Στη βασκική πόλη Σαν Σεμπαστιάν, πριν 15 χρόνια εστία δράσης της τρομοκρατικής οργάνωσης ETA, επικρατεί επιχειρηματική κινητικότητα. Αυτό οφείλεται σε ανθρώπους όπως η Μερσέντες Βίλα, η οποία συγκαταλέγεται στις περιπτώσεις των εξαιρετικά ταλαντούχων που δεν εγκατέλειψαν στα χρόνια της κρίσης την πατρίδα τους για το Λονδίνο, την Καλιφόρνια ή το Βερολίνο.
Αντ' αυτού αποφάσισε να ιδρύσει στην πόλη των 200.000 κατοίκων μαζί με άλλους επιστήμονες τη δική της επιχείρηση. Η Bio.Tech.Food στεγάζεται σε έναν από τους δημόσια επιδοτούμενους χώρους εργασίας του Σαν Σεμπαστιάν και ενδέχεται να προσφέρει επαναστατικές μεθόδους στη γεωκτηνοτροφία της Ισπανίας και όχι μόνο.
Η Ισπανίδα βιοτεχνολόγος παράγει με μια μέθοδο κυτταρικής ανάπτυξης κρέας και ψάρι στο εργαστήριο. Μπορεί ακόμη να μην επιτρέπεται να τα μυρίσουμε και να τα αγγίξουμε, αλλά η Μερσέντες Βίλα είναι βέβαιη ότι «το 2021 τα προϊόντα αυτά θα βρίσκονται στα σούπερ μάρκετ, δεδομένου ότι ο σημερινός τρόπος παραγωγής είναι ασύμφορος».
Η Βίλα δεν είναι η μόνη που ερευνά στον συγκεκριμένο τομέα, αλλά λίγοι είναι τόσο… μπροστά, λέει η ίδια με αυτοπεποίθηση. Εκτός όμως από τα πολλά start up που ιδρύονται αυτό το διάστημα στη βασική πόλη, το Σαν Σεμπαστιάν επενδύει και σε εγχειρήματα τύπου «smart city», στα οποία συγκαταλέγεται η οικολογική συνοικία Txomin, με 1.500 διαμερίσματα που θερμαίνονται μέσω ενός δικτύου «πράσινης», ενέργειας.
Οι «έξυπνες πόλεις» της Ισπανίας
Στο Σανταντέρ της αυτόνομης περιοχής της Κανταβρίας φάνηκε ήδη από το 2012, εν μέσω κρίσης, πόσο συμφέροντα είναι τέτοια μοντέλα «έξυπνων πόλεων». Εκεί αισθητήρες που έχουν τοποθετηθεί μέσα στην πόλη συλλέγουν πληροφορίες, ρυθμίζοντας έτσι τη λειτουργία της πόλης (π.χ. φωτισμός) με τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η εξοικονόμηση πόρων. Το μοντέλο τράβηξε την προσοχή επενδυτών και πολιτικών από όλον τον κόσμο. Χάρη στον πρώην δήμαρχο του Σανταντέρ Ίνιγο δε λα Σέρνα υπάρχει στο μεταξύ ένα εθνικό δίκτυο «έξυπνων πόλεων» και «έξυπνων τουριστικών κέντρων» στην Ισπανία.
Έτσι συστάθηκαν τα σημαντικά για τη χώρα βιομηχανικά cluster, δηλαδή δίκτυα επιχειρήσεων: βιοτεχνολογία σε Βαλένθια, Παμπλόνα και Σαν Σεμπαστιάν, τηλεπικοινωνίες σε Σανταντέρ, Μαδρίτη, Βαρκελώνη και Μάλαγα, κινητικότητα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε Παμπλόνα, Μαδρίτη. Βαλένθια, Βαρκελώνη, κινηματογράφος και τρισδιάστατη animation σε Αλικάντε, Βαλένθια, Βαρκελώνη, Μαδρίτη και Μάλαγα.
Αν και κανένα κόμμα δεν θα το παραδεχόταν ανοιχτά, το «ότι βρισκόμαστε στην εφαρμοσμένη ψηφιακή τεχνολογία μπροστά από τη Γερμανία και τη Γαλλία σχετίζεται και με την κρίση, η οποία μας ανάγκασε να εγκαταλείψουμε την άνεσή μας», σχολιάζει ο Ισπανός οικονομολόγος Άλντο Ολθέσε. Όταν η κατανάλωση κατέρρευσε μεταξύ 2008 και 2014 χρειάζονται επειγόντως νέες καινοτόμες ιδέες. Η υψηλότατη ανεργία μπορούσε να μειωθεί μόνο μέσα από αποκέντρωση και ψηφιοποίηση της οικονομίας.
Πενία τέχνας κατεργάζεται
Την ώρα που στο ισπανικό κοινοβούλιο ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και ο ηγέτης της συντηρητικής αντιπολίτευσης Πάμπλο Κασάδο ερίζουν για την κληρονομιά του δικτάτορα Φράνκο και το θέμα του καταλανικού αποσχιστικού κινήματος, η Μερσέντες Βίλα συνομιλεί ήδη με αλυσίδες σούπερ μάρκετ, κτηνοτρόφους και τις δημοτικές αρχές του Σαν Σεμπαστιάν σχεδιάζοντας το μέλλον της εταιρείας της. Χάρη σε νέους επιχειρηματίες σαν αυτήν, στην Ισπανία γίνονται περισσότερες επιστημονικές έρευνες παρά την ένδεια πόρων.
Εγκαταστάσεις όπως το τεχνολογικό πάρκο IDEAS στη Μάλαγα βοηθούν τέτοιες πρωτοβουλίες. Οι εταιρείες που έχουν την έδρα τους εκεί αποφέρουν στο μεταξύ το 20% της τοπικής οικονομικής επίδοσης και δημιουργούν 1.000 θέσεις εργασίας τον χρόνο. Επειδή όμως οι μισθοί στην Ισπανία είναι συγκριτικά χαμηλοί, η ανεργία (15%) ακόμη υψηλή και η αδήλωτη εργασία κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα (περίπου 35% του ισπανικού ΑΕΠ), οι τοπικοί άρχοντες αναζητούν διεξόδους. Γιατί από τη μια μεριά μιλάμε για περιοχές με χαμηλά αμειβόμενη εργασία που από την άλλη όμως γι' αυτόν ακριβώς το λόγο χάνουν το πιο ικανό εργατικό δυναμικό τους.
Ο μέσος μισθός στην Ισπανία ανέρχεται σε 1.500 ευρώ τον μήνα, ενώ ο κατώτατος μισθός στα 859 ευρώ. Ο Ισπανός σοσιαλιστής πρωθυπουργός Σάντσεθ θέλει να τον αυξήσει κατά 22%, αλλά το σχέδιο προϋπολογισμού του προς το παρόν μπλοκάρεται στο κοινοβούλιο μαζί με πολλές άλλες ιδέες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη χώρα να προχωρήσει δυναμικότερα στο μέλλον.
