Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Το 2019 σηματοδοτεί την έναρξη της πρώτης συστηματικής προσπάθειας για να «ακτινογραφηθούν» εκτεταμένες θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές της δυτικής και νότιας Ελλάδας, ώστε να διερευνηθεί κατά πόσο υπάρχουν ενδείξεις ποσοτήτων υδρογονανθράκων που είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμες. Σε αυτό το «σκανάρισμα» συμμετέχουν πετρελαϊκοί κολοσσοί διεθνούς βεληνεκούς, όπως η ExxonMobil, η Total, η Edison και η Repsol, αλλά και τα Ελληνικά Πετρέλαια και η Energean, η οποία διαχειρίζεται την παραχώρηση του Πρίνου.
Όσον αφορά τις εκτιμήσεις για τα πιθανά κοιτάσματα, τόσο οι φορείς της πολιτείας όσο και οι ίδιοι οι ανάδοχοι αποφεύγουν να κάνουν ποσοτικές προβλέψεις, σημειώνοντας ότι σαφής εικόνα θα υπάρξει μόνο από τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις σε κάθε παραχώρηση, οι οποίες θα διενεργηθούν μόνον αν καταλήξουν σε απτές ενδείξεις οι έρευνες που θα προηγηθούν. Ωστόσο, και μόνο οι επενδύσεις, που υπολογίζονται σε 500 εκατ. ευρώ για τη διενέργεια αυτών των μελετών, υποδηλώνουν (έμμεσα μεν, έμπρακτα δε) την αισιοδοξία για τα αποτελέσματά τους.
Θαλάσσιες παραχωρήσεις
Ειδικά, μάλιστα, για τις θαλάσσιες παραχωρήσεις που θα μελετηθούν σημαντικός θετικός παράγοντας είναι η πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων στην ευρύτερη νοτιοανατολική Μεσόγειο (όπως στην Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ), με τις οποίες έχουν γεωλογικές ομοιότητες τα ελληνικά μπλοκ. Έτσι, καθίσταται εύλογη η υπόθεση ότι η δυτική και η νότια Ελλάδα αποτελούν προεκτάσεις αυτών των συστημάτων, βάζοντάς τες στο «κάδρο» των υποψήφιων προς έρευνα περιοχών από τους ξένους επενδυτές. Τα θαλάσσια «οικόπεδα» που θα μπουν στο μικροσκόπιο εντός του 2019 είναι επτά, για πέντε από τα οποία η επόμενη χρονιά σηματοδοτεί την «πρεμιέρα» των σεισμικών και αεροβαρυτικών ερευνών. Απ’ αυτά, πιο πρόσφατα απασχόλησαν τη δημοσιότητα το μπλοκ στο Ιόνιο, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα μονογράφηκε η σύμβαση παραχώρησης ανάμεσα στο ελληνικό Δημόσιο και την κοινοπραξία των Repsol και ΕΛΠΕ. Το ίδιο έγινε λίγες εβδομάδες νωρίτερα και με τις συμβάσεις για τα δύο μπλοκ δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, για τα οποία επιλεγείσα αιτούσα έχει ανακηρυχθεί η κοινοπραξία των ΕΛΠΕ, ExxonMobil και Total, όπως και με τη σύμβαση για το «οικόπεδο» 10 (στον Κυπαρισσιακό Κόλπο) που παραχωρείται στα Ελληνικά Πετρέλαια. Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Σταθάκη, οι παραπάνω συμβάσεις θα έρθουν για κύρωση στη Βουλή έως τον Φεβρουάριο, ώστε να ολοκληρωθεί πλήρως η αδειοδότησή τους. Κάτι που έχει ήδη γίνει με το πέμπτο υπεράκτιο μπλοκ του πρόσφατου κύκλου παραχωρήσεων, δηλαδή το «οικόπεδο 2» (δυτικά της Κέρκυρας), που θα ερευνήσει η κοινοπραξία των Total, Edison και ΕΛΠΕ.
Σε προηγούμενη φάση, το «πράσινο φως» από το ελληνικό Κοινοβούλιο έχει πάρει η παραχώρηση στον Πατραϊκό, με την κοινοπραξία των ΕΛΠΕ και της ιταλικής Edison να προγραμματίζουν την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στο τέλος του 2019, καθώς η περιβαλλοντική μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί την επόμενη άνοιξη. Επίσης, το επόμενο χρονικό διάστημα η Energean θα λάβει την τελική επενδυτική επένδυση για το δυτικό Κατάκολο, με σκοπό την πραγματοποίηση παραγωγικής γεώτρησης, η οποία θα είναι η τρίτη στη χώρα μας μετά τον Πρίνο και το εξαντλημένο πλέον κοίτασμα στον Κόλπο της Καβάλας.
Χερσαίες παραχωρήσεις
Από τη Βουλή έχουν επίσης «περάσει» οι τέσσερις χερσαίες παραχωρήσεις, με συνέπεια τα Ελληνικά Πετρέλαια να έχουν ήδη ξεκινήσει την προεργασία για την έρευνα των μπλοκ «Άρτα-Πρέβεζα» και «ΒΔ Πελοπόννησος» από τα ΕΛΠΕ. Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές των Ιωαννίνων και της Αιτωλοακαρνανίας, στις παραχωρήσεις των οποίων από τον Μάρτιο του 2017 συμμετέχει η Repsol, εξαγοράζοντας το 60% από την Energean, η οποία είχε αναλάβει τις έρευνες στις δύο περιοχές έπειτα από διαγωνισμό του ΥΠΕΝ.
Κυπριακές εξελίξεις
Βαρόμετρο θεωρούνται για την Κύπρο οι έρευνες της ExxonMobil στο «οικόπεδο 10». Η πρώτη γεώτρηση έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να διαρκέσει μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, ενώ θα ακολουθήσει και δεύτερη, η οποία θα αρχίσει σχεδόν αμέσως μετά και θα ολοκληρωθεί στο τέλος Ιανουαρίου. Το μέγεθος των ανακαλύψεων θα καθορίσει και τα επόμενα βήματα της ExxonMobil, ενώ θα αποτελέσει βαρόμετρο για την προοπτική μετατροπής της Κύπρου σε ενεργειακό κέντρο και εξαγωγέα ενέργειας. Πάντως, έως το φθινόπωρο του 2019 θα υπάρξουν και άλλες γεωτρήσεις, τις οποίες προγραμματίζουν εντός των επόμενων 10 μηνών η Total με την Eni.
Η υπόθεση «υδρογονάνθρακες» για την Κύπρο απέκτησε ώθηση το 2011, όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα «Αφροδίτη», το οποίο -όπως αποδείχτηκε στην πορεία- περιέχει οικονομικά βιώσιμες ποσότητες φυσικού αερίου (4,5 τρισ. κυβικά πόδια). Επίσης, στο β’ εξάμηνο του 2017, πραγματοποιήθηκε γεώτρηση της Total με την ENI στο κοίτασμα «Ονησιφόρος» στο «οικόπεδο 11», με τα ευρήματα να χαρακτηρίζονται μικρού έως μεσαίου μεγέθους, επιβεβαιώνοντας ωστόσο τα χαρακτηριστικά του Ζορ, του γειτονικού τεράστιου κοιτάσματος στην Αίγυπτο.
Μία ακόμη γεώτρηση από την κοινοπραξία ΕΝΙ και Total στο κοίτασμα Καλυψώ στο «οικόπεδο 4», έδωσε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, ωστόσο θα πρέπει να γίνει επιβεβαιωτική γεώτρηση.
