Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Νέους κανόνες για τις συνθήκες εργασίας των οδηγών φορτηγών και τις ενδοκοινοτικές μεταφορές, με τη δεύτερη έκδοση του ευφυούς ταχογράφου, αλλά και την εισαγωγή κριτηρίων εγκατάστασης με στόχο την καταπολέμηση των εικονικών εταιρειών, προβλέπει η κοινή θέση που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε.
Η πολιτική συμφωνία βασίζεται σε μια δέσμη προτάσεων της Κομισιόν για τη μεταρρύθμιση του τομέα των οδικών μεταφορών, η οποία περιλαμβάνει τις εργασιακές συνθήκες και ειδικούς κανόνες για την απόσπαση οδηγών σε διεθνείς μεταφορές, την πρόσβαση στην αγορά εμπορευματικών μεταφορών και την καλύτερη επιβολή της νομοθεσίας.
Η μεταρρύθμιση έχει ως στόχο να εξασφαλίσει ισορροπία ανάμεσα στις σωστές εργασιακές συνθήκες των οδηγών και στην ελευθερία των μεταφορέων να παρέχουν διασυνοριακές υπηρεσίες. Επίσης, θα παράσχει διευκρινίσεις στον κλάδο και θα θέσει τέλος στις διαφορετικές ερμηνείες των κανόνων μεταξύ των κρατών-μελών.
Ο ευφυής ταχογράφος
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο της απόφασης, καθοριστικό στοιχείο για να βελτιωθεί η τήρηση των κανόνων είναι να υπάρχει ένας αξιόπιστος τρόπος να καταγράφεται πότε και πού το φορτηγό διέσχισε ένα σύνορο και να εντοπίζονται δραστηριότητες φόρτωσης και εκφόρτωσης. Με τη δεύτερη έκδοση του ευφυούς ταχογράφου όλα αυτά θα γίνονται αυτόματα. Όλα τα οχήματα που εκτελούν διεθνείς μεταφορές θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με τη συσκευή αυτή μέχρι το τέλος του 2024.
Όσον αφορά τις ενδομεταφορές (δραστηριότητες μεταφορικών εταιρειών που ασκούνται σε αγορά εκτός της χώρας τους), το Συμβούλιο διατηρεί τον ισχύοντα κανόνα, που επιτρέπει το πολύ τρεις μεταφορές σε επτά ημέρες. Χάρη στη βελτίωση των μέτρων ελέγχου της τήρησης των κανόνων, η παρακολούθηση της συμμόρφωσης θα είναι πιο αποτελεσματική και αποδοτική. Για να αποτρέπονται οι συστηματικές ενδομεταφορές, θα θεσπιστεί μεταβατική περίοδος κατά την οποία δεν θα μπορεί κανείς να πραγματοποιεί περαιτέρω ενδομεταφορές στην ίδια χώρα με το ίδιο όχημα.
Τα κριτήρια εγκατάστασης για τις μεταφορικές εταιρείες θα περιλαμβάνουν τακτική επιστροφή των οχημάτων στο επιχειρησιακό κέντρο της εταιρείας, ως συμβολή στην καταπολέμηση του φαινομένου των εικονικών εταιρειών.
Ο μεταφορέας θα πρέπει να οργανώνει τα προγράμματα εργασίας των οδηγών κατά τρόπον ώστε να μπορούν να επιστρέφουν στη βάση του (στη χώρα εγκατάστασης του μεταφορέα) τουλάχιστον κάθε τέσσερις εβδομάδες ή, εφόσον ο οδηγός επιλέξει να λάβει δύο διαδοχικά μειωμένα εβδομαδιαία ρεπό, ύστερα από τρεις εβδομάδες στον δρόμο.
Για να εξασφαλίζονται οι κατάλληλες εργασιακές συνθήκες για τους οδηγούς, η τακτική εβδομαδιαία ανάπαυση πρέπει να λαμβάνει χώρα εκτός του θαλάμου. Ωστόσο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα πρακτικά προβλήματα αναζήτησης της κατάλληλης στέγης, η τακτική εβδομαδιαία ανάπαυση επιτρέπεται κατ' εξαίρεση να λαμβάνει χώρα μέσα στο όχημα εφόσον πληρούνται ορισμένα κριτήρια.
Το καθεστώς απόσπασης
Με τη μεταρρύθμιση διευκρινίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα ωφεληθούν οι επαγγελματίες οδηγοί από την εφαρμογή της αρχής «ίση αμοιβή για την ίδια εργασία στον ίδιο τόπο». Ο γενικός κανόνας θα είναι ότι, αν μια μεταφορά είναι οργανωμένη κατά τέτοιον τρόπο ώστε ο σύνδεσμος μεταξύ της εργασίας του οδηγού και της χώρας εγκατάστασης να παραμένει ανέπαφος, ο οδηγός πρέπει να εξαιρείται από τους κανόνες περί απόσπασης. Αυτό σημαίνει ότι οι διμερείς μεταφορές εξαιρούνται ρητώς. Κατά τη μετάβαση προς τη χώρα προορισμού και κατά την επιστροφή, επιτρέπονται δύο το πολύ πρόσθετες δραστηριότητες φόρτωσης/εκφόρτωσης και προς τις δύο κατευθύνσεις χωρίς αυτό να έχει ως αποτέλεσμα την υπαγωγή στο καθεστώς απόσπασης. Η διαμετακόμιση επίσης αποκλείεται. Για όλους τους άλλους τύπους μεταφορών, περιλαμβανομένων των ενδομεταφορών, θα εφαρμόζεται το πλήρες καθεστώς απόσπασης από την πρώτη μέρα της μεταφοράς.
Οι ειδικοί κανόνες περί απόσπασης θα πρέπει να θεσπιστούν εντός 18 μηνών από την έναρξη ισχύος της νομικής πράξης.
Οι προτάσεις είναι μέρος της πρώτης δέσμης κινητικότητας που υπέβαλε η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2017, ενώ τα κείμενα που εγκρίθηκαν αποτελούν τη θέση του Συμβουλίου εν όψει των διαπραγματεύσεων με την Ευρωβουλή, στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης.
Όπως επισημαίνει η αυστριακή προεδρία, με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σε επίπεδο κρατών-μελών «οι επαγγελματίες οδηγοί θα έχουν καλύτερες εργασιακές συνθήκες, ενώ οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά κράτη-μέλη θα εξασφαλίσουν μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου και μείωση της γραφειοκρατίας».
Κίνητρα για συνδυασμένες μεταφορές
Κοινή θέση για την τροποποίηση της κοινοτικής νομοθεσίας, ώστε να προωθηθούν με παροχή κινήτρων οι συνδυασμένες εμπορευματικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, αντί με φορτηγά, με πιο οικολογικά μεταφορικά μέσα, όπως φορτηγίδες, πλοία και τρένα, επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. Ειδικότερα, τα κράτη-μέλη αποσαφήνισαν τους κανόνες που ισχύουν για τις συνδυασμένες μεταφορές, τις οποίες και καθιστά πιο ανταγωνιστικές σε σύγκριση με τις εμπορευματικές μεταφορές που εκτελούνται μόνο οδικώς. Η σχετική πρόταση της Κομισιόν τροποποιεί την οδηγία περί συνδυασμένων μεταφορών του 1992, η οποία αποτελεί τη μοναδική νομική πράξη σε επίπεδο Ε.Ε. που παρέχει άμεσα κίνητρα για αλλαγή του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών εμπορευμάτων.
Οι νέοι κανόνες θα εφαρμόζονται στις διεθνείς συνδυασμένες μεταφορές, δηλαδή τις μεταφορές που εκτελούνται μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., ή μεταξύ χώρας της Ε.Ε. και τρίτης χώρας. Κατ' ουσίαν, διατηρείται το πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας οδηγίας, το οποίο όμως μπορεί να περιλαμβάνει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εν μέρει σε τρίτες χώρες. Η μεταρρύθμιση εξασφαλίζει μεγαλύτερη ευελιξία σχετικά με το μήκος της οδικής διαδρομής, έτσι ώστε να επιτρέπεται η άφιξη στον πλησιέστερο κατάλληλο τερματικό σταθμό μεταφόρτωσης. Επίσης, διευκρινίζονται οι υποχρεώσεις προσκόμισης στοιχείων για την εκτέλεση συνδυασμένων μεταφορών και παρατείνονται τα μέτρα οικονομικής στήριξης, ιδίως όσον αφορά τις επενδύσεις σε τερματικούς σταθμούς μεταφόρτωσης.
Η συμφωνία αφήνει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών-μελών να αποφασίσουν ορισμένους περιορισμούς σχετικά με τις ενδομεταφορές, συμπεριλαμβανομένου του χρονικού περιορισμού -με κατώτατο όριο πέντε ημέρες- καθώς και περιόδου αναμονής επτά ημερών το πολύ, ούτως ώστε να αποφεύγεται η κατάχρηση των ενδομεταφορών με την παροχή απεριόριστων υπηρεσιών.
