Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Μια σειρά ζητημάτων που θα πρέπει να έχουν λυθεί ως προς τον σχεδιασμό τους, αλλά και να έχουν συμπεριληφθεί στη δεύτερη έκθεση της Κομισιόν στις 27 Φεβρουαρίου έθεσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντέκλαν Κοστέλο κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη χώρα μας την περασμένη εβδομάδα.
Αιχμή του δόρατος και πάλι οι τράπεζες. Και αυτή τη φορά ο εκπρόσωπος της Κομισιόν εστίασε στα δάνεια και στο θεσμικό πλαίσιο που ισχύει σε ό,τι αφορά τους ιδιώτες. Το θέμα αυτό αποτελεί σημαντικό αγκάθι στις διαπραγματεύσεις της Αθήνας με τους δανειστές, αφού, όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές, οι επικείμενες εκλογές διαμορφώνουν μοιραία το κλίμα.
Κατά τη διήμερη επίσκεψή του στην Αθήνα, ο κ. Κοστέλο, όπως άλλωστε συνηθίζει, είδε τους πρέσβεις της Ε.Ε. στη χώρα μας και τους ενημέρωσε σχετικά με την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας, αλλά και για τις άμεσες εκκρεμότητες οι οποίες θα πρέπει να έχουν επιλυθεί το πρώτο δίμηνο του έτους.
Το πόσο σημαντικό θέμα είναι η επίλυση των ζητημάτων αυτών καθίσταται φανερό από το γεγονός πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτή που «πατάει το κουμπί» για να απελευθερωθούν οι προοριζόμενοι από τους θεσμούς πόροι για τη χώρα μας.
Οι τομείς στους οποίους εστίασε στην παρουσίασή του ο κ. Κοστέλο είναι έξι:
- Δημοσιονομικές διαρθρωτικές πολιτικές
- Σύστημα κοινωνικής πρόνοιας
- Χρηματοοικονομικός τομέας
- Μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων
- Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας - ιδιωτικοποιήσεις
- Δημόσια Διοίκηση
Σε ό,τι αφορά τις δημοσιονομικές διαρθρωτικές πολιτικές, η Κομισιόν υιοθέτησε τον προϋπολογισμό του 2019 σε σχέση με τους στόχους, ενώ έκανε δεκτή την ευθυγράμμιση του ΕΝΦΙΑ με τις εμπορικές αξίες των ακινήτων. Στον τομέα αυτό ως εκκρεμότητες αναδεικνύονται το σχέδιο για τη στελέχωση της ΑΑΔΕ, όπως επίσης και η εκκαθάριση καθυστερούμενων οφειλών του Δημοσίου και ο διακανονισμός τους.
Στον τομέα της Κοινωνικής Πρόνοιας, η Επιτροπή έκανε δεκτή την επανενεργοποίηση του σχεδίου για το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης και αποδέχθηκε τα όσα προβλέπονται για επιδόματα αναπηρίας και μετακίνησης. Στις εκκρεμότητες όμως παραμένουν οι αναμορφώσεις στις τοπικές μονάδες υγείας (Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας), ενώ επίσης περιλαμβάνεται η ενεργοποίηση της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας με στόχο να γίνονται κεντρικά οι διαγωνισμοί προμηθειών για το Εθνικό Σύστημα Υγείας και η περαιτέρω επέκταση του clawback (των αυτόματων επιστροφών της φαρμακοβιομηχανίας).
Σε ό,τι αφορά τον χρηματοοικονομικό τομέα, πρόοδος επιτεύχθηκε στη μείωση των «κόκκινων» δανείων, αν και οι στόχοι κινήθηκαν κάπως οπισθοβαρώς. Επίσης, πρόοδος υπήρξε ως προς την εκπόνηση του σχεδίου για την αποχώρηση του ΤΧΣ από τις τράπεζες. Αντιθέτως θα πρέπει να πραγματοποιηθούν κινήσεις ως προς τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την αφερεγγυότητα των νοικοκυριών, ενώ δεν υπάρχει ακόμη πρόταση καθορισμένη από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Οι διαπραγματεύσεις επί του θέματος συνεχίζονται.
Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και προϊόντων, στα θετικά συγκαταλέγονται η πρόοδος που έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά την αδήλωτη εργασία, το κτηματολόγιο και την αγορά ενέργειας (λιγνιτική αποεπένδυση της ΔΕΗ), ενώ στις εκκρεμότητες αναφέρεται η απλοποίηση των αδειοδοτήσεων και ένα πιο φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Όσον αφορά τον τομέα της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και των ιδιωτικοποιήσεων, ο κ. Κοστέλο αναφέρθηκε στην αναμόρφωση της Ελληνικής Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου και στις ιδιωτικοποιήσεις του ΔΕΣΦΑ, του «Ελευθέριος Βενιζέλος» και του Ελληνικού. Στις εκκρεμότητες, αντιθέτως, συγκαταλέγονται η μεταφορά του ΟΑΚΑ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, η αντικατάσταση των μελών των διοικήσεων των ΔΕΚΟ -που ανήκουν στο Υπερταμείο-, ενώ επίσης εκκρεμότητες αποτελούν η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας και των περιφερειακών λιμένων.
Σε ό,τι αφορά τη Δημόσια Διοίκηση, η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγχρονισμό της θα συνεχισθεί. Έχει επιτευχθεί πρόοδος σε ό,τι αφορά τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων στον δημόσιο τομέα. Επίσης πρόοδος έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά την κωδικοποίηση της νομοθεσίας και την πρώτη φάση της αναμόρφωσης της επονομαζόμενης ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e- justice) που αφορά τη μηχανοργάνωση των δικαστηρίων. Εκκρεμότητες υπάρχουν σχετικά με τον καθορισμό των γενικών γραμματέων στη δημόσια διοίκηση και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (ψηφιακό οργανισμό για όλους τους δημόσιους φορείς και σύνδεση με την αρχή ενιαίας πληρωμής).
Εκκρεμότητες υπάρχουν και όσον αφορά την Εθνική Πύλη για την Κωδικοποίηση και Μεταρρύθμιση της Ελληνικής Νομοθεσίας στη δεύτερη φάση της.
Οι εκκρεμότητες που αναδείχθηκαν στη συνάντηση αυτή θα αποτελέσουν κομμάτι της δεύτερης έκθεσης προόδου της Κομισιόν και τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν για την κάλυψη των εκκρεμοτήτων θα πρέπει να είναι ταχύτατα.
Νόμος Κατσέλη
Σημαντική εκκρεμότητα αποτελεί το ιδιωτικό χρέος στο σύνολό του. Πλην όμως το μεγαλύτερο αγκάθι είναι η λήξη της προστασίας του νόμου Κατσέλη για την πρώτη κατοικία μετά το τέλος του έτους.
Καταρχήν η κυβέρνηση δείχνει να επιδιώκει εξάμηνη παράταση του νόμου. Πλην όμως η εξάμηνη παράταση δίνει χρόνο πιθανόν μέχρι και την εκλογική αναμέτρηση χωρίς τους καταστροφικούς πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας που θα αποτελέσουν γεγονός ακόμη και για σπίτια αντικειμενικής αξίας της τάξης των 75.000 ευρώ αν αληθεύει το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς που έχει δει το φως της δημοσιότητας.
Θα μπορούσε λοιπόν η έκθεση να περιλαμβάνει το νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο ωστόσο θα ισχύσει από το δεύτερο εξάμηνο του 2019. Αυτό είναι το θετικό σενάριο, που πάντως δεν συγκεντρώνει και τις περισσότερες πιθανότητες.
Κάποια παράταση στο νόμο Κατσέλη ωστόσο φαίνεται πως θα δοθεί, αφού σε κάθε περίπτωση ακόμη δεν έχει βρεθεί η επόμενη λύση και ο χρόνος ισχύος του νόμου τελειώνει, με αποτέλεσμα να υπάρξει νομοθετικό κενό. Εν τω μεταξύ βροχή είναι τα αιτήματα που υπάρχουν στα δικηγορικά γραφεία για υπαγωγή των νοικοκυριών στο νόμο Κατσέλη, που, όπως λένε, φθάνουν τα 50 την ημέρα, όσο το ημερολογιακό έτος βαίνει προς τη λήξη του.
Το θεσμικό πλαίσιο στο σύνολό του επίσης πρέπει να προβλέψει και τις δυνατότητες αναδιάρθρωσης των στεγαστικών δανείων από τις τράπεζες, αλλά και τις δυνατότητες τιτλοποιήσεων και πώλησης. Επίσης πρέπει να προβλέψει το επόμενο καθεστώς προστασίας για τα οικονομικά ανίσχυρα νοικοκυριά.
Όμως το ιδιωτικό χρέος στο σύνολό του είναι αντικείμενο συζήτησης για το επόμενο χρονικό διάστημα, αφού αναμένονται αποφάσεις και για την παράταση του εξωδικαστικού και για ρυθμίσεις δόσεων σε ό,τι αφορά χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και τελικώς για τη δυνατότητα ή μη να συμπεριληφθούν και τα χρέη του 2018 στις αποφάσεις των συνολικών ρυθμίσεων πέραν των τυποποιημένων ρυθμίσεων των 12 δόσεων.
