Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Σαρωτικούς ελέγχους σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, με ταυτόχρονο κυνηγητό των οφειλετών του Δημοσίου, έχει εξαπολύσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου αύξησης των δημοσίων εσόδων και στήριξης του προϋπολογισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ειδικό Επιχειρησιακό Σχέδιο, το οποίο καλύπτει 284 επιχειρήσεις στους κλάδους της εστίασης και του λιανικού εμπορίου.
Θα πρέπει μάλιστα να αναφερθεί ότι για τις εν λόγω περιπτώσεις τα στελέχη της ΑΑΔΕ έχουν σχηματίσει ογκώδεις φακέλους, από τους φορολογικούς ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια του 2017 ή του 2016, κατά τους οποίους εντοπίστηκαν παραβάσεις ειδικού βάρους, όπως η χρήση παράνομου λογισμικού για την απόκρυψη εισοδημάτων.
Συνολικά δε για φέτος και μέχρι τέλος του έτους έχουν προγραμματιστεί να γίνουν 24.750 έλεγχοι σε όλη την αγορά, ενώ ο γενικός προγραμματισμός της ΑΑΔΕ περιλαμβάνει συνολικά 60 δράσεις, που πρέπει να επιτευχθούν τόσο σε εισπρακτικό όσο και σε οργανωτικό επίπεδο, με στόχο το κυνήγι του «μαύρου χρήματος», τη φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο.
Υπενθυμίζεται ότι ο κατάλογος περιλαμβάνει από την είσπραξη φορολογικών εσόδων άνω των 49 δισ. ευρώ και τη διενέργεια τουλάχιστον 70.000 επιτόπιων ελέγχων από τους ελεγκτές των ΔΟΥ μέχρι την πραγματοποίηση τουλάχιστον 100.000 τηλεφωνικών «οχλήσεων» σε φορολογούμενους που θα αμελήσουν να πληρώσουν εμπρόθεσμα τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Επισημαίνεται ότι από το σύνολο των υποθέσεων που θα ελεγχθούν τουλάχιστον το εβδομήντα τοις εκατό (70%) θα αφορά φορολογικά έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις της τελευταίας πενταετίας, ενώ υψηλό είναι και το ποσοστό των ελέγχων που θα αφορούν καταρχήν υποθέσεις της τελευταίας τριετίας για τις οποίες έχει λήξει η προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Τα κριτήρια ελέγχου
Οι υποθέσεις που ελέγχονται κατά προτεραιότητα, με βάση το σχέδιο της ΑΑΔΕ, επιλέγονται βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνων χρησιμοποιώντας δεδομένα από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης που είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ.
Οι προτεραιοποιημένες προς έλεγχο υποθέσεις κατατάσσονται ανά ελεγκτική υπηρεσία, σε φθίνουσα σειρά ταξινόμησης με βάση την τελική μοριοδότησή τους, βάσει αυτοματοποιημένου μοντέλου αντικειμενικής αξιολόγησης υποθέσεων, εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνων, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται.
Από το σύνολο των εκκρεμών υποθέσεων εκάστης ελεγκτικής υπηρεσίας ελέγχονται, κατά προτεραιότητα, οι υποθέσεις που συγκεντρώνουν την υψηλότερη μοριοδότηση, ακολουθώντας φθίνουσα σειρά ταξινόμησης μέχρι την επίτευξη της συνολικής ετήσιας στοχοθεσίας εκάστης ελεγκτικής υπηρεσίας βάσει του Επιχειρησιακού Σχεδίου έτους 2018, ως προς τον αριθμό των υποθέσεων που πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2018, ενώ οι έλεγχοι μπορούν να επεκτείνονται στα δύο προηγούμενα πέραν της τελευταίας τριετίας φορολογικά έτη ή χρήσεις.
Σε κάθε περίπτωση κάλυψης των στόχων του Επιχειρησιακού Σχεδίου έτους 2018, διενεργούνται έλεγχοι υποθέσεων επιπλέον των στόχων σύμφωνα με τη φθίνουσα σειρά ταξινόμησης.
Εξάλλου στο πλαίσιο αυτό οι προϊστάμενοι των ελεγκτικών υπηρεσιών, εφόσον από τα στοιχεία ή τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους και σε συνδυασμό με τις ισχύουσες διατάξεις κρίνουν ότι συντρέχει βάσιμος λόγος ελέγχου κατά προτεραιότητα υποθέσεων μη προτεραιοποιημένων, υποχρεούνται, το αργότερο εντός είκοσι (20) ημερών από την ανάρτηση των προτεραιοποιημένων υποθέσεων της υπηρεσίας τους, να εισάγουν την προκρινόμενη υπόθεση σε σειρά κατάταξης ανάλογα με τη σημαντικότητά της, συνεκτιμώντας και τη σοβαρότητα των υποθέσεων που ανακατατάσσονται. Για τον λόγο μάλιστα αυτό συνεκτιμώνται ενδεικτικά η γενεσιουργός αιτία, η δυνατότητα είσπραξης των προσδοκώμενων ποσών βεβαίωσης και η σοβαρότητα εν γένει της υπόθεσης.
Ανεξάρτητα πάντως από την προτεραιοποίησή τους ή μη, θα πρέπει να ολοκληρώνονται άμεσα οι κατωτέρω υποθέσεις προς έλεγχο:
α) Υποθέσεις που αφορούν εκθέσεις έρευνας των ΥΕΔΔΕ.
β) Υποθέσεις που αφορούν πορισματικές εκθέσεις που διαβιβάζονται στην ΑΑΔΕ από τη Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος.
γ) Υποθέσεις που αφορούν επιστροφές φόρων.
δ) Υποθέσεις που αφορούν έλεγχο βάσει δείγματος, δικαιούχων που έτυχαν επιστροφής ΦΠΑ, καθώς και δικαιούχων νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που έτυχαν επιστροφής φόρου εισοδήματος, χωρίς έλεγχο.
ε) Υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί σημείωμα διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου και προσωρινός προσδιορισμός φόρων και προστίμων.
στ) Υποθέσεις για τις οποίες επίκειται η έκδοση σημειώματος διαπιστώσεων και προσωρινού προσδιορισμού φόρου και προστίμου, συνεκτιμώντας αιτιολογημένα στο Ο.Π.Σ. Elenxis.
ζ) Υποθέσεις που προέκυψαν από εισαγγελικές παραγγελίες, εντολές ανακριτικών και προανακριτικών πράξεων, περιλαμβανομένων αιτημάτων και εντολών διενέργειας φορολογικών ελέγχων που έχουν προκύψει από εντολή οποιασδήποτε Εισαγγελικής ή Δικαστικής Αρχής.
η) Υποθέσεις των ΔΟΥ και ΥΕΔΔΕ που αφορούν διενέργεια μερικού επιτόπιου ελέγχου διαπίστωσης της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων, της τήρησης των βιβλίων και της έκδοσης των φορολογικών στοιχείων, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, για φορολογουμένους που ασκούν οποιαδήποτε δραστηριότητα ή διακινούν αγαθά.
θ) Υποθέσεις που αφορούν διασταυρωτικούς ελέγχους ενδοκοινοτικών συναλλαγών (VIES), υποθέσεις πολυμερών (ταυτόχρονων) ελέγχων που διενεργούνται από ελληνικές και αλλοδαπές φορολογικές αρχές, υποθέσεις διενέργειας ελέγχου στο πλαίσιο επανάληψης διαδικασίας καθώς και σε εκτέλεση προδικαστικής απόφασης.
Ταυτόχρονα όμως νέες υποθέσεις που εισάγονται στην ελεγκτική υπηρεσία δύνανται να μοριοδοτούνται σε μεταγενέστερα χρονικά διαστήματα με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια ανάλυσης κινδύνων ή με νέα, ίσης συνολικής μοριοδότησης, κριτήρια και αναταξινομούνται στον κατάλογο των προτεραιοποιημένων υποθέσεων κατά φθίνουσα σειρά, βάσει της μοριοδότησης που έλαβαν και του βαθμού εξέλιξης της ελεγκτικής διαδικασίας των αρχικά προτεραιοποιημένων υποθέσεων.
Είναι αξιοσημείωτο ότι από τις υποθέσεις που ελέγχονται κατά προτεραιότητα, οι προϊστάμενοι των ελεγκτικών υπηρεσιών θα πρέπει να προτεραιοποιούν και να προβαίνουν στην έκδοση πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού φόρων και προστίμων, ως εξής:
α) για ελεγχόμενες χρήσεις 2002 και μετά, για μη υποβολή δήλωσης στη φορολογία εισοδήματος,
β) για ελεγχόμενες χρήσεις 2007 και μετά, εφόσον υπάρχουν συμπληρωματικά στοιχεία,
γ) για ελεγχόμενες χρήσεις 2012 και 2013, αλλά και του 2014, καθώς επίκειται πενταετής παραγραφή.
Τα ανωτέρω φυσικά ισχύουν για τις φορολογίες εισοδήματος και Κ.Β.Σ., αφού όπως είναι γνωστό για τις φορολογίες ΦΠΑ, κεφαλαίου και τελών χαρτοσήμου ισχύουν διαφορετικοί χρόνοι παραγραφής.Σε κάθε περίπτωση πάντως η Διεύθυνση Ελέγχων μπορεί να διαβιβάζει δείγμα υποθέσεων που έχουν προτεραιοποιηθεί από τους προϊσταμένους των ελεγκτικών υπηρεσιών, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά το 5% αυτών, στη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων για τις δικές της ενέργειες κατά λόγο αρμοδιότητας.
