Στο 1,14% διαμορφώθηκε το 2017 το ποσοστό των δαπανών Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) επί του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και έχουν αποσταλεί στη Eurostat.
Η δημοσίευση των δεικτών (http://metrics.ekt.gr/el/node/378) εντάσσεται στο πλαίσιο της τακτικής παραγωγής των επίσημων στατιστικών για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, που πραγματοποιεί το ΕΚΤ, ως φορέας και εθνική αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, με τη συνεργασία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Συνεχίζοντας την αυξητική πορεία των τελευταίων ετών, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για Ε&Α το 2017 στην Ελλάδα ήταν 2.033 εκατ. ευρώ, κατά 15,9% υψηλότερες σε σχέση με το 2016.
Ο δείκτης «Ένταση Ε&Α», που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξήθηκε κατά 0,13 ποσοστιαίες μονάδες, και διαμορφώθηκε στο 1,14%, από 1,01% το 2016. Με βάση τα νέα στοιχεία, η Ελλάδα κατατάσσεται στη 19η θέση μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε.-28, προσεγγίζοντας χώρες όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία.
Η πανελλήνια στατιστική έρευνα του ΕΚΤ για την καταγραφή των δαπανών Ε&Α στη χώρα διεξήχθη το 2018, ακολουθώντας τις οδηγίες της νέας έκδοσης του εγχειριδίου Frascati (2015): Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, σε 3.500 φορείς από τους τέσσερις τομείς: επιχειρήσεις (BES), τριτοβάθμια εκπαίδευση (HES), κρατικό τομέα (GOV) και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (PNP).
Ο τομέας των επιχειρήσεων έχει για δεύτερη συνεχή χρονιά τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις εθνικές δαπάνες Ε&Α, ακολουθώντας τους ίδιους ρυθμούς αύξησης, 33,8% μεταξύ των ετών 2017 και 2016 και 31,8% μεταξύ των ετών 2016 και 2015. Το 2017 στον τομέα πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 990,8 εκατ. ευρώ (0,56% του ΑΕΠ). Στο αποτέλεσμα αυτό συνεισέφεραν μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις από «παραδοσιακούς» κλάδους της μεταποίησης (φάρμακα, τρόφιμα/ποτά, χημικά, προϊόντα διύλισης, μεταλλικά προϊόντα, κ.ά.), τον κλάδο των ΤΠΕ (τηλεπικοινωνίες, προγραμματισμός Η/Υ), τον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και επιχειρήσεις με σημαντικά επενδυτικά έργα, μεταξύ των οποίων και έργα εθνικών υποδομών.
Αύξηση των δαπανών Ε&Α καταγράφεται και στους υπόλοιπους τρείς τομείς. Στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πραγματοποιήθηκαν δαπάνες 577,7 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 3,3% σε σχέση με το 2016. Στον κρατικό τομέα πραγματοποιήθηκαν δαπάνες 448,1 εκατ. ευρώ (0,25% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 2,1% σε σχέση με το 2016. Ο τομέας των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων έχει μικρότερη συνεισφορά (16,4 εκατ. ευρώ, 0,01% του ΑΕΠ, αύξηση κατά 5,1% σε σχέση με το 2016).
Όσον αφορά τις πηγές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α του 2017, το μεγαλύτερο ποσό, 910,6 εκατ. ευρώ (ποσοστό 44,8% του συνόλου), προήλθε από τις επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο μέρος, 834,3 εκατ. ευρώ, επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται στις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (48,1 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (25,2 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (3,0 εκατ. ευρώ).
Η κρατική χρηματοδότηση (τακτικός προϋπολογισμός, εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ΕΣΠΑ 2014-2020) ανήλθε σε 772,7 ευρώ (38,0% επί του συνόλου). Η κρατική χρηματοδότηση αποτελεί την κυριότερη πηγή χρηματοδότησης Ε&Α για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τον κρατικό τομέα. Αύξηση καταγράφεται στα κονδύλια τα οποία διατέθηκαν από τον τακτικό προϋπολογισμό (κατά 43,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016) και το εθνικό σκέλος ΠΔΕ (κατά 3,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη κατά σειρά πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 215,1 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,6% του συνόλου), που επίσης καταγράφει αυξητική πορεία τα τελευταία έτη. Η ΕΕ χρηματοδότησε ερευνητικά έργα σε όλους τους τομείς, κυρίως στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, το τρέχον Πρόγραμμα για την Έρευνα και Καινοτομία, στο οποίο οι ελληνικοί φορείς έχουν κατακτήσει διαχρονικά υψηλές επιδόσεις.
Σημαντική αύξηση καταγράφηκε τέλος στις ιδιωτικές επενδύσεις από το εξωτερικό στην Ελλάδα για τη χρηματοδότηση Ε&Α σε επιχειρήσεις (55,8 εκατ. ευρώ το 2017 από 25,2 εκατ. ευρώ το 2016, αύξηση 121,4%).
