Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Αύριο ξεκινούν οι εντατικές συζητήσεις για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης μεταξύ των επικεφαλής των θεσμών και της κυβέρνησης στην Αθήνα, ενώ ο στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο μέχρι το τέλος της εβδομάδας και η πολιτική επικύρωση στο Eurogroup της 24ης Μαΐου. Αυτό ανέφερε χθες στις Βρυξέλλες κοινοτική πηγή με αφορμή την τελική φάση των συζητήσεων για την αξιολόγηση στην Ελλάδα, αλλά και τη συνεδρίαση του ΕWG στη βελγική πρωτεύουσα.
Μέσω του Twitter ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο χαρακτήρισε την τέταρτη αξιολόγηση σημαντικό βήμα. «Η αποστολή των θεσμών στην Αθήνα ξεκινά σήμερα, θα είναι σημαντικό βήμα η ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης του προγράμματος, εύχομαι σε όλους καλές συναντήσεις», υπογραμμίζει ο επικεφαλής της Ευρωομάδας.
Ειδικότερα, σε σχέση με την αξιολόγηση και παρά το γεγονός ότι παραμένει ακόμη σε εκκρεμότητα ο κύριος όγκος από τα συνολικά 88 προαπαιτούμενα, στις Βρυξέλλες επικρατεί αισιοδοξία για επίτευξη συμφωνίας εντός των χρονικών στόχων.
Το ότι δεν ανησυχούν φαίνεται και από το γεγονός ότι τηρήθηκε το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα στις 14 Μαΐου, όπως είχε ανακοινωθεί αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Εurogroup στη Σόφια, στις 27 Απριλίου. Εάν υπήρχαν ανυπέρβλητα προβλήματα, οι θεσμοί θα καθυστερούσαν την επιστροφή, υπογράμμιζε χθες στις Βρυξέλλες η ίδια πηγή.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση τόσο οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι όσο και οι εταίροι χθες στο ΕWG κάλεσαν την κυβέρνηση να ανεβάσει ταχύτητα σε σχέση με την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων, προκειμένου να συμφωνηθούν αυτή την εβδομάδα, ώστε στη συνέχεια να υπάρξει έκτακτη συνεδρίαση (πιθανότατα τηλεδιάσκεψη) της ομάδας εργασίας για να προετοιμάσει τα τελικά κείμενα εν όψει του Εurogroup της 24ης Μαΐου. Κάποια από τα προαπαιτούμενα, κυρίως ιδιωτικοποιήσεις, θα παραπεμφθούν για υλοποίηση αργότερα, ορισμένα και μετά τη λήξη του προγράμματος, διότι για αντικειμενικούς λόγους, που δεν οφείλονται στη βούληση της κυβέρνησης, δεν γίνεται χρονικά να εκπληρωθούν τώρα.
Από εκεί και πέρα, η ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης είναι σημαντική και για την επιτάχυνση των παράλληλων συζητήσεων σε σχέση με την προετοιμασία της συνολικής απόφασης του Εurogroup της 21ης Ιουνίου, γιατί θα υπάρχει πλήρης εικόνα της ελληνικής οικονομίας λίγο πριν βγει από το πρόγραμμα. Στην εν λόγω συνεδρίαση σχεδιάζεται μια συνολική απόφαση που θα περιλαμβάνει την ελάφρυνση του χρέους, την έξοδο από το πρόγραμμα και την επιτήρηση της επόμενης μέρας.
Η χθεσινή συνεδρίαση του ΕWG, που ήταν τακτική και αφορούσε την προετοιμασία όλων των θεμάτων του Εurogroup της 24ης Μαΐου, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα επικεντρώθηκε περισσότερο στην πορεία της τέταρτης αξιολόγησης και στην προετοιμασία της «ενισχυμένης επιτήρησης» μετά την έξοδο από το πρόγραμμα και λιγότερο για την ελάφρυνση του χρέους, γιατί έχουν εξαντληθεί πλέον οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο και αυτό που απομένει είναι οι πολιτικές αποφάσεις.
Το βασικό ζήτημα που καλούνται να διευκρινίσουν οι πολιτικοί, δηλαδή οι εταίροι, σε σχέση με το χρέος είναι αν η ελάφρυνση θα συνοδεύεται από προϋποθέσεις, κάτι για το οποίο επιμένουν οι Γερμανοί και άλλες βόρειες χώρες, ή αν θα είναι εμπροσθοβαρής και χωρίς όρους, όπως θέλει το ΔΝΤ.
Τέλος, στο ΕWG συζητήθηκε επίσης το θέμα της εκταμίευσης του 1 δισ. ευρώ από την τρίτη αξιολόγηση για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών, η οποία συνοδεύεται από προϋποθέσεις, ενώ η χρονική διορία λήγει στις 15 Ιουνίου. Οι προϋποθέσεις έχουν να κάνουν με την υποβολή από την πλευρά της κυβέρνησης των παραστατικών που θα αποδεικνύουν τη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, ενώ η εκταμίευση συνδέεται επίσης με την ομαλή συνέχιση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Όταν ολοκληρωθούν οι έλεγχοι για τις δύο προϋποθέσεις και σε κάθε περίπτωση πριν από τις 15 Ιουνίου, θα πρέπει να συνεδριάσει το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σταθερότητας (ESM) προκειμένου να αποφασίσει την εκταμίευση.
Τα προαπαιτούμενα
Με τα ενεργειακά θα ξεκινήσει εκτός συνταρακτικού απροόπτου αύριο το πρωί ο τετραήμερος γύρος διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, αυτή τη φορά σε επίπεδο επικεφαλής. Με τα τεχνικά κλιμάκια να ξεσκονίζουν ήδη από χθες τον κατάλογο με τα προαπαιτούμενα, ο στόχος είναι η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα από τη μια και οι κ.κ. Φραντσέσκο Ντρούντι (ΕΚΤ), Ντέκλαν Κοστέλο (Κομισιόν), Πίτερ Ντόλμαν (ΔΝΤ) και Νικόλα Τζιαμαρόλι (ESM) να επικεντρωθούν αποκλειστικά στα σημεία όπου εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές. Από αύριο Τετάρτη και μέχρι το Σάββατο, που είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επικεφαλής (χωρίς να μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο παράτασης), οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν να δουλέψουν επί του κειμένου της τεχνικής συμφωνίας (compliance report) σε μια προσπάθεια να ανοίξει ο δρόμος για το κουαρτέτο να στείλει μήνυμα συμφωνίας στο Eurogroup πριν από την προγραμματισμένη συνεδρίαση της 24ης Μαΐου (σ.σ.: ανοικτό είναι ακόμη και το ενδεχόμενο έκτακτης σύγκλισης του Euro Working Group ακόμη και μέσω τηλεδιάσκεψης, κάτι που έχει συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν στο πλαίσιο ολοκλήρωσης της 1ης αξιολόγησης).
Από το σύνολο των 88 προαπαιτούμενων, ένας μικρός αριθμός αναμένεται να μείνει εκτός «τεχνικής συμφωνίας», καθώς έχει συμφωνηθεί από όλες πλευρές ότι δεν μπορεί να υπάρξει ολοκλήρωση για αντικειμενικούς λόγους. Τα προαπαιτούμενα αυτά, αν δεν καταστεί εφικτό να κλείσουν μέχρι τον Αύγουστο, θα μετατεθούν για τη «μεταμνημονιακή» εποχή. Ανοικτό παραμένει και το τι θα συμβεί με το δημοσιονομικό. Η ελληνική πλευρά έχει τα στοιχεία της υπεραπόδοσης για το 2017, όπως και για το α’ τετράμηνο του 2018, αλλά δεν έχει κανένα στοιχείο για την πορεία του ΑΕΠ κατά τη φετινή χρονιά. Αν οι θεσμοί επιμείνουν να γίνει η ανακοίνωση των στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ πριν από το κλείσιμο της συμφωνίας για το δημοσιονομικό, και αυτό το θέμα θα μείνει ανοικτό για τις αρχές Ιουνίου.
Εκτενέστερες συζητήσεις αναμένεται να υπάρξουν τις επόμενες ώρες για την τροποποίηση του νόμου Κατσέλη-Σταθάκη, τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και φυσικά τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Και στα τρία αυτά μέτωπα η ελληνική πλευρά εγείρει συγκεκριμένες διεκδικήσεις: παράταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τον πλειστηριασμό, ένταξη περισσότερων ομάδων οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό (σ.σ.: μεταξύ αυτών και όσοι έχουν κλείσει βιβλία), αλλά και «προστασία» της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας από την πιθανή αύξηση του ΕΝΦΙΑ.
Κρίσιμη θεωρείται η στάση του ΔΝΤ. Εκτός από το μείζον θέμα του δημοσιονομικού (και της πιθανής απαίτησης για πρόωρη μείωση του αφορολογήτου), τα επόμενα 24ωρα θα φανεί αν το ΔΝΤ θα φύγει το Σάββατο με την εκτίμηση ότι υπάρχει η αναγκαία ολοκληρωμένη αξιολόγηση προκειμένου να υπάρξει εισήγηση για ενεργοποίηση του προγράμματος για την Ελλάδα στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου.
Δύο φορές στις αγορές για άντληση έως 4,5 δισ. ευρώ
Έξοδο στις αγορές ομολόγων δύο φορές πριν από το τέλος του έτους εξετάζει η ελληνική κυβέρνηση, η οποία αναμένεται να εκδώσει το πρώτο 10ετές της εδώ και μία δεκαετία, σε μία προσπάθεια να πείσει τους επενδυτές ότι δεν χρειάζεται πλέον εξωτερική χρηματοδότηση όταν θα εξέλθει από το πρόγραμμα διάσωσης τον Αύγουστο, σύμφωνα με πηγές, τις οποίες επικαλείται τηλεγράφημα του Reuters.
Δύο κυβερνητικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Αθήνα θέλει να αντλήσει έως 4,5 δισ. ευρώ συνολικά από τις δύο ομολογιακές εκδόσεις τους επόμενους μήνες, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στις αγορές. Η μία από τις εκδόσεις αναμένεται να είναι 10ετές ομόλογο αξίας 2 έως 2,5 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα έχει να εκδώσει ομόλογο τέτοιας διάρκειας από το 2008, λίγο προτού ξεσπάσει η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση. Η άλλη έκδοση θα έχει διάρκεια μικρότερη από επτά έτη, με την προοπτική να αντλήσει περί το 1,5 έως 2 δισ. ευρώ. Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι εάν οι συνθήκες στις αγορές αλλάξουν, τότε η Αθήνα θα προσαρμόσει τα σχέδιά της ως προς τον αριθμό των εκδόσεων.
Από την άλλη πλευρά όμως, άρθρο της ελβετικής Neue Zurcher Zeitung κάνει λόγο για έλλειψη επενδυτικής εμπιστοσύνης, επισημαίνοντας ότι παρά τη διαφαινόμενη έξοδο της Ελλάδας τον Αύγουστο η δυσπιστία των αγορών δημιουργεί αρνητική δυναμική. Το άρθρο παρατηρεί ότι ούτε η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης ούτε η επιτυχημένη έκβαση των τεστ των ελληνικών τραπεζών μπόρεσαν να ανακόψουν την πτωτική πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου στο τέλος Ιανουαρίου. Την ίδια στιγμή, η Handelsblatt εκδηλώνει ανησυχίες για νέα παγκόσμια δημοσιονομική κρίση.
