Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Δεδομένες θεωρεί τις περικοπές των κοινοτικών δαπανών στη γεωργία και στη συνοχή μετά το 2020 ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ωστόσο τάχθηκε με κατηγορηματικό τρόπο εναντίον μιας βίαιης μείωσής τους. Η Ελλάδα με 4,8 δισ. ευρώ ετησίως ήταν μετά την Πολωνία και τη Ρουμανία η τρίτη χώρα της Ε.Ε. που επωφελήθηκε των υψηλότερων καθαρών χρηματοδοτήσεων στη διάρκεια της τριετίας 2014-2016.
Χθες, ο πρόεδρος Γιούνκερ και ο αρμόδιος επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ παρουσίασαν τις διάφορες επιλογές, ώστε στις 23 Φεβρουαρίου οι Ευρωπαίοι ηγέτες να καθορίσουν τις προτεραιότητες. Δηλαδή να καθορίσουν τι θέλουν και τι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν.
Καταρχήν, η Κομισιόν επισπεύδει κατά ένα μήνα την υποβολή των προτάσεων για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), το οποίο θα έχει διάρκεια από το 2021 μέχρι το 2025 ή το 2027. Το «πακέτο» θα υποβληθεί στις 2 Μαΐου, ενώ αρχικά είχε προγραμματιστεί για το τέλος Μαΐου. Κι αυτό ώστε να υπάρξει χρόνος να εγκριθεί το νέο ΠΔΠ μέχρι τον Απρίλιο του 2019, πριν από τις επόμενες ευρωεκλογές. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί η καθυστέρηση που είχε υπάρξει με το σημερινό ΠΔΠ (2014-2020), όπου στην ουσία χάθηκε ένας ολόκληρος χρόνος.
Κατά δεύτερο λόγο, τόσο ο κ. Γιούνκερ όσο και ο επίτροπος Έτινγκερ επανέλαβαν χθες ότι δεν πρόκειται στο πλαίσιο του επόμενου πακέτου να υπάρξει καμία δαπάνη εάν προηγουμένως δεν αποδεικνύεται η προστιθέμενη αξία της. Τον όρο της προστιθέμενης αξίας θα τον προσδιορίσει η Επιτροπή πριν από την υποβολή των προτάσεων.
Σχετικά με την ουσία, και οι δύο αξιωματούχοι στάθηκαν στα νέα δεδομένα μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και στις νέες προτεραιότητες της Ε.Ε., που απαιτούν πρόσθετες δαπάνες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν, η «τρύπα» στον προϋπολογισμό από το Brexit θα κυμανθεί μεταξύ 12-14 δισ. ευρώ ετησίως ή 84-98 δισ. ευρώ σε βάθος επταετίας. Οι πρόσθετες δαπάνες για τη φύλαξη των συνόρων θα κυμανθούν μεταξύ 20 και 25 δισ. ευρώ σε διάστημα 7 ετών και έως 150 δισ. ευρώ εάν θεσπιστεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των συνόρων της Ε.Ε.
Θα πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε, γιατί οι ηγέτες ναι μεν τάσσονται υπέρ της αποτελεσματικής διαχείρισης των συνόρων, ωστόσο αυτό συνεπάγεται πρόσθετα χρήματα, τόνισε ο κ. Γιούνκερ, ενώ ο Γκίντερ Έτινγκερ κατέστησε σαφές ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει στρέφοντας τον έναν τομέα εναντίον του άλλου. Δεν μπορούμε να μειώσουμε τις δαπάνες στη συνοχή για να χρηματοδοτήσουμε τη μετανάστευση, ούτε στη γεωργία για να χρηματοδοτήσουμε την άμυνα, είπε, αλλά θα πρέπει να βρεθούν ισορροπημένες λύσεις, δεδομένου ότι η έγκριση του ΠΔΠ απαιτεί ομοφωνία των κρατών-μελών.
Είναι προφανές ότι η Κομισιόν στις προτάσεις που θα παρουσιάσει τον Μάιο θα ζητήσει από τα κράτη-μέλη να καλύψουν ένα μέρος της «τρύπας», ενώ παράλληλα θα επιφέρει μειώσεις των δαπανών στη γεωργία και τη συνοχή. Αυτό θα προτείνει στη διάρκεια της πολιτικής συζήτησης που θα γίνει στις 23 Φεβρουαρίου σε επίπεδο ηγετών ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε βίαιες μειώσεις στους δύο αυτούς τομείς, που απορροφούν σήμερα πάνω από το 80% του κοινοτικού προϋπολογισμού.
Ο κ. Έτινγκερ ζήτησε ευελιξία από όλους στις διαπραγματεύσεις, ενώ υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός, χαρακτηρίζοντας «βλακεία» την προσέγγιση που επιχειρείται από ορισμένους, ότι δήθεν έχουν καθαρή συνεισφορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό και δεν είναι διατεθειμένοι να την αυξήσουν. Κι αυτό γιατί, όπως είπε, αυτοί που το λένε δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν (προφανώς σκόπιμα) το πόσο επωφελούνται από άλλους τομείς.
Μάλιστα, αποκαλυπτικά προς αυτήν την κατεύθυνση είναι τα στοιχεία που παρέθεσε χθες η Κομισιόν, σχετικά με το όφελος που έχει κάθε χώρα, άμεσα δηλαδή απευθείας από τον προϋπολογισμό και έμμεσα από τη συμμετοχή της στις κοινές πολιτικές, όπως η ενιαία αγορά.
Για παράδειγμα η Γερμανία την περίοδο 2014-2016 είχε καθαρή συνεισφορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό της τάξης των 13,6 δισ. ευρώ ετησίως. Ωστόσο, το 2014 η Γερμανία επωφελήθηκε από τη συμμετοχή της στην ενιαία αγορά με ένα ποσό που προσεγγίζει τα 118 δισ. ευρώ. Η Γαλλία είχε καθαρή συνεισφορά 7,4 δισ. ευρώ ετησίως, αλλά επωφελήθηκε από την ενιαία αγορά με 60 δισ. ευρώ. Το ίδιο συνέβη με την Ολλανδία, που δεν θέλει να συνεισφέρει περισσότερα, παρά το γεγονός ότι η καθαρή συνεισφορά της είναι 2,8 δισ. ευρώ, ενώ από την ενιαία αγορά επωφελήθηκε μέσω των επιχειρήσεών της με 45 δισ. ευρώ ετησίως.
Όλες οι χώρες που συνεισφέρουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό περισσότερα από όσα παίρνουν πίσω των κοινών πολιτικών (γεωργία, συνοχή), κερδίζουν πολλαπλάσια από τη συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά, δεδομένου ότι κυριαρχούν στο διακοινοτικό εμπόριο.
Αντίθετα, οι χώρες που έχουν καθαρό όφελος από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, και που είναι και οι φτωχότερες, επωφελούνται λιγότερο από την ενιαία αγορά.
Η Ελλάδα με 4,8 δισ. ευρώ ετησίως είναι τρίτη σε απολαβές στην Ε.Ε. από τον προϋπολογισμό, ωστόσο βρίσκεται στην 20ή θέση μεταξύ των χωρών που επωφελούνται από την ενιαία αγορά, με ένα ετήσιο όφελος της τάξης των περίπου 4 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Ελλάδα από το ΠΔΠ της περιόδου 2014-2020 αναμένεται να φτάσουν τα 35 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 20 δισ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία και 15 δισ. ευρώ από το Γεωργικό Ταμείο (εισοδηματικές ενισχύσεις γεωργών, προγράμματα).
«Οι προϋπολογισμοί δεν είναι λογιστικές ασκήσεις, αλλά πρέπει να ανταποκρίνονται στις προτεραιότητες και τις φιλοδοξίες» ανέφερε ο κ. Γιούνκερ, προσθέτοντας ότι πρώτα πρέπει να συζητήσουμε τι είδους Ευρώπη θέλουμε και στη συνέχεια τα κράτη-μέλη να διαθέσουν τα χρήματα που απαιτούνται για τους φιλόδοξους στόχους τους. «Πιστεύω ακράδαντα ότι μπορούμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο και να συμφωνήσουμε σε έναν προϋπολογισμό από τον οποίο όλοι θα είναι κερδισμένοι» κατέληξε ο πρόεδρος της Επιτροπής.
