Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Την Πρωτομαγιά ενεργοποιείται ο παράλληλος εξωδικαστικός μηχανισμός για τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια της πρώην Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, με την σχετική ρύθμιση να προβλέπει βελτιωμένες προτάσεις διευθέτησης οφειλών, ωστόσο σε πρώτη φάση αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα, ενώ δεν περιλαμβάνει τις οφειλές με Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και τα χρέη των Συνεταιρισμών.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βασίλη Κόκκαλη, στον οποίο ανήκει και η πρωτοβουλία για τη ρύθμιση του θέματος των «κόκκινων» δανείων της ΑΤΕ, η σχετική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους για την υποβολή αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς ανοίγει την 1η Μαΐου, ενώ η διάρκεια του προγράμματος θα είναι έξι μήνες.
Ο νέος μηχανισμός που εκπόνησε η PQH Ενιαία Ειδική Εκκαθάριση Α.Ε και φέρει την έγκριση της Τράπεζας της Ελλάδος, αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα (αγρότες και κτηνοτρόφους), ενώ δεν περιλαμβάνει τις οφειλές που καλύπτονται με την Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι ωφελούμενοι των νέων ευνοϊκών ρυθμίσεων ανέρχονται σε περίπου 22.000 με συνολικό «άνοιγμα» περί το 1,1 δισ. ευρώ.
Προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα ένταξης και όσων δανείων φέρουν την Εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου αναμένεται να υπάρξει μια νέα σύσκεψη στα μέσα Μαρτίου, κατά την οποία θα εξεταστούν και άλλες παράμετροι που μπορούν να λειτουργήσουν προς όφελος των αγροτών.
Επιδίωξη φέρεται ότι είναι ο νέος μηχανισμός να αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει και ως «μπούσουλας» στην εν γένει διαχείριση της διευθέτησης των οφειλών των αγροτών προς τα πιστωτικά ιδρύματα με ευνοϊκούς όρους.
Σε κάθε περίπτωση, στην παρούσα φάση ο μηχανισμός δίνει στους «κοκκινισμένους» αγρότες - κτηνοτρόφους δύο δυνατότητες διαχείρισης των οφειλών τους: είτε μέσω «συμβιβασμού» (δηλαδή την εντός τριμήνου -ενδεχομένως και εξαμήνου-, από την ημερομηνία έγκρισης του αιτήματος, καταβολή του τιμήματος προς οριστική διευθέτηση της απαίτησης) είτε μέσω της «ρύθμισης» το μέγιστο των δόσεων της οποίας ανέρχεται σε 120.
Οι ευνοϊκοί όροι του εν λόγω μηχανισμού αφορούν το γεγονός ότι λαμβάνει πρωτίστως υπ’ όψιν τη βιώσιμη οικονομική δυνατότητα του κάθε δανειολήπτη με βάση τα προσωπικά περιουσιακά του στοιχεία και την εισοδηματική του ικανότητα. Επίσης, περιλαμβάνει και την εφαρμογή των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας για τα πανωτόκια (Ν.3259/2004) επί του οφειλόμενου ποσού, ώστε η τελική ρύθμιση/συμβιβασμός να αφορά το εναπομείναν καθαρό λογιστικό υπόλοιπο. Αν η ρύθμιση/συμβιβασμός τηρηθεί, το ποσό των εξωλογιστικών τόκων θα διαγραφεί με την εξόφληση του υπολοίπου. Στην περίπτωση μη τήρησης των προβλεπομένων από των δανειολήπτη, το ποσό καθίσταται απαιτητό.
Διαγραφή οφειλών
Αναφορικά με το «κούρεμα» των οφειλών, ο νέος μηχανισμός δεν προβλέπει μια οριζόντια πρόταση, καθώς κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά, με την κλίμακα της διαγραφής χρέους να ξεκινά από το 15% και να αγγίζει μέχρι και το 60%. Η ιδιαιτέρως διευρυμένη δυνατότητα «κουρέματος» που έχει ο δανειολήπτης έγκειται στο γεγονός ότι για τη διαμόρφωση του οφειλόμενου ποσού θα λαμβάνονται υπ’ όψιν αφενός μεν το ύψος της οφειλής και η εξασφάλιση του χρέους του, μέσω της ύπαρξης ή όχι εμπραγμάτων ασφαλειών, αφετέρου δε η τρέχουσα ατομική περιουσιακή κατάσταση του κάθε ενδιαφερομένου όπως θα προκύπτει από τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά του, ενώ βέβαια θα εξαρτάται και από ποια από τις δύο εναλλακτικές θα επιλέξει να ενταχθεί. Ο στόχος είναι να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος για έκαστο οφειλέτη ώστε να καταστεί διαχειρίσιμο το χρέος του.
Παραδείγματα
Με βάση τα παραδείγματα που διέθεσε το υπουργείο, προκύπτει μια βελτίωση στα ποσοστά «κουρέματος» σε σχέση με την αρχική πρόταση της PQH.
Συγκεκριμένα, οφειλέτης με ύψος δανείου 100.000 ευρώ, ο οποίος οφείλει ακόμη 85.000 ευρώ στο πιστωτικό ίδρυμα και ταυτόχρονα έχει εξασφαλίσει την οφειλή του αυτή μερικώς, ήτοι πάνω από 70% έως 140% του ληφθέντος κεφαλαίου, μπορεί να οδηγηθεί σε έκπτωση έως και 15% επί του λογιστικού υπολοίπου.
Ενώ στην περίπτωση που επιλεγεί ο συμβιβασμός με την ίδια εμπράγματη εξασφάλιση και για οφειλή έως 20.000 ευρώ, μπορεί να οδηγήσει τον οφειλέτη σε έκπτωση έως και του 40% του λογιστικού υπολοίπου του, ήτοι ποσού 8.000 ευρώ.
Αναφορικά δε με οφειλή ίση ή πάνω των 20.000 ευρώ, με εμπράγματη εξασφάλιση πάνω από το 70% έως και 140% του ληφθέντος ποσού, ο οφειλέτης δύναται να συμβιβαστεί και να πετύχει έκπτωση μέχρι και του 30% του λογιστικού υπολοίπου.
Επίσης η ρύθμιση αφορά και οφειλές ανεπαρκώς εξασφαλισμένες ή και χωρίς εμπράγματη εξασφάλιση, των οποίων η εξόφληση θα αφορά μόνο το 60% του λογιστικού υπολοίπου και έκπτωση του 40%, εφόσον ο συγκεκριμένος οφειλέτης αδυνατεί να παράσχει κάποια εξασφάλιση και ταυτόχρονα από τα οικονομικά του δεδομένα δεν παρέχονται εχέγγυα βιώσιμης λύσης μιας ενδεχόμενης ρύθμισης.
Εάν δε ο ίδιος πιο πάνω οφειλέτης προβεί σε συμβιβασμό θα επωφεληθεί της έκπτωσης, η οποία δύναται να φτάσει έως και στο 60% του οφειλομένου λογιστικού υπολοίπου για οφειλή έως 20.000 ευρώ και σε έκπτωση έως και 60%, για οφειλές άνω των 20.000 ευρώ εφόσον έχουν εξαντληθεί περιθώρια πρόσθετης εξασφάλισης και δεν τεκμαίρεται από τα οικονομικά του στοιχεία βιώσιμη λύση της ρύθμισης. Άρα οφειλέτης που χρωστάει καθαρό υπόλοιπο 100.000 ευρώ χωρίς ή με ανεπαρκή εξασφάλιση θα επωφεληθεί της έκπτωσης μέχρι και του ποσού των 60.000 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι οι δύο βασικές προϋποθέσεις ένταξης για τον οφειλέτη είναι να έχει καθυστερημένη οφειλή τουλάχιστον 90 ημερών στις 31/12/2016 και να παρουσιάζει κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε τουλάχιστον ένα οικονομικό έτος της τελευταίας τριετίας πριν από την υποβολή της αίτησης (όπως προκύπτουν από το Ε3). Επίσης, απαραίτητη είναι η είσπραξη προκαταβολής, το ποσό της οποίας δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το διπλάσιο του ύψους της νέας δόσης ή τα 750 ευρώ.
