Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Δεν είναι αρκετή η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για την κατάργηση των περικοπών στις συντάξεις διαμηνύουν οι θεσμικοί πιστωτές προς την κυβέρνηση. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Ν», ζητούν με κατηγορηματικό τρόπο επαρκή τεκμηρίωση και στο διαρθρωτικό σκέλος της μεταρρύθμισης. Απώτερος στόχος είναι να διαμορφωθεί συνολικά μια «πειστική ιστορία» -αυτή τη διατύπωση χρησιμοποιούν- αφενός απέναντι στα κλιμάκια των θεσμών που φέρουν την ευθύνη της ενισχυμένης εποπτείας, αφετέρου απέναντι στις αγορές που ήδη εμφανίζονται επιφυλακτικές με την ελληνική οικονομία. Ωστόσο, προκύπτει αβίαστα η διαπίστωση ότι το συζητούν, αφήνοντας θεωρητικά ανοιχτό παράθυρο για όλα τα σενάρια. Μάλιστα, παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι δεν θεωρούν παράλογη την επίμαχη διατύπωση Τσίπρα για τους συνταξιούχους άνω των 70 ετών. Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν εκτός απροόπτου μέσα στον Νοέμβριο. Πάντως, ο εμπνευστής του μέτρου, δηλαδή το ΔΝΤ, δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να έχει μετακινηθεί από την αρχική θέση του.
Το πρώτο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μια άτυπη διαπραγμάτευση (το θέμα δεν θα τεθεί επισήμως, παρά μόνο εμμέσως, στο τραπέζι της αυριανής συνεδρίασης του EWG) ανάμεσα στους θεσμούς και την κυβέρνηση, στο πλαίσιο της μετα-προγραμματικής περιόδου. Από τη μία πλευρά, επιβεβαιώνεται προφανώς και για τους πιο δύσπιστους ότι η λήξη του προγράμματος δεν συνεπάγεται τη λήξη της στενής εποπτείας, καθώς για οποιαδήποτε μεταβολή των ψηφισμένων μέτρων χρειάζεται η έγκριση των θεσμών. Από την άλλη πλευρά, αποτελεί επίσης δεδομένο ότι οι θεσμοί δείχνουν πρόθυμοι να συζητήσουν ακόμη και την ανατροπή μιας ψηφισμένης μεταρρύθμισης, η οποία δεν έχει καν προλάβει να εφαρμοστεί. Η στάση που τηρούν οι θεσμικοί πιστωτές στηρίζεται στην προσέγγιση ότι μέσα από τη συμφωνία η ελληνική κυβέρνηση είναι ελεύθερη να συζητεί την ουσία των εκάστοτε μέτρων και πολιτικών.
Το δεύτερο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι οι πιστωτές θέτουν ως προϋπόθεση να παρουσιαστεί συνολικά μια επιχειρηματολογία η οποία θα πείθει (σ.σ. ή έστω θα διασκεδάζει τις εντυπώσεις) τόσο στο δημοσιονομικό όσο ταυτόχρονα και στο διαρθρωτικό σκέλος της παρέμβασης στις συντάξεις. Ωστόσο, αν και με ιδιαίτερη προσοχή, εμφανίζονται εμφανώς πλέον διαλλακτικοί απέναντι στο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, κι ας αποδυναμώνεται με αυτόν τον τρόπο η εξαγγελλόμενη θέση τους περί μη αντιστρεψιμότητας των μεταρρυθμίσεων.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί η επιχειρηματολογία των κ.κ. Τσίπρα και Τσακαλώτου δεν ήταν πειστική όταν αποφασιζόταν το μέτρο και μπορεί να είναι τώρα. Στο δημοσιονομικό σκέλος υπάρχει πράγματι η εξέλιξη των υπερπλεονασμάτων, καθώς η κυβέρνηση εισπράττει περισσότερους φόρους απ’ όσους της ζητούν και καταβάλλει λιγότερες δαπάνες απ’ όσες της επιτρέπουν. Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου δεν συνδέθηκε με τη δημοσιονομική επίδοση ανά έτος, αλλά αποφασίστηκε σε μόνιμη βάση, από την 1η Ιανουαρίου 2019, επ’ αόριστον. Επιπλέον, τα δεδομένα ήταν ίδια και στο διαρθρωτικό πεδίο της συζήτησης. Σε αυτό το σημείο, παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι κομβικοί παράγοντες στην πλευρά των θεσμικών πιστωτών, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Ν», θεωρούν πως έχει βάση το επιχείρημα που διατύπωσε πρόσφατα ο κ. Τσίπρας, σύμφωνα με το οποίο το σημερινό ύψος της δαπάνης για τις συντάξεις σε δικαιούχους άνω των 70 ετών εκ των πραγμάτων και σταδιακά θα σβήσει… μαζί με τους ίδιους τους συνταξιούχους.
Σε κάθε περίπτωση, κοινή πεποίθηση στο εκτός συνόρων κέντρο λήψης αποφάσεων για τις συντάξεις στην Ελλάδα είναι ότι οποιοδήποτε σενάριο ανατροπής ή έστω τροποποίησης των περικοπών προϋποθέτει μια «πειστική ιστορία», πριν απ’ όλα, για τις αγορές.
