Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Την αύξηση του χρέους της κεντρικής διοίκησης στα 356 δισ. ευρώ, αλλά και των ταμειακών διαθεσίμων του ελληνικού Δημοσίου στα 21,724 δισ. ευρώ επέφερε η τελευταία εκταμίευση που ενέκρινε στις 6 Αυγούστου ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.
Οι επιπτώσεις της τελευταίας αυτής εκταμίευσης αποτυπώθηκαν στο τριμηνιαίο δελτίο δημόσιου χρέους, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Από τον αναλυτικό πίνακα καταβολών, έτσι όπως διαμορφώθηκε με βάση τα στοιχεία της 30ής Σεπτεμβρίου, τα 356 δισ. ευρώ αθροίζονται από τα ακόλουθα επιμέρους «κομμάτια» του χρέους:
1. Τα 130,908 δισ. ευρώ αφορούν χρέη προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Στο «δοσολόγιο» δεν έχει ενσωματωθεί ακόμη η επιμήκυνση των δανείων του EFSF που συμφωνήθηκε στο Eurogroup της 22ας Ιουνίου. Έτσι η περίοδος χάριτος εμφανίζεται να λήγει το 2022 και το 2023 να γεννάται η υποχρέωση καταβολής 2,3 δισ. ευρώ. Αυτά τα ποσά θα αλλάξουν μόλις προσαρμοστούν τα νούμερα στα συμφωνηθέντα.
2. Τα 59,874 δισ. ευρώ είναι οι οφειλές προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). H αποπληρωμή αυτού του τμήματος του χρέους ξεκινά το 2034, με το ποσό του 1,126 δισ. ευρώ. Η τελευταία δόση ύψους 15 δισ. ευρώ, που εκταμιεύτηκε στις 6/8, έχει περίοδο αποπληρωμής από το 2043 μέχρι και το 2060. Δεν υπάρχει (προς το παρόν) άλλη οικονομική υποχρέωση της Ελλάδας με περίοδο αποπληρωμής μεταγενέστερη του 2060.
3. Μετά και τις καταβολές που έγιναν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, οι οφειλές προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν περιοριστεί πλέον στα 9,814 δισ. ευρώ. Για φέτος εκκρεμεί μόνο μια τελευταία καταβολή της τάξεως των 436 εκατ. ευρώ και ενώ μένει να αποφασιστεί ο χρόνος πρόωρης αποπληρωμής μέρους της οφειλής προς το Ταμείο, στο πλαίσιο της αξιοποίησης του «μαξιλαριού ασφαλείας», ώστε να προκύψει εξοικονόμηση τόκων (σ.σ.: το κόστος δανεισμού από το ΔΝΤ ανεβαίνει ακόμη και στο 4,9%, ενώ τα διαθέσιμα των 21,7 δισ. ευρώ έχουν κόστος κοντά στη μονάδα).
4. Τα διμερή δάνεια που εκταμιεύτηκαν στο πλαίσιο του πρώτου μνημονίου ανέρχονται αυτή τη στιγμή στα 52,9 δισ. ευρώ και έχουν ορίζοντα αποπληρωμής έως το 2041, με ετήσιες καταβολές της τάξεως των 2-2,6 δισ. ευρώ.
5. Η έκθεση σε έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου διαμορφώνεται στα 15,283 δισ. ευρώ, ενώ τα ομόλογα ανέρχονται στα 39,973 δισ. ευρώ.
6. Τα repos -τα οποία συνυπολογίζονται στο χρέος της κεντρικής διοίκησης, με αποτέλεσμα αυτό να εκτινάσσεται στα 356 δισ. ευρώ, όχι όμως και στο χρέος της γενικής κυβέρνησης, καθώς στην πραγματικότητα είναι οφειλές της μιας τσέπης του ευρύτερου δημόσιου τομέα στην άλλη- ανέρχονται στα 21,213 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση στα repos μειώθηκε σε σχέση με τον Ιούνιο, από τα 23,45 δισ. ευρώ στα 21,212 δισ. ευρώ.
7. Τα ομόλογα που διακρατούνται, είτε από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (πρόγραμμα ANFA) είτε από την ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (SMPs), ανέρχονται σε 2,72 δισ. ευρώ και 8,267 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Ειδικά για τα δάνεια της ΕΚΤ υπάρχει επίσης σχέδιο πρόωρης αποπληρωμής. Ποσό της τάξεως των 4,791 δισ. ευρώ από τα ομόλογα που κρατά η ΕΚΤ λήγει μέσα στο 2019. Να σημειωθεί ότι απόφαση για πρόωρη αποπληρωμή δεν θα επηρεάσει τη διαδικασία επιστροφής των κερδών που έχει συμφωνηθεί στο Eurogroup: Τα 600 εκατ. ευρώ θα καταβάλλονται κανονικά σε εξαμηνιαίες δόσεις, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η Ελλάδα θα τηρεί τις μεταμνημονιακές της υποχρεώσεις.
8. Στο ποσό των 2,378 δισ. ευρώ ανέρχονται οι οφειλές προς την Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ η χώρα χρωστά και 7,726 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
9. Στην κατηγορία των λοιπών δανείων υπάρχει επίσης μια μεγάλη οφειλή της τάξεως των 4,399 δισ. ευρώ, η οποία έχει μπει στο μικροσκόπιο λόγω υψηλού κόστους.
Το δ’ τρίμηνο
Πρακτικά, οι υποχρεώσεις του δ’ τριμήνου της φετινής χρονιάς είναι ελάχιστες και αφορούν μόνο την «ανακύκλωση» εντόκων γραμματίων και την καταβολή μιας τελευταίας δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 436 εκατ. ευρώ. Το γεγονός ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) ανεβάζει τον συνολικό λογαριασμό στα 29,535 δισ. ευρώ οφείλεται στο ότι συμπεριλαμβάνει και τα «γυρίσματα» των repos ύψους 21,213 δισ. ευρώ, αλλά και των εντόκων γραμματίων ύψους 7,444 δισ. ευρώ.
Για το 2019, ο συνολικός λογαριασμός φτάνει στα 19,183 δισ. ευρώ μαζί με λήξεις εντόκων γραμματίων ύψους 7,444 δισ. ευρώ. Το 2019 λήγουν ομόλογα 2,925 δισ. ευρώ, οφειλές προς την ΕΚΤ 4,791 δισ. ευρώ και δόσεις προς το ΔΝΤ ύψους 1,983 δισ. ευρώ. Όσον αφορά το 2020, αλλά και το 2021, οι λήξεις είναι της τάξεως των 5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Σε αυτά τα στοιχεία εδράζεται και η αισιοδοξία ότι το «μαξιλάρι ασφαλείας» θα είναι αρκετό τελικώς για χρονικό διάστημα ακόμη και άνω των δύο ετών, ανάλογα βέβαια και με την εξέλιξη των πρωτογενών πλεονασμάτων, αλλά και την πορεία των επιτοκίων στην αγορά.
Στα 18,5 χρόνια η μέση διάρκεια
Η μέση σταθμική υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης στις 30/9 ανήλθε στα 18,54 χρόνια. Το μακροπρόθεσμο τμήμα του χρέους αντιστοιχεί πλέον στο 77,57% του συνόλου και φτάνει στα 276,176 δισ. ευρώ (από 262,56 δισ. ευρώ στις 30/6), ενώ το μεσοπρόθεσμο τμήμα του χρέους (με διάρκεια αποπληρωμής από ένα έως 5 χρόνια) ανέρχεται στο 9,45% του συνολικού χρέους ή στα 33,636 δισ. ευρώ (από 37,302 δισ. ευρώ τον Ιούνιο). Το 85,4% του συνολικού χρέους τοκίζεται με σταθερό επιτόκιο (από 80,1% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιούνιο), ενώ η έκθεση στο κυμαινόμενο επιτόκιο έχει περιοριστεί στο 14,6%.
