Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Απεβίωσε το περασμένο Σάββατο ο εφοπλιστής Γεράσιμος Αγούδημος, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με τον κλάδο της ακτοπλοΐας για πάνω από 25 χρόνια.
Ιδρυτής της GA Feries ο Γεράσιμος Αγούδημος έπαιξε σημαντικό ρόλο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν τα πλοία της εταιρείας διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στην εξυπηρέτηση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών. Το μεγαλύτερο μέρος του στόλου δραστηριοποιείτο στις γραμμές δημόσια υπηρεσίας (άγονες γραμμές).
Ιδιαίτερη προσωπικότητα, εμφανιζόταν πολλές φορές ο ίδιος στο λιμάνι να κατευθύνει τον κόσμο για την επιβίβαση στα πλοία του, ζούσε με πάθος την ακτοπλοΐα, ωστόσο δεν έλειπαν και οι φορές που προκαλούσε τα δικαιολογημένα παράπονα εκατοντάδων επιβατών καθώς ορισμένα από τα πλοία του ήταν συνώνυμα των βλαβών και καθυστερήσεων.
Τα τελευταία χρόνια λέγεται ότι ζούσε στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ελβετία, ενώ η GA Ferries σταμάτησε την δραστηριότητα της στα τέλη του 2009 λόγω χρεών και προς το ΝΑΤ.
Σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του ο Καπετάν Μάκης Αγούδημος, είχε μιλήσει τον Οκτώβριο του 2005 στη «Ν» για όλη την «κόντρα» τότε με το υπουργείο Ναυτιλίας, τις βλάβες αλλά και την άποψή του για την ακτοπλοΐα.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη που είχε δημοσιευθεί στο φύλλο της «Ν» την 5η Οκτωβρίου του 2005:
Μάκης Αγούδημος: «Αλλαγή ρότας για να μην καταστραφούμε»
«Πάταξον μεν, άκουσον δε» θα μπορούσε να πει ο καπετάν Μάκης Αγούδημος στους επικριτές του και, ειδικότερα, στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, καθώς όλοι στην Ακτή Μιαούλη συμφωνούν ότι ξέρει και από πλοία και από ακτοπλοΐα.
Τα πλοία του ιδρυτή και επικεφαλής της G.A. Ferries ήταν, το καλοκαίρι, στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Μπορεί αφορμή να ήταν οι συνεχείς επί ένα τριήμερο βλάβες σε κάποια από αυτά, αλλά αιτία ήταν ουσιαστικά το γεγονός ότι γυρνούσαν όλο το Αιγαίο νυχθημερόν. Και η όποια καθυστέρηση σημείωναν, αποκτούσε «μυθικές» διαστάσεις.
Σήμερα, ύστερα από έναν και πλέον μήνα, ο κ. Μάκης Αγούδημος έχει ενημερώσει τους brokers στο λιμάνι ότι είναι διατεθειμένος να πουλήσει όλα του τα πλοία και περιμένει προσφορές. Αν υλοποιήσει την απόφασή του, οι άγονες γραμμές του Αιγαίου θα μείνουν χωρίς πλοία. Αλλά και όποια έρθουν να καλύψουν το κενό, θα είναι ακριβότερα, όπως εκτιμούν κύκλοι της ακτοπλοΐας.
Μέχρι στιγμής, η G.A. Ferries δεν έχει ειδοποιηθεί από το ΥΕΝ τι θα γίνει με τις γραμμές που πλειοδότησε για τη δρομολογιακή περίοδο 2005-2006, ενώ σε 25 περίπου ημέρες, δηλαδή την 1η Νοεμβρίου, λήγει η περυσινή σύμβαση. Το υπουργείο έχει ειδοποιήσει προφορικά ότι θα δοθεί δίμηνη παράταση μέχρι να γίνει ο νέος διαγωνισμός με νέους όρους (συμβάσεις μεγαλύτερες του έτους και μέχρι πέντε χρόνια) αλλά ουδείς γνωρίζει τι πραγματικά θα γίνει.
Μιλώντας στη «Ν», για πρώτη φορά μετά και τα γεγονότα του καλοκαιριού, ο κ. Αγούδημος επιβεβαιώνει τις σχετικές πληροφορίες περί πώλησης των πλοίων του και, με το γνωστό χειμαρρώδη λόγο του, επισημαίνει προβλήματα και καταστάσεις στην ακτοπλοΐα, που, αν μη τι άλλο, θέτουν έναν προβληματισμό για το μέλλον του κλάδου αλλά και των συγκοινωνιών με τα νησιά.
«Με ρωτήσατε αν έχω βγάλει τα βαπόρια μου για πούλημα. Προτού καταστραφώ, είμαι αναγκασμένος να το κάνω. Ολα πουλιούνται και όλα αγοράζονται. Το θέμα κάθε φορά είναι η τιμή. Από ό,τι γνωρίζετε, το τελευταίο δεκαήμερο με όνειρα μεγάλα έφερα ένα πλοίο στην ακτοπλοΐα, με το όνομα 'Σιλέσια'. Είχα σχέδια να βάλω το πλοίο αυτό στη Σάμο. Είχε 500 κρεβάτια, 400 Ι.Χ. και ήταν πλήρως εξοπλισμένο με τους όρους και τη συνθήκη της Στοκχόλμης. Υστερα όμως από ώριμη σκέψη και επειδή δεν θέλω να ακολουθήσω τα χνάρια άλλων συναδέλφων μου, που έφυγαν από την ακτοπλοΐα κυνηγημένοι, αλλά και λόγω των καλοκαιρινών προβλημάτων που είχε η εταιρεία μου, αποφάσισα αυτό το βαπόρι να το πουλήσω. Πράγματι, μόλις το έβγαλα στην αγορά, παρουσιάστηκαν αμέσως δέκα αγοραστές. Τώρα, ταξιδεύει με τους νέους αγοραστές στην Ουκρανία, όπου θα κάνει δρομολόγια στη Μαύρη Θάλασσα. Φυσικά, τους εύχομαι να είναι καλοτάξιδο, όπως δείχνει και το νέο του όνομα, 'Felicia', που σημαίνει ευτυχία».
- Τι μεσολάβησε και αλλάξατε γνώμη;
- Το κατακαλόκαιρο το έβγαλα επί 15ημέρες μέσα σε αυτό το γραφείο. Δεν έφυγα καθόλου, για να αντιμετωπίσω τα δυο-τρία ατυχή περιστατικά που ύστερα από 17 χρόνια στην ακτοπλοΐα συνέβησαν μαζεμένα. Προσπάθησα να αντιμετωπίσω αυτή τη λαίλαπα που με βρήκε και νομίζω ότι τελικά τα κατάφερα καλά. Αλλη εταιρεία, στη θέση της δικής μου, θα είχε χρεοκοπήσει. Με αστραπιαίες κινήσεις που έκανα, όπως η αεροπορική μεταφορά των ανταλλακτικών, είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι επιπτώσεις. Υπήρξαν και επιβάτες που ταλαιπωρήθηκαν, από τους οποίους η εταιρεία μας ζήτησε συγγνώμη, ενώ πάρα πολλούς τους μεταφέραμε στα νησιά αεροπορικώς.
Αλλά, δυστυχώς, ακόμη συνεχίζεται η συκοφαντική δυσφήμηση κατά της εταιρείας μου από ορισμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Θέλω να πω το εξής. Ενώ εδώ στην πατρίδα μας το ακτοπλοϊκό πλοίο αντιμετωπίζεται με αυτό τον τρόπο, σε άλλες χώρες, που έχω βαπόρια και τα οποία υποτίθεται δεν «κάνουν» για την Ελλάδα λόγω ηλικίας, τα υποδέχονται με σημαιοστολισμούς και μάλιστα μία φορά είδα τον ίδιο τον λιμενάρχη να δένει το πλοίο. Και όταν το ρώτησα γιατί, η απάντησή του ήταν ότι από αυτό το πλοίο ζει ένας τόπος με δεκαπέντε χιλιάδες ψυχές. Αν δεν βοηθήσουμε το πλοίο σε αυτή την περιοχή, η ζωή μας δεν θα είναι τίποτα και ειδικότερα το χειμώνα. Εδώ εμείς, δυστυχώς, κάνουμε λόγο για λωποδύτες και απατεώνες. Αφού ύστερα από 17 χρόνια μάς αντιμετωπίζουν με αυτό τον τρόπο, εμείς με τι κουράγιο να συνεχίσουμε στην ελληνική ακτοπλοΐα.
- Όμως και ο υπουργός έκανε λόγο για πειρατεία στο Αιγαίο που πρέπει να σταματήσει…
- Δεν δέχομαι την υποτίμησή μου σε πειρατή του Αιγαίου. Εχω μία σταδιοδρομία 40 ετών στη θάλασσα. Κάποτε, ο διεθνής Τύπος με έλεγε διάδοχο του κάπτεν Μλέικ, καθώς αγόραζα βαπόρια από τους Εγγλέζους και τα πουλούσα την άλλη μέρα σε διπλάσια τιμή. Δεν θα δεχθώ από διεθνής πειρατής να γίνω πειρατής του Αιγαίου. Τέτοιο υποτιμητικό τίτλο δεν τον δέχομαι. Ισως ο κ. υπουργός, πάνω στα νεύρα του, είπε και δυο κουβέντες παραπάνω. Μετά όμως ήρθε στο «Δημητρούλα», το οποίο ξεκίνησε και πάλι τα δρομολόγια του μετά την ετήσια επιθεώρηση, χωρίς να έχει ούτε μισή παρατήρηση. Πάντως, δεν έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα με το ΥΕΝ αλλά, δυστυχώς, οι καταστάσεις είναι τέτοιες που μας αναγκάζουν να δούμε το τι θα κάνουμε για να μην ακολουθήσουμε την τύχη παλαιοτέρων συναδέλφων.
-Εσείς δεν έχετε ευθύνες για τα προβλήματα του καλοκαιριού;
- Τα πλοία μας τα γνωρίζετε είκοσι χρόνια. Είχαμε την ατυχία να πάθουμε τρεις βλάβες σε πολύ σύντομο διάστημα. Αλλά να σας πω το εξής. Νομίζω ότι τα πλοία ,με τον εξοντωτικό ρυθμό που δουλεύουν, δικαιούνται και αυτά να σταματήσουν. Π.χ. το Μάιο δεν έχω υποχρέωση να πάω πάνω από μία φορά στην Αλόννησο, αλλά, επειδή βλέπω το πρόβλημα μόνος μου, πάω τέσσερις φορές. Και να πω και τούτο: και Κονκόρντ να ήταν το «Ρομίλντα», όταν ξεκινά με οκτώ μποφόρ από τον Πειραιά να πάει Σύρο, Πάρο, Νάξο, Κατάπολα, Αιγιάλη, Αστυπάλαια, Κάλυμνο, Κω, Νίσυρο, Τήλο, Σύμη, Ρόδο και να γυρίσει με τα ίδια λιμάνια και με οκτώ μποφόρ, θα είχε κάποια καθυστέρηση. Επίσης, άλλο πλοίο μου κάνει το δρομολόγιο από Πειραιά, Σύρο, Πάρο, Νάξο, Αγ. Κήρυκο, Καρλόβασι, Σάμο. Αλλο πλοίο κάνει το δρομολόγιο Πειραιά, Σύρο, Πάρο, Νάξο, Δονούσα, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Αιγιάλη, Κατάπολα, Αστυπάλαια, Κάλυμνο. Σας λέει τίποτα αυτό; Ας αφήσουμε τα υπόλοιπα, όπως οι καθυστερήσεις από τις πλευρίσεις των πλοίων σε όλα τα λιμάνια των Κυκλάδων, που μπορεί ένα πλοίο μου να έχει αναμονή μέχρι και τρία τέταρτα για να πλευρίσει, επειδή κάποιο άλλο πλοίο υπάρχει στο λιμάνι. Δεν είμαστε θεοί, βαπόρια είναι. Και όταν το «Δημητρούλα» παθαίνει μία μικρή βλάβη και έχει λίγο καθυστέρηση, θα έχει και στη συνέχεια καθυστερήσεις. Είναι αλυσίδα. Εγινε το κόκκινο πανί η «Δημητρούλα», για το οποίο είπανε κιόλας ότι είναι το όνομα της συζύγου του τέως πρωθυπουργού της πατρίδας μας. Θα ήταν τιμή μου να δεχόταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδος το όνομα της γυναίκας του σε ένα από τα βαπόρια μου και να έκανε αυτός τα εγκαίνια. Δημητρούλα είναι η μία από τις τρεις κόρες μου και το σημερινό «Δημητρούλα» είναι το έβδομο κατά σειρά πλοίο που είχε η εταιρεία μας με το όνομα Δήμητρα.
- Παίρνετε όμως επιδοτήσεις για τα δρομολόγια αυτά...
- Ποιες είναι οι επιδοτήσεις που παίρνουμε; Ξέρετε πολύ καλά ότι είναι ανά δρομολόγιο 7.000 ευρώ το ταξίδι. Με τις σημερινές τιμές του πετρελαίου, τι καλύπτουν όλα αυτά; Μόλις το 20%-30% των πετρελαίων. Το πρόβλημα της ακτοπλοΐας λέγεται σήμερα με μία λέξη «πετρέλαιο». Ειχα πει από το Μάρτιο ότι το Σεπτέμβριο δεν θα υπάρχουν πλοία. Δυστυχώς, επαληθεύθηκα. Ενα ταχύπλοο και με 100% πληρότητα σήμερα βγάζει μόνο το 80% του κόστους πετρελαίου.
- Ολοι συμφωνούν ότι, την περίοδο αυτή, το πρόβλημα είναι το πετρέλαιο. Ομως όλα τα χρόνια μιλάμε συνεχώς για το ακτοπλοϊκό πρόβλημα. Πού εντοπίζετε εσείς τις ρίζες του προβλήματος;
- Το πρόβλημα της ακτοπλοΐας αρχίζει και τελειώνει το 1998-99, όταν θέλαμε όλοι να ναυπηγήσουμε πλοία και να τα φέρουμε εδώ σε μία γωνιά στο Αιγαίο Πέλαγος, να το κάνουμε μέσα σε μία μέρα παράδεισο. Ολα αυτά τα βαπόρια δεν βγαίνανε οικονομικά. Γιατί πώς θα βγει οικονομικά ένα βαπόρι της τάξης των 100 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που το εισιτήριο είναι 20 ευρώ και το 35% είναι οι φόροι; Πώς θα βγει ένα πλοίο με δουλειά μόνο 45 ημέρες το χρόνο, που περιμένει από τέσσερα Παρασκευοσαββατοκύριακα του καλοκαιριού να βγει; Δυστυχώς, τα όνειρα που έκαναν μερικοί να εξολοθρεύσουν όλους τους υπολοίπους για να μείνουν κυρίαρχοι των θαλασσών, όπως είχε κάνει και ο συγχωρεμένος ο Σφηνιάς, δεν μπορούν να υλοποιηθούν σήμερα. Σε 50 χρόνια ίσως…
- Εγινε υπερεπένδυση στον κλάδο;
- Δεν έγινε μία υπερεπένδυση, αλλά επικράτησε ένας εξωφρενικός παραλογισμός στον υπολογισμό των δυνατοτήτων του Αιγαίου Πελάγους και, δυστυχώς, το αποτέλεσμα ήταν το Αιγαίο να γεμίσει με χρωστούμενα δολάρια και τα βαπόρια να έχουν βγει στη στεριά.
- Αρα έχει ευθύνες και ο κλάδος…
- Φυσικά έχει βαρύτατη ευθύνη, γιατί, το 1999, έγιναν εξωφρενικά πράγματα και τα πληρώνουμε τώρα, αλλά ευθύνεται και το κράτος. Οταν ζήτησε τις περίφημες τριετείς συμβάσεις. Εμείς και η ΔΑΝΕ, όπως ξέρετε, τις πήραμε και κάναμε ό,τι ζητούσε το ελληνικό κράτος. Μέσα στις υποχρεώσεις μας ήταν και οι δωρεάν προσεγγίσεις σε κάποια άγονα νησιά. Υστερα όμως από είκοσι μέρες, κάποια άλλη εταιρεία με κάποια άλλη απόφαση κάποιου υπουργού τής τότε κυβερνήσεως, τα έγραψε όλα στα παλιά της τα παπούτσια και της έδωσε και αυτής δρομολόγια στην ίδια γραμμή. Αποτέλεσμα η ΔΑΝΕ να χρεοκοπήσει και εμείς να είμαστε στα δικαστήρια. Εχουμε κερδίσει την πρωτόδικη απόφαση εναντίον του ελληνικού Δημοσίου, περιμένουμε την τελική απόφαση. Πώς να ανταγωνισθούμε εμείς και η ΔΑΝΕ, που πάμε σε δώδεκα λιμάνια στο ίδιο δρομολόγιο, ένα κατευθείαν δρομολόγιο άλλου πλοίου, που πιάνει μόνο τρία λιμάνια;
- Πώς βλέπετε τελικά το μέλλον της ελληνικής ακτοπλοΐας;
- Δεν θα πω εγώ στον ΥΕΝ τι πρέπει να κάνει. Εχει συμβούλους, έχει οικονομικά επιτελεία. Επειδή όμως η 1η Νοεμβρίου είναι πολύ κοντά και επειδή δεν βλέπω είσοδο άλλων μεγάλων παικτών στο Αιγαίο, ένας δρόμος υπάρχει σε όλη την Ευρώπη και πρέπει να τον περπατήσουμε και εμείς. Τι λέει ο δρόμος αυτός: Αν έχεις ένα πλοίο σύμφωνο με SOLAS 90, έχεις το δικαίωμα να το δουλεύεις σε όλη την Ευρώπη μέχρι το 2010. Αν προσαρμοσθεί μέχρι 2010 στη συνθήκη της Στοκχόλμης, συνεχίζεις να το δουλεύεις χωρίς όριο ηλικίας. Εγώ ταξίδευα προχθές με ένα βαπόρι ηλικίας 52 ετών και ήταν μία χαρά. Η γνώμη μου είναι η πολιτεία να εναρμονισθεί με το κοινοτικό δίκαιο. Αλλη λύση, με τα 300 νησιά που έχουμε, δεν υπάρχει. Αυτό που λένε με δορυφορικές συνδέσεις, δεν μπορεί να γίνει ακόμη. Εμείς μεταφέρουμε κάθε ημέρα 1.000 ασυνόδευτα δέματα. Αν τα βγάλουμε στη Κω, πώς θα πάνε ασυνόδευτα στα άλλα το πιο μικρά νησιά, τη Νίσυρο και την Τήλο; Ας αφήσουμε τα μποφόρ, που δημιουργούν προβλήματα στα μικρά πλοία..
Ακόμη, ας παραδειγματισθούμε από τους γείτονές μας, τους Ιταλούς, που επιδοτούν τις χερσαίες μεταφορές διά θαλάσσης με κονδύλια της Ε.Ε.
Επίσης, ο κ. Τζωάννος, όταν λέει απελευθέρωση ναι, αναρχία όχι, ίσως έχει δίκαιο. Ομως μία απελευθέρωση των ναύλων θα ήταν προς όφελος όλων. Ο κάθε επιβάτης θα διάλεγε το πλοίο που του «πηγαίνει» με το ανάλογο εισιτήριο. Θέλει συμβατικό, θα πληρώσει αυτό το εισιτήριο, θέλει ταχύπλοο, θα πληρώσει παραπάνω. Επίσης, εάν υπάρχει παλαιότερο πλοίο με φθηνότερο εισιτήριο, το έχει. Αφησέ τον να διαλέξει. Πάντως, σημειώστε και αυτό: εάν εξαφανιστούν τα πλοία φθηνού κόστους, ο επιβάτης για Νίσυρο θα πληρώσει τριπλάσιο εισιτήριο. Πού απευθυνόμαστε; Σε φτωχούς ψαράδες. Εφόσον λοιπόν τα πλοία πληρούν τους όρους ασφαλείας, να παραμείνουν. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας και τους Ελληνες ναυτικούς. Περίπου 700 απασχολώ εγώ. Πού θα βρουν δουλειά αυτοί; Γιατί από την ποντοπόρο ναυτιλία συνέχεια φεύγουν καράβια από την ελληνική σημαία; Ολοι μας χρειαζόμαστε. Το ζητούμενο είναι η πολιτεία, ο ναυτεργάτης και ο εφοπλιστής να καθίσουν να συζητήσουν ήρεμα σε ένα τραπέζι, για να βρεθεί η χρυσή τομή. Γιατί η 1η Νοεμβρίου είναι πολύ κοντά.
- Τι πιστεύετε ότι θα συμβεί μετά την 1η Νοεμβρίου;
- Δεν μπορώ να απαντήσω εγώ τι θα γίνει μετά την 1η Νοεμβρίου. Μπορεί το ΥΕΝ να έχει έτοιμες λύσεις. Θα τις σεβαστούμε. Εμείς κοιτάμε μόνο τι θα γίνουν οι 700 Ελληνες ναυτικοί που απασχολούμε. Με ρωτήσατε αν έχω βγάλει τα βαπόρια μου για πούλημα. Προτού καταστραφώ, είμαι αναγκασμένος να το κάνω. Μπορούμε να τα πουλήσουμε σήμερα και κάποια άλλα εποχή να επιστρέψουμε δριμύτεροι. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το πετρέλαιο φέρνει ζημιές. Η εταιρεία μου είναι από τις λίγες που θα βγάλει τόσο μικρές ζημιές φέτος, τις οποίες θα καλύψω από άλλες γραμμές, στις οποίες έστειλα τα «σαπιοκάραβά» μου. Το πετρέλαιο είναι πρόβλημα. Πέρυσι το πετρέλαιο είχε 135 ευρώ ο τόνος και το ντίζελ 210. Σήμερα έχει 285 ευρώ ο τόνος και το ντίζελ 540 ευρώ ο τόνος. Αύξηση 100%. Δηλαδή ένα βαπόρι από Πειραιά για Ρόδο με τα άγονα και 27 ώρες ταξίδι παίρνει επιδότηση 15.000 ευρώ. Αυτή η επιδότηση δεν καλύπτει ούτε το 50% του κόστους του πετρελαίου. Αυτό που θέλω είναι να κάνω μία ευχή. Να μην πρυτανεύσουν πολιτικές που θα γυρίζουν μπούμερανγκ και θα καταστρέψουν ολοσχερώς το τελευταίο κομμάτι της μεγάλης ελληνικής ναυτιλίας που λέγεται ακτοπλοΐα αλλά ταυτόχρονα θα εξαφανίσουν από το χάρτη την τουριστική υποδομή και τα μικρά και απομακρυσμένα νησιά.
