων καταφέραμε τα δύο τελευταία χρόνια, βάζοντας τις σωστές βάσεις για ανάπτυξη, εκτελώντας επιτυχώς το επιχειρησιακό μας πρόγραμμα, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη διεθνών επενδυτών, αυξάνοντας κατακόρυφα την αξία της μετοχής μας. Αυτά μας δίνουν την οικονομική δυνατότητα να ολοκληρώσουμε μια τέτοια εξαγορά έχοντας παράλληλα κερδίσει το δικαίωμα να στεκόμαστε πλάι σε πολύ μεγαλύτερους ανταγωνιστές. Η εξαγορά αυτή προσδίδει στον Όμιλο τη δυνατότητα επέκτασης σε μία αγορά 70 εκατ. κατοίκων, με μεγάλες και ευοίωνες δυνατότητες ανάπτυξης. Για την Εθνική Τράπεζα, η επέκταση των δραστηριοτήτων της στην Τουρκία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής της, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής προοπτικής της.
Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι,
Μέχρι σήμερα ισχυριζόμαστε ότι είμαστε περιφερειακή τράπεζα, αλλά είχαμε μόνο το 10% των κεφαλαίων και 9% των κερδών μας εκτός Ελλάδος. Είναι αδύνατον να αγνοήσει κανείς μια αγορά γείτονος χώρας με μέγεθος και δυνατότητες μεγαλύτερα από το μέγεθος του συνόλου των αγορών στις οποίες είχαμε παρουσία έως σήμερα. Μετά την αγορά αυτή, θα έχουμε 27% των κεφαλαίων και 26% των κερδών μας εκτός Ελλάδος (μέχρι 17% Τουρκία, εάν αγοράσουμε έως το 90%, 10% Βαλκάνια, 73% Ελλάδα) που είναι μία κατανομή προς τη σωστή κατεύθυνση.
Μετά την οικονομική κρίση του 2000 - 2001, το μακροοικονομικό περιβάλλον στην Τουρκία παρουσίασε θεαματική βελτίωση.
2001 2005
ΑΕΠ -- 7,4%
Δημόσιο Έλλειμμα / ΑΕΠ 20% 2%
Δημόσιο Χρέος / ΑΕΠ 94% 60%
Πληθωρισμός 69% 7,7%
Η βελτίωση αυτών των μεγεθών απαιτούσε γενναίες διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά το όφελος ήταν μεγάλο.
2005
ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Δάνεια / ΑΕΠ 25% 83%
Δαν. Νοικ. / ΑΕΠ 9,2% 38%
Στεγαστικά / ΑΕΠ 2,5% 26%
Η αύξηση της ζήτησης για τραπεζικά προϊόντα και η συνεπακόλουθη ραγδαία ανάπτυξη των τραπεζικών εργασιών στην Τουρκία συνοδεύτηκε και από θεαματική βελτίωση της εποπτείας των τραπεζικών ιδρυμάτων. Με τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, ο τραπεζικός κλάδος πέρασε μία περίοδο ριζικής αναδιάρθρωσης, που είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών τραπεζών, την εμφάνιση νέων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης και την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων ελέγχου του πιστωτικού κινδύνου και του κινδύνου αγοράς, όπως ισχύουν σήμερα και στην ανεπτυγμένη Ευρώπη. Πρόσφατα εγκρίθηκε νέος νόμος πλαίσιο για τη σωστή εποπτεία των στεγαστικών δανείων και της ιδιοκτησίας ακινήτων.
Σε αυτή την περίοδο αναδιάρθρωσης του Τουρκικού τραπεζικού κλάδου, η Finansbank αποτέλεσε πρότυπο ανάπτυξης. Βασιζόμενη σε σύγχρονες μεθόδους αύξησης και υποστήριξης των εργασιών της, και έχοντας αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο καταστημάτων στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα, που στο τέλος του 2005 αριθμούσε 208 μονάδες, η Finansbank, κατάφερε να κερδίσει γρήγορα μερίδιο αγοράς σε όλες τις τραπεζικές εργασίες. Με βάση τα στοιχεία του 2005, η Τράπεζα απολαμβάνει 5.2% μερίδιο αγοράς στο σύνολο δανείων, χορηγεί το 10% των νέων στεγαστικών δανείων στην Τουρκία, ενώ είναι ηγέτιδα δύναμη στην αγορά πιστωτικών καρτών και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έχει αναπτύξει μία υπερσύγχρονη τεχνολογική πλατφόρμα στήριξης των εργασιών, που σε πολλά είναι πολύ πιο προηγμένη από της ΕΤΕ.
Η ετήσια αύξηση των δανείων της τα τελευταία τρία χρόνια (2002 – 2005) ανήλθε σε 50%, ενώ το 2005, τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας παρουσίασαν θεαματική άνοδο και διαμορφώθηκαν στα €235εκατ. Ως αποτέλεσμα, η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της ανήλθε στο 27% και αποτελεί την υψηλότερη στην τουρκική αγορά.
Η Finansbank είναι για εμάς η ιδανικότερη επιλογή αφού έχει ένα μέγεθος στα μέτρα μας, είναι η πιο κερδοφόρα τράπεζα της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια και πάνω από όλα έχει ίσως ένα από τα καλύτερα managements στη χώρα με έναν πραγματικό τραπεζικό ηγέτη επικεφαλής.
Οι διεθνείς δραστηριότητες της Finansbank ουδέποτε προσφέρθηκαν προς πώληση σε κανένα. Αυτό για εμάς ήταν απόλυτα ικανοποιητικό δεδομένου ότι στόχος μας ήταν η αγορά της Τουρκίας.
Αυτό που συμφωνήσαμε να αγοράσουμε είναι η τράπεζα στην Τουρκία και μία μικρή θυγατρική στη Μάλτα που υπάρχει για φορολογικούς λόγους. Μαζί με την Τουρκική τράπεζα αγοράζουμε επίσης μία από τις μεγαλύτερες χρηματιστηριακές εταιρίες της χώρας, μία εταιρία Αμοιβαίων Κεφαλαίων και μία εταιρία leasing.
Η ΕΤΕ πληρώνει τίμημα ίσο προς 3.6 φορές την λογιστική αξία για τις κοινές μετοχές, με βάση την λογιστική αξία του 2005. Με την προβλεπόμενη κερδοφορία του 2006 το πολλαπλάσιο αυτό μειώνεται σημαντικά. Σημειώστε ότι η μετοχή της ΕΤΕ διαπραγματεύεται πάνω από 4 φορές την λογιστική της αξία.
Όπως όλοι γνωρίζουν ανταγωνιστήκαμε με τουλάχιστον άλλες 3 μεγάλες τράπεζες στη διαδικασία αυτή. Από όσα γνωρίζουμε, καμία δεν είχε μετοχές που διαπραγματεύονται σε τόσο υψηλά πολλαπλάσια. ¶ρα, σ’ αυτόν τον τομέα, η ΕΤΕ είχε ένα μεγάλο πλεονέκτημα.
Επίσης, η εξαγορά αυτή άξιζε πολύ περισσότερο, είχε μεγαλύτερη σημασία, ήταν πιο στρατηγική για την ΕΤΕ από ότι για όλους τους άλλους.
Η διατήρηση του ονόματος και η με δική μας επιλογή διατήρηση του management ήταν στοιχεία ιδιαίτερα ελκυστικά στον πωλητή. Τέλος, οι 120 υπάλληλοι της ΕΤΕ που επισκέφθηκαν και μελέτησαν τη Finansbank για 2 περίπου εβδομάδες συνεργάστηκαν αρμονικά με τους Τούρκους συναδέλφους τους. Φάνηκε ότι είχαμε την ίδια νοοτροπία που έκανε τη συνεργασία πολύ εύκολη.
Η εξαγορά της FB , ακόμα και αν εξαγοράσουμε μόνο το 50,01%, θα αυξήσει τα κέρδη ανά μετοχή της ΕΤΕ από τον πρώτο χρόνο, δηλαδή από το 2006, και αυτό πριν καν κοιτάξουμε τις ωφέλειες από πολλές συνεργίες.
Είναι τράπεζα ενός τραπεζίτη, δηλαδή δεν υπάγεται σε έναν επιχειρηματία που έχει πολλών ειδών επιχειρήσεις και μαζί με αυτές και μια τράπεζα. Αυτό κάνει την FB να μην έχει προνομιακές εργασίες και άρα εξάρτηση από ένα συγκεκριμένο όμιλο, όπως έχουν άλλες τράπεζες στην Τουρκία.
Η συμπεριφορά της μετοχής μας υποδηλώνει τη σύμφωνη γνώμη των επενδυτών μας για την ορθότητα της εξαγοράς αυτής. Παράλληλα, μετά την ανακοίνωση της εξαγοράς αυτής, ο μέσος ημερήσιος όγκος συναλλαγών έχει τριπλασιαστεί αφού η μετοχή μας επιτρέπει σε επενδυτές να επενδύσουν στην Τουρκία μέσω Ελλάδος.
Βλέπουμε την επένδυση μας στην Τουρκία σαν στρατηγική, και άρα μακροπρόθεσμη. Όπως δε θα παρατηρήσατε, όλοι οι διεθνείς οίκοι που αξιολογούν την πιστοληπτική μας ικανότητα διατήρησαν την πιστοληπτική μας διαβάθμιση.
Θα αφήσουμε το τοπικό management (δεσμευμένο με τριετή σύμβαση, με ρήτρες απόδοσης) να συνεχίσει εστιάζοντας την προσοχή του στην ανάπτυξη των εργασιών. Παράλληλα, θα ευθυγραμμίσουμε τις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου, διαχείρισης κινδύνων, οικονομικών και MIS, εταιρικής διακυβέρνησης με τις δικές μας και μέσα στις υψηλές προδιαγραφές του Sarbanes-Oxley και της Βασιλείας ΙΙ.
Στην παρούσα φάση, η καμπύλη επιτοκίων στην Τουρκία είναι τέτοια που το κόστος των retail καταθέσεων είναι υψηλότερο από άντληση ρευστότητας στις διεθνείς αγορές.
Η Finansbank εκμεταλλευόμενη αυτή τη συγκυρία έχει καταφέρει να μειώσει πολύ το κόστος της χρηματοδότησης της ανάπτυξής της, αντλώντας χρηματοδότηση μέσω των διεθνών αγορών.
Η υπερβάλλουσα ρευστότητα, αλλά και η μεγαλύτερη πιστοληπτική ικανότητα της ΕΤΕ μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη μείωση του κόστους χρηματοδότησής της.
Η υψηλού επιπέδου τεχνολογική υποδομή της FB προσφέρεται για κεντροποίηση όλης της τεχνολογικής υποστήριξης των δραστηριοτήτων μας στα Βαλκάνια, με μειωμένο κόστος.
Έχουμε πολλά να τους διδάξουμε στους τομείς των στεγαστικών δανείων και της άντλησης καταθέσεων, δύο τομείς, στους οποίους έχουμε καθοριστική θέση στην αγορά.
Τέλος, έχουμε και εμείς πολλά να μάθουμε από τη FB στον τομέα των πιστωτικών καρτών, στον οποίο έχουν αναπτύξει πολύ υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία.
Δεν προτιθέμεθα να χρησιμοποιήσουμε την FB ως βάση για περαιτέρω εξαγορές στην Τουρκία. Προσβλέπουμε μόνο σε οργανική ανάπτυξη.
Κυρίες και Κύριοι Μέτοχοι,
Το 2005 υπήρξε μία ιδιαίτερη σημαντική χρονιά για τον Όμιλο της Εθνικής Τράπεζας. Μετά από δύο σχεδόν χρόνια απόλυτης πειθαρχίας στις δεσμεύσεις μας, έχουμε πετύχει δυναμική ανάπτυξη, έλεγχο κόστους, σημαντική επάρκεια κεφαλαίων, απόλυτη προσαρμογή στους κανόνες των εποπτικών αρχών και σημαντική προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Τα δύο τελευταία χρόνια καταφέραμε να υπερδιπλασιάσουμε την κεφαλαιοποίηση της ΕΤΕ, παρά το γεγονός ότι διατέθηκαν στο ευρύ επενδυτικό κοινό 40 εκατομμύρια μετοχές, που μέχρι πρότινος και για πολύ καιρό ήταν εκτός αγοράς, υπό τη μορφή της ιδιοκτησίας από το Δημόσιο (30 εκατομμύρια) και ως επενδύσεις θυγατρικών μας. Ακόμα παρά το γεγονός ότι είχατε εγκρίνει πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών, για δεοντολογικούς λόγους το ενεργοποιήσαμε ελάχιστα, αφού η μετοχή μας είχε συνεχή ανοδική πορεία.
Στόχος μας παραμένει η συνεχής, ανεξάρτητη και αυτοδύναμη ανάπτυξη, βασιζόμενοι στους μετόχους μας. Η ΕΤΕ είναι πλέον μια ευρύτατης διασποράς τράπεζα με μεγάλη αποδοχή τόσο στην Ελλάδα όσο και στους μεγάλους επενδυτικούς οίκους του εξωτερικού. Η Διοίκηση του Ομίλου έχει μεγάλο δυναμικό και ικανότητες να διοικήσει σωστά και αποτελεσματικά μεγαλύτερα μεγέθη που στοχεύουμε.
Το μικρό μέγεθος της χώρας μας έχει ως συνέπεια τα προσφερόμενα προς επένδυση σε μετοχικές αξίες κεφάλαια να είναι περιορισμένα. Ως αποτέλεσμα, τα ελληνικά κεφάλαια θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών, που επενδύουν σε χρηματιστηριακές αξίες, δεν μπορούν να στηρίξουν υψηλές κεφαλαιοποιήσεις μεγέθους που απαιτείται για να εντάξουν την ΕΤΕ στις 20 μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο λόγος κεφαλαιοποίησης προς ΑΕΠ στην Ελλάδα ανέρχεται στο 69% έναντι 62% στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα η κεφαλαιοποίηση του Ομίλου της ΕΤΕ αποτελεί σχεδόν το 10% του συνόλου της αγοράς. Συνεπώς, για να πετύχουμε σημαντική αύξηση της τιμής της μετοχής της ΕΤΕ και συνακόλουθη άνοδο της κεφαλαιοποίησή της, πρέπει να στηριχτούμε κυρίως σε κεφάλαια ξένων θεσμικών επενδυτών. Αυτό θα μας κάνει να εξελιχθούμε σε μια πραγματικά διεθνή τράπεζα. Ευχή μας είναι να συμμετάσχουν όλοι οι σημερινοί μας μέτοχοι στην πορεία αυτή.
Κυρίες και Κύριοι,
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα του 2005, την χρηματοδότηση του προγράμματος εξαγορών και τη διατήρηση ισχυρής κεφαλαιακής διάρθρωσης, προτείνει στην Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων:
Τη διανομή μερίσματος €1.00 ανά μετοχή. Το μέρισμα αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 71% σε σχέση με το 2004 (προσαρμοσμένο €0.58 ανά μετοχή της προηγούμενης χρήσης)
Δεν θα διαθέσουμε στους μετόχους μας δωρεάν μετοχές, αφού (αντίθετα με το 2004) δεν θα κεφαλαιοποιήσουμε αποθεματικά, αλλά ούτε αναπροσαρμόσαμε αξίες ακινήτων.
Σε αναγνώριση της καθοριστικής συμβολής του προσωπικού της Τράπεζας στην επίτευξη των παραπάνω επιδόσεων και με σεβασμό στην αρχή του κινήτρου και της επιβράβευσης της αποδοτικότητας, προτείνουμε τη διάθεση κερδών ύψους €32 εκατ. προς το προσωπικό της Εθνικής Τράπεζας ως έκτακτη οικειοθελή παροχή. Το ποσόν αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 50% έναντι του τελικώς διατεθέντος ποσού των €21.5 εκατ. για τη χρήση 2004 και αντιστοιχεί σε ποσόν ίσο με το 12.3% των συνολικών ετήσιων καθαρών αμοιβών του προσωπικού της Τράπεζας. (έναντι 8.1% του 2004).
Υπό την προϋπόθεση της έγκρισης της πρότασης αυτής από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων, η Διοίκηση προτίθεται να διαθέσει το 70% του ποσού αυτού στο προσωπικό του Δικτύου και των προϊοντικών μονάδων της Τράπεζας κατά προτεραιότητα. Το υπόλοιπο 30% θα διατεθεί στις διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες της Τράπεζας. Η κατανομή του ποσού αυτού θα γίνει βάσει μοντέλου αξιολόγησης της απόδοσης, όπως και το 2004. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και οι υπάλληλοι που δεν κρίθηκαν ιδιαίτερα αποδοτικοί, θα λάβουν ο καθένας ποσόν ύψους που δεν θα υπολείπεται μισού καθαρού μηνιαίου μισθού.
Επιπλέον ποσό ύψους €8 εκατ. πρόκειται να διατεθεί από τις θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό στο προσωπικό τους, ανεβάζοντας τη συνολική διανομή κερδών στο προσωπικό του Ομίλου σε €40 εκατ., ποσόν που αντιστοιχεί στο 5.5% των καθαρών κερδών του Ομίλου.
Ταυτόχρονα, το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας προτίθεται να ενεργοποιήσει το Πρόγραμμα Διάθεσης Δικαιωμάτων Προαίρεσης επί μετοχών της ΕΤΕ στο προσωπικό της Τράπεζας και των θυγατρικών της σύμφωνα με τη σχετική έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του προηγούμενου έτους. Με βάση το Πρόγραμμα που εγκρίνατε πέρσι, η Διοίκηση προτίθεται να διαθέσει μέχρι 2 εκατομμύρια μετοχές στα στελέχη και το προσωπικό του Ομίλου με αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια.
Αν είχαμε την απαρτία που απαιτείται από το νόμο θα προτείναμε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας, με δικαίωμα υπέρ των παλαιών μετόχων, μέχρι του ποσού των €3δισεκατ. Θα το επαναλάβουμε στην επαναληπτική ΓΣ που σχεδιάζουμε για την 9η Μαΐου, αν έχουμε τότε απαρτία. Η αύξηση αυτή θα μας καλύψει πλήρως στην περίπτωση που όλοι οι μέτοχοι της μειοψηφίας μας πουλήσουν τις μετοχές τους. Αν περισσέψουν κεφάλαια θα τα επιστρέψουμε πίσω στους μετόχους μας, είτε μέσω επαναγοράς μετοχών είτε μέσω ειδικού μερίσματος, στοχεύοντας σε ένα κύριο συντελεστή επάρκειας κεφαλαίων 7,5% αυξημένο κατά 0,50% λόγω εξαγοράς της FB. Έτσι, τα υπάρχοντα ήδη ελεύθερα εποπτικά κεφάλαιά μας €800 εκατ. πριν την αύξηση θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά στην ανάπτυξη των εργασιών μας και σε μία τουλάχιστον ακόμα εξαγορά. Το νέο επιχειρησιακό σχέδιο του Ομίλου 2006-2008, που θα δημοσιεύαμε το Μάϊο του 2006, θα τροποποιηθεί για να περιέχει την αγορά της FB και θα δημοσιευθεί το Σεπτέμβριο. Η αύξηση αυτή κεφαλαίων, μέσω δικαιωμάτων προτίμησης είναι ήδη καλυμμένη από τους αναδόχους, υπό την έννοια ότι από την ημέρα της ανακοίνωσης της συμφωνίας εξαγοράς δεσμεύθηκαν να καλύψουν όλη την έκδοση με ένα προκαθορισμένο discount (έκπτωση) στην τιμή της μετοχής την ημέρα που θα εγκριθεί η αύξηση από τη Γενική Συνέλευση. Επιδιώξαμε αυτήν την κάλυψη για να θωρακίσουμε τη μετοχή μας για αυτήν την παρατεταμένη περίοδο. Είμαστε βέβαιοι πως όλοι οι μέτοχοι μας θα συμμετάσχουν στην αύξηση αυτή, για να είναι μέρος της περαιτέρω ανοδικής πορείας της τράπεζας.
Ελπίζουμε ότι θα έχουμε την απαιτούμενη απαρτία στην επαναληπτική συνεδρίαση που σχεδιάζουμε για την 9η Μαΐου. Μετά από τη δική σας έγκριση, θα προχωρήσουμε όλες τις διαδικασίες έγκρισης από τις αρμόδιες αρχές τα δικαιώματα θα δοθούν προς πώληση τον Ιούνιο. Μετά το τέλος της διαδικασίας άντλησης νέων κεφαλαίων – που θα διαρκέσει δύο τουλάχιστον εβδομάδες- θα πληρωθεί το τίμημα για το 46% της Finansbank. Η δημόσια προσφορά προς τη μειοψηφία της FB θα ακολουθήσει και θα ολοκληρωθεί στο τελευταίο τρίμηνο του χρόνου, αφού ληφθούν όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις από τις τουρκικές εποπτικές αρχές.
Κύριοι μέτοχοι,
Έχουμε το βαθύ αίσθημα ευθύνης, τη βούληση και τη δυνατότητα να καταστήσουμε την Εθνική Τράπεζα ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή. Η εμπιστοσύνη με την οποία μας περιβάλλετε είναι σημαντική και αναγκαία για την ευόδωση των προσπαθειών μας. Ευχαριστώ το Διοικητικό Συμβούλιο και όλους εσάς για την στήριξη που μας παρέχετε, όπως ευχαριστώ και όλο το προσωπικό του Ομίλου για τις προσπάθειες που κατέβαλαν και καταβάλλουν για την καλύτερη εξυπηρέτηση της πελατείας μας και την ισχυροποίηση του Ομίλου. Θέλω να τους εγγυηθώ ότι θα συνεχίσουμε να τους στηρίζουμε απεριόριστα στις προσπάθειές τους και να γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι προσπάθειές τους αυτές θα ανταμειφθούν ανάλογα».
