Του Κώστα Ιωαννίδη
Το σχόλιο στην αρχή της περασμένης εβδομάδας ειδοποιούσε ότι : «Η απομάκρυνση από τα χαμηλά εξαρτάται από το διεθνές κλίμα και αυτό καθορίζουν οι συναλλαγματικές ισορροπίες οι οποίες αυτή την εποχή διαμορφώνονται από τις πολιτικές επιλογές των ισχυρότερων ηγετών στον πλανήτη». Όταν αυτές στα μέσα της εβδομάδας επανέφεραν την ανησυχία στους επενδυτές παγκοσμίως, η απόσταση από το χαμηλό έτους από 37 μονάδες κατέληξε στις 28 ως προς τα ημερήσια χαμηλά. Ωστόσο κρατήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα.
γράφει ο Κώστας Ιωαννίδης
Ο Αύγουστος, μήνας της επίσημης εξόδου της Ελλάδας από τα προγράμματα στήριξης, δεν «βόλεψε» ούτε την κυβέρνηση ούτε τις Βρυξέλλες, που θα ήθελαν να τονίσουν το γεγονός. Η επίδρασή του, σφράγισε την εικόνα της αγοράς το φετινό καλοκαίρι και αν στην αρχή της χρονιάς κάποιος προέβλεπε, ότι την εποχή της εξόδου από τα μνημόνια ο ΓΔ θα χτυπούσε νέο ελάχιστο έτους στις 700 μονάδες, θα τον θεωρούσαν… τυφλωμένο αντικυβερνητικό.
Σε αυτή τη δυναμική της καθοδικής συσσώρευσης συνέβαλε το διεθνές περιβάλλον, που εξ αφορμής της βουτιάς της Τουρκικής λίρας έγινε αρνητικό για τις αναδυόμενες αγορές. Επίσης, ακόμα σημαντικότερη επιβάρυνση στις ελληνικές αξίες έφερε η κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Ιταλία.
Από εκεί, επανήλθε στην επιφάνεια ένα από τα βαθύτερα προβλήματα της ζώνης του κοινού νομίσματος, όπως το αντιλαμβάνονται οι αναλυτές των μεγάλων επενδυτικών Οίκων. Είναι η απροθυμία σε μια εκ συστήματος υπερχρεωμένη χώρα μέλος για μεταρρυθμίσεις, αν και τελικά το πιθανότερο είναι να συμμορφωθεί. Αυτό, σε συνδυασμό με τη χαμηλή δυναμική του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, αφού ο δομικός διατηρήθηκε στο 1%, προκάλεσαν τις επιφυλάξεις που αποτύπωσαν οι πτωτικές μεταβολές των βασικών δεικτών στην Ευρώπη στην τελευταία βδομάδα του Αυγούστου αλλά και στο μήνα.
Το χειρότερο είναι πως η εικόνα της οικονομίας των ΗΠΑ δικαιολογεί την ισχύ του δολαρίου, καθώς συνεχίζει να αναπτύσσεται. Μάλιστα οι ρυθμοί που εμφανίζει η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ είναι της τάξης του 4,2%. Ο λόγος της απασχόλησης, του πληθυσμού που βρίσκεται στην καλύτερη ηλικία για εργασία, προς το σύνολο των Αμερικανών, επανήλθε στα επίπεδα του 2006. Τα εταιρικά κέρδη αυξάνονται έντονα. Και οι επενδύσεις, ως ποσοστό της οικονομίας, είναι περίπου στο επίπεδο της έκρηξης της δεκαετίας του 2000.
Για τη Wall Street η τελευταία του Αυγούστου ήταν μια χαμηλής έντασης, καλοκαιρινή εβδομάδα που σφραγίστηκε από τη μεταβλητότητα στην τάση εξαιτίας των δασμών και οι τρεις κύριοι δείκτες των ΗΠΑ παρουσίασαν καθαρά εβδομαδιαία κέρδη. Οι δείκτες αυξήθηκαν επίσης για τον μήνα Αύγουστο, ενώ ο Nasdaq κατέγραψε το μεγαλύτερο μηνιαίο κέρδος από τον Ιανουάριο. Την πρόσφατη μεταβλητότητα εγκατέστησε ένα ρεπορτάζ ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump είναι έτοιμος να επιβάλει δασμούς επιπλέον σε κινεζικές εισαγωγές ύψους 200 δις αυτή ή την ερχόμενη εβδομάδα.
Τα προγραμματισμένα γεγονότα της εβδομάδας είναι πολλά και για το εσωτερικό. Ξεκινάει σήμερα η διαπραγμάτευση των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας, μετά την συρρίκνωση του αριθμού των μετοχών (με αναπροσαρμογή της τιμής). Το μεσημέρι αναμένεται η ανακοίνωση των προκαταρκτικών στοιχείων του ΑΕΠ του β’ τριμήνου. Το απόγευμα, εκτός από την τηλεδιάσκεψη των αποτελεσμάτων εξαμήνου της Αεροπορίας Αιγαίου, θα διεξαχθούν και οι πράξεις αναδιάρθρωσης των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας για τον δείκτη της Morgan Stanley. Στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων έχουμε την Τρίτη της ΦΡΛΚ και την Πέμπτη της ΛΑΜΔΑ. Υπάρχουν επίσης οι τακτικές δημοπρασίες τρίμηνων εντόκων την Τετάρτη, ενώ την προσεχή Πέμπτη η Ελλάδα θα συμμετάσχει στο πρώτο χωρίς μνημόνιο Eurogroup μετά το 2010. Σήμερα η Αγορά των ΗΠΑ θα παραμείνει κλειστή στην αργία του Labor day.
Την Παρασκευή έκλεισε ο μήνας με απώλειες για τον ΓΔ -4,15% (-9,07% στο έτος), ενώ ο 25άρης έχασε -4,89% (-7,80% στο έτος), με θετικό το δεδομένο πως ο FTSEM σκαρφάλωσε +1,24% (-0,38%) αλλά και σε μέσο ημερήσιο τζίρο. Οι μεταβολές των τραπεζικών blue chip σε μηνιαία βάση ήταν ΕΥΡΩΒ -16,95% και απόδοση έτους -13,53%, ΑΛΦΑ -15,27% και απόδοση έτους -11,47%, ΕΤΕ -12,01% και απόδοση έτους -23,26%, ΠΕΙΡ -11,11% και απόδοση έτους -21,82%. Μαζί με άλλα 15 blue chip που εμφάνισαν απώλειες, υπογραμμίζουν τη διάθεση για φυγή από μετοχικές αξίες, παράλληλα με τις πιέσεις στα ελληνικά ομόλογα.
Την ελπίδα όσων έμειναν πιστοί στην αγορά της Αθήνας συντηρεί η ύπαρξη αξιόλογων κερδών τον σκληρό Αύγουστο, σε λίγες έστω μετοχές στους δείκτες μεσαίας και υψηλής κεφαλαιοποίησης. Ήταν οι ΜΟΗ +11,78%, ΤΕΝΕΡΓ +8,54%, ΛΑΜΔΑ +8,09%, ΣΑΡ +2,86% και ΕΛΠΕ +2,10% από τον 25άρη και ΙΝΚΑΤ +22,53%, ΙΝΤΚΑ +15,79%, ΙΝΛΟΤ +6,95%, ΝΗΡ +6,55% και ΑΒΑΞ +5,31% από την μεσαία. Η ισχυρότερη βάση για επενδυτική ελπίδα είναι η απουσία ως τώρα, μετά τα προγράμματα στήριξης, ενός προγράμματος που να πείθει τους αγοραίους για πραγματική ανάπτυξη στη χώρα. Αν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό εμφανιστεί ένα αξιόπιστο, θα φανεί άμεσα στο ταμπλό.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
Οι προκλήσεις των αναδυόμενων χωρών έχουν αντανάκλαση στις ισχυρές
Οι επενδυτές αντιλαμβάνονται σταδιακά πως η πολιτική του ηγέτη των ΗΠΑ δεν είναι τόσο απλοϊκή όσο «φαίνεται». Κατά συνέπεια αρχίζουν να υπολογίζουν σοβαρά τις αλλαγές στον κόσμο που αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά, με την αύξηση του προστατευτισμού και τη δεδομένη πολιτική από την Fed, να κάνει αυστηρότερα τα πλαίσια για την ρευστότητα του δολαρίου. Αυτό διογκώνει τις ανησυχίες για το παγκόσμιο εμπόριο και απειλεί τους οικονομικούς δεσμούς που σχηματίστηκαν στα χρόνια του καλπασμού της παγκοσμιοποίησης.
Οι αναδυόμενες που απειλούνται
Σαν συνέχεια των παρατηρήσεών μας γύρω από την επίδραση της ισχύος του δολαρίου στις αναδυόμενες οικονομίες, θεωρούμε ότι για την ώρα, οι πιέσεις αφορούν λίγες ευάλωτες λόγω θεμελιωδών μεγεθών οικονομίες και οποιαδήποτε μόλυνση στις υπόλοιπες θα είναι περιορισμένη. Για αυτό άλλωστε και στην αρχή της τελευταίας εβδομάδας του Αυγούστου οι αγορές παγκόσμια κινήθηκαν ανοδικά.
Γιατί έδιωξαν τις ανησυχίες μια σειρά γεγονότων, όπως η ήπια τοποθέτηση του ηγέτη της Fed, που υποσχέθηκε διατήρηση της νομισματικής πολιτικής που έχει επιλεγεί καθώς η οικονομία των ΗΠΑ συνεχίζει να αναπτύσσεται. Μάλιστα οι ρυθμοί που εμφανίζει η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ είναι της τάξης του 4,2%. Ο λόγος της απασχόλησης του πληθυσμού που βρίσκεται στην καλύτερη ηλικία για εργασία προς το σύνολο των Αμερικανών επανήλθε στα επίπεδα του 2006. Τα εταιρικά κέρδη αυξάνονται έντονα. Και οι επενδύσεις ως ποσοστό της οικονομίας είναι περίπου στο επίπεδο της έκρηξης της δεκαετίας του 2000. Θετικότατα επέδρασε και η γνωστοποίηση της πρόθεσης του Πεκίνου να σταθεροποιήσει του γουάν. Ενώ η αντίδραση των αναλυτών στην είδηση για τη συμφωνία ΗΠΑ Μεξικού, που θα αντικαταστήσει την NAFTΑ, ήταν η πλέον ενδιαφέρουσα.
Διότι αρχικά θεωρήθηκε θετική εξέλιξη, αλλά οι δεύτερες αναγνώσεις από τους αναλυτές έδειξαν, πως παίρνουν σοβαρά τη διαπραγματευτική πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ και όσα δηλώνει ως στόχους για την διακυβέρνησή του. Για αυτό αμέσως συνέδεσαν αυτή τη διμερή συμφωνία με προσδοκίες πως θα γίνει τριμερής, όπως ήταν την προ Τραμπ περίοδο. Αν «προλάβαινε» και ο Καναδάς να συμφωνήσει με την αμερικανική πλευρά. Παράλληλα άρχισαν να γίνονται πιο έντονες οι πιέσεις στις κινεζικές αγορές μετοχών. Γιατί το πέρας των εκκρεμοτήτων στην αμερικανική ήπειρο, θα έδινε βαθμούς ελευθερίας στον Τραμπ, να πιέσει την Κίνα και την άνεση να «ασχοληθεί» επίσης με την Ευρώπη. Τελικά ο Καναδάς δεν «πρόκαμε» και έγινε αυτό που ήθελε ο Πρόεδρος, δηλαδή ξεκίνησε την κατοχύρωση των διμερών συμφωνιών καταργώντας τις πολυμερείς.
Οι αναπτυγμένες αγορές
Την Παρασκευή ο S&P 500 τερμάτισε αμετάβλητος, ενώ ο Dow έπεσε και ο Nasdaq έκλεισε ψηλότερα, με διαπραγμάτευση χαμηλών όγκων. Καθώς ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες ολοκλήρωσαν τις εμπορικές συνομιλίες, αλλά δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία, σύμφωνα με την Wall Street Journal. Ήταν μια χαμηλής έντασης, καλοκαιρινή εβδομάδα που χαρακτηρίζεται από τη μεταβλητότητα στην τάση εξαιτίας των δασμών και οι τρεις κύριοι δείκτες των ΗΠΑ παρουσίασαν καθαρά εβδομαδιαία κέρδη. Οι δείκτες αυξήθηκαν επίσης για τον μήνα Αύγουστο, ενώ ο Nasdaq κατέγραψε το μεγαλύτερο μηνιαίο κέρδος από τον Ιανουάριο. Αντίθετα αρνητικές ήταν οι επιδόσεις για τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια τον Αύγουστο.
Την πρόσφατη μεταβλητότητα εγκατέστησε ένα ρεπορτάζ ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump είναι έτοιμος να επιβάλει δασμούς επιπλέον σε κινεζικές εισαγωγές ύψους 200 δις την ερχόμενη εβδομάδα. Επίσης στο τέλος του Αυγούστου απέκτησε φίλους η άποψη πως ίσως οι αγοραίοι δεν έχουν υπολογίσει και ενσωματώσει στις τιμές των αξιών που τους ενδιαφέρουν την πιθανότητα η Fed να αναγκαστεί σε ταχύτερους ρυθμούς αύξησης των βασικών επιτοκίων της. Αν η υγεία της αμερικανικής οικονομίας εμπεδωθεί με την έκθεση για τους μισθούς από το υπουργείο εργασίας των ΗΠΑ που αναμένεται την Παρασκευή αυτή η άποψη ίσως, απασχολώντας περισσότερους επενδυτές, να φέρει περαιτέρω ισχύ στο δολάριο.
Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2893,95 μονάδες, είχε άνοδο +0,67% ενώ στο 2018 διαμόρφωσε κέρδη +8,24% και τον Αύγουστο περίπου +1,9%. Ο Dow, με μεταβολή +0,42%, έκλεισε στις 25.899,56 μονάδες, στο 2018 κερδίζει 4,77% στο μήνα 1,7%. Ο S&P400 κερδίζοντας +0,18% διαμόρφωσε επίδοση φέτος +7,27%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +0,50%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +12,95%. Ο δε Nasdaq, με άνοδο 1,84%, πέρασε τα κέρδη του για το 2018 στο +17,22%. Οι δσύο τελευταίοι δείκτες τον Αύγουστο κέρδισαν +3,5% χονδρικά.
Ο FTSE100 του Λονδίνου υποχώρησε -1,91% στη βδομάδα με απώλειες -3,32%, στο 2018 με πτώση τον Αύγουστο -3%. Ο DAX έχασε -0,25%, με ετήσια επίδοση -4,29% και μηνιαία -2%, ο CAC είχε μεταβολή -0,47%, με την απόδοση του 2018 στο +1,77%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας έπεσε -1,99% και στο έτος αποδίδει -6,42% στο μήνα -3,50%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -2,28%, στο 2018 αποδίδει πλέον -7,25% με βουτιά -6% τον Αύγουστο. Ο Bovespa της Βραζιλίας κέρδισε +0,54%, με +0,36% επίδοση φέτος και αυγουστιάτικη βουτιά -5,8%, ενώ ο Bolsa του Μεξικού υποχώρησε -0,17%, διατήρησε θετική επίδοση για το 2018, +0,39%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή +1,17%, στο 2018 έχει κέρδη +0,44% από την άνοδο τον Αύγουστο κατά περίπου +1,5%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή +1,29% και επίδοση για φέτος -5,86% και άνοδο το μήνα πάνω από +2%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία κέρδισε +1,03%, στο 2018 αποδίδει +13,47%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng κέρδισε +0,78% και στο 2018 εμφάνισε επίδοση -6,79%. Πτώση -0,15% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος -17,60%.
Ο χρυσός κινήθηκε πτωτικά, -0,38%, στα 1207,70 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2018 -7,46%. Αντίθετα κατά +1,96%, κινήθηκε το πετρέλαιο Crude. Στο 2018 γράφει κέρδη +16,24%.
Οι προκλήσεις στο μικροσκόπιο
Από τη Barclays, αναφερόμενοι στις οικονομίες των EM που βρίσκονται υπό πίεση σήμερα, υπογραμμίζουν ότι συνήθως, εμφανίζουν εξωτερικές ή και δημοσιονομικές ανισορροπίες, σε συνδυασμό με την έλλειψη συναλλαγματικών αποθεμάτων και αξιόπιστων πολιτικών επιλογών.
Συγκεκριμένα σημείωναν:
- Η Τουρκία βασίστηκε σε ένα εξωτερικώς χρηματοδοτούμενο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται σε πιστώσεις, οι οποίες συσσωρεύουν μεγάλες αναντιστοιχίες συναλλαγματικής υφής στις εταιρίες της.
- Η Βραζιλία έχει μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και αυξανόμενο δημόσιο χρέος, ενώ δημοσκοπήσεις για τις επερχόμενες εκλογές δεν υποδηλώνουν την παραμικρή όρεξη για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
- Αγωνίζεται με τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεγάλες χρηματοδοτικές ανάγκες της, η Αργεντινή που ζήτησε από το ΔΝΤ αυτή την εβδομάδα μια πρόωρη πληρωμή των εκταμιεύσεων στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης από αυτό. Ωστόσο, ακόμη και μια υποστηρικτική ανταπόκριση του ΔΝΤ και η αύξηση των επιτοκίων κατά 15% δεν θα μπορούσε να αντισταθμίσει αποτελεσματικά την υποτίμηση του νομίσματος.
- Η Νότιος Αφρική χρειάζεται αξιόπιστες διαρθρωτικές πολιτικές για να ξεφύγει από την αναιμική της ανάπτυξη.
- Η Ρωσία θα μπορούσε να υποστεί περαιτέρω κυρώσεις από τις ΗΠΑ, κλπ. Παρόμοιες αρνητικές ιστορίες θα μπορούσαν να ειπωθούν για την Ινδονησία και την Ινδία μαζί με μια σειρά από μικρότερες οικονομίες».
Μέσα σε αυτά έρχεται και η ανησυχία made in Europe. Την γεννούν δυο ανεξάρτητοι παράγοντες, οι φόβοι για ένα άτσαλο Brexit και η κατάσταση στην Ιταλία. Από εκεί επανήλθε στην επιφάνεια ένα από τα βαθύτερα προβλήματα της ζώνης του κοινού νομίσματος, όπως το αντιλαμβάνονται οι αναλυτές των μεγάλων επενδυτικών Οίκων. Είναι η απροθυμία σε μια εκ συστήματος υπερχρεωμένη χώρα μέλος για μεταρρυθμίσεις, αν και τελικά το πιθανότερο είναι να συμμορφωθεί. Αυτό σε συνδυασμό με τη χαμηλή δυναμική του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, αφού ο δομικός διατηρήθηκε στο 1%, προκάλεσαν τις επιφυλάξεις που αποτύπωσαν οι μεταβολές των βασικών δεικτών στην τελευταία βδομάδα του Αυγούστου.
Όσο για το είδος του Brexit που τελικά θα προκύψει θεωρούμε πιθανότερη την εκτίμηση της Barclays: «Παρόλο που διατηρούμε την εμπιστοσύνη μας στο βασικό σενάριο ενός «σκληρού αλλά ομαλοποιημένου» Brexit, αυτή την εβδομάδα οι εξελίξεις υποδηλώνουν ότι μια συμφωνία είναι πιθανόν να επιτευχθεί μόνο την τελευταία στιγμή: δηλαδή σε μια ιδιαίτερη συνάντηση κορυφής τον Νοέμβριο ή πιθανώς και τον Δεκέμβριο».
«Ψιλά γράμματα»
Η επίπεδη πορεία της καμπύλης που αντιστοιχεί στην απόσταση μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων αναφοράς και των επιτοκίων της Fed, έχει αναχθεί σε πρωτεύον ζήτημα συζήτησης μεταξύ των αναλυτών. Ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, δεν αναφέρθηκε σε αυτά στο ετήσιο οικονομικό συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στο Jackson Hole. Σε ανάλυση όμως από την Federal Reserve Bank of San Francisco υπάρχει προειδοποίηση, ότι η ισοπέδωση της καμπύλης αποδόσεων εξακολουθεί να είναι ένας καλός δείκτης επερχόμενης ύφεσης, εάν οδηγεί σε αντιστροφή της. Ωστόσο, επισημαίνεται επίσης ότι «εξακολουθεί να υφίσταται μια απόσταση από την αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων, που επιτρέπει κάποια άνεση». Η διαφορά της καμπύλης αποδόσεων εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από το μηδέν (στις 97 μονάδες βάσης τη Δευτέρα), αλλά κυμαίνεται γύρω από τις χαμηλότερες αναγνώσεις από τις 17 Μαρτίου 2008.
Ο Dr Yardeni, το φαινόμενο να μένει πιεσμένη κάτω από το 3% η απόδοση του 10ετούς των ΗΠΑ, ερμηνεύει με το ότι οι αποδόσεις στα συγκρίσιμα με τα αμερικανικά ομόλογα, της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, παρέμειναν κοντά στο μηδέν. Η ΕΚΤ πέτυχε την εμφάνιση πληθωρισμού πάνω από το στόχο του 2% τον Ιούλιο, αλλά ο δομικός παρέμεινε στο 1% και ενώ ετοιμαζόταν για πολιτικές σύσφιξης, η κατάσταση στην Ιταλία μπορεί να το αναβάλλει. Η δε Τράπεζα της Ιαπωνίας αν και απογοητεύεται σταθερά, παραμένει προσκολλημένη στην εκστρατεία της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής, με στόχο την αύξηση του πληθωρισμού στο 2,0%. Τον Ιούλιο ο ονομαστικός πληθωρισμός ήταν 1%, αλλά ο δομικός παρέμεινε στο απόλυτο 0%.
ΧΑ
Πτωτικό τέλος ενός μίζερου καλοκαιριού
Η απουσία εισροών κεφαλαίων στο ΧΑ οδήγησε σε μεταβολή του ΓΔ -4,15% τον Αύγουστο, δικαιολογεί την κάθοδο κατά -3,47% από το τέλος του Μαΐου ως αυτό του πτωτικού για τον μέσο όρο Αυγούστου. Το ίδιο συνέβη με την απώλεια κατά -3,51% για τον 25άρη το καλοκαίρι, ενώ στο μήνα έχασε -4,89%. Άρα ο Αύγουστος καθόρισε την μεταβολή του καλοκαιριού. Ο μέσος καλοκαιρινός ημερήσιος τζίρος περιορίστηκε στα 36,5 εκατ. ευρώ. Πλέον στην Αθήνα οι όγκοι εκτινάσσονται μόνο με τις κινήσεις των θεσμικών που χειρίζονται αμοιβαία μετοχικά τα οποία ακολουθούν τους διεθνείς δείκτες των Οίκων MSCI και FTSE. Όπως έγινε στη σύνοδο της Παρασκευής.
Ο Αύγουστος τελείωσε με μια ελαφρώς ανοδική εβδομάδα, την τρίτη από τις πέντε που περιέλαβε, αλλά ήταν ο τέταρτος καθοδικός μήνας στους οκτώ για το 2018. Βάση της καθόδου αποτέλεσαν οι πιέσεις στα τραπεζικά blue chip. Οι αφορμές για ρευστοποιήσεις ωστόσο ήταν «εισαγόμενες». Ξεκίνησαν από τις πιέσεις που προκάλεσαν οι δασμοί στις εμπορικές συναλλαγές μέσα από την ισχυροποίηση του δολαρίου και αφορούσαν στις αξίες και τα νομίσματα αναδυόμενων οικονομιών. Όταν αυτές πήραν σάρκα και οστά με την βουτιά της τουρκικής λίρας, οι ανησυχίες κορυφώθηκαν γύρω από το μέλλον των αναδυόμενων αγορών, στην κατηγορία δηλαδή που κατέταξαν την Ελληνική κεφαλαιαγορά οι αρμόδιοι. Παράλληλα, όπως έχουμε υπογραμμίσει εδώ και εβδομάδες, η απεικόνιση του τρόπου με τον οποίον αντιδρούν στη ροή των ειδήσεων οι θεσμικοί, αποκαλύπτει «αυτοματισμό» διατήρησης του spread μεταξύ Ιταλικού και ελληνικού ομολόγου αναφοράς. Όταν λοιπόν οι κυβερνόντες στην Ιταλία ειδοποιούν για μεγάλα ελλείμματα στο προϋπολογισμό τους, οι bond vigilantes πιέζουν τα Ιταλικά ομόλογα, αλλά μετά υπάρχει ανάλογη κίνηση των αποδόσεων και για τα ελληνικά. Υπάρχουν ακόμα οι εντάσεις από τις διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ με τους εμπορικούς εταίρους της που διατηρούν ζωντανή την ανησυχία για ξέσπασμα ενός άγριου εμπορικού πολέμου. Το «κακό» είναι πως το ΧΑ όλα αυτά τα αφομοιώνει κοντά στα χαμηλά εικοσαετίας για τον δείκτη του, ενώ τα περισσότερα χρηματιστήρια του πλανήτη κοντά στα υψηλά βίου.
Η εικόνα των blue chip με βάση τη μεταβολή τους τον Αύγουστο, τελευταίο μήνα του καλοκαιριού σε σχέση με αυτή στο τρέχον έτος, αποκαλύπτει το είδος και το μέγεθος των επιφυλάξεων των θεσμικών, παρά τη διάθεση για ρίσκο. Ο ΓΔ χονδρικά έχασε τον Αύγουστο 4% και χάνει στο έτος -9%, ενώ ο 25άρης στο μήνα έπεσε -5% και στο 2018 υποχωρεί -8%. Οι μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης με κατάταξη βάση της επίδοσης τους τον Αύγουστο έχουν την ακόλουθη εικόνα:
Με μηνιαία κέρδη εντοπίζονται πέντε (5) οι: ΜΟΗ +11,78% στο μήνα και +8,09% στο έτος. ΤΕΝΕΡΓ +8,54% στο μήνα και +38,32% στο έτος. ΛΑΜΔΑ +8,09% στο μήνα και -3,19% στο έτος. ΣΑΡ +2,86% στο μήνα και -43,08% στο έτος. ΕΛΠΕ +2,10% στο μήνα και -4,07% στο έτος. ΜΥΤΙΛ +0,35% στο μήνα και -5,58% στο έτος. Είναι σαφές πως οι περισσότερες από τους νικητές του Αυγούστου είναι και νικητές της χρονιάς.
Ακολουθούν οι έξη (6) μετοχές με απώλειες μικρότερες των βασικών δεικτών: ΓΡΙΒ -0,58% στο μήνα και -7,39% στο έτος. ΟΤΕ -0,99% στο μήνα και -4,43% στο έτος. ΕΕΕ -2,82% στο μήνα και +8,77% στο έτος. ΑΡΑΙΓ -2,83% στο μήνα και -4,12% στο έτος. ΟΠΑΠ -3,04% στο μήνα και -11,86% στο έτος. ΑΔΜΗΕ -3,06% στο μήνα και -14,77% στο έτος.
Η κατάταξη συνεχίζεται με τις πέντε (5) μετοχές που εμφάνισαν μεταβολή ίδιας τάξης με τους βασικούς δείκτες της αγοράς ήτοι: ΒΙΟ -4,33% στο μήνα και -7,88% στο έτος. ΓΕΚΤΕΡΝΑ -4,45% στο μήνα και +16,25% στο έτος. ΕΧΑΕ -4,58% στο μήνα και -14,92% στο έτος. ΟΛΠ -4,70% στο μήνα και +4,65% στο έτος. ΤΙΤΚ -4,58% στο μήνα και -13,54% στο έτος. Ενώ είναι οκτώ (8) μετοχές με απώλειες από -5,5% ως -17% τον Αύγουστο του 2018. ΦΡΛΚ -5,55% στο μήνα και -3,88% στο έτος. ΔΕΗ -5,58% στο μήνα και -14,05% στο έτος. ΕΥΔΑΠ -5,87% στο μήνα και -12,94% στο έτος. ΜΠΕΛΑ -5,99% στο μήνα και -13,56% στο έτος. ΠΕΙΡ -11,11% στο μήνα και -21,82% στο έτος. ΕΤΕ -12,01% στο μήνα και -23,26% στο έτος. ΑΛΦΑ -15,27% στο μήνα και -11,47% στο έτος. ΕΥΡΩΒ -16,95% στο μήνα και -13,53% στο έτος.
Από τη μεσαία κεφαλαιοποίηση κέρδη πάνω από τον FTSEM (+1,24% τον Αύγουστο και με -0,38% επίδοση έτους) εμφάνισαν οι: ΙΝΚΑΤ +22,53% στο μήνα και +62,13% στο έτος. ΙΝΤΚΑ +15,79% στο μήνα και -10,57% στο έτος. ΙΝΛΟΤ +6,95% στο μήνα και -36,18% στο έτος. ΝΗΡ +6,55% στο μήνα και -26,53% στο έτος. ΑΒΑΞ +5,31% στο μήνα και -37,09% στο έτος. ΜΛΣ +4,47% στο μήνα και +3,74% στο έτος. ΑΝΕΜΟΣ +4,15% στο μήνα και +29,68% στο έτος. ΠΛΑΙΣ +3,45% στο μήνα και +3,96% στο έτος. ΙΚΤΙΝ +2,11% στο μήνα και +156,39% στο έτος.
Ο Σεπτέμβριος είναι μήνας με πολύ περισσότερα γεγονότα, κατάλληλα να ερεθίσουν τη διάθεση των επενδυτών. Αλλά με βάση τις επιδόσεις των μετοχών που έχουν υπολογίσιμη συμμετοχή στις ημερήσιες συναλλαγές, έχουν ήδη ξεχωρίσει οι μετοχές που προτιμούν ή αποφεύγουν οι θεσμικοί.
Τεχνική ανάλυση - παράγωγα
Διατήρησαν αισιόδοξες προσδοκίες παρά το πτωτικό φινάλε του μήνα
Στην τελευταία εβδομάδα του καθοδικού (-4,89%) για τον 25άρη Αυγούστου, είχαμε πτώση -34,4% των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25. Επήλθε ωστόσο αύξηση στις ανοικτές θέσεις, τονίζοντας την ελάττωση της επιφύλαξης των traders για την πρόβλεψη της βραχυπρόθεσμης τάσης. Ο 25άρης κατέληξε στις 1920,65 μονάδες, με εβδομαδιαία μεταβολή +0,16%. Στα options του, στα 2 calls αντιστοιχούσε 1 put.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, ανήλθαν σε 6810 συμβόλαια, καταλήγοντας με 8.272 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Σεπτεμβρίου, διαμορφώθηκε στα 1211 από 1859 ΣΜΕ. Για τη σειρά του Οκτωβρίου διαμορφώθηκε στα 151 από 248 συμβόλαια ημερησίως. Οι ανοικτές θέσεις της σειράς Σεπτεμβρίου ανήλθαν σε 7837 από 6686 και της επόμενης σε 435 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ Σεπτεμβρίου, έγιναν στις 1928,25 μονάδες. Οι traders έδωσαν προ-πορεία 7,6 μονάδων στο ΣΜΕ τρέχουσας σειράς, έναντι του 25άρη.
Ο Αύγουστος, μήνας της επίσημης εξόδου της Ελλάδας από τα προγράμματα στήριξης, δεν βόλεψε την αγορά μετοχών που αν την παρατηρήσουμε από την αρχή του 2018… «διδάσκει». Ο ΓΔ κορύφωσε (886,4 μονάδες) προεξοφλώντας το γεγονός της εξόδου από τα μνημόνια τον Ιανουάριο αρχές Φεβρουαρίου. Οι δε ενδιαφερόμενοι αντιλήφθηκαν από τον Μάρτιο πως αυτή η υπόθεση είχε κλείσει.
Άρα, αυτό που κατάλαβαν όλοι τον Μάιο (858,2 μονάδες) οι αγοραίοι το προεξόφλησαν από τα μέσα Νοεμβρίου ως και τον πρώτο μήνα φέτος. Μετά ακολούθησαν την δυναμική, παρά την επέβαλλαν. Αν έχει ορίζοντα 6 μηνών η προεξόφληση, τότε η εγγραφή του χαμηλού (700 μονάδες) τον Αύγουστο, ειδοποιεί για δύσκολο φινάλε του χρόνου και επίσης δύσκολη αρχή για το ξεκίνημα του 2019. Η αγορά γύρισε τόσο χαμηλά, χάνοντας από την αρχή του Φλεβάρη 186 μονάδες και από την κορυφή του Μαΐου 158, με αφορμή τις μεγάλες πιέσεις που ασκήθηκαν στις μετοχές των Τραπεζών. Η παρατήρηση της πορείας των blue chip και της συμμετοχής του τζίρου τους στον συνολικό αποκαλύπτει πως θεωρούνται από τους αγοραίους αναπόφευκτες οι ΑΜΚ των συστημικών τραπεζών.
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Το ανοδικό 'τίναγμα' από το επίπεδο στήριξης των 700 μονάδων, έφερε, ως όφειλε, τον Γενικό Δείκτη του Ελληνικού Χρηματιστηρίου λίγο πάνω από την περιοχή των 740 μονάδων, δηλώνοντας όμως στη συνέχεια αδυναμία διαπερατότητας και κίνησης προς τα βραχυχρόνια επίπεδα αντίστασης των 760 με 770 μονάδων.
Στις επόμενες συνεδριάσεις μένει να δούμε τη δυναμική της προς εξέλιξη "pullback" κίνησης, καθώς εάν τμήσει καθοδικά τη ζώνη βραχυχρόνιας στήριξης των 725 με 720 μονάδων, σε επίπεδο daily close, τότε δίναται να αποτυπωθούν τιμές χαμηλότερα των 700 μονάδων, με πρώτο στόχο τις 690 μονάδες. Έντονη αλλαγή πλεύσης μόνο με τη γρήγορη ανοδική αρπαγή των 750 μονάδων.
Τις 1950 μονάδες έφτασε ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης, μέσω της τεχνικής αναπήδησης από τις 1870 μονάδες. Όμως πάνω από εκεί η προσπάθεια κατεύθυνσης προς το επόμενο επίπεδο των 2000 μονάδων δεν απέδωσε, σπρώχνοντας τον δείκτη σε μια καθοδική επιστροφή προς το πολύ "σαθρό" όριο στήριξης των 1910 μονάδων. Βραχυχρόνια καθοδική είναι και η μέχρι τώρα ένδειξη άρνησης ανοδικής τμήσης της γραμμής τάσης του Καλοκαιριού, στο γνωστό δείκτη Σχετικής Δύναμης (RSI).
Ο Τραπεζικός Δείκτης έφτασε ανοδικά έως το βατό σημείο των 767 με 772 μονάδων, μη μπορώντας όμως στη συνέχεια να "πατήσει" για να κινηθεί προς το όριο των 800 μονάδων.
Και τότε "το πτωτικό 'pullback' μπορεί να πάρει διαστάσεις εάν ο Τραπεζικός δείκτης τμήσει με ισχυρό όγκο συναλλαγών τις 730 μονάδες, ενώ την ίδια αρνητική τεχνική παρατήρηση με τον FTSE25 αποτυπώνει στο ημερήσιο διάγραμμα τιμών ο δείκτης Σχετικής Δύναμης (RSI).
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec.
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης έχει ξεκινήσει μια… φιλότιμη ανάκαμψη από την περιοχή των 700 μονάδων, επίπεδο το οποίο συνιστούσε και μια ισχυρή μεσοπρόθεσμη ζώνη στήριξης. Η έκταση της αντίδρασης ήταν αξιόλογη, τηρουμένων των συναλλακτικών συνθηκών και η μάλλον αναμενόμενη κατοχύρωση κερδών μετά την υπέρβαση των 740 μονάδων δεν χάλασε την εικόνα. Το περιθώριο της διατήρησης αυτής της χαμηλού κόστους αντίδρασης είναι οι 720 μονάδες, αν χαθεί αυτό το όριο η επόμενη ζώνη στήριξης είναι οι 700 μονάδες, με τα ηνία της Αγοράς, πλέον, να έχουν περάσει στους πωλητές.
Προς το παρόν ο MACD έχει δώσει σήμα αγοράς, οι κινητοί μέσοι των 30 και 50 ημερών βρίσκονται στις 742 και 748 μονάδες λειτουργώντας και ως αντίσταση και οι ταλαντωτές είναι σε ουδέτερο πεδίο δίνοντας μια ακόμα ευκαιρία στου Γενικό Δείκτη να αντιμετωπίσει τις 740 μονάδες.
Η ερχόμενη εβδομάδα θα κινηθεί στα "απόνερα" της αναδιάρθρωσης του MSCI, με το ενδιαφέρον να γίνεται πιο επιλεκτικό εστιάζοντας σε εταιρείες που ανακοίνωσαν πρόσφατα αποτελέσματα.
Σήμερα
Τα ασιατικά χρηματιστήρια υποχώρησαν για τρίτη συνεχόμενη συνεδρίαση σήμερα Δευτέρα 3/9, χτυπήθηκαν από τις ανησυχίες για περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου στην Ουάσινγκτον και από την αστάθεια που εμφανίζουν νομίσματα ορισμένων αναδυόμενων αγορών.
Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας μειώθηκε κατά 0,7%, ενώ ο Nikkei της Ιαπωνίας υποχώρησε 0,5%, αν και οι όγκοι συναλλαγών είχαν υποχωρήσει λόγω των διακοπών της αγοράς των ΗΠΑ σήμερα.
«Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο πρόεδρος Donald Trump θα επιβάλει δασμούς 25% σε εισαγωγές από την Κίνα αξίας 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων», δήλωσε ο Norihiro Fujito, επικεφαλής επί της στρατηγικής των επενδύσεων της Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities.
Ο Πρόεδρος Trump δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ήταν έτοιμος να εφαρμόσει τους νέους δασμούς μόλις τελειώσει η περίοδος δημόσιων σχολίων σχετικά με το σχέδιο την Πέμπτη, πράγμα που θα ήταν μεγάλη κλιμάκωση, δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη εφαρμόσει δασμούς για τις εξαγωγές από την Κίνα στα $ 50.
Η αγορά μετοχών της Shanghai, η οποία υποχώρησε 5,3% τον περασμένο μήνα από τις ανησυχίες για τον εμπορικό πόλεμο, υποχώρησε 0,9% στα επίπεδα των 2.700 μονάδων, αγγίζοντας το χαμηλό 2 1/2 ετών των 2.653 μονάδων που είχε σημειωθεί πριν από δύο εβδομάδες.
«Οι αγορές τείνουν να σκέφτονται μπροστά. Μετά τους δασμούς επί των κινεζικών εξαγωγών ύψους 200 δις Δολαρίων, θα ανησυχούν τι μπορεί να ακολουθήσει. Αν δεν διαλυθεί το άγχος του εμπορικού πολέμου, δεν μπορείτε να αποκλείσετε τη δυνατότητα περαιτέρω μείωσης των μετοχικών αξιών», δήλωσε ο Shenshen Wan, της Tokai Research.
Από την άλλη, τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ, ιδίως οι μεροχές τεχνολογίας, βελτιώθηκαν, χάρη εν μέρει στη δύναμη των τρεχόντων οικονομικών δεδομένων και των εταιρικών κερδών.
Ο δείκτης Nasdaq κέρδισε 5,7% τον περασμένο μήνα, ενώ η Apple κέρδισε σχεδόν 20%, το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους από τον Απρίλιο του 2009.
Σημαντικά οικονομικά στοιχεία των Η.Π.Α. που οφείλονται αυτή την εβδομάδα, όπως μια έρευνα για τον μεταπρατικό τομέα την Τρίτη και μια έκθεση απασχόλησης την Παρασκευή, αναμένεται επίσης να υποστηρίξουν την ύπαρξη σταθερών όρων ανάπτυξης, υποστηρίζοντας ενδεχομένως τις μετοχές της Wall Street.
