Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Κατά 5,6% μειώθηκε στη διάρκεια του 2017 η τραπεζική χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας, έπειτα από συρρίκνωση της τάξεως του 8,77% που είχε ήδη υποστεί το 2016 σε σύγκριση με το 2015, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Petrofin Research.
Η νέα πτώση του τραπεζικού δανειακού χαρτοφυλακίου της ελληνόκτητης ναυτιλίας έρχεται σε μία περίοδο που ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε κατά 7% ή 25.276.695 dwt και ανήλθε στους 387.210.742 dwt έναντι 361.934.047 dwt ένα χρόνο πριν.
Τα συνολικά ελληνικά δάνεια (αναληφθέντα και αναληφθέντα αλλά μη εκταμιευμένα) που πραγματοποιήθηκαν τόσο από ελληνικές όσο και διεθνείς τράπεζες στις 31/12/2017 και αφορούσαν ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων μειώθηκαν στα 53.994,96 εκατ. δολάρια από 57.211,35 εκατ. δολάρια το 2016. Επίσης, ο δείκτης της Petrofin για την ελληνική ναυτιλία (Petrofin Index for Greek Shipfinance), ο οποίος ξεκίνησε στις 100 μονάδες το 2001, μειώθηκε από 346 σε 327 μονάδες.
Ειδικότερα, τα εκταμιευμένα δάνεια μειώθηκαν το 2017 κατά 3,69% σε σύγκριση με το 2016 και μια μείωση 5,34% το 2016 σε σχέση με το 2015. Επίσης, τα εγγεγραμμένα αλλά μη αναληφθέντα δάνεια μειώθηκαν αισθητά κατά 30,63% το 2017 σε σύγκριση με το 2016, έναντι πτώσης 38% το 2016 σε σύγκριση με το 2015. Αυτό επιβεβαιώνει τη συρρίκνωση της ναυτιλιακής χρηματοδότησης εκ μέρους των τραπεζών, καθώς και τη μετάβαση σε άλλες μορφές χρηματοδότησης (Funds, Chinese Leasing κ.λπ.) οι οποίες αναπτύσσονται ταχέως.
Σε αντίθεση με τα συνολικά αποτελέσματα, πρέπει να σημειωθεί ότι η ομάδα των ελληνικών τραπεζών, ως μέρος του συστήματος χρηματοδότησης της ελληνόκτητης ναυτιλίας, αύξησε το μερίδιό της, καθώς οι τέσσερις από τις πέντε ελληνικές τράπεζες που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας ενδυνάμωσαν το δανειακό χαρτοφυλάκιό τους. Το μερίδιο της Eurobank αυξήθηκε κατά 24,21%, της Alpha Bank κατά 1,6%, της Εθνικής Τράπεζας κατά 2,51% και της Τράπεζας Πειραιώς κατά 2,51% (εξαιρουμένων των δανείων προς την ακτοπλοΐα). Η συνολική έκθεση των ελληνικών τραπεζών στη ναυτιλία αυξήθηκε κατά 4,25%, στα 9,09 δισ. δολάρια. Το μερίδιο των ελληνικών τραπεζών στην ελληνική ναυτιλία αυξήθηκε σε 16,84% σε σύγκριση με 15,25% το 2016 και 14,63% το 2015. Πρόκειται για μια ένδειξη της ανθεκτικής απόδοσης που έχουν οι νέες τράπεζες παρά τα συνεχιζόμενα εσωτερικά προβλήματα και υπογραμμίζει τη δέσμευση των ελληνικών τραπεζών στη ναυτιλία, επισημαίνει η Petrofin.
Αναλυτικότερα, το χαρτοφυλάκιο της Πειραιώς (μη συμπεριλαμβανομένης της ακτοπλοΐας) ανέρχεται στα 2,75 δισ. δολ., της Εθνικής στα 2,428 δισ. δολ., της Alpha Bank στα 2,225 δισ. δολ., της Eurobank στα 1,524 δισ. δολ. και της Aegean Baltic στα 0,164 δισ. δολ.
Αντιθέτως, οι διεθνείς τράπεζες με ελληνική παρουσία συνέχισαν να μειώνουν το άνοιγμά τους το 2017 κατά 10,52% σε σύγκριση με τη μείωση κατά 11,49% το 2016 και επίσης μείωση 9,7% το 2015. Η τάση μείωσης του ανοίγματος στη ναυτιλία των διεθνών τραπεζών με παρουσία στη χώρα έχει ξεκινήσει από το 2012. Οι διεθνείς τράπεζες, χωρίς παρουσία στην Ελλάδα με γραφεία, παρουσίασαν επίσης πτώση για δεύτερο διαδοχικό έτος στο χαρτοφυλάκιό τους (-4,34%).
Ο αριθμός των τραπεζών που εμπλέκονται στην ελληνική χρηματοδότηση παραμένει σε 51, με την Credit Suisse να παραμένει στην πρώτη θέση με ελαφρά μειωμένη έκθεση κατά 4,17%. Οι δέκα πρώτες τράπεζες χρηματοδότησης της ελληνόκτητης ναυτιλίας, αν και συνολικά μείωσαν τα χαρτοφυλάκιά τους, ωστόσο αυξήσαν το μερίδιό τους στο 56,17% από 55,19% πέρυσι, καθώς η μείωση του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου είναι μεγαλύτερη.
Επίσης, οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία των συνολικών δανείων σε ποσοστό 78,7%, αν και το μερίδιό τους μειώνεται σταθερά, καθώς το 2016 ήταν στο 81,04%, ενώ το 2015 κατείχαν το 81,23% του συνολικού χαρτοφυλακίου έναντι 85,44% το 2014 και 90% το 2013.
Συμπερασματικά, η παραδοσιακή τραπεζική χρηματοδότηση, ιδίως μεταξύ των δυτικών τραπεζών, συνεχίζει να μειώνεται σταθερά. Η χρηματοδότηση των τραπεζών, όμως, εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πηγή χρηματοδότησης της ναυτιλίας.