Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Μεγάλο πλήγμα επέφερε η εφαρμογή των νέων Διεθνών Λογιστικών Προτύπων IFRS9 στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών της Ευρώπης, σε αντίθεση με τον μηχανισμό εσωτερικής εκτίμησης των κινδύνων που χρησιμοποιούσαν οι τράπεζες, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Banking Authority - EBA) για την αποτίμηση των αποτελεσμάτων τους μετά την εκτίμηση του συνόλου των κινδύνων. Η EBA προέβη σε σχετική άσκηση και εξήγαγε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι τράπεζες που χρησιμοποίησαν τα IFRS9 οδηγήθηκαν σε μείωση των εποπτικών τους κεφαλαίων, που ήταν μεγαλύτερη κατά εννέα φορές σε σχέση με προηγούμενους ή άλλους μηχανισμούς υπολογισμού του κινδύνου.
Τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα που χρησιμοποίησαν τα δικά τους μοντέλα εκτίμησης κινδύνου είχαν κατά μέσο όρο πτώση 19 μονάδων βάσης στο CETI, ενώ εκείνα που χρησιμοποίησαν τα IFRS9 είχαν κατά μέσο όρο πτώση 157 μονάδων βάσης.
Μιλώντας για τις ελληνικές τράπεζες εκφράζεται η εκτίμηση πως οι τέσσερις συστημικές τράπεζες σε πλήρη εφαρμογή των IFRS9 αναμένεται να χάσουν μέσα σε μία 5ετία εποπτικά κεφάλαια ύψους 6 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του επανυπολογισμού των κινδύνων τους και των προβλέψεων που χρειάζεται να λάβουν προκειμένου να αποτιμήσουν αλλά και να καλύψουν τον κίνδυνο αυτόν.
Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα επιβαρύνουν τα κεφάλαια και των ελληνικών τραπεζών το 2018 κατά 5% και τα ποσοστά ανεβαίνουν σε 15% το 2019, σε 30% το 2020, σε 50% το 2021, σε 75% το 2022 και σε 100% το 2023.
Σε ό,τι αφορά την έκθεση της EBA για την Ελλάδα, αυτή αναφέρεται και στα 17 πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας - οι 4 συστημικές τράπεζες, η Attica, η IBG, η Aegean Baltic Bank, η Praxia, η Παγκρήτια και οι λοιπές συνεταιριστικές.
Από τους δείκτες που χρησιμοποιούνται για τα IFRS9, μία ελληνική τράπεζα εμφανίζεται να μην εφαρμόζει τις μεταβατικές διευθετήσεις. Δύο τράπεζες χρησιμοποιούν μόνο στατικό συντελεστή υπολογισμού των κινδύνων, ενώ οι υπόλοιπες 14 χρησιμοποιούν τόσο στατικούς όσο και δυναμικούς συντελεστές και παράγουν αποτελέσματα ισάξια με εκείνα των λοιπών ευρωπαϊκών τραπεζών.
Η ΕΒΑ πραγματοποίησε αυτή τη νέα άσκηση, η οποία στηρίζεται σε απολογιστικά στοιχεία, προκειμένου να κρίνει τις επιπτώσεις στα κεφάλαια των ευρωπαϊκών τραπεζών από την εφαρμογή των προτύπων, ώστε ακολουθώντας μια δυναμική διαδικασία να καταλήξει σε διορθώσεις εάν και εφόσον κάτι τέτοιο απαιτείται.
Γι' αυτό τον σκοπό, οι ασκήσεις θα επαναληφθούν και θα προχωρήσουν σε μεγαλύτερο βάθος, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί πως οι δύο προηγούμενες σχετικές ασκήσεις της EBA στηρίζονταν σε προβλέψεις και όχι σε απολογιστικά στοιχεία.
Άλλωστε, η δεύτερη άσκηση για την επίδραση της χρήσης των IFTS9 την πρώτη ημέρα στα κεφάλαια CET 1 ήταν 51 μονάδες βάσης κατά μέσο όρο σε σχέση με 42 μονάδες βάσης που ήταν η επίδραση του σχετικού δείκτη στην άσκηση του Ιουλίου του 2017.
Αναμένεται ότι με την πάροδο του χρόνου η ακρίβεια των στοιχείων θα βελτιωθεί, ενώ η EBΑ συνεχίζει τον διάλογο με τους εκπροσώπους των τραπεζών και των λοιπών εμπλεκόμενων μερών, όπως οι ελεγκτές, με σκοπό να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες γύρω από το θέμα αυτό και να καταλήξει σε ένα μοντέλο υπολογισμού των κινδύνων αποτελεσματικό, το οποίο δεν θα επιβαρύνει υπέρμετρα τις τράπεζες.
Άλλωστε, τα μοντέλα υπολογισμού των κινδύνων των πιστωτικών ιδρυμάτων δεν μπορεί παρά να είναι δυναμικά και αυτό διότι οι κίνδυνοι σταδιακά μεταβάλλονται.
Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικά σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής, αυτή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συνεχή ποσοτική επίπτωση της εφαρμογής των IFRS9 μέσω επιλεγμένων δεικτών.
