Από την έντυπη έκδοση
Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Το πρώτο εξειδικευμένο εργαστήριο για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση διοργανώθηκε πρόσφατα από την ένωση Ελλήνων Χημικών και τον ΣΥΒΙΠΥΣ (Σύνδεσμο Βιομηχανιών Υλικών και Παραγωγής) με στόχο, σύμφωνα με τους διοργανωτές του, τη σφαιρική, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση σχετικά με την ενσωμάτωση ρομπότ σε σύνθετα περιβάλλοντα κατασκευής και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της βιομηχανίας, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της μεταποίησης και τους μηχανισμούς ασφάλειας με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και για την εποχή μεταφοράς των δεδομένων σε εικονικό αποθηκευτικό χώρο -«cloud».
Όπως σημειώνει στη «Ν» ο κ. Δημήτρης Μαντής, πρόεδρος του ΣΥΒΙΠΥΣ, «κοινή μας πεποίθηση είναι ότι ο 21ος αιώνας θα χαρακτηριστεί από τη ραγδαία επερχόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η οποία αναμένεται να φέρει τεράστιες γεωπολιτικές ανακατατάξεις και ανατροπές στην οικονομική ανάπτυξη όλων των χωρών και να φτωχοποιήσει όσους δεν θα προλάβουν να προσαρμόσουν το παραγωγικό τους μοντέλο, καθώς και το μοντέλο της εκπαίδευσής τους, προετοιμάζοντας τους πολίτες τους για το μέλλον».
Σύμφωνα με το χρονικό ιστορικό, το Βιομηχανικό Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΙΙοΤ) που αποτελεί το βασικό τμήμα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης έχει τις ρίζες του στο 1968 με την εμφάνιση του Programmable Logic Controller (PLC). Και παρά το γεγονός ότι η χώρα μας διαχρονικά κάνει μικρά βήματα στην ψηφιακή εποχή, εγκλωβισμένη σε παρωχημένες νοοτροπίες και τακτικές, η συμβολή του γνωστού Ελληνοαμερικανού εφευρέτη Θεόδωρου Παρασκευάκου, πατέρα των έξυπνων τηλεφώνων, ήταν καταλυτική με το σύστημα Μ2Μ που εισήγαγε την εποχή εκείνη.
Από τη δεκαετία του ‘80 και μετά η εξέλιξη ήταν ραγδαία, το 1983 τυποποιήθηκε το δίκτυο Ethernet, το 1989 ο Tim Berners-Lee δημιουργεί πρωτόκολλο μεταφοράς υπερκειμένου (HTTP), 1992 το TCP/IP επιτρέπει στα PLC να έχουν συνδεσιμότητα, το 2002 ξεκινάει η υπηρεσία Amazon Web Services και η συντήρηση του cloud computing, το 2006 το UC Unified Architecture (UA) επιτρέπει ασφαλή επικοινωνία μεταξύ συσκευών, πηγών δεδομένων και εφαρμογών, το 2006 οι συσκευές αρχίζουν να γίνονται μικρότερες και οι μπαταρίες και η ηλιακή ενέργεια γίνονται δυνατές και οικονομικότερες, το 2010 οι αισθητήρες πέφτουν στην τιμή, επιτρέποντάς τους να τοποθετηθούν σχεδόν παντού και από εδώ και πέρα εν αναμονή του 5G και των υπόλοιπων τεχνολογιών που θα πατήσουν επάνω σε αυτό.
Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, το 2020 η αξία της αγοράς του Βιομηχανικού Διαδικτύου των Πραγμάτων υπολογίζεται μεταξύ 90 δισ. δολ. και 110 δισ. δολαρίων, ενώ σύμφωνα με την IndustryARC, η αξία της αγοράς το 2021 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 123,89 δισ. δολάρια. Η αξία της επίδρασης του IIoT στην παγκόσμια οικονομία υπολογίζεται ότι θα φτάσει το 2030 στα 14,2 τρισ. δολ., σύμφωνα με την Accenture. Η διεθνή αγορά του βιομηχανικού ΙοΤ υπολογίζεται να κινείται με ρυθμό ανάπτυξης 7,3% μέχρι το 2020.
Η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης με καθολική εφαρμογή είναι προ των πυλών υποσχόμενη πολλά, αλλά φέρνοντας στην επιφάνεια και νέες αβεβαιότητες, νέους κινδύνους και νέες προκλήσεις. Η πλήρης αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση και ρομποτοποίηση, η διασύνδεση και συνεχής αλληλεπίδραση των «μηχανών» μεταξύ τους και με τον άνθρωπο και η σύζευξη όλων των σημερινών τεχνολογιών επικοινωνίας με την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών που προβλέπει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θα μεταβάλει άρδην τόσο το παραγωγικό μοντέλο όσο και το προφίλ των εργαζομένων.
Είναι προφανές ότι το νέο μοντέλο οργάνωσης των παραγωγικών σχέσεων και των υπηρεσιών απαιτεί δραστικές μεταβολές, όχι μόνο στο εργασιακό τοπίο και την κοινωνική οργάνωση, αλλά και στο εκπαιδευτικό σύστημα και στον επαγγελματικό προσανατολισμό, ήταν μερικά από βασικά συμπεράσματα του εργαστηρίου. Το ζητούμενο λοιπόν είναι ο έγκαιρος προγραμματισμός σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, η ενημέρωση επιστημόνων και εργαζομένων, η αναδιάταξη του επαγγελματικού τοπίου, ώστε η συνεργασία «μηχανών»-ανθρώπου να είναι αφενός αρμονική και αφετέρου να λειτουργήσει προς όφελος του ανθρώπου και της ποιότητας ζωής.
Όπως τονίζει ο Dr Σωτήρης Μακρής, από το Εργαστήριο Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, που εστιάζει στην τεχνολογία της βιομηχανίας «η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι μια ευκαιρία που η Ελλάδα μπορεί να την προλάβει». Σύμφωνα με τον κ. Μακρή η βιομηχανική παραγωγή έχει προστιθέμενη αξία, είναι σε ανοδική τροχιά και στη χώρα μας μετά την καθίζηση λόγω κρίσης υπάρχουν κάποια σημάδια βελτίωσης. Η ανάπτυξη της βιομηχανικής τεχνολογίας και η συστηματική υιοθέτησή της αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τον περιορισμό της ανεργίας και την αύξηση της παραγωγής.
