Από την έντυπη έκδοση
Της Νένας Μαλλιάρα
[email protected]
Μετά την Κομισιόν, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, διά στόματος Μάριο Ντράγκι, τονίζει την ανάγκη και τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει συντονισμένα σε πλειστηριασμούς, αλλά και να αντιμετωπίσει τις ανεπάρκειες του νόμου Κατσέλη ώστε να μειωθούν τα «κόκκινα» δάνεια.
Η διενέργεια πλειστηριασμών αναμένεται να δημιουργήσει τα κατάλληλα κίνητρα για τους δανειολήπτες και τους δανειστές προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης δανείων, δήλωσε χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Όπως πρόσθεσε, η πρόοδος που έχουν σημειώσει οι ελληνικές αρχές τις τελευταίες εβδομάδες, λαμβάνοντας μέτρα προκειμένου να θεσπίσουν ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη διενέργεια τόσο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών όσο και των παραδοσιακών πλειστηριασμών στα δικαστήρια, είναι ευπρόσδεκτη. Απαιτούνται, ωστόσο, περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης γεωγραφική κάλυψη της Ελλάδας, τόνισε.
Προαπαιτούμενο η τροποποίηση του νόμου
Πέρα από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς που αποτελούν ήδη νόμο του ελληνικού κράτους, το ενδιαφέρον και οι επισημάνσεις των ευρωπαϊκών αρχών μετατοπίζονται στον νόμο Κατσέλη και στις τροποποιήσεις που πρέπει να ψηφιστούν προσεχώς ως προαπαιτούμενο για την τέταρτη αξιολόγηση.
Τοποθετούμενος συνολικότερα στο ζήτημα της κοινωνικής προστασίας και απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Ν. Χουντή, ο κ. Ντράγκι επισήμανε ότι το επίπεδο προστασίας των ιδιωτών δανειοληπτών που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο και ιδίως τον νόμο περί αφερεγγυότητας των νοικοκυριών (Ν.3869/2010), αποβλέπει στο να καθησυχάσει τις ανησυχίες για την προστασία των ευάλωτων ελληνικών οικογενειών που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα ενυπόθηκα δάνειά τους.
Στρατηγικοί κακοπληρωτές
Ωστόσο, η εφαρμογή του νόμου (Κατσέλη) έχει προκαλέσει σημαντικές ανεπάρκειες στην πράξη, με αποτέλεσμα ο νόμος να αντιβαίνει στον στόχο της ταχείας διευθέτησης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Και αυτό, επειδή δεν είναι επαρκής για να αποτρέψει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές από την υποβολή αίτησης υπαγωγής τους σε προστασία ή επειδή η ακροαματική διαδικασία των αιτήσεων ορίζεται σε πολύ μακρινό χρονικό ορίζοντα.
Αυτά επεσήμανε ο πρόεδρος της ΕΚΤ, «προσυπογράφοντας» τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον νόμο στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης, για τις οποίες άλλωστε έχει δεσμευτεί η ελληνική κυβέρνηση.
Οι αλλαγές αυτές που συμφωνήθηκαν με τους θεσμούς προβλέπουν άμεση έξωση από τον νόμο όσων δεν δικαιούνται την προστασία του και επιβάλλουν άρση του τραπεζικού απορρήτου προκειμένου να αποδεικνύεται η οικονομική αδυναμία του αιτούντος.
Ειδικότερα, η πληρότητα των κριτηρίων για την υπαγωγή ενός οφειλέτη στον νόμο Κατσέλη δεν θα κρίνεται πλέον όταν φτάσει η υπόθεση στο δικαστήριο, αλλά εξαρχής και με την προϋπόθεση της άρσης του τραπεζικού απορρήτου του αιτούντος. Πέραν της άρσης του τραπεζικού απορρήτου, η αίτηση του οφειλέτη για υπαγωγή στον νόμο θα απορρίπτεται αν αποδειχθεί δόλος εκ μέρους του. Ως δόλος θα εκλαμβάνεται π.χ. η μεταβίβαση (πώληση) ακινήτων σε συγγενείς, η απόκρυψη οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων, η πτώχευση εταιρείας κ.λπ.
Το νέο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη θα προβλέπει ότι όσοι αποδεικνύεται πως χρησιμοποιούν τον νόμο για να αποφύγουν την αποπληρωμή οφειλών τους, θα χάνουν αυτομάτως την προστασία των διατάξεών του και θα ενεργοποιούνται εναντίον τους τα καταδιωκτικά μέτρα των οποίων είχαν πετύχει αναστολή.
Την προστασία από τα καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών θα χάνουν όσοι αναβάλλουν τη δικάσιμο της αίτησής τους, καθώς έπειτα από δύο αναβολές θα γίνεται έλεγχος για το εάν πράγματι ο αιτών πληροί τα κριτήρια του νόμου και εάν όχι θα αποπέμπεται αυτομάτως από αυτόν.
Αποπομπή
Η αποπομπή από τις προστατευτικές διατάξεις του νόμου θα ενεργοποιείται και εφόσον ο οφειλέτης παύσει να ανταποκρίνεται στο συμφωνημένο πλάνο αποπληρωμής της οφειλής του. Ωστόσο, εάν έχασε το πλάνο αποπληρωμής διότι χειροτέρευσε η οικονομική του θέση, τότε ο οφειλέτης θα μπορεί να διεκδικήσει την εκ νέου υπαγωγή του στον νόμο, αποδεικνύοντας στο δικαστήριο την επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης.
Σημειώνεται ότι οι ευρωπαϊκές αρχές επισημαίνουν ότι παρά την πρόοδο του τελευταίου έτους, οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν ένα από τα υψηλότερα επίπεδα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (περίπου 45% τον Ιούνιο 2017) μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Και η μείωσή τους έχει καίρια σημασία για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και τη μελλοντική κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών.
10 αλλαγές στον ν. Κατσέλη
1 Θα προβλέπεται άμεση έξωση από τον νόμο όσων δεν δικαιούνται την προστασία του.
2 Θα ορίζεται ότι η πληρότητα των κριτηρίων για την υπαγωγή ενός οφειλέτη στον νόμο Κατσέλη δεν θα κρίνεται πλέον όταν φτάσει η υπόθεση στο δικαστήριο, αλλά εξαρχής.
3 Θα απορρίπτεται η αίτηση του οφειλέτη για υπαγωγή στον νόμο, αν αποδειχθεί δόλος εκ μέρους του.
4 Θα ορίζεται ότι όσοι αποδεικνύεται πως χρησιμοποιούν τον νόμο για να αποφύγουν την αποπληρωμή οφειλών τους, θα χάνουν αυτομάτως την προστασία των διατάξεών του και θα ενεργοποιούνται εναντίον τους τα καταδιωκτικά μέτρα.
5 Θα χάνεται η προστασία από τα καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών για όσους αναβάλλουν τη δικάσιμο της αίτησής τους αναίτια.
6 Θα γίνεται έλεγχος των αιτήσεων για αναβολή των δικασίμων.
7 Θα λυθεί το πρόβλημα που προκύπτει από το «κούρεμα» ασφαλιστικών οφειλών και που έχει ως αποτέλεσμα απώλεια σύνταξης και ασφαλιστικών δικαιωμάτων για τον οφειλέτη.
8 Θα υπάρξει εύλογη περίοδος για την αποπληρωμή δόσης που αποφασίζει το δικαστήριο (δηλ. στην περίπτωση που η τράπεζα ασκήσει έφεση για υψηλότερη καταβολή δόσης από τον οφειλέτη και αυτή εγκριθεί, να υπάρχει λογική περίοδος μετάβασης από την προηγούμενη χαμηλότερη στην υψηλότερη δόση).
9 Θα μειωθούν τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την αίτηση υπαγωγής στον νόμο και μάλιστα αυτά να ανταλλάσσονται ηλεκτρονικά από τους διάφορους φορείς και να φτάνουν έτσι στο δικαστήριο.
10 Να υπάρξει βελτίωση της θέσης του συνεργάσιμου εγγυητή.
