Συνέντευξη στους Φάνη Ζώη και Αντώνη Τσιμπλάκη
«Η αποχώρησή μας μάς προσφέρει την ευκαιρία να διαπραγματευτούμε τις δικές μας εμπορικές συμφωνίες και να γίνουμε ένας θετικός και ισχυρός παράγοντας του ελεύθερου εμπορίου» τονίζει χαρακτηριστικά στη «Ν» η Βρετανίδα υπουργός Ναυτιλίας Nusrat Ghani, ενώ δεν παραλείπει να εκφραστεί υπέρ του ρόλου που διαδραματίζει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ). «Η ναυτιλία από τη φύση της είναι κλάδος διεθνής και ως εκ τούτου απαιτεί διεθνείς κανονισμούς και διεθνή συντονισμό», σημειώνει στη «Ν».
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε πορεία εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά πόσο επηρεάζει τη λειτουργία του μεγαλύτερου ναυτιλιακού κέντρου της Ευρώπης;
«Είμαστε βέβαιοι ότι μια εταιρική σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Η Βρετανία είναι μια φιλόδοξη χώρα και είμαστε αποφασισμένοι να προωθήσουμε τον ναυτιλιακό μας κλάδο ως βασικό κλάδο της βρετανικής οικονομίας. Το 95% και πλέον των εισαγωγών και των εξαγωγών διακινείται μέσω θαλάσσης. Ο κλάδος συμβάλλει στη βρετανική οικονομία με περισσότερο από 14,5 δισ. στερλίνες ΑΠΑ (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) ετησίως, ενώ εξασφαλίζει 186.000 και πλέον θέσεις εργασίας. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα Κράτη Σημαίας στην Ευρώπη και τα λιμάνια μας προσελκύουν σημαντικές επενδύσεις. Η Βρετανία άλλωστε αποτελεί ηγέτιδα δύναμη σε πολλούς τομείς της ναυτιλίας, στην εκπαίδευση των ναυτικών και την έρευνα. Καθώς αποχωρούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξέρουμε ότι θα υπάρξουν σπουδαίες ευκαιρίες για τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Η αποχώρησή μας μάς προσφέρει την ευκαιρία να διαπραγματευτούμε τις δικές μας εμπορικές συμφωνίες και να γίνουμε ένας θετικός και ισχυρός παράγοντας του ελεύθερου εμπορίου. Συνεργαζόμαστε στενά με τον κλάδο ώστε να κατανοήσουμε τα εμπόδια, αλλά και τις μελλοντικές ευκαιρίες για το εμπόριο, για να διασφαλίσουμε ότι η ναυτιλία θα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες αυτές. Η παρουσία δύο κορυφαίων ναυτιλιακών κέντρων, της Ελλάδας και της Βρετανίας, είναι καλό και για τις δυο χώρες μας αλλά και για την Ευρώπη συνολικά».
Άλλα ευρωπαϊκά κέντρα στην Ευρώπη αλλά και την Ασία προσπαθούν να προσελκύσουν τις υπηρεσίες από το Λονδίνο. Τι τους απαντάτε;
«Το Η.Β. είναι ηγέτης στον τομέα των ναυτιλιακών υπηρεσιών. Καταρχήν, είμαστε περήφανοι που φιλοξενούμε την έδρα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού στο Λονδίνο. Σε όλη την ιστορία του το Λονδίνο υπήρξε στην πρωτοπορία, απαντώντας στις προκλήσεις της ναυτιλίας και, άρα, η παρουσία του IMO στο Λονδίνο είναι δηλωτικό της διαρκούς και σταθερής δέσμευσής μας να καλλιεργήσουμε τη συνεργασία παγκοσμίως. Το Η.Β. προσφέρει στον ναυτιλιακό κλάδο μια εντυπωσιακή συγκέντρωση εξειδίκευσης ασφαλιστικών, νομικών, ναυλομεσιτικών, λογιστικών, χρηματοπιστωτικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Για παράδειγμα, στο Λονδίνο έχουν την έδρα τους πολλοί διεθνείς ναυτιλιακοί οργανισμοί, όπως οι Lloyd’s of London, το Baltic Exchange και το International Chamber of Shipping. Ένα τρίτο της παγκόσμιας ασφαλιστικής αγοράς βρίσκεται στη Βρετανία, μερίδιο μεγαλύτερο από αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γερμανίας, της Ιαπωνίας και της Γαλλίας. Και οι 13 μεγαλύτεροι ασφαλιστικοί οργανισμοί προστασίας και αποζημίωσης έχουν γραφεία στο Λονδίνο και ασφαλίζουν πάνω από το 90% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου. Το Αγγλικό Δίκαιο διέπει τα περισσότερα ναυτιλιακά συμβόλαια και ισχύει για την επίλυση των περισσότερων περιπτώσεων διαφορών. Η εκπαίδευση των ναυτικών μας είναι υψηλού επιπέδου παγκοσμίως και ως εκ τούτου διαθέτουμε το καλύτερα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Αναγνωρίζουμε τη στρατηγική σημασία του κλάδου των ναυτιλιακών υπηρεσιών και φιλοδοξούμε να αυξήσουμε το μερίδιο της αγοράς στο μέλλον. Γι’ αυτό είμαι πολύ χαρούμενη με τη διευρυμένη συνεργασία και τη βαθύτερη κατανόηση του κλάδου μέσω του Maritime Services Forum - κάτι που δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τους ισχυρούς δεσμούς μας με τη ναυτιλία. Η βρετανική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι το Λονδίνο θα παραμείνει το παγκόσμιο κέντρο των ναυτιλιακών επιχειρήσεων στο μέλλον».
Πώς θα αντιμετωπιστούν οι ξένοι που έχουν την ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου;
«Με αυτό το θέμα ασχολείται το υπουργείο Εσωτερικών. Παρά ταύτα, από την αρχή της διαπραγμάτευσης η Βρετανίδα πρωθυπουργός ήταν σαφής: η διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών της Ε.Ε. που ζουν στη Βρετανία και των Βρετανών που ζουν σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. αποτελεί την πρώτη προτεραιότητά της. Η συμφωνία η οποία επετεύχθη και περιγράφεται στη Συμφωνία Αποχώρησης, θα διασφαλίσει μεγαλύτερη σαφήνεια στους πολίτες σε ό,τι αφορά τα δικαιώματά τους».
Υπάρχει μέλλον στις συνεργασίες μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών προκειμένου να αναχαιτιστεί ο ανταγωνισμός από την Ασία;
«Ως υπουργός Ναυτιλίας ξέρω πόσο τυχεροί είμαστε με έναν τέτοιο ποικιλόμορφο και ακμάζοντα ναυτιλιακό κλάδο, κομβικής σημασίας για την ευημερία του Ηνωμένου Βασιλείου. Η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. δεν συνιστά αποχώρηση από την παγκόσμια σκηνή. Θα μας επιτρέψει να οικοδομήσουμε στενότερους εμπορικούς δεσμούς με χώρες ανά τον κόσμο, χωρίς να χάσουμε τους στενούς δεσμούς μας με την Ευρώπη. Για πρώτη φορά σε 40 χρόνια το Η.Β. θα είναι σε θέση να βγει στη διεθνή σκηνή και να χαράξει τη δική του πορεία με νέες εμπορικές συμφωνίες με παλιούς φίλους και νέους συμμάχους. Ναι, θέλουμε εμπορικές σχέσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους μας με όσο το δυνατόν λιγότερους δασμούς και λιγότερα εμπόδια, θέλουμε τελωνειακή συμφωνία με την Ε.Ε. Όμως, παράλληλα, επιθυμούμε στενότερους δεσμούς και με χώρες πιο μακριά».
Είμαστε σε μια περίοδο που η ψηφιοποίηση «εισβάλλει» στη ναυτιλία. Ποιες θα είναι οι εξελίξεις; Πόσο θα επηρεαστούν τα πλοία και πόσο τα ναυτιλιακά κέντρα;
«Η Έξυπνη Ναυτιλία είναι ένας συναρπαστικός, ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας πολιτικής και βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα μου ως υπουργού Ναυτιλίας. Με τον όρο Έξυπνη Ναυτιλία εννοώ ένα φάσμα τεχνολογιών που έχουν τη δυνατότητα να αναμορφώσουν τον ναυτιλιακό τομέα. Αναφέρομαι σε οτιδήποτε από την ψηφιοποίηση των συστημάτων και τον τηλεχειρισμό εργασιών στα πλοία έως τα απολύτως αυτόνομα πλοία. Η ψηφιοποίηση μπορεί εν δυνάμει να μεταμορφώσει τον τομέα της ναυτιλίας. Νέες και αναπτυσσόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνολογία των blockchains, η έξυπνη ασφάλιση, η τεχνολογία ανάλυσης μεγάλων δεδομένων (big-data analytics), μπορούν να γίνουν κινητήριος δύναμη για αλλαγή και να βελτιώσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων βάσει άμεσων δεδομένων ακριβείας, που μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Επίσης, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η ναυπηγική όπως την ξέρουμε ως τώρα πρόκειται να αλλάξει δραστικά με την αξιοποίηση τεχνολογιών που επιτρέπουν πιο καθαρή, πιο ασφαλή και πιο αποδοτική ναυτιλία. Παρά ταύτα, ένα πλοίο που χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες, είναι ενδεχομένως πιο ευάλωτο σε κυβερνοεπιθέσεις και, ως εκ τούτου, οφείλουμε να θεσπίσουμε τα κατάλληλα μέτρα ώστε να συμβαδίζει με τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση του εμπορικού στόλου. Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε γρήγορα ώστε να γίνουμε ο ηγέτης στις ναυτιλιακές τεχνολογίες παγκοσμίως και να μεγιστοποιήσουμε την ψηφιοποίηση του κλάδου, αξιοποιώντας τα φυσικά πλεονεκτήματα του Η.Β. ως νησιωτικής χώρας ήδη πρωτοπόρας σε αυτόνομα συστήματα και συστήματα ρομποτικής, και χώρας με διεθνές κύρος στον τομέα των ναυτιλιακών υπηρεσιών. Πιστεύω ότι με τη συνεργασία μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού και των άλλων εταίρων μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε και να αναπτύξουμε ένα θετικό κανονιστικό περιβάλλον, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, ώστε να διευκολύνουμε την ψηφιοποίηση της ναυτιλίας».
Τάσσεστε υπέρ του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ως παγκόσμιου κανονιστικού οργάνου ή επικροτείτε τις περιφερειακές πρωτοβουλίες;
«Ναι, η ναυτιλία από τη φύση της είναι κλάδος διεθνής και ως εκ τούτου απαιτεί διεθνείς κανονισμούς και διεθνή συντονισμό. Η Βρετανία θα συνεχίσει να εργάζεται με σκοπό την ανακούφιση του ναυτιλιακού κλάδου από περιττά και δυσανάλογα διοικητικά βάρη, τη βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αποτελεί δέσμευση του Η.Β. η συνεργασία με τους περιφερειακούς εταίρους μας και τώρα και στο μέλλον και στηρίζω απολύτως τις περιφερειακές πρωτοβουλίες όπου έχουν να προσδώσουν αξία. Για παράδειγμα, συνεργαζόμαστε με τους γείτονές μας μέσω του Μνημονίου Κατανόησης των Παρισίων (Paris MoU) για τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος του λιμένα ώστε να μοιραζόμαστε πληροφορίες και να διεξάγουμε ελέγχους σε πλοία που είναι επισφαλή ή ρυπαίνουν. Παρότι υπάρχουν όντως καλοί λόγοι για την εκδήλωση περιφερειακών πρωτοβουλιών σαν κι αυτή που προανέφερα, πρέπει να συνεργαζόμαστε μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για τη διευθέτηση σημαντικών προβλημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Είμαι πολύ ικανοποιημένη με την πρόσφατη συμφωνία που επετεύχθη στον IMO. Αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για την ναυτιλία, ως του πρώτου κλάδου παγκοσμίως που θέτει απόλυτους στόχους μείωσης εκπομπής ρύπων».
