Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
«Βαρόμετρο» για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού θα είναι η πορεία των οικονομικών του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό θα κρίνει την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης και κατά συνέπεια τα δημοσιονομικά περιθώρια για την υλοποίηση του σχεδιασμού που έχει κάνει το οικονομικό επιτελείο. Στο α’ εξάμηνο, το πρωτογενές πλεόνασμα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης ήταν μειωμένο σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2017. Ωστόσο, η επίδοση αυτή κινείται εντός των στόχων που έχουν τεθεί για τη φετινή χρονιά.
Όπως προκύπτει από το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής, έχει προβλεφθεί ότι ο προϋπολογισμός των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης θα κλείσει φέτος με ταμειακό πλεόνασμα 457 εκατ. ευρώ, έναντι 825 εκατ. ευρώ το 2017, κάτι που σημαίνει ότι η μείωση που αποτυπώνουν τα στοιχεία εξαμήνου είναι προγραμματισμένη. Η πορεία μείωσης της ανεργίας μέχρι το τέλος του χρόνου, η απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών για την εργασία που παρασχέθηκε κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών (σ.σ. τα ένσημα του Ιουλίου πληρώνονται τέλος Αυγούστου και τα ένσημα του Αυγούστου στο τέλος Σεπτεμβρίου) αλλά και η πορεία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολουμένων, η οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε για το 2017, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την τελική δημοσιονομική επίδοση.
Όπως προκύπτει από το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής, τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων προβλέπεται ότι θα υποχωρήσουν φέτος στα 42,987 δισ. ευρώ (από 43,149 δισ. ευρώ το 2017), με τις δαπάνες να αυξάνονται στα 42,53 δισ. ευρώ από 42,324 δισ. ευρώ πέρυσι. Δηλαδή, προβλέπεται μείωση του ταμειακού αποτελέσματος στα 457 εκατ. ευρώ από 825 εκατ. ευρώ που ήταν το 2017. Βέβαια, αυτό που μετράει στο πρωτογενές πλεόνασμα είναι το δημοσιονομικό και όχι το ταμειακό αποτέλεσμα.
Εθνικολογιστικές προσαρμογές
Στα ασφαλιστικά ταμεία προβλέπεται ότι θα υπάρξουν φέτος θετικές εθνικολογιστικές προσαρμογές της τάξεως των 528 εκατ., ενώ πέρυσι οι εθνικολογιστικές προσαρμογές επέδρασαν αρνητικά στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά 302 εκατ. ευρώ. Έτσι, η δημοσιονομική επίδοση των ασφαλιστικών ταμείων -τουλάχιστον όπως έχει εγγραφεί στο μεσοπρόθεσμο- προβλέπεται ότι θα είναι θετική κατά 985 εκατ. ευρώ, έναντι 523 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Στα ασφαλιστικά ταμεία, οι μεγάλες φετινές εθνικολογιστικές προσαρμογές έχουν να κάνουν με την πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αλλά και της καταβολής συντάξεων που παραμένουν σε εκκρεμότητα από προηγούμενα έτη. Αυτά τα ποσά επηρεάζουν το ταμειακό πλεόνασμα, όχι όμως και το δημοσιονομικό, τουλάχιστον όχι αυτό που λαμβάνεται υπ’ όψιν για να κριθεί αν η Ελλάδα επιτυγχάνει τη συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ή όχι.
Οι προβλέψεις για τις επιδόσεις
Αναλυτικά, οι επιμέρους προβλέψεις που αναμένεται να οδηγήσουν σε αυτές τις δημοσιονομικές επιδόσεις των ασφαλιστικών ταμείων είναι οι εξής:
1. Στο σκέλος των εσόδων, οι ασφαλιστικές εισφορές προβλέπεται να αποδώσουν φέτος 13,103 δισ. ευρώ, από 12,835 δισ. ευρώ το 2017. Τουλάχιστον 1,1 δισ. ευρώ αναμένεται και από τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών (σ.σ. αντίστοιχη ήταν η εισπρακτική επίδοση και πέρυσι), ενώ οι μεταβιβάσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένες φέτος στα 14,421 δισ. ευρώ, από 14,939 δισ. ευρώ πέρυσι.
2. Στο σκέλος των δαπανών, αναμένεται μείωση για φέτος της συνολικής δαπάνης για τις συντάξεις, με το ποσό να περιορίζεται στα 28,702 δισ. ευρώ, από 28,917 δισ. ευρώ το 2017. Για τις κύριες συντάξεις εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν 25,315 δισ. ευρώ (από 25,589 δισ. ευρώ πέρυσι) και για τις επικουρικές 3,387 δισ. ευρώ, από 3,328 δισ. ευρώ πέρυσι. Στο 1,2 δισ. ευρώ εκτιμώνται οι προνοιακές παροχές (από 1,106 δισ. ευρώ πέρυσι) και στα 11,939 δισ. ευρώ οι μεταβιβάσεις σε τρίτους (από 11,722 δισ. ευρώ πέρυσι).
Αυξημένα έσοδα και δαπάνες
Στο εξάμηνο, το σύνολο των οργανισμών κοινωνικών ασφάλισης είχε έσοδα 21,282 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 676 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα και δαπάνες 20,514 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,029 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι (19,485 δισ. ευρώ ήταν οι δαπάνες στο περσινό πρώτο εξάμηνο). Έτσι, προκύπτει και το πρωτογενές πλεόνασμα των 770 εκατ. ευρώ στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου- έναντι 1,124 δισ. ευρώ πέρυσι.
Πλεόνασμα 650 εκατ. στο επτάμηνο
Ο αρμόδιος για τα ασφαλιστικά ταμεία υφυπουργός Αναστάσιος Πετρόπουλος (φωτογραφία) ανακοίνωσε τις οικονομικές επιδόσεις του ΕΦΚΑ για το επτάμηνο, λέγοντας ότι στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου υπήρξε πλεόνασμα 650 εκατ. ευρώ. Επίσης, μετέφερε τις εκτιμήσεις του υπουργείου του ότι μέχρι το τέλος του χρόνου μόνο ο ΕΦΚΑ θα παρουσιάσει πλεόνασμα, το οποίο θα προσεγγίσει το 1,5 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι για το σύνολο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης (και όχι μόνο για τον ΕΦΚΑ, καθώς υπάρχουν και άλλοι οργανισμοί, όπως το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης κ.λπ.) έχει προβλεφθεί δημοσιονομικό πλεόνασμα 980 εκατ. ευρώ, διαφαίνεται η αισιοδοξία της κυβέρνησης ότι η χρονιά θα κλείσει με ένα «μαξιλάρι» πλεονάσματος από τα ασφαλιστικά ταμεία, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί και για να καλύψει τα όποια δημοσιονομικά κενά υπάρξουν από τους φόρους (σ.σ. ειδικά από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων στο οποίο καταγράφηκε μείωση στα βεβαιωθέντα έσοδα κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων) αλλά και για να «φουσκώσει» το συνολικό υπερπλεόνασμα της φετινής χρονιάς, ώστε να χρηματοδοτηθεί το έκτακτο κοινωνικό μέρισμα που θέλει να μοιράσει η κυβέρνηση μέσα στον Δεκέμβριο.
