Από την έντυπη έκδοση
Στην Αγγελική Κοτσοβού
[email protected]
Οι εμπορικοί πόλεμοι επηρεάζουν μεν, αλλά δεν σταματούν το παγκόσμιο εμπόριο, τονίζει ο Global Head of Trade του τμήματος Treasury & Trade Solutions της Citi, Τζον Άχερν. Σε αποκλειστική συνέντευξή του στη «Ν», ο κ. Άχερν βρίσκει κάποια λογική στην πολιτική προστατευτισμού που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ.
Τζον Άχερν: Ένα ζήτημα που νομίζω ότι είναι πολύ ενδιαφέρον και δεν συζητιέται και τόσο είναι ο προστατευτισμός όσον αφορά τα δεδομένα (data)
Ο Global Head of Trade του τμήματος Treasury & Trade Solutions της Citi, Τζον Άχερν, παραδέχεται ότι η μέθοδος του προέδρου των ΗΠΑ είναι λίγο απότομη, ενώ υπογραμμίζει ότι Τουρκία και Αργεντινή αντιμετωπίζουν υψηλότερο ρίσκο. Μιλώντας στη «Ν», δεν παραλείπει τον πολιτικό κίνδυνο με τη στροφή προς τον προστατευτισμό και το αντιμεταναστευτικό ρεύμα, ως απειλές για την παγκόσμια οικονομία και το παγκόσμιο εμπόριο. Ο κ. Άχερν αναφέρεται και στην πολλά υποσχόμενη τεχνολογία blockchain, αναγνωρίζοντας ότι θα λύσει πολλά προβλήματα, αυτό όμως δεν πρόκειται να συμβεί μέσα στα επόμενα ένα με δύο χρόνια.
Σε έναν κόσμο όπου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει κηρύξει εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας και απειλεί με δασμούς εναντίον άλλων σημαντικών εταίρων των ΗΠΑ, τι επιφυλάσσει το μέλλον για το παγκόσμιο εμπόριο; Πού αναμένετε ανάπτυξη στο παγκόσμιο εμπόριο;
«Πρέπει να είστε προσεκτική όταν χρησιμοποιείτε τον όρο “εμπορικός πόλεμος”. Εάν εξετάσουμε την αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και κοιτάξουμε και το παγκόσμιο εμπόριο, εάν το μελετήσουμε σε παγκόσμια βάση, οι εμπορικές ροές μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μπορεί να μειωθούν, όμως αυτό που θα διαπιστώσουμε είναι αύξηση των εμπορικών ροών από άλλες χώρες. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Επί προεδρίας Μπους, η κυβέρνηση είχε επιβάλει δασμούς στην Κίνα, όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο τώρα εμείς, οι Κινέζοι με τη σειρά τους επέβαλαν δασμούς εναντίον της αμερικανικής σόγιας, πλήττοντας τους Αμερικανούς αγρότες. Από την άλλη όμως, οι εξαγωγές σόγιας από Βραζιλία και Αργεντινή αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Οι εμπορικοί πόλεμοι έχουν μεν αντίκτυπο, όμως δεν σταματούν το παγκόσμιο εμπόριο. Για παράδειγμα, κάποια στιγμή, η κυβέρνηση Τραμπ συζητούσε την επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ, γερμανικά αυτοκίνητα. Θα υπάρξει λοιπόν ένας αριθμός καταναλωτών που δεν θα θέλουν πλέον να αγοράσουν γερμανικά αυτοκίνητα, αλλά υπάρχουν και πάρα πολλοί καταναλωτές που δεν πρόκειται να επηρεαστούν. Όταν λοιπόν συζητούμε για παγκόσμιο εμπόριο και δασμούς, η δραστηριότητα δεν σταματάει στο μηδέν. Μειώνεται σε κάποιο ποσοστό. Επιστρέφοντας στην πολιτική Τραμπ, αυτά που υποστηρίζει είναι κατά βάση σωστά. Καμία χώρα, είτε πρόκειται για τις ΗΠΑ είτε για οποιαδήποτε άλλη χώρα, δεν μπορεί να εμφανίζει εσαεί μεγάλο εμπορικό έλλειμμα. Αυτό είναι επιζήμιο για την οικονομία. Από την άλλη, η μέθοδός του είναι λίγο απότομη και σκληρή, αλλά οι βασικές αρχές είναι λογικές. Θα είναι, λοιπόν, πολύ ενδιαφέρον να δούμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις, ας ελπίσουμε ότι δεν θα υπάρξει κλιμάκωση (των εμπορικών αντιπαραθέσεων). Η Κίνα χρειάζεται τις ΗΠΑ και οι ΗΠΑ χρειάζονται την Κίνα. Άρα είναι σαφές πως είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να έλθουν σε διακανονισμό. Δεν είμαι αρκετά σίγουρος ποια θα είναι η εξέλιξη, η πραγματικότητα όμως είναι ότι δεν έχει επηρεάσει το παγκόσμιο εμπόριο σημαντικά και εάν αρχίσει να το επηρεάζει, αυτό που θα δούμε είναι αλλαγή πορείας στις εμπορικές ροές».
Δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η παγκόσμια οικονομία και το παγκόσμιο εμπόριο έχουν ανακάμψει σημαντικά. Στην πραγματικότητα, οι ρυθμοί αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου άγγιξαν υψηλά εξαετίας το 2017 και αναμένεται να παραμείνουν ισχυροί το 2018 και το 2019, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΟΕ. Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που απειλούν την οικονομία και το εμπόριο;
«Νομίζω ότι υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι. Αρχικά, θα αναφερθώ στις ροές παγκοσμίου εμπορίου. Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι όλα τα στατιστικά στοιχεία για το παγκόσμιο εμπόριο είναι πολύ στενά συνδεδεμένα με τις τιμές εμπορευμάτων. Εάν κοιτάξει κανείς πού είναι σήμερα οι τιμές εμπορευμάτων, οι τιμές ανακάμπτουν, το πετρέλαιο -για παράδειγμα- είναι στα 70 δολάρια το βαρέλι, ενώ το 2014 ήταν στα 20 δολάρια το βαρέλι. Και βλέπουμε ότι και οι ρυθμοί του παγκοσμίου εμπορίου κινούνται ανοδικά. Όταν συζητάμε για το παγκόσμιο εμπόριο, χρειάζεται να το διαχωρίζουμε σε υποκατηγορίες, όπως ο τομέας εμπορευμάτων, τα καταναλωτικά αγαθά και άλλοι τομείς που διαφέρουν σημαντικά. Σήμερα, λοιπόν, οι τιμές εμπορευμάτων είναι υψηλές, οι επιδόσεις του παγκοσμίου εμπορίου είναι πολύ καλές, παραμένουν όμως σε επίπεδα κατώτερα των ιστορικών υψηλών. Ιστορικά, το παγκόσμιο εμπόριο αναπτύσσεται με ρυθμούς περίπου διπλάσιους του ΑΕΠ και τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια αναπτύσσεται με ρυθμούς κατώτερους του ΑΕΠ. Άρα, δεν έχει ανακάμψει 100%. Εάν ανατρέξουμε στους μεγαλύτερους κινδύνους, στο πολιτικό σκηνικό, δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά σε πολλές χώρες επικρατεί προστατευτισμός. Το Brexit αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα προστατευτισμού εκτός ΗΠΑ. Από την άλλη, βλέπουμε σε πολλές και διαφορετικές χώρες αυτή την πολιτική μετακίνηση προς τον προστατευτισμό, το αντιμεταναστευτικό αίσθημα. Αυτή η τάση θα μπορούσε πραγματικά να επιβραδύνει το παγκόσμιο εμπόριο. Και αναλόγως του μεγέθους μιας οικονομίας, αυτός ο προστατευτισμός θα μπορούσε να προκαλέσει πολλά προβλήματα. Ένα άλλο ζήτημα που νομίζω ότι είναι πολύ ενδιαφέρον και δεν συζητιέται και τόσο είναι ο προστατευτισμός όσον αφορά τα δεδομένα (data). Βλέπουμε μεγαλύτερη τάση προστατευτισμού όσον αφορά τα δεδομένα, όχι μόνο από την πλευρά του καταναλωτή -που ως Citi είμαστε υπέρ- που όταν ανακύπτουν τόσα πολλά ζητήματα που αφορούν τα δεδομένα, αρχίζουν και επηρεάζουν τη ροή κεφαλαίου και τη ροή πληροφοριών, εγείροντας εμπόδια και στις οικονομίες».
Ποιες χώρες αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους κινδύνους τα επόμενα χρόνια; Πέραν των κινδύνων, ποιες ευκαιρίες προσφέρει το παγκόσμιο εμπόριο, ειδικά για τις αναδυόμενες αγορές, που παρασύρονται σε νέα κρίση;
«Νομίζω ότι οι χώρες που τη δεδομένη στιγμή αντιμετωπίζουν το υψηλότερο ρίσκο και κυριαρχούν στις ειδήσεις είναι η Τουρκία και η Αργεντινή. Η Αργεντινή φαίνεται ότι βρίσκεται στην αρχή ενός παρόμοιου σκανδάλου με το σκάνδαλο “Πλυντήριο Αυτοκινήτων” της Βραζιλίας, ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς με τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία της Βραζιλίας. Η Αργεντινή βρίσκεται σε πολύ πιο αδύναμη κατάσταση από ό,τι η Βραζιλία. Στην Τουρκία, δεν είμαι αρκετά σίγουρος ποια είναι η πολιτική, η τουρκική οικονομική πολιτική. Η Τουρκία είναι σημαντική χώρα, καθώς αποτελεί σταυροδρόμι. Νομίζω ότι αυτές οι δύο είναι οι χώρες που αντιμετωπίζουν το υψηλότερο ρίσκο. Από την άλλη, θα πρέπει να δούμε τι θα συμβεί με τα διάφορα πολιτικά σενάρια που είναι σε εξέλιξη. Επίσης, η έκβαση του σινο-αμερικανικού εμπορικού πολέμου είναι σημαντική. Υπάρχουν, φυσικά, και πολλές θετικές εξελίξεις. Δεν είμαστε σε τέλεια κατάσταση, υπάρχουν αρκετοί στρεσογόνοι παράγοντες, αρκετά πράγματα που θα μπορούσαν να πάνε στραβά. Όλη αυτή η ρευστότητα που φεύγει από τις αναδυόμενες και κατευθύνεται στις ΗΠΑ και ταυτόχρονα οι τιμές εμπορευμάτων κινούνται ανοδικά, όλοι αυτοί οι παράγοντες ασκούν πιέσεις σε ορισμένες αναδυόμενες αγορές. Δεν νομίζω ότι πρόκειται για κάτι που με ανησυχεί υπερβολικά, αλλά πράγματι υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι που πρέπει να αντιμετωπιστούν».
Είναι η τεχνολογία blockchain μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες στη χρηματοδότηση του παγκοσμίου εμπορίου; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα;
«Μάλλον ανήκω σε εκείνους που αντιμετωπίζουν το blockchain με επιφυλάξεις. Νομίζω ότι, ως τεχνολογία, το blockchain είναι πολύ ενδιαφέρον. Όμως στον κόσμο του παγκοσμίου εμπορίου είναι τόσες πολλές οι εμπλεκόμενες πλευρές: Ο αγοραστής, ο πωλητής, η εταιρεία επιθεώρησης, η ναυτιλιακή εταιρεία, τελωνειακές αρχές, εμπορικό επιμελητήριο, όλοι αυτοί οι διαφορετικοί παίκτες, που σε μια μέση εμπορική συναλλαγή μεταξύ δύο συμβαλλομένων μπορεί να υπάρχουν 15 με 20 διαφορετικοί εμπλεκόμενοι. Στη συνέχεια, πολλαπλασιάζουμε με τον αριθμό συναλλαγών που έχουμε σε παγκόσμιο επίπεδο. Και αυτό που βρίσκουμε είναι ότι θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε ένα blockchain που θα πρέπει να έχει κυριολεκτικά εκατομμύρια εμπλεκόμενες εταιρείες ώστε να λειτουργήσει. Γι’ αυτό και προσπαθούμε να εφαρμόσουμε την τεχνολογία blockchain σε πολύ μικρά οικοσυστήματα. Διότι, εάν είναι μικρό το οικοσύστημα, μπορείς να ελέγξεις όλα τα μέρη. Ένα άλλο πρόβλημα που έχουμε είναι το να ορίσουμε προδιαγραφές. Σε κάποιο σημείο θα χρειαστούμε διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων blockchain συστημάτων και σήμερα δεν έχουμε τις προδιαγραφές για να το κάνουμε αυτό, δεν έχουμε το πλαίσιο. Όταν λοιπόν λέω ότι είμαι επιφυλακτικός, πιστεύω ότι είναι μια ενδιαφέρουσα τεχνολογία, αλλά πιστεύω ότι θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν πέντε με δέκα χρόνια προτού αρχίσουμε να βλέπουμε τον πλήρη αντίκτυπο στο εμπόριο. Το εμπόριο σήμερα είναι μια επιχείρηση που βασίζεται πολύ στη γραφειοκρατία. Άρα θα ωφελούσε πολύ εάν μπορούσαμε να εφαρμόσουμε την τεχνολογία blockchain».
