Του Κώστα Ιωαννίδη
Ήταν ελάχιστες οι ειδήσεις εγχωρίου ενδιαφέροντος μετά τη σύνοδο της Παρασκευής και συνεπώς το κλίμα δεν θα αλλάξει από εξελίξεις στο εσωτερικό. Στο διεθνές επενδυτικό στερέωμα υπάρχει (α) η αγωνία για την απότομη άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων αναφοράς των ΗΠΑ, (β) η ανησυχία για την Ιταλία και τις σχέσεις της με τις Βρυξέλλες, (γ) η αύξηση της έντασης των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, (δ) η νευρικότητα που υπάρχει στη διαπραγμάτευση της τιμής του πετρελαίου. Οι μετοχές της Ασίας συνεχίζουν την πτώση τους σήμερα Δευτέρα 15/10, ενώ οι τιμές του πετρελαίου ανέβηκαν από τις εντάσεις λόγω εξελίξεων εις βάρος της Σαουδικής Αραβίας.
γράφει ο Κώστας Ιωαννίδης
Δεν βοήθησε τη διάθεση για ρίσκο, η αύξηση στις τιμές του πετρελαίου και οι μετοχές της Σαουδικής Αραβίας υποχώρησαν από τις αυξανόμενες διπλωματικές εντάσεις μεταξύ Ριάντ και Δύσης, αφού η διοικούσα μοναρχία προειδοποίησε πως θα απαντήσει στις απειλές για την τιμωρία της, μετά την εξαφάνιση ενός δημοσιογράφου που επικρίνει τις πολιτικές της. Οι αγοραίοι πίστευαν ότι οι Σαουδάραβες θα αντισταθμίσουν την πτώση της παραγωγής του Ιράν. Αν αρχίσουν να χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως όπλο τους, αυτό θα είναι ένα εντελώς νέο κεφάλαιο δήλωναν εξειδικευμένοι αναλυτές.
Οι τιμές του πετρελαίου ανέστρεψαν την πτωτική πορεία τους από τις αρχές του μήνα. Τα ΣΜΕ του αργού πετρελαίου Brent αυξήθηκαν 1,2% στα 81,40 δολάρια το βαρέλι, αναπηδώντας από το χαμηλό τριών εβδομάδων της Παρασκευής, αξίας στα 79,23 δολάρια το βαρέλι. Οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον πληθωρισμό σε όλο τον κόσμο και να προκαλέσουν αύξηση του κόστους δανεισμού των ΗΠΑ, το οποίο επίσης φαίνεται να πλήττει τους αδύναμους δανειολήπτες, ιδίως εκείνους στις αναδυόμενες αγορές.
Τίποτε από αυτά δεν λειτουργεί υπέρ της αύξησης της διάθεσης για ρίσκο και συνεπώς οι θεσμικοί θα συνεχίσουν να εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις εξελίξεις που αφορούν στις τράπεζες.
Μετά από την πρώτη σύνοδο του Μάη, ο ΓΔ υποχωρεί. Και εξ αιτίας αυτής της πτώσης ο ΓΔ είχε απώλειες πρώτου εξαμήνου 5,58%, ή μέση μηνιαία πτώση -0,93%. Το τρίτο τρίμηνο έχασε -8,70% και είχε μέση μηνιαία πτώση -2,9%. Τώρα στον πρώτο μήνα του τέταρτου τρίμηνου ο ΓΔ χάνει -9,16%.
Άρα η ρευστοποίηση θέσεων έχει διάρκεια πέντε μηνών και μισό. Αυτό που έχουμε λοιπόν τελευταία είναι μια επιτάχυνση των πωλήσεων ελληνικών αξιών που δεν έχει σχέση μόνο με τα διεθνή οικονομικά, που όντως δυσκολεύουν. Αλλά και με την αδιαφορία για την επιβράδυνση της πορείας προς μια βιώσιμη ανάπτυξη πολιτών και επιχειρήσεων. Αφού αυτοί θα πάρουν στην πλάτη τους, αναγκαστικά, μετά τα προγράμματα στήριξης και την ελληνική οικονομία.
Οι εγχώριοι αναλυτές προσεγγίζουν την κατάσταση με τον δικό τους τρόπο σε μια προσπάθεια να προβλέψουν τις εξελίξεις στον Τραπεζικό κλάδο ως το τέλος της χρονιάς. Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ μεταξύ άλλων σημείωσε: «Η τελευταία κρίση επικεντρώθηκε κυρίως στον Τραπεζικό τομέα, ο οποίος ενώ τον περασμένο Μάιο κρίθηκε επαρκώς κεφαλαιοποιημένος, ξαφνικά βρέθηκε υπό κατάρρευση….
…Τα αποτελέσματα της Εθνικής Τράπεζας, έδειξαν ότι η λειτουργική κερδοφορία των Τραπεζών δεν είναι αυτή που προβλεπόταν και πρέπει να επιταχυνθεί η επίλυση των "κόκκινων" δανείων. Τα επιτόκια που δόθηκαν στην Τράπεζα Πειραιώς για να δανειστεί ήταν εξωπραγματικά υψηλά, σηματοδοτώντας τη δυσχέρεια της Χώρας και των Επιχειρήσεων να βγουν στις Αγορές. Τα παραπάνω προκάλεσαν την αυτοτροφοδοτούμενη πτώση. Τώρα μένει να δούμε τι θα γίνει. Υπάρχουν τρία σενάρια.
Πρώτον η κατάσταση να βγει εκτός ελέγχου και οι Τράπεζες, ή κάποιες Τράπεζες να κρατικοποιηθούν μέσω Κρατικής ανακεφαλαιοποίησης, καταστρέφοντας τους υπάρχοντες Μετόχους.
Δεύτερον, η κατάσταση να συνδυάζεται με τον έλεγχο του Τραπεζικού Συστήματος της Ελλάδας και ξαφνικά να εμφανιστούν νέοι, ή παλιοί Επενδυτές που θα προσπαθήσουν να ελέγξουν τις Τράπεζες. Σε αυτή την περίπτωση οι υπάρχοντες Μέτοχοι θα αποζημιωθούν.
Τρίτον, να δοθούν οι απαραίτητες εγγυήσεις και οι Τράπεζες να μπορέσουν να δανειστούν με ομολογιακά δάνεια, προστατεύοντας πάλι τους υπάρχοντες Μετόχους. Οι εγγυήσεις μπορεί να είναι δέσμευση μέρους από το "μαξιλαράκι" ρευστότητας, που σημαίνει ότι οι παροχές της Κυβέρνησης δεν θα είναι εφικτές, ή άλλου είδους εγγυήσεις από τους Δανειστές που επίσης θα απαιτήσουν κάποιες δεσμεύσεις της Ελλάδας.
Προσωπικά δίνω πιθανότητες 99% στα δύο τελευταία σενάρια και 1% στο πρώτο (στην πιθανοθεωρία δεν υπάρχει 0%).
Το μέλλον θα δείξει. Προσωρινά παρακολουθούμε την ανοδική αντίδραση για να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Σίγουρα δεν έχουμε βγει από το τέλμα και η κατάσταση απαιτεί αυξημένη εγρήγορση».
Την ατζέντα της ερχόμενης εβδομάδας ανοίγει την Δευτέρα η Jumbo με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων χρήσης 2017/2018. Την Τρίτη και την Τετάρτη θα διεξαχθεί το πρώτο συνέδριο παρουσιάσεων εταιρειών της μικρής κεφαλαιοποίησης που διοργανώνει η ΕΧΑΕ, με συμμετοχή 14 εισηγμένων εταιρειών.
Την Πέμπτη οι Μέτοχοι της Τερνα Ενεργειακή καλούνται να αποφασίσουν στην έκτακτή γενική συνέλευση της εταιρείας επιστροφή κεφαλαίου 0,3 ευρώ ανά μετοχή. Επισημαίνεται ακόμα ότι την προσεχή Παρασκευή λήγουν οι σειρές Παραγώγων για το μήνα Οκτώβριο. Στο εξωτερικό, ξεχωρίζουν οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων του γ’ τριμήνου από τις Charles Schwab, Bank of America (15/10), Johnson & Johnson, Morgan Stanley, IBM, Goldman Sachs(16/10), Abbott Laboratories (17/10) Philip Morris, American Express (18/10) και Procter & Gamble (19/10).
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
Η Fed κυριάρχησε στον επενδυτικό προβληματισμό
Ξαφνικά οι αγορές βίωσαν ένα διήμερο γεμάτο «πυροτεχνήματα». Περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, μια πτώση 800 μονάδων στο Dow Jones Industrial Average και έντονες απώλειες σε άλλους χρηματιστηριακούς δείκτες, μια πρόβλεψη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο περί επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης και μια επίθεση από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που χαρακτήρισε την Fed "τρελή , "Loco" και "πολύ επιθετική" στην αύξηση των επιτοκίων.
Αλλά οι επενδυτές έδειξαν να πιστεύουν πως η αύξηση των εντάσεων επί των εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα, η επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και η λεκτική πίεση από τον Λευκό Οίκο είναι απίθανο να αλλάξουν τα σχέδια για τη διαδικασία της αύξησης των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, σε μια οικονομία που λειτουργεί σύμφωνα με τις προβλέψεις της. Άλλωστε, τα στοιχεία από την τελευταία συνάντηση της Fed τον Σεπτέμβριο ήταν σύμφωνα με τα δεδομένα της οικονομίας, δικαιώνοντας τις εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας. Εκτιμούν ότι η ιστορικά χαμηλή ανεργία θα συσχετιστεί, με τον πληθωρισμό να βρίσκεται κοντά στο στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας για το άμεσο μέλλον.
Η σταδιακή αύξηση των επιτοκίων θα επιβραδύνει την οικονομία λίγο, αλλά διατηρεί τον πληθωρισμό υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου χωρίς την ανησυχία για μια επερχόμενη ύφεση, που καλύπτει τα χρόνια του Obama και την πρώτη θητεία του Trump. Σε σύγκριση με τα χρόνια κατά τα οποία η Fed είχε να αντιμετωπίσει τόσο την υψηλή ανεργία όσο και τον ασθενή πληθωρισμό, είναι ένα εξαιρετικά ρόδινο σενάριο που, όπως ανέφεραν οι περισσότεροι αναλυτές και αξιωματούχοι, δικαιολογεί αυτό που έχει κάνει η Fed μέχρι τώρα και δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να αλλάξει ταχύτητα.
Τι τρόμαξε τους επενδυτές
Ακόμη και η απότομη άνοδος των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων, που έχει τρομάξει τους επενδυτές μετοχών αυτή την εβδομάδα, αποτελεί ένδειξη μιας οικονομίας που λειτουργεί πιο φυσιολογικά από ό, τι ίσχυσε αμέσως μετά από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Πράγματι, οι χαμηλές αποδόσεις στο μακροπρόθεσμο χρέος είχαν κάνει ορισμένους αξιωματούχους της Fed να ανησυχούν ότι τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια θα μπορούσαν να ανέβουν πάνω από αυτές και να προκαλέσουν το φαινόμενο της "αντιστροφής" στην απόδοση των ομολόγων, που προηγείται της ύφεσης. Αλλά η απόσταση μεταξύ βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χρέους διευρύνεται τώρα.
Ο S&P 500 υποχώρησε ως -4,9% από το ρεκόρ του στις 20 Σεπτεμβρίου. Ήταν μια ιδιαίτερα κακή μέρα για τον δείκτη την Πέμπτη, καθώς υποχώρησε 3,3%. Οι μετοχές έχουν υποστεί πιέσεις από τότε που η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού δημόσιου ταμείου κινήθηκε αποφασιστικά πάνω από το 3,00% στις 3 Οκτωβρίου. Ωστόσο, το πρόσφατο ξεπούλημα δεν αφορά μόνο τα αυξανόμενα επιτόκια. Η τιμή του του Brent αυξάνεται από τότε που ο Πρόεδρος Τραμπ αποχώρησε από τη συμφωνία περί πυρηνικών όπλων του Ιράν, στις 8 Μαΐου και αποφάσισε να επιβάλει κυρώσεις στη χώρα. Ενώ αυτό είναι καλό για τις εταιρείες ενέργειας και τις μετοχές τους, είναι άσχημα νέα για καταναλωτές και επιχειρήσεις που θα πληρώσουν περισσότερα για τα καύσιμα.
Η ανοδική δυναμική από τις αρχές Φεβρουαρίου ενδέχεται να χάνει την ορμή της από τη σύγχυση σχετικά με τις πολιτικές Trump. Για πολλούς πια φαίνεται ότι την ώρα που ανεβάζει στροφές για να επιταχύνει την οικονομική δραστηριότητα αποφασίζει επίσης να φρενάρει την ίδια στιγμή. Η ελάφρυνση στις ρυθμίσεις των πλαισίων λειτουργίας των επιχειρήσεων και οι φορολογικές περικοπές είναι γενικευμένες για την αμερικανική οικονομία καθώς και για τα εταιρικά κέρδη και τις τιμές των μετοχών. Από την άλλη όμως πλευρά, το ομοσπονδιακό έλλειμμα που οφείλεται στην μείωση των φόρων και στις αυξήσεις των δαπανών ασκεί ανοδική πίεση στις αποδόσεις των ομολόγων, την ίδια στιγμή που η Fed έχει κινήσει την πορεία για να αυξήσει τα επιτόκια και να μειώσει τον ισολογισμό της.
Ενώ ο Trump φαίνεται να κερδίζει τους εμπορικούς πολέμους με τους περισσότερους από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, η σύγκρουση με την Κίνα ενδέχεται να επιδεινωθεί, επειδή δεν αφορά μόνο στο εμπόριο. Πρόκειται για την εθνική ασφάλεια. Αυτό προκαλεί συναγερμό, ιδίως μεταξύ των εταιρειών τεχνολογίας των ΗΠΑ που έχουν ενσωματώσει την Κίνα στις αλυσίδες εφοδιασμού τους.
Ένας εμπορικός πόλεμος διαρκείας με την Κίνα μπορεί να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά είναι πιο πιθανό να καταστείλει την οικονομία της Κίνας αν οι βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο αποφασίσουν να ξεκόψουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από την Κίνα. Αυτές οι σκέψεις έχουν οδηγήσει σε μια αλλαγή της διάθεσης για ανάληψη ρίσκου. Τα αυξανόμενα επιτόκια, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και το ισχυρό δολάριο είναι μια τριπλή ζημία για τις αναδυόμενες οικονομίες. Ο φόβος είναι ότι ενώ η αμερικανική οικονομία έχει υπερφορτιστεί από τις φορολογικές περικοπές της διοίκησης Trump, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί για πολύ από την επιβράδυνση των οικονομιών στο εξωτερικό.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2767,13 μονάδες, είχε πτώση -3,80% ενώ στο 2018 τα κέρδη περιορίστηκαν στο +3,50%. Ο Dow, με μεταβολή -3,88%, έκλεισε στις 25.339,99 μονάδες, στο 2018 κερδίζει +2,51%. Ο S&P400 υποχωρώντας –4,75% εμφάνισε απώλειες φέτος -1,54%, ενώ της μικρής κεφαλαιοποίησης ο Russell 2000, με μεταβολή -4,97%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +0,66%. Ο δε Nasdaq, με βουτιά -3,24%, ψαλίδισε τα κέρδη του για το 2018 στο +8,60%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου υποχώρησε -4,41% στη βδομάδα, με απώλειες -9,00% στο 2018. Ο DAX έπεσε -4,86%, με ετήσια επίδοση -10,79%, ο CAC είχε μεταβολή -4,91%, κατέληξε με απόδοση στο 2018 -4,08%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας υποχώρησε -3,80% και στο έτος αποδίδει -11,37%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -5,36%, στο 2018 αποδίδει πλέον -11,89%. Ο Bovespa της Βραζιλίας ανέβηκε +0,73%, με +8,53% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού βούλιαξε -1,27%, αποκτώντας απώλειες -3,87% στο 2018.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -4,94%, στο 2018 εμφάνισε απώλειες -0,31%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -4,66% και επίδοση για φέτος -12,39%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία κέρδισε +1,04%, στο 2018 αποδίδει +1,99%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng υποχώρησε -2,90% και στο 2018 εμφάνισε επίδοση -13,76%. Μεταβολή -7,60% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος -21,17%.
Ο χρυσός κινήθηκε ανοδικά, +1,23%, στα 1221,60 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2018 -6,40%. Αντίθετα κατά -3,74%, κινήθηκε το πετρέλαιο Crude. Στο 2018 γράφει κέρδη +18,99%.
Τα λάθη του παρελθόντος
Είναι η Fed υπεύθυνη για την κακή εβδομάδα της αγοράς; Οι αγορές σπάνια ανεβαίνουν προς τα πάνω ή προς τα κάτω από ένα μόνο αίτιο και το ίδιο ισχύει και αυτή τη φορά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Fed δεν μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα, αν κάνει λάθος στη χάραξη της πολιτικής σύσφιξης. Η προηγούμενη εβδομάδα ήταν σκληρή για τους «ταύρους». Οι βασικοί δείκτες υποχώρησαν ραγδαία, κατά 4% περίπου κατά τη διάρκειά της, συνεχίζοντας μια πρόσφατη κατρακύλα.
Το ερώτημα πάντα είναι, τι κρύβεται πίσω από την πτώση. Η νεοφανής πολιτική της Αμερικής; Εμπορικές διαφορές; Οι επόμενες ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ; Οι φόβοι της ύφεσης για τις ΗΠΑ, ή για την ανάπτυξη παγκόσμια; Σίγουρα, όλα αυτά παίζουν ρόλο. Αλλά και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, την οποία ο πρόεδρος Donald Trump την περασμένη εβδομάδα κάλεσε «τρελή».
Η Fed φαίνεται να επιδιώκει μια στρατηγική αυξήσεων επιτοκίων ανά τρίμηνο περίπου, σε μια προσπάθεια να επιστρέψει σε ένα "ουδέτερο" επιτόκιο. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι θα συμφωνούσαν ότι το κανονικό θα ήταν 3% ή υψηλότερο για το επιτόκιο των κεφαλαίων της Fed και περίπου 4,5% για τα κρατικά ομόλογα.
Υπήρξαν 8 χρόνια υπό τον Πρόεδρο Ομπάμα με μηδενικό σχεδόν επιτόκιο και ουσιαστικά πάμφθηνα χρήματα, με μόνο 2% αύξηση του ΑΕΠ. Τώρα η οικονομία αναπτύσσεται σε πολύ πιο υγιεινό και κατά Fed, "ουδέτερο" ποσοστό του 3%. Γιατί λοιπόν η Fed δείχνει τέτοια βιασύνη;
Τα οκτώ χρόνια μηδενικών επιτοκίων και η ποσοτική χαλάρωση δημιούργησαν χαμηλό κόστος κεφαλαίου στους υπολογισμούς του λειτουργικού κόστους και στις επενδυτικές αποδόσεις των επιχειρήσεων. Τώρα το μηδέν τοις εκατό θα το αντικαταστήσει ένα 3% ή υψηλότερο. Πολλές επενδύσεις που είχανε νόημα πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια θα φαίνονται διαφορετικά, με υψηλότερο κόστος κεφαλαίου. Η άνοδος των επιτοκίων της Fed αποκαλύπτει το μεγαλύτερο πρόβλημα μετά το ριζοσπαστικό πείραμά της για να ξεπαγώσει την οικονομία από την ύφεση το 2008. Μόλις τελειώσει η τεχνητή αναθέρμανση, η οικονομία έπρεπε να επιστρέψει σε υψηλότερα επιτόκια. Η ποσοτική χαλάρωση έχει πλέον γίνει ποσοτική σύσφιξη και οι αγορές αισθάνονται τον πόνο. Η οικονομία δεν είναι σε "υπερθέρμανση". Οι υψηλότεροι μισθοί δεν προκαλούν πληθωρισμό. Όμως αυτού του τύπου ανησυχίες ώθησαν την Fed σε επιταχυνόμενη διαδικασία αύξησης των επιτοκίων της την περίοδο 2006 2007 και ένα χρόνο μετά, αναγκάστηκε και τα «προσγείωσε» αναγκαστικά.
Η διαφορά μεταξύ της απόδοσης 30ετούς ομολόγου και του τριμηνιαίου χρέους, για αρκετούς μήνες φέτος ήταν… «ανάποδα». Δηλαδή, τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια ήταν υψηλότερα από τα μακροπρόθεσμα, ένα από τα ασφαλέστερα σημάδια για επερχόμενη ύφεση. Η καμπύλη αποδόσεων έχει αλλάξει τις τελευταίες εβδομάδες και η απόσταση του επιτοκίου του μακροπρόθεσμου χρέους από 73 μονάδες βάσης στις 22 Αυγούστου ήταν 87 μονάδες βάσης την Παρασκευή έναντι 125 μονάδων πριν από ένα χρόνο. Με τους ειδικούς να δηλώνουν ότι ελπίζουν η Fed να μην κάνει ένα ακόμα λάθος, από τον αντιπληθωριστικό της ζήλο, όπως έκανε την περίοδο πριν την ύφεση του 2008.
ΧΑ
Συνέχεια με σταθερό καθοδικό εβδομαδιαίο βηματισμό
Η δεύτερη εβδομάδα του πρώτου μήνα του τέταρτου τριμήνου προκάλεσε μεγάλη απογοήτευση στους επενδυτές καθώς έγινε σαφές ότι οι θεσμικοί δεν έχουν βρει τον πυθμένα για τον δείκτη των τραπεζών. Αλλά καθώς τον αναζητούν, παρασύρουν τις τιμές και των υπολοίπων μετοχών από τον 25άρη, που φιλοξενούνται στα μετοχικά χαρτοφυλάκια ισχυρών επενδυτικών οίκων του εξωτερικού. Ανάμεσα στα θετικά της εβδομάδας ωστόσο ήταν και το ξεκαθάρισμα γύρω από τα αίτια των πιέσεων στις τράπεζες του ΧΑ. Στα αρνητικά τοποθετείται η πτώση κατά -4,65% του ΓΔ, με τον 25άρη στο -4,66% και τον FTSEM στο -3,61%. Μετά λοιπόν από τη βουτιά λίγο πάνω από -5% στην πρώτη βδομάδα του μήνα και στη δεύτερη κρατήθηκε η τάξη μεγέθους των απωλειών στο ΧΑ. Το αξιοσημείωτο είναι πως ανάλογες μεταβολές είχαν όλοι οι βασικοί δείκτες στην Ευρώπη.
Θυμίζουμε πως οι πιέσεις στις Τράπεζες εφαρμόστηκαν από τον Αύγουστο με την υπόθεση της φυγής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές, λόγω ισχυροποίησης του δολαρίου από την άνοδο των επιτοκίων των δεκαετών ομολόγων αναφοράς των ΗΠΑ. Ακολούθησε η βουτιά της τουρκικής λίρας, που πάλι θεωρήθηκε αίτιο για ρευστοποίηση θέσεων από το εξωτερικό μας περιβάλλον. Φυσικά αυτή η ανησυχία δυνάμωσε από την ώρα που ξεκίνησε το ιταλικό σίριαλ, με την ανυπακοή των ιθυνόντων έναντι των Βρυξελλών, σχετικά με το ύψος των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό της Ιταλίας.
Όλα αυτά έδειχναν πως οι τράπεζες πιέστηκαν κύρια από εξωγενή αίτια, ενώ υπήρχε παράλληλα ο προβληματισμός για την αργή διευθέτηση της υπόθεσης των κόκκινων δανείων. Τελικά, τη μεγάλη έξοδο από τις τραπεζικές μετοχές του 25άρη πυροδότησε η αντικειμενική δυσκολία για την επιτυχή άντληση κεφαλαίων υπό μορφή ομολόγου που συνάντησε η ΠΕΙΡ. Οι συνειρμοί που έκαναν οι επενδυτές αποβήκαν εις βάρος της εμπιστοσύνης τους για τον κλάδο συνολικά και ρευστοποίησαν θέσεις σε όλες, αλλά με διαφορετική ένταση και διαφορετικό πτωτικό αποτέλεσμα.
Η πρώτη σύνοδος ήταν συνέχεια της καθόδου από την προηγούμενη και για πρώτη φορά ο ΓΔ έφθασε στις 640,59 μονάδες που θεωρείτο στήριξη με κλείσιμο στις 641,79. Μέτρησαν αρνητικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες -6,45% και με τρία blue chip ανοδικά ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -2,61% και ο 25άρης έκλεισε στις 1682,10 μεταβολή -2,74%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 52,159 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 3,919 εκατ. Την Τρίτη αν και ενδοσυνεδριακά ο ΓΔ κέρδισε ως και +1,20%, στο τέλος οδηγήθηκε χαμηλότερα -2,43% και έφθασε στις 626,17 μονάδες με τις Τράπεζες στο -3,50% και ο 25άρης έκλεισε στις 1644,23 με μεταβολή -2,25%. Την Τετάρτη είχαμε την επιχείρηση ανατροπής της καθόδου με τζίρο διαμορφώθηκε στα 50,560 από 57,890 εκατ. την προηγούμενη και ακόμα μια μέρα οι Τράπεζες υποχώρησαν -1,95%. Ενδοσυνεδριακά ο ΓΔ βρέθηκε με κέρδη +2,71% αλλά οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,05% και έφθασε στις 625,83 και ο 25άρης έκλεισε στις 1639,40 με μεταβολή -0,29%.
Την Πέμπτη οι επιλογές των επενδυτών έφεραν το νέο κατώτερο έτους για τους βασικούς δείκτες, που για τον ΓΔ ήταν οι 610,51 μονάδες, αλλά κλείσιμο με κέρδη. Οι Τράπεζες κέρδισαν +2,20% και μέσος όρος οδηγήθηκε ψηλότερα +0,16% και έφθασε στις 626,86, ενώ ο 25άρης έκλεισε στις 1645,18 με μεταβολή +0,35%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 47,269 εκατ. ευρώ συνεχίζοντας την μικρή πτώση του μέσα στη βδομάδα. Την Παρασκευή οι θεσμικοί έδωσαν στις τιμές των βασικών δεικτών κίνηση αποκλειστικά σε θετικό πεδίο, αλλά με ψαλίδισμα των κερδών στο τέλος. Ο τζίρος έπεσε στα 33,385 εκατ. ευρώ και ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +0,23% και έφθασε στις 628,33 ενώ ο 25άρης έκλεισε στις 1649,78 μονάδες με μεταβολή +0,28%. Μέτρησαν μεικτά οι μεταβολές για τις Τράπεζες -0,35%. Ο μέσος τζίρος ήταν 48,25 εκατ. ευρώ και των πακέτων 3,46 ενώ ο τζίρος των blue chip χωρίς τα πακέτα διαμορφώθηκε ανά μέρα στα 42,26 εκατ.
Ο σκληρός Οκτώβριος του 2018
Το κατώτερο της εβδομάδας για τους ΓΔ και 25άρη έγινε και κατώτερο τελευταίων δώδεκα μηνών το ίδιο συνέβη για 14 μετοχές του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης που αποτελεί ένδειξη την παρουσίας έντονης καθοδικής ορμής. Ο αριθμός των ανοδικών μετοχών τον Οκτώβριο είναι εντυπωσιακός, αφού η ΜΟΗ μόνο εμφάνισε θετική μεταβολή +0,67%. Με τις ΕΕΕ -9,70%, ΕΛΠΕ -8,78%, ΕΥΔΑΠ -9,25%, ΛΑΜΔΑ -8,89%, ΟΛΠ -9,35% και ΟΠΑΠ -9,35% και ΟΤΕ -8,56% να χάνουν περίπου όσο και οι δείκτες οι οποίοι χάνουν πάνω από -9% αλλά λιγότερο από -9,8%. Οκτώ blue chip μέσα σε δέκα συνεδρίες έχουν χάσει πάνω από 10% με τις ΠΕΙΡ -38,24%, ΕΥΡΩΒ -21,88%, ΔΕΗ -15,34%, ΒΙΟ -13,19%, ΕΤΕ -12,00%, ΑΡΑΙΓ -11,84%, ΦΡΛΚ -11,03%, ΤΙΤΚ -10,07%. Τέσσερεις μετοχές ΓΕΚΤΕΡΝΑ -7,69%, ΜΥΤΙΛ -7,60%, ΣΑΡ -7,28% και ΑΛΦΑ -7,02% χάνουν λιγότερο από τον ΓΔ αλλά πάνω από -7%. Συνεπώς οι μετοχές που στο μήνα χάνουν κάτω από -6% θεωρούνται οι αμυντικές του μήνα και είναι ΟΛΠ -5,70%, ΤΕΝΕΡΓ -4,71%, ΜΠΕΛΑ -4,38%, ΑΔΜΗΕ -7,24%, ΕΧΑΕ -3,66%, ΓΡΙΒ -2,63%.
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ σημείωσε : «Τελικά η Παρασκευή αντάμειψε τους υπομονετικούς και ανέκτησε κάποιες από τις ζημιές αλλά το κακό έχει γίνει. …Τα αποτελέσματα της Εθνικής Τράπεζας, έδειξαν ότι η λειτουργική κερδοφορία των Τραπεζών δεν είναι αυτή που προβλεπόταν και πρέπει να επιταχυνθεί η επίλυση των "κόκκινων" δανείων. Τα επιτόκια που δόθηκαν στην Τράπεζα Πειραιώς για να δανειστεί ήταν εξωπραγματικά υψηλά, σηματοδοτώντας τη δυσχέρεια της Χώρας και των Επιχειρήσεων να βγουν στις Αγορές. Τα παραπάνω προκάλεσαν την αυτοτροφοδοτούμενη πτώση».
Τεχνική ανάλυση - παράγωγα
Ξεκινά η εβδομάδα εκπνοής των σειρών Οκτωβρίου χωρίς ανοδικές προσδοκίες
Στην δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου συνεχίστηκε η αναζήτηση νέων χαμηλών στην υποκείμενη αγορά, είχαμε αύξηση 23,6% των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25. Η υποχώρηση στις ανοικτές θέσεις, σχετίζεται με τη διατήρηση υψηλής μεταβλητότητας. Ο 25άρης κατέληξε στις 1649,78 μονάδες, με εβδομαδιαία μεταβολή -4,66%. Στα options του οι όγκοι αυξήθηκαν κατά 61,25% και στα 4 calls αντιστοιχούσαν 5 put.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, ανήλθαν σε 11.501 συμβόλαια, καταλήγοντας με 6.460 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Οκτωβρίου διαμορφώθηκε στα 1955 από 1704 ΣΜΕ. Για τη σειρά του Νοεμβρίου διαμορφώθηκε στα 346 από 157 συμβόλαια ημερησίως. Οι ανοικτές θέσεις της σειράς Οκτωβρίου ανήλθαν σε 5.956 από 6.589 και της επόμενης σε 504 από 490 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ Οκτωβρίου έγιναν στις 1647,25 μονάδες, με τον υποκείμενο δείκτη να προηγείται έναντι του ΣΜΕ της κυρίαρχης σειράς.
Η δεύτερη εβδομάδα του πρώτου μήνα του τέταρτου τριμήνου προκάλεσε μεγάλη απογοήτευση στους επενδυτές καθώς έγινε σαφές ότι οι θεσμικοί δεν έχουν βρει τον πυθμένα για τον δείκτη των τραπεζών. Αλλά καθώς τον αναζητούν, παρασύρουν τις τιμές και των υπολοίπων μετοχών από τον 25άρη, που φιλοξενούνται στα μετοχικά χαρτοφυλάκια ισχυρών επενδυτικών οίκων του εξωτερικού. Ανάμεσα στα θετικά της εβδομάδας ωστόσο ήταν και το ξεκαθάρισμα γύρω από τα αίτια των πιέσεων στις τράπεζες του ΧΑ. Στα αρνητικά τοποθετείται η πτώση κατά -4,65% του ΓΔ, με τον 25άρη στο -4,66% και τον FTSEM στο -3,61%.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Κάποια στιγμή θα συνέβαινε. Αυτό που σχεδόν όλοι οι Εμπλεκόμενοι στην Ελληνική Αγορά απεύχονταν ήρθε και μάλιστα σε μια ιδιαιτέρως αρνητική συγκυρία για το Χρηματιστήριο Αθηνών. Έχοντας χάσει ένα από τα μεγαλύτερα ράλι τιμών όλων των εποχών στο εξωτερικό, οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο δέχθηκαν και τα "απόνερα" της διόρθωσης στην Wall Street, μιας μάλλον αναμενόμενης διόρθωσης καθώς τα "σύννεφα" που είχαν μαζευτεί ήταν πλέον πολλά για να αγνοηθούν, από τις "γεμάτες" αποτιμήσεις του τεχνολογικού κλάδου.
Σε αυτή την υποχώρηση το Χ.Α. έδειξε έτοιμο να ακολουθήσει, άλλωστε η έλλειψη εγχώριων νέων και η άτυπη προεκλογική περίοδος στην οποία έχει εισέλθει με την παρατεταμένη αναμονή της η Αγορά, είχαν περιορίσει από καιρό αισθητά το ενδιαφέρον για τις μετοχές.
Ο Γενικός Δείκτης χάνει 22% από την αρχή του έτους, με τις Τράπεζες να βρίσκονται σε εύρος απωλειών 35% - 65% και σε καθεστώς μόνιμης αμφισβήτησης, την ΔΕΗ να αποτιμάται όσο ένα μικρό εργοστάσιο Φυσικού Αερίου και την υπόθεση της Folli – Follie να ρίχνει συνεχώς "σκιές" στην αξιοπιστία της Αγοράς. Επιπρόσθετα η πολιτική κατάσταση δείχνει να περιπλέκεται, με τα σενάρια των εκλογών να παραμένουν σε ισχύ ακόμα και για το 2018.
Το κλίμα επομένως, ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στο εξωτερικό, θέλει χρόνο για να αλλάξει ουσιαστικά. Οι μαζεμένες εκκρεμότητες που έχουν συσσωρευτεί θέλουν απαντήσεις, που θα πρέπει να συνοδεύονται από ενέργειες.
Για παράδειγμα, οι Αποκρατικοποιήσεις δείχνουν να έχουν και πάλι μπει σε τέλμα, τα εγχειρήματα του Ελληνικού, των Ελληνικών Πετρελαίων, των πωλήσεων των Μονάδων της ΔΕΗ, της πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής, πηγαίνουν με αργό ρυθμό, γεγονός το οποίο δεν βγάζει νέα και δεν αλλάζει την ατζέντα της εσωστρέφειας.
Μια καλή είδηση θα μπορούσε να έρθει την ερχόμενη Δευτέρα από την πώληση του πακέτου δανείων (Jupiter) της Alpha Bank η οποία θα ανακοινώσει τον Προτιμητέο Αγοραστή και το τίμημα της συναλλαγής.
Εφόσον το τίμημα που θα προκύψει είναι υψηλότερο από την αξία του βιβλίου της Τράπεζας, θα δοθούν κάποιες αφορμές επαναξιολόγησης, εν συνόλω, της δυνατότητας των Τραπεζών να περιορίσουν το ύψος των "κόκκινων" ανοιγμάτων χωρίς να βρεθούν εκτεθειμένες σε κεφαλαιακά ανοίγματα.
Τεχνικά, το φρένο της πτώσης στις 610 μονάδες, συμπίπτει με μια παλαιότερη στήριξη τιμών από το Φεβρουάριο του 2017. Η συσσώρευση των τιμών εκείνης της περιόδου δημιουργεί ένα ικανοποιητικό ανάχωμα στην πτώση, λειτουργώντας ενδεχομένως επιβραδυντικά σε περεταίρω πιέσεις. Η εικόνα υποτιμητικής υπερβολής διευκολύνει την εκδήλωση αντίδρασης, η οποία έχει σαν γρήγορο στόχο τις 650 μονάδες. Από εκεί και πέρα, η συνέχιση της ανόδου θα εξαρτηθεί από την ενίσχυση των συναλλαγών, καθώς οι πρόσφατες πιέσεις συνοδεύτηκαν από σχετικά αυξημένη συναλλακτική δραστηριότητα, ενώ τα τεχνικά δεδομένα παραμένουν απαισιόδοξα και θα χρειαστούν άλλες 30 μονάδες ανόδου (680) ώστε να αλλάξει η βραχυπρόθεσμη τάση.
Το σενάριο της συνέχισης της μετριοπαθούς ανοδικής αντίδρασης έχει προβάδισμα για την ερχόμενη εβδομάδα, ωστόσο επισημαίνουμε τον εύθραυστο χαρακτήρα της ανοδικής τάσης, δεδομένης και της εικόνας που επικρατεί στο εξωτερικό και η οποία διαμορφώνει ψυχολογία και κλίμα στο Χ.Α.
Σήμερα
Οι ασιατικές μετοχές υποχώρησαν από τις ανησυχίες για τις εμπορικές διαφωνίες των ΗΠΑ με την Κίνα, από μια πιθανή επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και από το υψηλότερο κόστος δανεισμού στις ΗΠΑ που υποβαθμίζουν αισιοδοξία παρά την ανάκαμψη των μετοχών παγκόσμια στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Δεν βοήθησε τη διάθεση για ρίσκο, η αύξηση στις τιμές του πετρελαίου και οι μετοχές της Σαουδικής Αραβίας υποχώρησαν από τις αυξανόμενες διπλωματικές εντάσεις μεταξύ Ριάντ και Δύσης, αφού η διοικούσα μοναρχία προειδοποίησε πως θα απαντήσει στις απειλές για την τιμωρία της, μετά την εξαφάνιση ενός δημοσιογράφου που επικρίνει τις πολιτικές της.
Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας υποχώρησε 0,8%, ενώ οι μετοχές της Σαγκάης μειώθηκαν κατά 0,4% στις αρχές του εμπορίου, ενώ αργότερα η πτώση έγινε -1,2%.
Ο δείκτης Nikkei της Ιαπωνίας υποχώρησε 1,9%, ενώ οι μετοχές των εταιρειών κατασκευής αυτοκινήτων χτύπησαν τα χαμηλότερα των 13 μηνών, αφού η Ουάσιγκτον ανέφερε ότι θα επιδιώξει να περάσει μια πρόβλεψη για χειραγώγηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών στις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες με την Ιαπωνία.
Παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις μετοχών φαινόταν να έχουν μειωθεί την Παρασκευή, εν μέρει επειδή τα κινεζικά εμπορικά δεδομένα παρουσίασαν ισχυρή ανάπτυξη το Σεπτέμβριο, πολλοί επενδυτές παρέμειναν επιφυλακτικοί.
Ο Norihiro Fujito, αναλυτής της Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities ανέφερε ότι ο εμπορικός πόλεμος έχει αρχίσει να επιβαρύνει την ανάπτυξη στην Κίνα, σημειώνοντας ότι τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αργότερα την Παρασκευή έδειξαν ότι οι κινεζικές πωλήσεις αυτοκινήτων σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση σε επτά χρόνια.
Το Σαββατοκύριακο, ο κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας Yi Gang δήλωσε ότι εξακολουθεί να βλέπει πολλά περιθώρια προσαρμογής στα επιτόκια και στον δείκτη υποχρεωτικών αποθεματικών (RRR), όσο οι κίνδυνοι από τις εμπορικές εντάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν σημαντικοί.
Οι τιμές του πετρελαίου ανέστρεψαν την πτωτική πορεία τους από τις αρχές του μήνα.
Τα ΣΜΕ του αργού πετρελαίου Brent αυξήθηκαν 1,2% στα 81,40 δολάρια το βαρέλι, αναπηδώντας από το χαμηλό τριών εβδομάδων της Παρασκευής, αξίας στα 79,23 δολάρια το βαρέλι.
Οι αγοραίοι πίστευαν ότι οι Σαουδάραβες θα αντισταθμίσουν την πτώση της παραγωγής του Ιράν. Αν αρχίσουν να χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως όπλο τους, αυτό θα είναι ένα εντελώς νέο κεφάλαιο δήλωναν εξειδικευμένοι αναλυτές.
Οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον πληθωρισμό σε όλο τον κόσμο και να προκαλέσουν αύξηση του κόστους δανεισμού των ΗΠΑ, το οποίο επίσης φαίνεται να πλήττει τους αδύναμους δανειολήπτες, ιδίως εκείνους στις αναδυόμενες αγορές.
Αν και η απόδοση του 10ετους ομολόγου των ΗΠΑ σημείωσε την περασμένη εβδομάδα την πρώτη μείζονα πτώση της μετά από περίπου δύο μήνες, η απόδοση αυξήθηκε ελαφρώς σήμερα Δευτέρα στο 3,15%.
Οι επενδυτές ενδιαφέρονται επίσης για τα αποτελέσματα από τη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη.
Το ευρώ διαπραγματεύθηκε στα 1,1593 δολάρια, ελαφρώς μειωμένο, αφού οι Βαυαροί σύμμαχοι της καγκελαρίου Angela Merkel υπέστησαν ήττα. Φέρνοντας την Κυριακή το χειρότερο εκλογικό τους αποτέλεσμα από το 1950.
