Η διαφορά της έννοιας της σύνταξης ή συγγραφής βιογραφικού με την έννοια της κατασκευής βιογραφικού είναι αντίστοιχη της διαφοράς των εννοιών μεταξύ της Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας και της Καριέρας. Η Επαγγελματική Σταδιοδρομία υπονοεί την ύπαρξη κάποιων σταδίων. Αυτή η σκέψη είναι επηρεασμένη από έναν γραμμικό κόσμο αιτίας και αποτελέσματος της δεκαετίας του 1950 στις Η.Π.Α. (ή μέχρι προ κρίσης σε μεγάλο βαθμό για την Ελλάδα). Αντίθετα, στις μέρες μας (και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ίσως και νωρίτερα), τα πράγματα έπαψαν να είναι γραμμικά. Η σχέση αιτίας και αποτελέσματος δεν είναι πλέον τόσο σαφής. Έτσι, ο υπάλληλος του 1950 που ήταν βέβαιος ότι θα ακολουθήσει μια επαγγελματική πορεία με σαφή στάδια προχωρώντας προς ανώτερες θέσεις, δεν υπάρχει πουθενά στον δυτικό κόσμο ή υπάρχει κατά ένα ποσοστό 10% από όσο υπήρχε τις δεκαετίες '50-'60'-70 ή και '80.
Αυτό σημαίνει καριέρες άριστων υπαλλήλων/στελεχών που διακόπτονται απότομα, αναδιαρθρώσεις, κρίσεις, βίαιες συγχωνεύσεις ή χρεωκοπίες, μεγάλες αλλαγές, συνεχές ασταθές περιβάλλον. Οι θεωρητικοί ενέταξαν αυτή την αστάθεια μέσα στην έννοια της μεταμοντέρνας νεωτερικότητας (Α.Giddens, C.Handy και άλλοι). Στην Ελλάδα αυτές οι έννοιες καθυστέρησαν να εμφανιστούν, αλλά με την οικονομική κρίση εμφανίστηκαν βιαίως και απότομα.
Συνεπώς, η "σταδιοδρομία" έδωσε την θέση της στην "Καριέρα", μια έννοια που έχει την καταγωγή της στην έννοια "δρόμος" και "ταχεία κίνηση" στα λατινικά. Έτσι, από την μεταφορική εικόνα της σκάλας του 1950 που υπονοούσε η σταδιοδρομία (ανεβαίνω σκαλοπάτια), περάσαμε στην ταχεία κίνηση σε έναν δρόμο μετά το 1980. Στην αρχή αυτή η κίνηση μπορεί να ήταν με ένα λεωφορείο ή με τρένο (κίνηση σε ράγες), στην συνέχεια όμως έγινε κίνηση με αυτοκίνητο και σήμερα όταν μιλάμε για καριέρα εννοούμε μεταφορικά την κίνηση πάνω σε ένα ανώμαλο δρόμο με ένα όχημα τζιπ 4Χ4 και το σύγχρονο υποκείμενο (π.χ. εργαζόμενο, άνεργο κτλ) στην θέση του οδηγού. Ενώ η κίνηση πάνω στην σκάλα υπονοούσε ανοδική πορεία, η μεταφορά με το όχημα υπονοεί μια σειρά από ανωμαλίες, αδιέξοδα και δυσκολίες προσανατολισμού.
Αυτή η εικόνα προέρχεται και από τις σύγχρονες θεωρίες καριέρας που προτείνουν έναν άνθρωπο ο οποίος θα μπορεί να είναι ευμετάβλητος, για να μπορεί να προσαρμόζεται στις ραγδαίες αλλαγές, θα μπορεί να πλοηγηθεί μόνος του σε ένα ασαφές περιβάλλον και θα μπορεί να χρησιμοποιεί τα εργαλεία της επιχειρηματικότητας για να επιβιώσει. Αυτή η εικόνα έρχεται σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τον εργαζόμενο του 1950 που αρκούσε να είναι πιστός στην εταιρεία του και που είχε μια σίγουρη εξέλιξη εφόσον θα ήταν στοιχειωδώς επαρκής. Σήμερα η επάρκεια ισούται με την ανάγκη επιβίωσης σε ιδιαίτερα αντίξοα περιβάλλοντα.
Υπάρχουν όμως και θετικά σημεία, καθώς στην σύγχρονη συμβουλευτική καριέρας έχει μπει η υποκειμενική βούληση του ανθρώπου και το υποκειμενικό νόημα που έχουν τα πράγματα για κάθε άνθρωπο. Η επιτυχία είναι πάντοτε προσωπική υπόθεση με ατομικό νόημα πρωτίστως, σε αντίθεση με παλαιότερα όπου η αποτυχία ή η επιτυχία ήταν κυρίως κοινωνικό θέμα.
Σε αυτό το πλαίσιο η κατασκευή βιογραφικού σημαίνει πρωτίστως μια υποκειμενική διαδικασία: α) προσωπικής αφήγησης και β) στρατηγικής δημιουργίας καριέρας για το μέλλον. Η σύνταξη, η συγγραφή ή η δημιουργία βιογραφικού αποτελούν ένα μικρό υποσύνολο της κατασκευής του υποκειμενικού μας κόσμου με τρόπο που να μπορεί να έχει νόημα για εμάς κατ' αρχήν και κατά δεύτερον να μας δίνει ευκαιρίες για το μέλλον.
www.CVCLINIC.gr
