Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Υπό αναθεώρηση τελούν οι βασικές προβλέψεις του προϋπολογισμού της φετινής χρονιάς μετά τις ανακοινώσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής τόσο για την πορεία του ΑΕΠ κατά το 2017 όσο και για την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος. Η μικρότερη των προβλέψεων ανάπτυξη και η παραγωγή «υπερπλεονάσματος» ωθούν το οικονομικό επιτελείο στο να διατυπώσει εκ νέου τις προβλέψεις του φετινού προϋπολογισμού, με την αποτύπωση να γίνεται στο αναθεωρημένο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής το οποίο θα αφορά την περίοδο 2019-2022. Ο πήχης της ανάπτυξης θα κατέβει χαμηλότερα, με τον στόχο να επαναπροσδιορίζεται προς το 2,3%, ενώ ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα (σε όρους μνημονίου) θα επιδιωχθεί να αναπροσαρμοστεί προς το 4%, τη στιγμή που ο κρατικός προϋπολογισμός έχει συνταχθεί με πρόβλεψη για μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,8%.
Η οριστικοποίηση των βασικών προβλέψεων του μεσοπρόθεσμου σχεδίου δημοσιονομικής στρατηγικής θα περάσει από τη διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής των θεσμών πριν κατατεθεί το νέο σχέδιο στη Βουλή, καθώς η αποτύπωση των στόχων προϋποθέτει πλήρη συμφωνία επί του κρίσιμου ζητήματος του δημοσιονομικού. Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να ανεβάσει τον πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος για τη φετινή χρονιά προκειμένου να διασφαλίσει τόσο τη μη επιβολή πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων το 2019 (πέραν της μείωσης των συντάξεων, η οποία είναι δρομολογημένη) όσο και την ενεργοποίηση του πακέτου με τα «αντίμετρα». Επίσης, συμφωνία κυβέρνησης-δανειστών για υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα το 2018, θα αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει και φέτος «έκτακτο κοινωνικό μέρισμα». Παρά το γεγονός ότι το μνημόνιο τελειώνει τον Αύγουστο, η ελληνική κυβέρνηση θα κριθεί για τις φετινές δημοσιονομικές επιδόσεις. Ενδεχόμενη υπέρβαση του επίσημου στόχου, που έχει οριστεί στο 3,5% του ΑΕΠ, θα της δώσει το δικαίωμα να προχωρήσει σε διανομή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης μέσα στο τρέχον έτος. Ελαφρύνσεις μόνιμου χαρακτήρα (δηλαδή μέτρα που επηρεάζουν όχι μόνο τον φετινό προϋπολογισμό αλλά και αυτούς των ετών 2019-2022) δεν μπορούν να ληφθούν, καθώς η δέσμευση παραγωγής πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% ισχύει και για την περίοδο 2019-2022.
Ο προϋπολογισμός του 2018 συντάχθηκε με πρόβλεψη ότι το πρωτογενές πλεόνασμα (βάσει του ESA 2010) θα ανέλθει φέτος στο 4,2% του ΑΕΠ ή στα 7,716 δισ. ευρώ με πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,5% του ΑΕΠ. Και οι δύο προβλέψεις, αναμένεται να αναθεωρηθούν μετά την ανακοίνωση των περσινών οικονομικών αποτελεσμάτων. Έτσι:
1 Το πραγματικό ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) εκτιμάται ότι θα αυξηθεί με ρυθμό 2,3% έναντι 2,5% που ήταν η πρόβλεψη που είχε διατυπωθεί στον προϋπολογισμό του 2018. Αυτή τουλάχιστον είναι η αρχική εκτίμηση της ελληνικής πλευράς για φέτος με τη διόρθωση να οφείλεται στο γεγονός ότι το ΑΕΠ του 2017 έκλεισε με ανάπτυξη 1,4% και όχι 1,6%, όπως προέβλεπε ο προϋπολογισμός του 2018 για την περσινή χρονιά. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική πρόβλεψη του ΔΝΤ είναι για ανάπτυξη 2%.
2 Το πρωτογενές πλεόνασμα κατά ESA 2010 ανήλθε στο 4% του ΑΕΠ και όχι στο 2,6%. Δηλαδή ενώ ο προϋπολογισμός προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα 4,36 δισ. ευρώ για το 2017, αυτό έκλεισε τελικώς κοντά στα 7 δισ. ευρώ, «πιάνοντας» ουσιαστικά τον στόχο του 2018 (σ.σ.: όπως προαναφέρθηκε ο προϋπολογισμός του 2018 προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα κατά ESA 2010 της τάξεως του 4,2%, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 7,716 δισ. ευρώ).
3 Το μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα είχε εκτιμηθεί τον περασμένο Νοέμβριο ότι θα διαμορφωθεί στο 3,8% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου στα 7,051 δισ. ευρώ. Με το επιχείρημα ότι το 2017 η επίδοση έφτασε ουσιαστικά στο 5% (σ.σ.: 4,2% που ήταν η τελική ανακοίνωση συν το πακέτο που δόθηκε για το έκτακτο μέρισμα του Δεκεμβρίου του 2017), η πρόβλεψη που θα επιδιωχθεί να συμφωνηθεί με τους θεσμούς είναι για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 4% ή και ακόμη παραπάνω. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είχαν προβλέψει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% (δηλαδή στα όρια του μνημονιακού στόχου) για το 2018, πριν όμως από την ανακοίνωση του υπερπλεονάσματος της περσινής χρονιάς, ενώ το ΔΝΤ έχει κατεβάσει τον πήχη στο 2,9%, παραδεχόμενο όμως ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 θα είναι 3,7% και όχι 4,2%, όπως ανακοινώθηκε αρχικά.
Αν περάσει η ελληνική άποψη για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 4% του ΑΕΠ, τότε θα δημιουργηθεί ένας «δημοσιονομικός χώρος» της τάξεως της μισής ποσοστιαίας μονάδας, η οποία μεταφράζεται σε περίπου ένα δισ. ευρώ. Το αν οι δανειστές θα συμφωνήσουν ότι μπορεί να παραχθεί αυτό το αποτέλεσμα, θα εξαρτηθεί:
1 Από τα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού, τα οποία και στο τρίμηνο δείχνουν υπεραπόδοση.
2 Από τα στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018, τα οποία όμως μόνο εν μέρει μπορούν να είναι ενδεικτικά για τη φετινή πορεία της οικονομίας.
3 Από τις πιθανές δημοσιονομικές επιπτώσεις των αποφάσεων του ΣτΕ για το ασφαλιστικό.
Η συμφωνία για τις επιδόσεις της φετινής χρονιάς ουσιαστικά θα κρίνει και το χρονοδιάγραμμα για τη μείωση του αφορολόγητου, αλλά και την επιβολή των θετικών μέτρων τόσο του 2019 όσο και του 2020. Υπενθυμίζεται ότι ο προϋπολογισμός του 2019 έχει προβλεφθεί μέχρι τώρα να περιλαμβάνει και μέτρα 2,6 δισ. ευρώ (κυρίως λόγω της μείωσης των συντάξεων), αλλά και κοινωνικές παροχές με προϋπολογισμό περίπου 2 δισ. ευρώ (μείωση συμμετοχής στα φάρμακα, επίδομα στέγασης κ.λπ.).
