Με δυσκολία αυξάνει ο τζίρος στην αγορά παιχνιδιών τα τελευταία χρόνια. Οι καταναλωτές, λόγω της οικονομικής στενότητας, γίνονται όλο και περισσότερο φειδωλοί στις αγορές τους, ενώ την ίδια στιγμή οι εισαγωγές προϊόντων από την Κίνα και άλλες χώρες που παράγουν φτηνά προϊόντα, πολλές φορές απομιμήσεις γνωστών παιχνιδιών, έχουν κατεβάσει τη μέση αξία ενός παιχνιδιού.
Τα παραπάνω επισημαίνει η Stat Bank σε έρευνά της για την εγχώρια αγορά παιδικών παιχνιδιών:
Με δεδομένη και την υπογεννητικότητα το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο για τον κλάδο. Μετά την Πασχαλινή περίοδο η αγορά ελπίζει τώρα σε καλύτερες ημέρες μετά το τέλος της σχολικής περιόδου αλλά και ενόψει του Μουντιάλ Ποδοσφαίρου, τη διεξαγωγή του οποίου σπεύδουν να εκμεταλλευτούν κυρίως οι εταιρείες παραγωγής ηλεκτρονικών παιχνιδιών
Ο τζίρος της αγοράς παιχνιδιών κινείται γύρω στα 340 εκατ. ευρώ και οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις εκπροσώπων της αγοράς είναι ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται ουσιαστική διαφοροποίηση τα επόμενα χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που όλες οι μεγάλες αλυσίδες έχουν επεκταθεί και σε άλλους τομείς, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν μεγαλύτερα έσοδα. Έτσι, έχουν πλέον στα ράφια τους βρεφικά, βιβλία και γραφική ύλη καθώς και εποχιακά είδη.
Τα παιχνίδια διακρίνονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα «κλασικά» παιχνίδια (βρεφικά - προσχολικά, κούκλες, επιτραπέζια κ.ά.) και εισπράττει το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου. Η δεύτερη καλύπτει τα παιχνίδια για υπολογιστές σε CD-ROM και DVD καθώς και τις κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών µε το λογισµικό τους. Σε αυτήν κυριαρχούν τα Playstation της Sony, τα X-box της Microsoft, τα Sega, που εκπροσωπούνται από τη Zegetron, και τα Nintendo, τα οποία διακινεί η Nortec.
Συν τω χρόνω στην αγορά παγιώθηκαν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
• Η έντονη εισαγωγική διείσδυση. Η εγχώρια παραγωγή παιχνιδιών, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων επιχειρήσεων, παραμένει περιορισμένη και επικεντρώνεται σε κάποιες επιμέρους κατηγορίες παραδοσιακών παιχνιδιών. Οι εισαγωγές, όπως προαναφέρθηκε, προέρχονται ως επί το πλείστον από την Κίνα. Παιχνίδια που έχουν κατασκευαστεί εκεί υπολογίζεται ότι καλύπτουν πλέον περίπου το μισό της συνολικής αγοράς. Στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος οι εταιρείες παραγωγής, όπως οι Mattel, Hasbro, Playmobil, δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην έρευνα και ανάπτυξη για τη δημιουργία νέων προϊόντων και επενδύουν στη διαφήμιση και την προώθησή τους. Αντιμετωπίζουν ωστόσο το πρόβλημα των αντιγραφών από τις κινέζικες επιχειρήσεις.
• Τα περισσότερα παιχνίδια πωλούνται μέσω των αλυσίδων λιανικής πώλησης. Μεγαλύτερη εξ αυτών είναι η Jumbo, η οποία εκτιμάται ότι έχει μερίδιο που υπερβαίνει το 30%. Τον ανταγωνισμό συμπληρώνουν οι Μουστάκας, Ζαχαριάς, Toys Academy, Κομφούζιο και Ναδίρ (Β. Ελλάδα). Eκτιμάται ότι δύσκολα θα μπουν στην αγορά νέες αλυσίδες λόγω του υψηλού κόστους εγκατάστασης. Έχουν απομείνει ακόμα πάνω από 1.000 μεμονωμένα καταστήματα, κυρίως στην επαρχία, που προσπαθούν να επιβιώσουν από το σκληρό ανταγωνισμό που δέχονται. Στο χώρο κινούνται και άλλα δίκτυα, όπως τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα µε είδη δώρων και τα βιβλιοπωλεία.
• Οι πωλήσεις χαρακτηρίζονται από έντονη εποχικότητα. Πάνω από το μισό τζίρο τους οι εταιρείες τον πραγματοποιούν τις περιόδους των Χριστουγέννων (περί το 40%) και του Πάσχα (περί το 10%). Αξιόλογες πωλήσεις πραγματοποιούνται και το Σεπτέμβριο, αυτές όμως δεν αφορούν παιχνίδια, αλλά κυρίως σχολικά είδη.
Οι εταιρείες
Η Jumbo δραστηριοποιείται σε τέσσερις κατηγορίες προϊόντων: το παιχνίδι (40% του τζίρου), τα βρεφικά προϊόντα (22%), τα είδη βιβλιοχαρτοπωλείου (10%) και τα εποχιακά είδη (28%). Διαθέτει πάνω από 15.000 κωδικούς, με τη μέση τιμή ανά προϊόν να είναι κάτω από τα 5 ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της (55%) αφορά είδη τα οποία εισάγει αυτόνομα, στην πλειονότητά τους από την Κίνα.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της περιόδου 1 Ιουλίου 2005 - 31 Δεκεμβρίου 2005, η εταιρεία είχε αύξηση τζίρου κατά 19,62% στα 166,8 εκατ. ευρώ και βελτίωση της –μετά τους φόρους– κερδοφορίας στα 28 εκατ. ευρώ έναντι 20,7 εκατ. ευρώ του αντίστοιχου περσινού εξαμήνου.
Η Mattel έχει στο χαρτοφυλάκιό της μερικά από τα πλέον γνωστά σήματα (Barbie, Hot Wheels, Fisher-Price), τα οποία της εξασφάλισαν για το 2004 συνολικά έσοδα 28,3 εκατ. ευρώ έναντι 31 εκατ. ευρώ στην οικονομική χρήση του 2003. Η κάμψη των πωλήσεων είχε αποτέλεσμα την εμφάνιση ζημιών 541 χιλιάδων ευρώ έναντι κερδών 1,58 εκατ. ευρώ.
Πρόσφατα προστέθηκε στον κλάδο και η ευρωπαϊκή εταιρεία Giochi Preziosi Hellas μέλος του ομίλου Giochi Preziosi που έχει διεθνή παρουσία σε 30 χώρες και εργατικό δυναμικό πάνω από 1,500 εργαζομένους. Από την αρχή της ίδρυσης της μέχρι και σήμερα η εταιρεία αντιπροσωπεύει διεθνείς εταιρείες όπως η Toybiz (Spider-man, Lord of the Rings, Marvel Comics), η Playmates (Χελωνονιντζάκια), η MGA (Bratz), Disney (Witch, Pirates of the Caribbean, Winnie the Pooh), αλλά και προϊόντα υψηλής τεχνολογίας όπως το Robosapien της Wow Wee.
Από το 2005 η εν Ελλάδι εταιρεία, που διευθύνεται από την κυρία φωτεινή Καραγεώργη, δραστηριοποιείται και στον χώρο των βρεφικών με την Ιταλική μάρκα Giordani. Η Giochi Preziosi Hellas στην πρώτη υπέρ δωδεκάμηνη χρήση της, σημείωσε καθαρές πωλήσεις 11,5 εκ ευρώ και κέρδη προ φόρων 530.000 ευρώ. Στόχος της Giochi Preziosi Hellas είναι να κατακτήσει μέσα στην επόμενη τριετία μία από τις πρώτες τρεις θέσεις στην αγορά του παιχνιδιού και των σχολικών ειδών.
Η ΚΟΥΚΟΥ, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης παιχνιδιών και βρεφικών ειδών. Αριθμεί 25 καταστήματα σε 17 πόλεις, καλύπτοντας όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Ο τζίρος της το 2004 έφτασε τα 18,5 εκατ. ευρώ από 18,2 εκατ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα. Η εταιρεία επέστρεψε σε κερδοφόρα τροχιά, καθώς τα προ φόρου κέρδη διαμορφώθηκαν σε 36 χιλιάδες ευρώ έναντι ζημιών 363 χιλιάδων ευρώ.
Η Νοrtec Multimedia AE είναι ο επίσημος αντιπρόσωπος της Nintendo στην Ελλάδα, την Κύπρο και την υπόλοιπη Βαλκανική από το 1997. Όπλο της τα τελευταία χρόνια είναι το Nintendo DS. Από το λανσάρισμά της στις 11 Μαρτίου 2005 και μέσα σε τρεις εβδομάδες η νέα φορητή κονσόλα πραγματοποίησε περισσότερες από 500.000 πωλήσεις σε όλη την Ευρώπη. Η ελληνική εταιρεία είχε το 2004 τζίρο 15,4 εκατ. ευρώ και προ φόρου κέρδη 998 χιλιάδων ευρώ.
Η AS Company το 2005 είδε τον κύκλο εργασιών της να φτάνει τα 18,17 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 18,5% έναντι του 2004, ενώ τα κέρδη προ φόρων εκτιμώνται σε 2,2 εκατ. ευρώ. Η χρονιά υπήρξε σημαντική για την εταιρεία στον τομέα των εξαγωγών, καθώς αξιοποιήθηκε το πανευρωπαϊκό συμβόλαιο με τη Warner Bros, ενώ τέθηκε σε λειτουργία το πρώτο Outlet στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της στη Θεσσαλονίκη.
Η Μουστάκας ανέβασε το 2004 τις πωλήσεις της κατά 14%, φτάνοντας τα 14 εκατ. ευρώ. Η άνοδος αυτή συνοδεύτηκε από βελτίωση και της κερδοφορίας, η οποία διαμορφώθηκε σε 706 χιλιάδες ευρώ έναντι 663 χιλιάδων ευρώ στην οικονομική χρήση του 2003.
Αλλαγές πραγματοποιούνται στη δομή της Hasbro, που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της γνωστά σήματα, όπως Playskool, Μonopoly, Taboo,Action Man,Trivial Pursuit, Play-Doh, Star Wars, Transformers, My Little Pony. Η εταιρεία διατηρεί πλέον στην Ελλάδα μόνο την προώθηση των προϊόντων και το τμήμα marketing. Εξαιτίας των αλλαγών αυτών η εταιρεία το 2004 κατέγραψε στον ισολογισμό της μειωμένες πωλήσεις, 12,6 εκατ. ευρώ έναντι 18,2 εκατ. ευρώ, και ζημιές 994 χιλιάδων ευρώ από 2 εκατ. ευρώ το 2003. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η εταιρεία το 2004 είχε λειτουργικά κέρδη 3,3 εκατ. ευρώ. Το αρνητικό προ φόρων αποτέλεσμα οφείλεται στην καταγραφή εκτάκτων ζημιών, ύψους 4,17 εκατ. ευρώ.
