Καμία από τις επτά υποψήφιες για ένταξη στη νομισματική ένωση χώρες της Ε.Ε. δεν ανταποκρίνεται προς το παρόν πλήρως στα κριτήρια για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος. Αυτό προκύπτει από την έκθεση σύγκλισης, που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Διαπιστώνονται πολύ καλές δημοσιονομικές επιδόσεις, αλλά στο μέτωπο της νομικής σύγκλισης και του σεβασμού της ανεξαρτησίας των θεσμών η πρόοδος είναι μικρότερη.
Η έκθεση καλύπτει τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Κροατία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία. Και οι επτά χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο προς την εκπλήρωση των κριτηρίων για την υιοθέτηση του ευρώ, αλλά καμία δεν πληροί στο σύνολό τους τις υποχρεώσεις, επισημαίνει η ΕΚΤ.
Όσον αφορά στα ονομαστικά κριτήρια σύγκλισης, έχει σημειωθεί ορισμένη πρόοδος σε σχέση με την έκθεση του 2016.
Οι διαφορές από χώρα σε χώρα ως προς τον πληθωρισμό μειώθηκαν περαιτέρω, παρουσιάζοντας πρόοδο προς την επίτευξη υψηλού βαθμού σταθερότητας τιμών. Κατά τη δωδεκάμηνη περίοδο αναφοράς (Απρίλιος 2017 - Μάρτιος 2018), ο πληθωρισμός αυξήθηκε στην ΕΕ, κυρίως λόγω της εύρωστης οικονομικής ανάπτυξης και των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων.
Η εξέλιξη αυτή αποτυπώθηκε στην τιμή αναφοράς για το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών, το οποίο εκπλήρωσαν πέντε από τις επτά χώρες που εξετάστηκαν στην έκθεση. Η Τσεχία και η Ουγγαρία κατέγραψαν ρυθμούς πληθωρισμού άνω της τιμής αναφοράς, ενώ ο πληθωρισμός ήταν ίσος προς την τιμή αναφοράς στη Ρουμανία και τη Σουηδία, κάτω από την τιμή αναφοράς στη Βουλγαρία και την Πολωνία και πολύ χαμηλότερος στην Κροατία.
Εμφανής είναι η βελτίωση στο μέτωπο της δημοσιονομικής κατάστασης, καθώς οι ανισορροπίες αμβλύνονται στις περισσότερες υπό εξέταση χώρες. Και οι επτά παρουσιάζουν έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ, ενώ καμία χώρα δεν βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Η Κροατία βρισκόταν σε τέτοια διαδικασία το 2016. Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ υπερβαίνει το 60% μόνο στην Κροατία και την Ουγγαρία, όμως και στις δύο χώρες ακολουθεί επαρκώς καθοδική πορεία.
Καμία από τις εξεταζόμενες χώρες δεν συμμετέχει στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ ΙΙ). Στις περισσότερες χώρες η συναλλαγματική ισοτιμία παρουσίασε σχετικά υψηλή μεταβλητότητα κατά τη διετή περίοδο αναφοράς. Εξαιρούνται η Βουλγαρία, στην οποία ισχύει καθεστώς επιτροπής συναλλάγματος έναντι του ευρώ, και η Κροατία, που εφαρμόζει καθεστώς αυστηρά ελεγχόμενης διακύμανσης σε σχέση με το ευρώ.
Όσον αφορά τη σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, πέντε από τις επτά χώρες που εξετάζονται στην έκθεση έχουν μακροπρόθεσμα επιτόκια κάτω από την τιμή αναφοράς του 3,2%. Τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ήταν άνω της τιμής αναφοράς στην Πολωνία και τη Ρουμανία. Τα χαμηλότερα επιτόκια καταγράφηκαν στην Τσεχία και τη Σουηδία.
«Οι χώρες που υιοθετούν το ευρώ θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν τη διατηρησιμότητα της διαδικασίας σύγκλισής τους. Προϋπόθεση για την επίτευξη διατηρήσιμης σύγκλισης είναι η μακροοικονομική σταθερότητα και συγκεκριμένα η εφαρμογή υγιούς δημοσιονομικής πολιτικής» επισημαίνει η ΕΚΤ, προσθέτοντας ότι οι περισσότερες από τις εξεταζόμενες χώρες σημείωσαν πρόοδο ως προς την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών που χαρακτηρίζουν τις οικονομίες τους.
Στο μέτωπο της νομικής σύγκλισης η πρόοδος είναι μικρότερη. Σε καμία από τις επτά εξεταζόμενες χώρες το νομικό πλαίσιο δεν ήταν πλήρως συμβατό με το σύνολο των απαιτήσεων για την υιοθέτηση του ευρώ. Εξακολουθούν να υπάρχουν ασυμβατότητες ως προς την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, ιδίως ως προς τη θεσμική και οικονομική ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, καθώς και την προσωπική ανεξαρτησία. Επιπροσθέτως, σε όλες τις εξεταζόμενες χώρες, με εξαίρεση την Κροατία, παρατηρούνται ασυμβατότητες ως προς την απαγόρευση της νομισματικής χρηματοδότησης και τη νομική ενσωμάτωση των αντίστοιχων κεντρικών τραπεζών στο Ευρωσύστημα.
