Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Επενδύσεις συνολικού ύψους τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 4ου και τελευταίου τριμήνου της φετινής χρονιάς «χρειάζεται» η ελληνική οικονομία προκειμένου να επιτευχθεί η πρόβλεψη για οριακή αύξηση της τάξεως του 0,8% στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου που έχει ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό του 2019.
Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου το κονδύλι του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου περιορίστηκε στα 16,351 δισ. ευρώ έναντι 17,434 δισ. στο αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Το οικονομικό επιτελείο, αν και αρχικά προέβλεπε ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν με ρυθμό της τάξεως του 11% -αυτή η πρόβλεψη ενσωματώθηκε στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής πολιτικής- με τον προϋπολογισμό αναθεώρησε τον στόχο στο οριακό +0,8%. Ακόμη και αυτή η πρόβλεψη όμως για να επιβεβαιωθεί προϋποθέτει ότι ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου θα φτάσει στα 24,44 δισ. ευρώ, έναντι 24,25 δισ. το 2017. Έτσι, το συνολικό ποσό που απαιτείται μέχρι το τέλος του έτους ανέρχεται στα 8,094 δισ. ευρώ.
Σε επίπεδο 9μηνου, η φετινή επίδοση είναι η 4η χειρότερη της τελευταίας 10ετίας. Το αρνητικό ρεκόρ για όλη την περίοδο της κρίσης καταγράφηκε το 2015, καθώς τη συγκεκριμένη χρονιά οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου υποχώρησαν στα 15,307 δισ. ευρώ. Η δεύτερη χειρότερη επίδοση ήταν αυτή του 2014 (15,504 δισ. ευρώ) και η 3η χειρότερη αυτή του 2016 (16,096 δισ. ευρώ). Σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα οι επενδύσεις του 9μηνου είναι συρρικνωμένες κατά 26,4 δισ. ευρώ (σ.σ.: το 2008 ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου είχε φτάσει στα 42,751 δισ. ευρώ για το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου).
H μείωση του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου από τα 17,434 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2017, στα 16,351 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2018 -το ποσό της μείωσης ανέρχεται στο 1,083 δισ. ευρώ- οφείλεται στις ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
1. Οι επενδύσεις στις κατοικίες αυξήθηκαν κατά 108 εκατ. ευρώ, στα 989 εκατ. ευρώ, από 881 εκατ. ευρώ στο 9μηνο. Στις επενδύσεις κατοικιών δεν συνυπολογίζονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων και λαμβάνονται υπ’ όψιν μόνο οι νέες κατασκευές. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή δείχνουν αύξηση στον αριθμό των νέων οικοδομικών αδειών αλλά και στον όγκο της οικοδομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να προχωρήσει η κατασκευή των ακινήτων. Η επίδοση του φετινού 9μηνου είναι η 3η χειρότερη της τελευταίας 10ετίας. Το 2017 οι επενδύσεις σε κατοικίες είχαν διαμορφωθεί στα 881 εκατ. ευρώ, ενώ το 2016 στα 924 εκατ. ευρώ. Η κρίση στην οικοδομή έχει ξεκινήσει πριν από το 2009, καθώς η πτώση ξεκίνησε αμέσως μετά την επιβολή του ΦΠΑ. Το 2007 οι επενδύσεις 9μηνου έφταναν στα 14 δισ. ευρώ.
2. Οι επενδύσεις στις «λοιπές κατασκευές» ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό για τη συνολική πτώση που παρατηρείται κατά το φετινό 9μηνο στον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου. Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου το σχετικό ποσό υποχώρησε στα 6,65 δισ. ευρώ, έναντι 7,878 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2017. Αυτή η μείωση κατά 1,229 δισ. ευρώ αποδίδεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι πέρυσι υπήρχαν επενδύσεις σε αυτοκινητοδρόμους οι οποίες φέτος δεν υπάρχουν. Το κονδύλι των «λοιπών κατασκευών» δεν έχει σημειώσει μεγάλη μείωση κατά τη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσό του 2008 (7,709 δισ. ευρώ) ήταν μικρότερο από το αντίστοιχο του 2017 (7,878 δισ. ευρώ), ενώ ακόμη και η φετινή χαμηλότερη επίδοση των 6,65 δισ. ευρώ είναι αισθητά υψηλότερη σε σχέση με το αρνητικό ρεκόρ του 2015 (4,73 δισ. ευρώ).
3. Πολύ μεγάλη μείωση έχει καταγραφεί στο φετινό 9μηνο και στον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου σε μεταφορικό εξοπλισμό και οπλικά συστήματα. Το 9μηνο έκλεισε με επενδύσεις 2,467 δισ. ευρώ, έναντι 3,177 δισ. ευρώ στο περσινό 9μηνο και τη μείωση να φτάνει στα 710 εκατ. ευρώ. Οι επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό έφταναν το 2008 στα 8,419 δισ. ευρώ, ενώ η χαμηλότερη επίδοση καταγράφηκε το 2012 και ήταν μόλις 1,682 δισ. ευρώ.
4. Σε πολύ μεγάλο βαθμό η μείωση των επενδύσεων στον μεταφορικό εξοπλισμό αντισταθμίστηκε από την αύξηση στον μηχανολογικό εξοπλισμό. Το φετινό 9μηνο έκλεισε με επενδύσεις 3,826 δισ. ευρώ, έναντι 3,177 δισ. ευρώ στο αντίστοιχο περσινό διάστημα. H καλύτερη χρονιά μέχρι τώρα ήταν το 2008 για την τελευταία 10ετία, καθώς οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό έφτασαν στα 7,25 δισ. ευρώ. Η χειρότερη χρονιά ήταν το 2013, με τις επενδύσεις να περιορίζονται στα 2,431 δισ. ευρώ.
5. Ο εξοπλισμός τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνίας είχε επίσης αύξηση στο φετινό 9μηνο, με το συγκεκριμένο ποσό να ανέρχεται στο 1,216 δισ. ευρώ, από 1,021 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2017. Η καλύτερη χρονιά της τελευταίας 10ετίας ήταν το 2008, με τις επενδύσεις σε τεχνολογικό εξοπλισμό να φτάνουν στα 2,35 δισ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός του 2019 που κατατέθηκε στη Βουλή, εκτός από το +0,8% για τη φετινή χρονιά, προβλέπει και αύξηση 11% τουλάχιστον για το 2019. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις (δηλαδή ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου) θα πρέπει να διαμορφωθεί στα 27,1 δισ. ευρώ τουλάχιστον. Δηλαδή, ακόμη και αν στο 4ο τρίμηνο της φετινής χρονιάς συγκεντρωθούν οι επενδύσεις των 8 δισ. ευρώ και φτάσουμε στον στόχο των 24,44 δισ. ευρώ, θα χρειαστούν επιπλέον επενδύσεις τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ και το 2019.
