Από την έντυπη έκδοση
Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Τις διαδικασίες για την ανάπτυξη μιας spot χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου θα ξεκινήσει άμεσα η Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), καθώς σύμφωνα με πληροφορίες σε περίπου έναν μήνα πρόκειται να αναθέσει σε εξωτερικό σύμβουλο τη μελέτη για την υλοποίησή της. Με βάση τη μελέτη η ΕΧΕ σε συνεργασία με τον ΔΕΣΦΑ, ο οποίος συμμετέχει έτσι κι αλλιώς στο μετοχικό της κεφάλαιο, θα προχωρήσει στη συνέχεια στη σύνταξη του Κανονισμού και στη δημιουργία της απαραίτητης πλατφόρμας συναλλαγών, ώστε η αγορά να είναι έτοιμη να λειτουργήσει γύρω στο φθινόπωρο του 2019.
Η δημιουργία μίας spot χονδρεμπορικής αγοράς, μέσω της οποίας η τιμή του καυσίμου θα διαμορφώνεται στη βάση της σχέσης προσφοράς και ζήτησης, αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες του Gas Target Model (Μοντέλο Στόχος για το Αέριο). Η εν λόγω αναδιάρθρωση των συναλλαγών ανάμεσα σε προμηθευτές, εμπόρους και μεγάλους καταναλωτές αναμένεται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, ο οποίος με τη σειρά του θα βελτιστοποιήσει τις συνθήκες προμήθειας και θα καταστήσει πιο αξιόπιστα τα οικονομικά σήματα, εξασφαλίζοντας έτσι μικρότερο κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Επίσης, θα δώσει τη δυνατότητα εισόδου νέων «παικτών» στην αγορά.
Βάθρο εξισορρόπησης
Το πρώτο καθοριστικό βήμα για την ανάπτυξη της χονδρεμπορικής αγοράς έγινε τον περασμένο Ιούλιο, με την ανάπτυξη του Βάθρου Εξισορρόπησης (Balancing Platform), από τον ΔΕΣΦΑ σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών. Μέσω του Βάθρου Εξισορρόπησης, ο ΔΕΣΦΑ μπορεί πλέον να αγοράζει και να πωλεί τις ποσότητες αερίου που απαιτούνται για την εξισορρόπηση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς μέσω δημοπρασιών. Έτσι, οι ημερήσιες τιμές αναφοράς για την αγορά και πώληση αερίου διαμορφώνονται πλέον με βάση τις συναλλαγές μεταξύ των χρηστών και του ΔΕΣΦΑ στο Βάθρο Εξισορρόπησης.
Πηγές τροφοδοσίας
Ωστόσο, η ολοκλήρωση των νέων υποδομών φυσικού αερίου που έχουν δρομολογηθεί να κατασκευασθούν στην Ελλάδα ή να διέλθουν από τη χώρα μας, θα πολλαπλασιάσουν τις πηγές τροφοδοσίας. Επομένως, με την εισροή πρόσθετων ποσοτήτων μέσω αυτών των εγκαταστάσεων, θα ενισχυθεί η εμπορευσιμότητα ποσοτήτων φυσικού αερίου, αυξάνοντας κατακόρυφα τη ρευστότητα.
Τέτοιες υποδομές είναι η τρίτη δεξαμενή αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, η εμπορική λειτουργία της οποίας αναμένεται να γίνει περί τα μέσα Νοεμβρίου. Επίσης, το 2020 αναμένεται να ξεκινήσουν οι παραδόσεις καυσίμου από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ του Αζερμπαϊτζάν μέσω του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (ΤΑΡ), το ελληνικό τμήμα του οποίου είναι ήδη ολοκληρωμένο κατά 99%.
Επίσης, πριν από μερικά 24ωρα ξεκίνησε το market test για τη δέσμευση δυναμικότητας στον πλωτό σταθμό υποδοχής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης (FSRU) υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Gastrade στην Αλεξανδρούπολη, ενώ την άνοιξη αναμένεται να ξεκινήσει η κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
Όπως είναι φυσικό, πολλά από τα παραπάνω έργα δεν θα διαφοροποιήσουν μόνο τις πηγές ανεφοδιασμού της χώρας μας με καύσιμο, αλλά φιλοδοξούν να αποτελέσουν και «πύλες εισόδου» του καυσίμου για την ευρύτερη περιοχή.
Έτσι, ανοίγουν τον δρόμο ώστε η ελληνική spot αγορά να μετεξελιχθεί σε trading hub για τις αντίστοιχες αγορές των υπολοίπων κρατών της Ε.Ε., αλλά και γειτονικών κρατών που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Ρηχή» η πρώτη φάση
Σε πρώτη φάση η spot αγορά θα είναι «ρηχή», καθώς το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών πραγματοποιείται σήμερα μέσω διμερών συμβολαίων. Είναι χαρακτηριστικό πως το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας της εγχώριας αγοράς στην παρούσα φάση προέρχεται από το πρόγραμμα δημοπρασιών (gas release) της ΔΕΠΑ, μέσω του οποίου εκχωρούνται ποσότητες που αντιστοιχούν σε ένα μικρό ποσοστό της συνολικής εγχώριας ζήτησης.
