Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Σε μείζον θέμα αναδύεται τα τελευταία χρόνια το έλλειμμα διαφάνειας ως προς τη γνώση των οικονομικών στοιχείων πολλών χιλιάδων επιχειρήσεων, οι οποίες, λόγω του επιεικούς πλαισίου, δεν προχωρούν στη δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών τους καταστάσεων. Ή ακόμα και να προχωρούν, η δημοσίευσή τους, είτε λόγω δικής τους υπαιτιότητας είτε λόγω των υφιστάμενων δομών, γίνεται ετεροχρονισμένα, σε σημείο που οικονομικές καταστάσεις του 2015 να αναρτώνται στην πλατφόρμα του Γενικού Εμπορικού Μητρώου στα τέλη του... 2018.
Το πρόβλημα αφορά κατά κύριο λόγο τις μη εισηγμένες εταιρείες και προφανώς αυτή η κατάσταση δημιουργεί πολλές παρενέργειες στην αγορά, καθώς προμηθευτές, εργαζόμενοι, τοπικές κοινωνίες, εταίροι μειοψηφίας, ανταγωνιστές, τράπεζες, αναλυτές αλλά και η διοίκηση να μη γνωρίζουν κρίσιμα στοιχεία, που σε περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων, όπως η Μαρινόπουλος, ενδέχεται να προκαλέσουν οικονομική και κοινωνική κρίση.
Το θέμα της ετεροχρονισμένης ή και μη δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων των μη εισηγμένων επιχειρήσεων ανέδειξε πρόσφατα και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) Θεόδωρος Φέσσας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) Νίκο Καραμούζη και τον πρόεδρο της διοικούσας επιτροπής του Χρηματιστηρίου Αθηνών Σωκράτη Λαζαρίδη.
Αντικείμενο της συνέντευξης ήταν η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης, τόσο από πλευράς θεσμικού πλαισίου όσο και από πλευράς αυτοσυμμόρφωσης των επιχειρήσεων. Η κοινή πρωτοβουλία των τριών φορέων έρχεται στον απόηχο των γεγονότων της Folli Follie, μιας εισηγμένης επιχείρησης που παραποίησε τα οικονομικά της στοιχεία... Οπότε εύλογα ο καθένας μπορεί να φανταστεί τι θα μπορούσε να συμβαίνει σε μη εισηγμένες μεγάλες εταιρείες που δεν δημοσιεύουν οικονομικά στοιχεία.
Όπως πρότεινε ο κ. Φέσσας, το νομικό πλαίσιο θα πρέπει να υποχρεώνει τις μη εισηγμένες εταιρείες να δημοσιεύουν τις ετήσιες οικονομικές τους καταστάσεις στα τέλη Απριλίου, όπως ισχύει και για τις εισηγμένες. Αλλά αυτό, αν δεν υπάρξει αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, δεν είναι εφικτό.
Τι ισχύει σήμερα
Βάσει του νομικού πλαισίου, η δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών πρέπει να γίνει 20 ημέρες μετά την έγκρισή τους από τη γενική συνέλευση. Η τελευταία προθεσμία για τη σύγκληση της γενικής συνέλευσης είναι πλέον η 10η Σεπτεμβρίου, οπότε η εταιρεία υποχρεούται να κοινοποιήσει στο ΓΕΜΗ τις οικονομικές της καταστάσεις έως το τέλος Σεπτεμβρίου.
Βέβαια, από την κοινοποίηση στο ΓΕΜΗ έως την ανάρτησή τους στην πλατφόρμα δημοσιότητας δεν τίθεται κανένα χρονικό περιθώριο... Και αυτό επειδή το τελευταίο δεν έχει ελεγκτική δυνατότητα, αποστέλλει τα στοιχεία στις διευθύνσεις ανάπτυξης των περιφερειακών ενοτήτων προς έλεγχο της ορθότητάς τους. Μόνο αν δώσει το πράσινο φως η περιφερειακή ενότητα αναρτάται ο ισολογισμός της Α.Ε. στην πλατφόρμα του ΓΕΜΗ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του ΓΕΜΗ και των περιφερειακών ενοτήτων, από τη στιγμή που θα κατατεθούν τα στοιχεία στο ΓΕΜΗ έως ότου να ελεγχθούν και να επιστρέψουν, εφόσον τα στοιχεία είναι σωστά, ο μέσος χρόνος είναι της τάξεως των 15 - 20 ημερών.
Ολιγωρία...
Σημειώνεται ότι αυτό ισχύει μόνο όταν τα στοιχεία είναι σωστά, καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα στοιχεία δεν είναι, με αποτέλεσμα να ζητείται από την επιχείρηση να τα διορθώσει και να τα επανυποβάλει. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο χρόνος που απαιτείται για να δημοσιευθούν οι οικονομικές καταστάσεις είναι άγνωστος, καθώς εξαρτάται από το πόσο γρήγορα και αν ανταποκριθεί η επιχείρηση.
Όπως εξηγούν τα ίδια στελέχη, με το που επισημανθεί ένα λάθος από την περιφερειακή ενότητα, ειδοποιείται αυτόματα το ΓΕΜΗ και αμέσως η επιχείρηση μπορεί να το διορθώσει. Μάλιστα, η επιχείρηση μπορεί με τους κωδικούς της, οποιαδήποτε στιγμή, να διαπιστώσει σε ποια φάση είναι η επεξεργασία των στοιχείων δημοσιότητας που έχει αποστείλει στο ΓΕΜΗ. Μπορεί να δει πότε υπάρχει ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ ΓΕΜΗ και περιφερειακής ενότητας, τον χρόνο έως και την καταγραφή δευτερολέπτου, τον χειριστή της υπόθεσης κ.ο.κ.
...ή και δόλος;
Στο ερώτημα αν υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν προχωρούν στις απαιτούμενες διορθώσεις και οι δύο πλευρές επισημαίνουν ότι είναι πάρα πολλές και το κάνουν για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα δεν είναι λίγες εκείνες που αν και ισχυρίζονται ότι έχουν προβεί σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, δεν το έχουν πράξει, ή εμφανίζουν άλλο Δ.Σ. από αυτό που πραγματικά είναι.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις μην περιμένετε ο ισολογισμός να αναρτηθεί ποτέ στην πλατφόρμα του ΓΕΜΗ.
Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να δημοσιεύσουν ισολογισμούς ή άλλα στοιχεία και το κάνουν μόνο όταν παραστεί ανάγκη, π.χ. για να λάβουν κάποιο δάνειο ή να καταθέσουν αίτηση προστασίας. Αυτό έγινε στην περίπτωση της Μαρινόπουλος, η οποία δημοσίευσε σε μία ημέρα ισολογισμούς τριών ετών, πληρώνοντας ως πρόστιμο... 1.350 ευρώ, καθώς το πρόστιμο ανέρχεται σε μόλις 150 ευρώ ανά στοιχείο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι καμία επιχείρηση δεν έχει κλείσει επειδή δεν δημοσίευσε ισολογισμό για τρία συνεχόμενα χρόνια, ασχέτως αν αυτό προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο. Κάποιες δεν το κάνουν ποτέ, και αν χρειαστεί πληρώνουν το πρόστιμο και είναι... εντάξει.
Χωρίς έλεγχο
Την ώρα, λοιπόν, που στην Ελλάδα τίθεται και δικαίως το ζήτημα της καθυστερημένης δημοσίευσης των ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων των Α.Ε. στο ΓΕΜΗ και ο επιμερισμός, στην καλύτερη των περιπτώσεων, των ευθυνών μεταξύ περιφερειακών ενοτήτων και ΓΕΜΗ από τον δημόσιο λόγο, διαφεύγει ή δεν έχει αναδειχθεί στον βαθμό που θα έπρεπε ότι από το 2019, με βάση τον νόμο 4548/2018, οι Α.Ε. θα αναρτούν από μόνες τους τα στοιχεία για τα οποία απαιτείται δημοσιότητα, με δική τους πρωτοβουλία στο ΓΕΜΗ. Χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος διοικητικός έλεγχος για την ορθότητά τους, όπως αυτός που υποχρεωτικά σήμερα γίνεται από τις διευθύνσεις ανάπτυξης των περιφερειακών ενοτήτων, ώστε στη συνέχεια να αναρτηθούν στο ΓΕΜΗ. Πάντως, πολλοί είναι, ακόμα και μεταξύ αυτών που ήταν υπέρμαχοι της κατάργησης της υποχρεωτικότητας δημοσίευσης στον Τύπο, που κάνουν λόγο περί λάθους. Διότι είναι προτιμότερη η καταβολή είναι μικρού κόστους για τη δημοσίευση, παρά η άγνοια που μπορεί να δημιουργήσει πλήθος προβλημάτων.
